Fréttablaðið - 14.10.2008, Blaðsíða 28

16 14. október 2008 ÞRIÐJUDAGUR
timamot@frettabladid.is
„Atburðir síðustu daga og vikna hafa hrifs-
að efnið úr höndunum á mér. Ég ætlaði
að fjalla um annað en stóratburðirnir sem
í gangi eru tóku völdin. Ég mun því skoða
kreppuna sem við erum að fara inn í,“ segir
Guðmundur Jónsson sagnfræðingur. Hann
flytur fyrirlestur í dag hjá Sagnfræðingafélagi
Íslands og fjallar um efnahagskreppur og
óttann við þær.
„Ég mun fjalla um þann hagvöxt sem
verið hefur í gangi á undanförnum árum
og þessa nýju aflvél sem komin er í þjóð-
lífið; fjármálakerfið. Ég ætla að draga upp
mynd af fjárfestingum Íslendinga og ekki
síður skuldunum.“ Guðmundur leitast við
að setja kreppuna í sögulegt samhengi. „Ég
mun bera hana saman við stærstu áföllin í
íslensku efnahagslífi; kreppuna miklu sem
hófst 1929 og ekki síður kreppu sem var
hér 1914 til 1923 og var í raun mun alvar-
legri en hin.“
Aðspurður hvort við getum lært eitthvað
af fyrri kreppum segir Guðmundur hverja
kreppu hafa sinn feril og orsakir. „Það er
hins vegar ljóst að kreppuviðbrögðin ein og
sér ráða ekki úrslitum um hvernig fer, held-
ur tíminn eftir kreppu. Staða útflutnings-
geirans og mannauðsins, hvort orðið hefur
fólksflótti, sem og hvort við eigum ónýtt
sóknarfæri í viðskiptum og atvinnulífi ræður
mestu.“ Fyrirlesturinn verður í Þjóðminja-
safni Íslands og hefst klukkan 12.05. - kóp
„Sjóræningjar í Norðurhöfum – Ólaf-
ur Egilsson og Tyrkjaránið í sögulegu
samhengi“ er yfirskrift alþjóðlegrar
ráðstefnu sem verður haldin í Vest-
mannaeyjum helgina 17. til 19. októb-
er næstkomandi.
Ráðstefnan er haldin á vegum Sögu-
seturs 1627 en það var stofnað fyrir
tveimur árum. Markmið þess er að
byggja upp fræða- og menningarsetur
í tengslum við Tyrkjaránið sem framið
var í Eyjum árið 1627. „Tilgangurinn
með ráðstefnunni er að koma starf-
semi setursins í gang og vonumst við
til þess að hún verði reglulegur við-
burður,“ segir Sigurður E. Vilhelms-
son, formaður Sögusetursins.
Á laugardag verður fyrirlestraröð í
Alþýðuhúsinu þar sem fjöldi innlendra
og erlendra fyrirlesara stíga á svið.
Fyrir hádegi verður fjallað um fræða-
og menningarsetur á Íslandi í víðum
skilningi og meðal fyrirlesara eru þeir
Kjartan Ragnarsson, sem rekur Land-
námssetrið í Borgarnesi, og Þorsteinn
Ingi Sigfússon, forstöðumaður Ný-
sköpunarmiðstöðvar, sem ræðir um
menningartengda ferðaþjónustu og
hvernig menningarsetur geta gagnast
smærri sveitarfélögum úti á landi. „Þá
flytur Steinunn Jóhannesdóttir rithöf-
undur, sem er einn af okkar helstu sér-
fræðingum í Tyrkjaráninu, erindi um
trúverðugleika íslenskra frásagna um
ránið,“ segir Sigurður.
Eftir hádegi verða fluttir fyrir-
lestrar á ensku. Meðal fyrirlesara
eru Þorsteinn Helgason, sem fjallar
um Tyrkjaránið, og Robert C. Davis
og Torbjørn Ødegaard, sem fjalla
um sjórán á Atlantshafi. Þá fjallar
Mohamed Magani, rithöfundur og
háskólakennari frá Alsír, um það
hvernig ránin snúa við hans menning-
arheimi en þetta er í fyrsta sinn sem
fræðimaður frá Alsír kemur til Ís-
lands á slóðir ránsins.
„Eftir því sem maður kafar dýpra
í þessi mál kemst maður að því að
Tyrkjaránið er langt frá því að vera
einangrað fyrirbæri því um er að
ræða nokkur hundruð ára sögu sjór-
ána á Norður-Atlantshafi þar sem ræn-
ingjarnir voru bæði frá Tyrkjaveldi og
Evrópu,“ segir Sigurður.
Hann segir ráðstefnunni ætlað að
vera fræðandi fyrir almenning en auk
þess sé ætlunin að vinna stefnumótun-
arvinnu fyrir sögusetrið. „Við munum
setjast niður með fræðimönnunum til
að skiptast á hugmyndum um framtíð
setursins.“
Ýmsar aðrar uppákomur verða í
tengslum við ráðstefnuna og má nefna
svokallaða matargöngu í Höllinni. Þá
verður Ólafi Egilssyni fylgt með hjálp
bragðlaukanna frá Norður-Afríku í
gegnum alla Evrópu og upp til Dan-
merkur en hann var sendur heim frá
Alsír til að krefjast lausnargjalds fyrir
fjölskyldu sína og aðra samfanga.
vera@frettabladid.is
Tilkynningar um merkis atburði, stórafmæli og
útfarir má senda á netfangið
timamot@frettabladid.is.
Auglýsingar á að senda á auglysingar@frettabladid.is eða
hringja í síma 512 5000.
