Fréttablaðið - 09.10.2007, Blaðsíða 30

Guðrún Ásmundsdóttir hefur
fyrir löngu sýnt það og sannað að
hún er samofin íslenskri menn-
ingarsögu og einn af máttarstólp-
um Leikfélags Reykjavíkur.
Áhorfendur fá nú tækifæri til
þess að mæta í mjög svo persónu-
legt afmæli. Kaffi er borið fram
með randalín og rúgbrauði með
hangikjöti. Húsinu er lýst og saga
þess sögð. Guðrún byrjar á því að
óska alla velkomna og gera síðan
það „entré“ sem hana alltaf hefur
langað til; tjaldið fellur og hefst á
ný og niður úr skýjum í blómum
skreyttri rólu svífur afmælis-
barnið með sinn dillandi hlátur.
Hún segist ekki hafa birst áður
svona á sviðinu en þeir sem sáu
hana unga með gyllta lokka í
Ævintýri á gönguför telja sig þó
muna að einmitt þar hafi hún
verið í svona blómum skreyttri
rólu.
Hér var hluti íslensku leiklist-
arsögunnar sögð út frá sjónar-
horni stúlku sem elskaði hús. Hún
elskaði hús sem ekki aðeins fóstr-
aði hana heldur alla þá sem unnu
leiklistinni frá því að höllin við
Tjörnina reis. Guðrún Ásmunds-
dóttir stendur ein á sviðinu og sér
til fulltingis hefur hún ungan ljúf-
an píanista, Ólaf Björn Ólafsson,
sem síðan kemur í ljós að er
barnabarn Lárusar Pálssonar sem
leikur vitaskuld stórt hlutverk í
endurminningaryfirferð leikkon-
unnar.
Saga hússins með húsmæðra-
skólanemum, draugum og öðrum
íbúum er skemmtilega fléttað inn
í daglegt amstur leikaranna á hinu
kalda sviði. Guðrún segir okkur
sögu sína, frá því að hún sem pínu-
lítil, uppfinningarík stelpa á
Laugaveginum bjó til sitt eigið
leikhús og fram á þennan dag.
Hún vefur inn samferðarmönnum
en það eru aðeins þeir sem komn-
ir eru yfir móðuna miklu sem fá
nokkuð pláss í farteski hennar.
Einmitt það val var líklega gert
af hagsýnisástæðum því það væri
jú ógjörningur að fara að smíða
sögukassa kringum allar þær per-
sónur og öll þau verk sem komið
hafa við sögu á fimmtíu ára fjöl-
breyttum leikferli. Fyrir bragðið
vorum við nálægt gamla tímanum
og mjög nálægt þeim tíma þegar
Reykjavík var lítill og svolítið
danskur bær. Það var notalegt og
nauðsynlegt að heyra dönskuslett-
urnar og sjá fyrir sér það fólk sem
skemmti sér í þeim miðbæ sem nú
er orðinn einhvers konar vígvelli
stjórnlausrar föstudagsdrykkju.
Saga leikfélagsins og revíuhóp-
anna endurspeglar jú einng þann
tíma þegar bannað var að drekka
brennivín hérlendis en þó líklega
gert talsvert mikið af því undir
ýmsum rósum. Guðrún sagði
okkur beinlínis frá því hvernig
hryllilegur drykkur var búinn til,
að mig minnir uppi á Skólavörðu-
stíg, þar sem ótrúlegasta drullu-
malli, meðal annars skóáburði,
var blandað saman og drukkið í
hvítri mjólk.
Hættið að þrasa og byrjið að
byggja, var slagorð hóps innan
Leikfélags Reykjavíkur eftir að
félagarnir voru farnir að safna
peningum fyrir nýju leikhúsi. Það
var ekki hópur Guðrúnar sem
hafði þessi orð í frammi, hún var
nefnilega þeirrar skoðunar að
byggja ætti nýja leikhúsið þar
sem Ráðhúsið stendur núna. Það
hefði kannski verið frábært, og
gaman að koma út úr Iðnó, píra
augun og sjá fyrir sér leikhúsið
hennar Guðrúnar með iðandi, lif-
andi mannlífi í stað þessa
umdeilda húss sem nú stendur í
myrkri á kvöldin.
