Fréttablaðið - 04.07.2008, Síða 20

20 4. júlí 2008 FÖSTUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. VIÐSKIPTARITSTJÓRAR: Björn Ingi Hrafnsson og Óli Kr. Ármannsson. Fréttablaðið kemur út í
103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
UMRÆÐAN
Einar K. Guðfinnsson skrifar um afla-
ákvörðun
Rétt er það að ákvörðun um heildarafla að þessu sinni að hún er ekki að fullu í
samræmi við tillögur Hafrannsóknastofn-
unarinnar. En er það fréttnæmt? Vissulega
ekki. Í fyrra þegar ákveðið var að lækka
mjög heildarafla í þorski, var jafnframt
tekin ákvörðun um að fara ekki heldur að
fullu eftir tillögum Hafrannsóknastofnun-
arinnar í öllum tegundum. Alveg eins og núna. Að
þessari niðurstöðu hnigu þá og hníga nú margvís-
leg rök, sem ættu að blasa við þeim sem kynna sér
málin.
Nauðsynlegt er að benda á að reglugerðin um
hámarksafla nú nær til sautján fisktegunda. Í níu
þeirra er hámarksaflinn ákveðinn sá sami fyrir
næsta fiskveiðiár og er á yfirstandandi fiskveiði-
ári. Þá er þess enn að geta að nær undantekningar-
laust er hér um að ræða tegundir þar sem Haf-
rannsóknastofnunin leggur óbreytta ráðgjöf; og
það þó ákveðið hafi verið í fyrra að fara lítillega
fram úr ráðgjöfinni við ákvörðun um heildarafla
fyrir yfirstandandi ár, í a.m.k. einhverjum þeirra.
Með öðrum orðum hafði sú ákvörðun, að fara
eitthvað fram úr ráðgjöf stofnunarinnar í fyrra,
bersýnilega ekki þau neikvæðu áhrif á stöðu
fiskistofnanna að það þætti ástæða til að leggja til
aflaminnkun af þeim ástæðum.
Enn er þess að geta að við aflaákvörðun nú er
aflamark aukið í þremur tegundum. Það er gert í
kjölfar þess að Hafró leggur til að kvótinn sé
aukinn frá ráðgjöf síðasta árs og þar með meðal
annars, aukningu miðað við útgefinn kvóta síðasta
árs. Loks er það að nefna að aflaheimildir
eru dregnar saman í fimm tilvikum frá
síðasta ári, skiljanlega mismikið þó.
Endurspeglar það þá staðreynd að Hafró
leggur til aflaminnkun í þessum tegundum.
Við aflaákvörðun er að að mörgu að hyggja.
Stóra málið er vitaskuld að hún tryggi
sjálfbærni veiðanna og að þær megi stunda
með arðbærum hætti til frambúðar.
Aðstæður geta svo verið á þann veg, að
skynsamlegt sé að heimila veiðar á
tilteknum stofnum, umfram ítrustu tillögur
fiskifræðinga.
Þetta getur þannig átt við fiskimiðin okkar. Við
þurfum að takmarka stíft sókn í tilteknar tegundir,
en til eru aðrir sterkir stofnar sem þola tíma-
bundna meiri veiði. Einnig geta verið uppi sérstak-
ar aðstæður, eins og í grálúðunni. Hún er stofn sem
við höfum ekki einir ráðstöfunarrétt yfir og engir
samningar gilda um. Við ráðum einfaldlega ekki
við aðstæður. Lækkun aflamarks í grálúðu í
samræmi við ráð fiskifræðinga myndi ekki tryggja
að veitt yrði minna af stofninum í heild sinni.
Aflaákvörðun er því augljóslega margslungið
mál sem ekki verður rætt með einfölduðum hætti,
eins og örlað hefur á síðustu dægrin. Þess vegna er
vandað stofnstærðarmat okkar fremstu vísinda-
stofnunar lagt til grundvallar. Jafnframt er tekið
tillit til sjónarmiða fleiri aðila eins og kostur og
skynsemi leyfir. Að því búnu eru fjölþættar
aðstæður, á borð við þær sem raktar hafa verið í
greininni, vegnar og metnar. Allt þetta er nauðsyn-
legt að hafa í huga þegar rætt er um ákvarðanir
um heildarafla hverju sinni.
Höfundur er sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðherra.
Þ
að er myrkur og heitt og þrengir að þér á alla vegu. Þér
eflist kraftur til að fara úr skjólinu, lífi móður þinnar
og áfram. Þú átt engan annan kost. Strengurinn er laus,
herðir hvergi að þér. Heilbrigt jóð ertu, stillt og bíður
kallsins sem þér er innprentað með skráðum boðum í eðli
þínu. Þú bíður opnunar og með samstilltu átaki þínu og móðurinnar
þrengir þú þér gegnum opið sem víkkar og víkkar og framundan er
ljósið og lífið. Þú sleppur heilt gegnum fyrstu og stærstu hættuna
í lífinu: þú fæðist.
Við þér tekur snögg ljósan, grípur þig öruggum höndum og
leggur þig á heitan móðurbarm. Hljóðin æra þig, skjálftinn við
hitabreytinguna sem fósturfitan megnar ekki að hlífa þér við. Nýr
heimur tekur við. Ljósan hefur hjálpað móður þinni við fæðing-
una eins og kynsystur hennar hafa gert svo langt aftur sem sagan
greinir og enn lengra aftur í dimma forsögu tegundar okkar. Hvar
værir þú statt, ófædda barn, ef ljósunnar nyti ekki við?
