Fréttablaðið - 27.09.2007, Qupperneq 56

Fjölskylduhjálp Íslands er að hefja sitt fimmta
starfsár um þessar mund-
ir og þörfin aldrei meiri
við að aðstoða konur, börn
og karla í neyð. Við treyst-
um á fyrirtæki og almenn-
ing með fjármagn, fatnað
og matvæli. Peningar eru
af skornum skammti og því þarf að
gæta vel að kaupa þau matvæli sem
hagstæðast er að kaupa hverju
sinni.
Frá upphafi hafa eftirtaldir aðil-
ar og fyrirtæki styrkt starfið í formi
matvæla og fl.: Ólafur Jóhann Ólafs-
son rithöfundur, Helgi S. Guð-
mundsson, Frónkex, Myllan-Brauð,
Mjólkursamsalan, Dreifing, Ömmu-
bakstur, Lýsi, Nesbúegg, Sölufélag
garðyrkjumanna, Bakarameistar-
inn, Osta- og smjörsalan, Mjólka,
Papco, Plastprent, Emmessís, Góa-
Linda og Selecta. Mikið væri það
yndislegt að geta úthlutað nýjum
fiski, kjúklingum, góðu kjöti og
miklu úrvali af grænmeti. Þess í
stað erum við að úthluta kjötfarsi
og hrossabjúgum sem er það ódýr-
asta sem völ er á því við erum að
úthluta til yfir 100 fjölskyldna á
hverjum miðvikudegi. Það eru um
250 einstaklingar með börnunum
sem hvern miðvikudag treysta á
matarúthlutun hjá Fjölskylduhjálp
Íslands. En við verðum að sníða
okkar stakk eftir vexti.
Við biðlum til auðmanna þessa
lands um að styðja við bak starfsins
með fjárframlögum en þeir hinir
sömu munu fá ársreikning þar sem
fram kemur hvaða matvæli við
keyptum og frá hverjum. Þar kemur
líka í ljós að hver einasta króna fer
til að hjálpa fátæku fólki á Islandi.
Allt starf er unnið í sjálfboðastarfi.
Það er mjög átakanlegt
hversu margir skjólstæð-
ingar okkar hafa ekki
efni á að nota okkar góða
heilbrigðiskerfi. Margir
geta ekki leyft sér að nota
tannlæknaþjónustu, hvað
þá að leysa út lyfin sín
eða láta snyrta hár sitt.
Hér er nýleg dæmi-
saga: Ung fimm barna
móðir leitaði til okkar
sökum mikillar fátæktar,
hún er öryrki, býr með
fimm börnum sínum í sumarbústað.
Þegar hún kom til okkar síðasta
miðvikudag var hún illa haldin því
hún hafði ekki haft efni á að leysa út
geðlyfin sín í langan tíma og geðein-
kennin því komin vel í ljós. Það var
mjög sorglegt að horfa upp á þessa
ungu konu sem var svo illa haldin
að það stakk mann beint í hjarta-
stað. Þessa konu vantaði allt. Við
hjálpuðum henni að leysa út geðlyf-
in sem kostuðu bara 1.200 krónur
sem ekki er há upphæð, létum hana
hafa peninga fyrir bensíni á bílinn
svo hún kæmist til okkar aftur eftir
tvær vikur því hún þarf að fara um
langan veg til að koma til okkar. Þá
létum við hana hafa mikið magn af
matvælum fyrir hennar stóru fjöl-
skyldu og síðast en ekki síst fékk
hún hlýjan fatnað, þykkar og góðar
sængur og mörg teppi svo þeim yrði
ekki eins kalt í sumarbústanum í
vetur. Þessi kona hefur ekki getað
leyft sér að nýta þjónustu tann-
lækna hvað þá aðra þjónustu innan
okkar góða heilbrigðiskerfis.
Kæru auðmenn Íslands, hjálpið
okkur við að hjálpa þeim fjölmörgu
fátæku fjölskyldum sem til okkar
leita. Bankareikningar eru 101-26-
66090 og 546-26-6609. Kt. 660903-
2590.
Höfundur er formaður Fjölskyldu-
hjálpar Íslands.
Ákall til auðmannaBjartsýni í orkumálum farartækja
Margir eru uggandi út af orku og sérílagi verði á orku far-
artækja, sjálfs einkabílismans.
Nú er bílasýning í Frankfurt og
næstum allir stóru framleiðend-
ur bíla eru með nýjungar, sem
varða orku. Ekki verður alls
getið, en línur eru farnar að skýr-
ast.
Fjölskyldubíllinn verður knú-
inn rafmagni en ekki bensíni eða
olíu. Það verða ekki bara smábíl-
ar frá Indlandi eða Kína heldur
frambærilegir fólksbílar, sem
geta ekið 100 kílómetra eða
meira á einni rafhleðslu. Bílar
verða settir í samband við raf-
kerfið með því að stinga rafsnúru
í samband. Með nýjum litíum
rafgeymum er þetta hægt. Litíum
er léttasti málmurinn, léttari en
vatn, og verið er að þróa ýmis
afbrigði, t.d. með vanadíum eða
háþróuðum kolefnistrefjum.