Guðrún er virðuleg þar sem hún
situr við borð endurminninganna
en stekkur svo fyrirhafnarlítið
inn í ýmis gervi frá liðnum tíma,
bæði sín eigin og mótleikaranna.
Þessi aðferð er margþekkt og
gengur ágætlega upp. Söngurinn
er stór hluti af sögu þessa leikfé-
lags, Guðrún lét sig ekki muna
um að syngja hvern sönginn á
fætur öðrum og oft tóku áhorf-
endur undir með henni. En hvað
ætli hafi nú haft mest áhrif á
þessa mikilfenglegu leikkonu?
Var það Lárus Pálsson, Bríet Héð-
insdóttir, Helga Valtýsdóttir,
mýsnar á gólfinu í London eða
rotturnar sem ruddust inn þegar
vatnið fyllti Iðnókjallarann þar
sem leikarar fóru í smink? Það er
ekki gott að segja, en það er óhætt
að segja að þetta var smekklega
samofin saga hjá þeim mæðgum
og Ragnari syni Guðrúnar og sýn-
ing sem vafalítið á eftir að gleðja
þá sem orðnir eru leiðir á ofbeldi
og klámi, ungdómsdýrkun og
útrásartaugaveiklun.
Höllin á Tjarnarbakkanum
Boðið til veislu í Iðnó
þar sem gamlar perlur eru end-
ursagðar.
Mannfræðifélag Íslands hefur sett á stofn fyrirlestrahald í
ReykjavíkurAkademíunni við Hringbraut. Verður einkum litið til
mannfræðilegra efni í víðum skilningi.
Fyrsti fyrirlestur haustsins í röðinni sem kallast Frásögn –
túlkun – tengsl verður haldinn í kvöld kl. 20.00. Björk Þorleifs-
dóttir umhverfissagnfræðingur heldur fyrirlestur sem nefnist:
Sumarið bláa. Í útdrætti segir: „Sumarið árið 1783 var undravert
og geigvænlegt og fullt af hroðalegum fyrirbærum … ólíkt öllu
öðru í manna minnum.“ Þannig komst enskur sveitaprestur að
orði í dagbók sinni fyrir meira en 200 árum.
En hvað var það sem var svo einkennilegt og hryllilegt við
þetta sumar? Hvað datt fólki í hug þegar sólin varð rauð sem
blóð, ógnvænlegar hitabylgjur og nístingskuldar brustu á,
húsdýrin hegðuðu sér einkennilega og óskiljanlegir sjúkdómar
lögðust á fólk? Árið 1783 datt ekki mörgum Evrópubúum í hug
að slík fyrirbæri gætu tengst eldgosi á fámennri eyju í Norður-
höfum og leituðu sumir svara í guðdómnum og aðrir leituðu á
náðir náttúruskýringa á þessari öld upplýsingarinnar. Í fyrir-
lestrinum verður því rætt um hughrif náttúruhamfara fyrr á
tímum, með Skaftárelda í brennidepli. Litið verður til þróunar
náttúruvísinda og áhrifa trúarinnar á almenningsviðhorf í
kjölfar náttúrhamfara og pælt í áhrifum hamfara á einstakling-
inn.
Björk Þorleifsdóttir, sagnfræðingur í Reykjavíkur-
Akademíunni, lauk B.A.-prófi í sagnfræði frá Háskóla Íslands
árið 2003 og stundar nú mastersnám í umhverfissagnfræði við
University of St. Andrews í Skotlandi og vinnur meðfram
náminu við ýmis fræðistörf.
Sól rauð sem blóð Jaðarríki ógna
Í dag kl. 12.05 heldur Sagnfræð-
ingafélag Íslands áfram að leita
svara við spurningunni: Hvað
er Evrópa? Í dag ætlar Axel
Kristinsson sagnfræðingur að
fjalla um evrópsk samkeppnis-
kerfi. Í útdrætti segir: „Þótt
saga Evrópu sé um sumt
óvenjuleg er hún ekki eins
einstök og Evrópubúar vilja
gjarnan ímynda sér. Hún á
margt sameiginlegt með sögu
annarra samfélaga á ýmsum
tímum og í ýmsum heimshlut-
um. Frá 11. öld og fram á þá 20.
