Fréttablaðið - 04.10.2007, Qupperneq 39

Bróðursonur minn, séra Gunnar Jóhannesson, sóknarprestur í
Hofsós- og Hólaprestakalli, birti
vonda grein í Fréttablaðinu, föstu-
daginn 28. september sl. Efni henn-
ar er að fordæma Siðmennt, félag
siðrænna húmanista, fyrir verald-
lega athöfn í Fríkirkjunni nýlega.
Erfitt er að deila við náinn ætt-
ingja sem er 39 árum yngri en ég.
En ég tel að í grein þessari hafi
fræðimaðurinn Gunnar vikið fyrir
presti sem vill styðja kirkjuvald.
Ég tel að grein Gunnars sé óvirðing
við þekkingu hans.
Meginmálið í grein Gunnars er að
veraldleg athöfn megi ekki
fara fram í kirkju. Þetta er
undarleg guðfræði hjá
presti í mótmælendasið.
Séra Toshiki Toma, prestur
innflytjenda í Þjóðkirkj-
unni, hefur þegar svarað
þessu fyrir sitt leyti; kirkj-
an er aðeins umbúnaður um
heilaga athöfn og er ekki
heilög af sjálfu sér fremur
en aðrir veraldlegir hlutir.
Þetta var og skilningur Lúters og
helstu lærisveina hans á 16. öld í
uppgjöri þeirra við kaþólskan sið.
Nýjar kirkjur í lúterskum sið
voru því ekki vígðar. Þær voru hins
vegar blessaðar. Gunnar veit vel
muninn á þessu tvennu. Það var
fyrst á seinni hluta 20. aldar sem
farið var að vígja kirkjur
hér á landi. Samkvæmt lút-
erskri hefð er kirkja ver-
aldlegur staður og dug-
mesti biskup Íslands við
innleiðingu lúterstrúar,
Guðbrandur Þorláksson
(1541–1627), lét afnema
kirkjugrið og veitti verald-
legum yfirvöldum rétt til
að nota kirkjur með sam-
þykki prests og prófasts.
Hér á landi voru kirkjur ávallt
margar en hér voru engar aðrar
opinberar byggingar. Kirkjur voru
því nýttar löngum á margvíslegan
hátt, m.a. til veisluhalds, sbr. sjálfs-
ævisögu séra Jóns Steingrímsson-
ar (1728–1791).
Um athöfnina í Fríkirkjunni: Sið-
mennt á ekkert húsnæði og því var
leitað til prests Fríkirkjunnar í
Reykjavík, sem er þekktur fyrir að
meta kærleika meira en form-
hyggju. Athöfnin fólst í því að brúð-
hjónin endurtóku heit sín um ást og
traust í viðurvist fjölda manns. Er
slíkt athæfi ókristilegt?
E.t.v. þyrfti Siðmennt ekki að
vera í húsnæðishraki fengi félagið
sóknargjöld meðlima sinna en svo
er ekki raunin. Opinberir aðilar
veita félaginu enga styrki. Almenn
árleg velta þess nemur ríkisgreidd-
um launum eins prests Þjóðkirkj-
unnar í tvo mánuði. Nær öll vinna á
vegum þess er sjálfboðastarf.
Gunnari finnst þverstæða felast í
því að borgaraleg athöfn fari fram í
vígðu húsi eins og hann lýsir Frí-
kirkjunni í Reykjavík. Vera má að
hér hafi hann nokkuð til síns máls.
En lífið einkennist af þverstæðum
og andstæðum sem geta sameinast
í eina heild. Þannig byggir kristin
trú á þverstæðunum syndinni og
náðinni: maðurinn syndgar og fær
fyrirgefningu, náð, fyrir trú á
Krist.
Að fordæma þverstæður getur
aukið skynsemi en einnig skapað
umburðarleysi og kreddufestu. Hér
ræður samhengi hlutanna hverju
sinni. En sanntrúaður prestur sem
fordæmir þverstæður ætti að stíga
hér varlega til jarðar ef hann vill
vera sjálfum sér samkvæmur í trú
sinni.
Höfundur er sagnfræðingur.
Kirkjur og þverstæður mannlegs lífs
Jóhanna Sigurðardóttir, félags-málaráðherra, hefur viðrað
hugmynd í byggða- og atvinnu-
málum sem á sér ekki fordæmi
hér á landi. Í kjölfar aflasam-
dráttar og erfiðleika víða á lands-
byggðinni hjá sveitarfélögum,
fyrirtækjum og
einstaklingum
stingur ráðherr-
ann upp á því að
ríkið greiði fólki
sérstaklega
fyrir að flytja í
burtu frá heim-
ilum sínu þang-
að sem það
kynni hugsan-
lega að fá ein-
hverja vinnu.
Með þessu er
ráðherrann
beinlínis að hvetja til nauðungar-
flutninga fjölskyldna frá þeim
svæðum þar sem erfiðleikar eru í
atvinnulífinu.
Tillaga Jóhönnu Sigurðardóttur
er yfirlýsing af hennar hálfu um
algjört ráðaleysi Samfylkingar-
innar í byggða- og atvinnumálum.
Ráðherrann er í raun að leggja til
að fólk yfirgefi sína heimabyggð
en ekki er erfitt að ímynda sér
alfeiðingar þessa fyrir viðkom-
andi byggðir. Ljóst er að eignir
yrðu gerðar verðlausar, að
atvinnulíf myndi leggjast af, skól-
ar yfirgefnir og menning og saga
byggða einskis metin og að engu
gerð. Í stað þess að reyna að auka
tiltrú fólks á framtíð byggðar í
landinu öllu er alið á vonleysi.
Slík framtíðarsýn er niðurlægj-
andi fyrir landsbyggðarfólk og
ber vott um alvarlegt skilnings-
leysi á stöðu hinna dreifðu
byggða.
Í stað stóru orðanna frá því
fyrir kosningar um eflingu
atvinnu og byggðar í landinu öllu
er komið tómahljóð í Samfylking-
una. Þrátt fyrir þann fyrirvara
sem margir höfðu á getu Sam-
fylkingarinnar til góðra verka
hljóta þetta að vera stuðnings-
mönnum flokksins á landsbyggð-
inni mikil vonbrigði. En var við
öðru að búast?
Höfundur er sjómaður í Ólafsfirði
og varaþingmaður Vinstri grænna
í NA-kjördæmi.
Uppgjöf
Samfylk-
ingarinnar