Þetta eru rafgeymar af þriðju
kynslóð, en nikkelgeymar af ann-
arri kynslóð eru nú í einkabílum.
Toyota Príus reið á vaðið með
tvíorkubil. Hann er með tveimur
vélum, bensín- og rafmagnsvél.
Hann nýtir þá orku, sem losnar
við bremsun, í umferð eða niður
brekkur; stórsniðug hugmynd.
Svo fæst Lexus með svipaðum
búnaði, en í honum er nikkel-
hydríð rafgeymar, en þeir eru
margfalt léttari en blýgeymar
miðað við orku.
Ekki eru á hraðbergi eyðslutöl-
ur, en ritara sýnist að Lexus jepp-
lingur þannig búinn eyði helm-
ingi minna bensíni en annars, en
akstur er vitaskuld breytilegur.
Slíkir bílar hafa nú verið búnir
rafsnúru til að nota rafkerfi í
heimahúsum. Ef ekið
er á rafgeymunum
einum, má auka orku-
nýtingu mörgum sinn-
um og komast 100 km
á einni hleðslu með
80% nýtingu orku. -
Vetnisbílar standast
ekki samanburð, þeir
hafa 25-30% nýtingu
eða aðeins meiri undir
litlu álagi. Mikið hefur
verið lagt í tilraunir
hér með vetni í strætisvögnum,
en þeim hefur verið lagt þrátt
fyrir niðurgreitt vetni. Það hefur
dulmögnuð áhrif á þá, sem
heillast af því að sjá bara vatn
koma út í púströrum. Sú aðferð
hefur fræðilegar takmarkanir og
framtíðin leysir ekki slíkan
vanda. Þýskur sérfræðingur, Ulf
Bossel, var hér nýlega og hefur
líklega komið vitinu fyrir marga,
en íslenskir fræðimenn hafa
vitað þetta lengi.
En tilkoma litíums í rafgeym-
um veldur byltingu. Slíkir geym-
ar eru þegar í fartölvum og þeir
gefa fyrirheit um fimm sinnum
meiri orku en nikkel geymar
miðað við þunga, en þeir geta
verið hættulegir en það er unnið
að aukningu á öryggi. Verkfræð-
ingar hafa notað tækni GM og
útbúið bíl með mörgum smáum
geymum, sem eru á markaði.
Bíllinn er engin smátík heldur
glæsilegur sportbill. Fyrirtækið
breska Tesla hefur einnig útbúið
bíl, sem er svipaður. Ennþá eru
svona bílar fáir og dýrir, en verð
á rafgeymunum mun lækka
mörgum sinnum og verða e.t.v.
200 þús. kr. fyrir fólksbíla. Fyrir-
sjánalega mun orkukostnaður
verða 3-4 kr/km miðað við raf-
magnsverð í Reykjavík, en án
vegagjalda. Ef menn eru ekki
snarir í snúningum,
þá koma Kínverjar
bara með þannig bíl.
En ekki er enn í
augsýn verulega góð
lausn fyrir landflutn-
inga. Fyrst um sinn
verður væntanlega
díselolía driffjöðurin,
en smám saman má
gera ráð fyrir stórum
rafgeymum, sem duga
fyrir skemmri leiðir.
Sama máli gegnir um skip, en
flug verður með jarðefnaelds-
neyti í fyrirsjáanlegri framtíð,
en sparnaður verður þá bara með
stórum flugvélum og hagkvæm-
um.
Verð á þotueldsneyti verður
augljóslega hækkandi. En það er
allt í lagi, að eitthvað eitthvað
dragi úr viðskiptum með ódýr-
asta varning frá Kína eða Ind-
landi, en þar er næstum þræla-
hald. Kannski er verkafólk þar
þó ekkert bættara með minnk-
aðri framleiðslu, en margt er
komið út í öfgar. – Hér á Íslandi
er allt í lagi að olía á fiskiskip
hækki eitthvað, en það ætti að
gagnast visvænum veiðum,
krókaveiðum og veiðum með lag-
netum með fjölvíddarmöskvum.
En uppáhaldshugmynd ritara
er litíum rafbíll með litlum
sprengihreyfli sem varaafl.
Hann verði drifinn með gasi og
fer bara í gang ef þörf krefur og
getur hlaðið rafgeymi fyrir
klukkutíma akstur. Þá verða
menn ekki strand einhvers stað-
ar. – Segja má að neyðin hafi
kennt naktri konu að spinna og
hugmyndasmiðum tilefni til að
úthugsa nýjar leiðir til að spara
orku og auka hagkvæmni.
Höfundur er efnaverkfræðingur.