tilheyrði Evrópa flokki
sögulegra fyrirbæra sem kalla
má samkeppniskerfi. Álfan var
þá eins og bútasaumur margra
pólitískra eininga sem áttu í
harðri samkeppni sín á milli
þrátt fyrir að menning og
samfélagshættir væru keimlík-
ir víðast hvar. Slík fyrirbæri
eru algeng í sögu mannkyns og
ávallt fylgir þeim ekki aðeins
ófriður og átök heldur líka
nýbreytni og frumleiki á
mörgum sviðum. Önnur dæmi
um slík fyrirbæri eru Grikk-
land að fornu og Ísland á
þjóðveldisöld sem bæði eru
forvitnileg til samanburðar. Í
fyrirlestrinum verður saga
Evrópu skoðuð sem samkeppn-
iskerfi og bent á ýmislegt sem
er dæmigert fyrir slík kerfi en
einnig sumt sem er óvenjulegt.
Sérstaklega verður hugað að
myndun jaðarvelda, stórvelda í
útjaðri samkeppniskerfa sem
eiga það til að vaxa þeim yfir
höfuð og eyða þeim. Hádegis-
fyrirlestrar Sagnfræðingafé-
lagsins fara fram í fyrirlestrar-
sal Þjóðminjasafnsins og
standa frá klukkan 12.05 til
klukkan 12.55.
MIÐASALA Á WWW.OPERA.IS
MIÐASÖLUSÍMI 511 4200
KOLBEINN
ANNA MARGRÉT
ÁSGEIR PÁLL
BERGÞÓR
GUÐRÚN JÓHANNA
ÁGÚST
HRAFNHILDUR
INGVAR
JÓN
ÞORSTEINN HELGI
ÞORVALDUR
BRAGI
DAVÍÐ
HALLVEIG
HLÖÐVER
F
A
B
R
I
K
A
N
SÝNING ANNAÐ KVÖLD, 10. OKTÓBER
AÐRIR SÝNINGARDAGAR: 12., 14. OG 19. OKTÓBER
„Fyrir þá sem vilja fylgjast með íslenska
söngvarahópnum er því skyldumæting á
sýninguna.…Flottur söngur.“
Fréttablaðið, Páll Baldvin Baldvinsson
3 stjörnur
„Guðrún Jóhanna Ólafsdóttir, dásamleg…
Arndís Halla, töfrandi…
Hanna Dóra Sturludóttir, stórbrotin…
Kolbeinn Jón Ketilsson, heillandi…
Þvílíkt partý!“
Silja Aðalsteinsdóttir, www.tmm.is
Borgartún 35 • 105 Reykjavík • sími 511 4000 • fax 511 4040 • utflutningsrad@utflutningsrad.is
www.utflutningsrad.is
Útflutningsráð heldur ráðstefnu um viðskipti og möguleg
viðskiptatækifæri í Jórdaníu og Mið-Austurlöndum. Fyrirtæki
sem hafa áhuga á viðskiptum og eru í viðskiptum á svæðinu eru
hvött til þess að nýta sér þetta tækifæri.
Dagskrá:
• Samir Hasan,
ræðismaður Jórdaníu á Íslandi
• Dr. Maen Nsour,
forstjóri, Jordan Investment Board (JIB)
• Jóhanna Kristjónsdóttir,
formaður Vináttu- og menningarfélags Mið-Austurlanda
• Rakan N. Rshaidat,
framkvæmdastjóri, Arab Pharmaceutical Company
• Kolbeinn Arinbjarnarson,
forstöðumaður sölu- og markaðsmála, Calidris
• Mazen Abu Hamdan,
framkvæmdastjóri, Arab Bank
Fundarstjóri: Jón Ásbergsson, framkvæmdastjóri Útflutningsráðs
Að loknum erindum verður boðið upp á léttar veitingar.
Skráning á ráðstefnuna er í síma: 511 4000 eða með tölvupósti
á utflutningsrad@utflutningsrad.is.
Nánari upplýsingar veita
Hermann Ottósson, forstöðumaður, hermann@utflutningsrad.is
og Inga Hlín Pálsdóttir, verkefnisstjóri, inga@utflutningsrad.is.
Jórdanía
Lykillinn að viðskiptum
við Mið-Austurlönd
Miðvikudaginn 10. október 2007
kl. 14.00-16.30 á Radisson SAS Hótel Sögu
P
IP
A
R

•
S
ÍA
•
7
18
89