Hún hefur eftir langskólanám bætt við sig tveimur árum til að
læra það sem tók formæður hennar og fyrirrennara mörg ár að læra.
Nú er hún blessunin á síðustu vikunum á uppsagnarfresti sökum
þess að hún væri á ögn betra kaupi sem hjúkrunar fræðingurinn
sem er á vaktinni þessa nóttina á deildinni ef hún væri ekki í þessu
starfi heldur hennar. Eru það ekki bara flón sem bæta við sig sér-
námi upp á tvö ár til þess eins að vera á lægra kaupi en hinir hjúkr-
unarfræðingarnir á deildinni? Það er regla samfélagsins sem þú
átt eftir að læra. Aukin þekking og kunnátta á að gefa þeim sem
afla hennar meira úr býtum. Þú ert að fæðast í samfélag fitunnar,
fósturfituna skafa þær af þér en þá fer fljótt að hlaðast á þig fita
hinna lifandi. Þeir tala oft um fitu í rekstrinum sem þú munt ekki
skilja fyrr en löngu seinna. Og þá fitu vilja menn losna við þótt það
takist sjaldnast enda deilumál hvar þá fitu er að finna.
Ljósan vinnur við það sínar löngu vaktir að koma börnum í heim-
inn. Starf hennar er blessun og böl, því alltaf farast einhver nýfædd
börn í höndum hennar. Hún hefur líf þitt og annarra nýbura í hönd-
um sér bókstaflega. Læknirinn er á bakvakt, starfsstúlkur og aðrir
á deildinni fá lítið að gert ef ljósuna vantar. Móðirin treystir á hana.
Eftir vel heppnaða fæðingu blessar öll fjölskyldan hana. Faðirinn
trekktur og spenntur, mæður og feður og aðrir sem að þeim standa.
Nafn hennar er geymt.
En þú ert að fæðast í samfélag sem enn þarf á mörgum nýjum
höndum að halda. Það er viðgangur í þjóðlífinu, þið fæðist mörg
börnin. Enn er það talin gæfa í þjóðareðlinu að búa við barnalán,
ólíkt og í mörgum löndum næst okkur þar sem fæðingum fækkar
og þjóðirnar eldast og verða að sækja endurnýjun sína og viðgang
til fjarlægari landa. Því er hagur ljósmóðurinnar hagur ykkar,
hinna óbornu. Og á haustnóttum ætla þær að ganga út.
Koma svo.
Fyrst er að fæðast.
Til hinna óbornu
PÁLL BALDVIN BALDVINSSON SKRIFAR
Þú ert að fæðast í samfélag fitunnar, fósturfituna
skafa þær af þér en þá fer fljótt að hlaðast á þig fita
hinna lifandi.
EINAR K.
GUÐFINNSSON
Margslungið mál
SPOTTIÐ
Upprifjun
Náttúruverndarsamtök Íslands hafa í
greiðaskyni við Samfylkinguna grafið
upp ummæli Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur á Alþingi, 3. október 2006.
Formaður Samfylkingarinnar hafði þá
þetta að segja: „Með þessari stefnu-
mótun um hið fagra Ísland hefur
Samfylkingin tekið þá skýru stefnu
að sú stóriðjustefna sem ríkisstjórnin
hefur fylgt á umliðnum árum
og boðar á komandi
kjörtímabili eigi ekkert
erindi við framtíðina.
Hún á ekkert erindi
við framtíðina, nú er
tímabært að stokka upp
spilin, gefa upp
á nýtt og gefa
náttúrunni betri
spil á hendi en hún hefur haft hingað
til. Samfylkingin mun fylgja þessu
máli fast eftir, þetta verður veganesti
hennar inn í nýja ríkisstjórn.“
Kvartar ekki
Lesendabréf eru heppilegur vettvang-
ur til að viðra skoðanir sínar og fyrir-
ætlanir. Páll Magnússon útvarpsstjóri
bregður hins vegar út af vananum í
aðsendri grein í Morgunblaðinu
í gær og lýsir yfir hvað hann
ætlar ekki að gera, það er
barma sér eða nota orð á
borð við svik eða brigð, þótt
ríkið setji ekki jafnmikið
fé í rekstur RÚV og
áætlanir gerðu ráð
fyrir. Getur verið að
Páll sé ekki að mæla
undir rós?
Sjoppulegt
Stefáni Pálssyni, sagnfræðingi og
bloggara, þykir ekki mikið til sendiráðs
Bandaríkjanna koma. Kona hans fékk
sent boðskort í þjóðhátíðarveislu
sendiráðsins í dag en með fylgdi miði
þar sem sérstökum styrktaraðilum
veislunnar var þakkað, til dæmis
KFC-skyndibita, Hertz og Vífilfelli.
„Dálítið sjoppulegt,“ segir Stefán, og
á líklega við gestgjafann frekar en að
hann telji ímynd KFC setja niður við
þetta. Undir það tekur annar blogg-
andi sagnfræðingur, Guðmundur
Magnús son, sem segir þetta
spurningu um borgaralega sjálfsvirð-
ingu. Þar með er dómur sögunnar
væntanlega fallinn – og það áður
en veislan fór fram.
bergsteinn@frettabladid.is
BYLGJAN BER AF
Samkvæmt könnun Capacent í aldurshópnum 18-54 ára á tímabilinu
26. apríl til 25. maí 2008. Hlutdeild - hlustun í mínútum á dag.