DWIGHT D. EISENHOWER FÆDD-
IST ÞENNAN DAG ÁRIÐ 1890
„Fólk sem telur forréttindi
sín mikilvægari en hugsjón-
irnar tapar hvoru tveggja.“
Eisenhower var forseti Banda-
ríkjanna á árunum 1953 til
1961.
MERKISATBURÐIR
1953 Núverandi merki Atlants-
hafsbandalagsins er tekið
upp.
1961 Aldarafmælis séra Bjarna
Þorsteinssonar, prests og
tónskálds, er minnst en
hann er einkum þekktur
fyrir söfnun og útgáfu ís-
lenskra þjóðlaga.
1964 Rafreiknir Háskóla Íslands
kemur til landsins. Hann
þótti afkastamikið tæki en
var þó mun afkastaminni
en venjuleg borðtölva er
í dag. Í Vísi sagði: „Fyrsti
rafheilinn kominn. Vinnur
verk hundraða skrifstofu-
manna.“
1981 Hosni Mubarak er kjörinn
forseti Egyptalands.
1982 Ronald Reagan, forseti
Bandaríkjanna, lýsir yfir
stríði gegn fíkniefnum.
Þennan dag árið 1964 hlaut Martin Luther King
friðarverðlaun Nóbels. Hann varð þar með yngsti
maðurinn til að hljóta verðlaunin, aðeins 35 ára
að aldri.
Martin Luther King yngri fæddist 15. janúar
árið 1929. Mannréttindamál urðu honum
snemma hugleikin og fór hann fyrir mannrétt-
indabaráttu þeldökkra á sjötta og sjöunda ára-
tug síðustu aldar.
Framganga hans varð til þess að þúsundir
manna söfnuðust saman í göngu í Washington
þar sem barist var fyrir frelsi þeldökkra. Þar flutti
King hina frægu ræðu – „I have a dream“.
King var ráðinn af dögum í Memphis 18. júní
árið 1968. Hann var kvæntur Corettu Scott og
eignuðust þau fjögur börn. Martin Luther King-
dagurinn var gerður að frídegi í Bandaríkjunum
árið 1986.
ÞETTA GERÐIST: 14. OKTÓBER ÁRIÐ 1964
King hlýtur friðarverðlaun Nóbels
FRÆÐANDI STEFNUMÓTUNARRÁÐSTEFNA Sigurður E. Vilhelmsson, formaður Söguseturs 1627,
á Tyrkjaránssýningunni í Byggðasafni Vestmannaeyja, en hún var sett upp vorið 2007 þegar
380 ár voru liðin frá ráninu. MYND/ÚR EINKASAFNI
SÖGUSETUR 1627: ALÞJÓÐLEG RÁÐSTEFNA UM ÓLAF EGILSSON OG TYRKJARÁNIÐ
Sjóræningjar í Norðurhöfum
GUÐMUNDUR JÓNSSON Segir stöðu útflutn-
ingsveganna að kreppu lokinni skipta gríðar-
lega miklu máli. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Óttinn við kreppuna greindur
Elskulegur eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir og afi,
Gunnar Reynir Bæringsson
Laugarásvegi 55, Reykjavík,
lést á Landspítalanum við Hringbraut fimmtudaginn 9.
október. Útförin fer fram frá Bústaðakirkju föstudag-
inn 17. október kl. 13.00.
Guðrún Arnfinnsdóttir
Elín Arndís Gunnarsdóttir Einar Helgason
Gunnar Már Gunnarsson Helga I. Sigurbjarnadóttir
Kolbrún Ýr Gunnarsdóttir Daníel Þorsteinsson
barnabörn.
Ástkær faðir okkar,
Jónas R. Jónasson,
fyrrverandi fulltrúi hjá Landsíma Íslands,
síðast til heimilis að Kópavogsbraut 1a,
verður jarðsunginn frá Kópavogskirkju miðvikudaginn
15. október kl. 15.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Erla, Sigrún og Fanney Jónasdætur.
Okkar ástkæra móðir, tengdamóðir og
amma,
Viviann Mary Jónsson
Gjöveraa
Jötunsölum 2, Kópavogi,
lést hinn 7. október á Landspítalanum Fossvogi.
Jarðarförin fer fram í Fossvogskirkju hinn 15. október
kl. 13.00.
F.h. aðstandenda,
Erik Vilhelm Gjöveraa
Geir Gjöveraa
Elskulegur eiginmaður minn,
Högni Guðjónsson
Hjallabraut 33, Hafnarfirði,
lést á Landspítalanum föstudaginn 10. október. Útförin
verður auglýst síðar.
Fyrir hönd aðstandenda,
Ragnheiður Benediktsdóttir.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð
og hlýhug við andlát og útför elskulegrar
móður okkar, tengdamóður, ömmu og
langömmu,
Kristínar Pálsdóttur
Ægisgötu 17, Akureyri.
Sérstakar þakkir til starfsfólks gjörgæsludeildar
Landspítalans fyrir frábæra umönnun. Guð blessi
ykkur öll.
Páll Baldursson Erla Hrund Friðfinnsdóttir
Erla Baldursdóttir Steindór Sigursteinsson
ömmu og langömmubörn.
Hólmfríður Jónsdóttir
frá Ystafelli í Kinn,
lést á Landspítalanum laugardaginn 11. október.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Kristján Árnason Arna Emilia Vigfúsdóttir
Jón Árnason Sigríður Traustadóttir
Sigríður Árnadóttir Kristján Pétur Guðnason
Knútur Árnason
Valgerður Árnadóttir Durao Manuel Durao
barnabörn og barnabarnabörn.