Sökum þess að framtíð listasafnsins Safns,
sem starfrækt hefur verið
við Laugaveg 37b, er í
óvissu, vilja fulltrúar Sam-
fylkingarinnar í menning-
ar- og ferðamálaráði
Reykjavíkurborgar stinga
niður penna. Í fjölda ára
hefur Pétur Arason safnað
samtímalist af miklum
metnaði. Hann rak lengi
vel gallabuxnaverslun á
Laugavegi 37b en opnaði á
sínum tíma efri hæð húss-
ins fyrir almenningi, til að
njóta sístækkandi safns
síns. Í borgarstjóratíð
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur
gerði Reykjavíkurborg samstarfs-
samning við hann sem gerði honum
kleift að taka allt húsnæðið undir
sýningarsali og þar hefur listasafn-
ið Safn blómstrað. Pétur hefur sjálf-
ur staðið straum af stærsta hluta
rekstrarins en samstarfssamning-
urinn var grundvöllurinn að því lif-
andi starfi sem hefur einkennt lista-
safnið. Það er gaman að rifja það
upp að það var í tvíþættum tilgangi
sem stuðningur borgarinnar var á
sínum tíma komið á, Laugavegurinn
átti undir högg að sækja og það
þótti mikilvægt að metnaðarfulla
menningarstarfsemi, sem listasafn
Péturs Arasonar flokkast undir,
væri að finna við aðalverslunargötu
borgarinnar.
Listasafnið Safn samanstendur
af listmunum í einkaeigu Péturs.
Safneignin telur um 750 verk, 30%
íslensk verk og 70% erlend. Lista-
safnið Safn nýtur sérstöðu að því
leyti að safneignin er eingöngu
byggð upp af samtímamyndlist,
sýningarhald hefur verið með
blómlegasta móti, sýningingar-
gestir á síðasta ári voru vel á annan
tug þúsunda. Safn er vinsælt til
skólaheimsókna og mjög vinsælt
af ferðamönnum, eins hefur ein-
stök safneignin og orðstír safnsins
átt mikinn þátt í því að lokka að
stór nöfn úr heimi samtímalistar
til sýningarhalds í Reykja-
vík. Listasafnið Safn
hefur ávallt opnað sýning-
arsali sína fyrir íslensk-
um listamönnum og
þannig staðið fyrir mörg-
um metnaðarfullum sýn-
ingum með yngstu kyn-
slóð framsækinna
íslenskra listamanna.
Sannkölluð lyftistöng
fyrir listalífið í borginni ,
raunar hefur sýningar-
hald í Safni verið mun
meira en samningur borg-
arinnar kvað á um.
Næstu áramót rennur
samningur Safns út en síð-
ustu fjögur ár hefur
Reykjavíkurborg stutt við
rekstur þess. Nú blasir
við að starfsemi lista-
safnsins er í uppnámi. Því er fyrir-
sjáanlegt að frá og með næstu ára-
mótum verði safneign Safns hvorki
aðgengilegt borgarbúum né þeim
fjölmörgu áhugasömu sem lagt hafa
land undir fót sérstaklega til
Reykjavíkur til að sjá hið einstæða
safn í eigu Péturs Arasonar.
Það yrði sjónarsviptir að lista-
safninu Safni, fyrir menningarlífið
og myndlistarflóruna í Reykjavík.
Þá er ótalið það mikilvæga hlut-
verk Safns að lokka að stór nöfn úr
heimi samtímalistar til sýningar-
halds í Reykjavík. Fulltrúar Sam-
fylkingarinnar í Menningar- og
ferðamálaráði óskuðu bókað á fundi
ráðsins þann 10. september að þeir
hvettu menningar- og ferðamálaráð
í samvinnu við aðrar borgarstofn-
anir að leita allra leiða til að lista-
safnið Safn verði áfram í höfuð-
borginni.
Þó að fyrirsjáanlegt sé að starf-
semin muni leggjast niður nú um
áramótin þá vonum við að það verði
eingöngu tímabundið. Við vonum
innilega að viðunandi lausn finnist
sem fyrst sem henti listasafninu
Safni svo perlurnar í safneigninni
haldi áfram að lýsa upp skammdeg-
ið í Reykjavíkurborg.
Höfundar sitja í menningar- og
ferðamálaráði Reykjavíkur fyrir
hönd Samfylkingarinnar.
Safn við Laugaveg
Au
ka
bú
na
ðu
r á
m
yn
d:
Ál
fe
lg
ur
www.peugeot.is
Vatnagörðum 24 - 26 Sími 520 1100
www.bernhard.is
Umboðsaðilar: Bernhard, Reykjanesbæ, sími 421 7800 Bílver, Akranesi, sími 431 1985 Höldur, Akureyri, sími 461 6020 Bragginn,Vestmannaeyjum, sími 481 1535
Það er lúxus að geta fengið allt sem Peugeot 407 býður sem staðalbúnað á kr. 2.470.000.
Það er ennþá meiri lúxus að njóta þess að aka Peugeot á götum borgarinnar. Láttu lúxus-
inn leika við þig – veldu Peugeot 407.
og spólvörn
2.470.000
PEUGEOT
407