Fréttablaðið - 26.11.2008, Blaðsíða 4

4 26. nóvember 2008 MIÐVIKUDAGUR
VEÐURSPÁ
HEIMURINN
Vindhraði er í m/s.
Hitastig eru í °C.
Gildistími korta er um hádegi.
Alicante
Amsterdam
Basel
Berlín
Billund
Eindhoven
Frankfurt
Friedrichshafen
Gautaborg
Kaupmannahöfn
Las Palmas
London
New York
Orlando
Ósló
París
Róm
Stokkhólmur
14°
11°
3°
3°
10°
8°
5°
-2°
11°
10°
20°
10°
7°
20°
4°
8°
14°
4°
-4 -4
-3
-5
1
Á MORGUN
15-23 m/s
-2
FÖSTUDAGUR
5-10m/s, stífastur
austan til
-4
-5
-5
-4
-5
-1
2
0
2
-8
7
6
4
5
5
7
3
5
5
7 6
-1
-2-1
-3
HARÐA VETUR Á
MORGUN
Í kvöld fer að hvessa
með norðanverðu
landinu og snjóa.
Á morgun verður
svo komið norðan
hvassviðri á Vest-
fjörðum, Norður-
landi og jafnvel
austan til með
ákafri snjókomu og
skafrenningi. Syðra
verður vindasamt og
kalt en úrkomulítið.
Ekki er að sjá hlýindi
í þessu fram yfi r
helgi.
-1
Sigurður Þ.
Ragnarsson
veður-
fræðingur
GENGIÐ 25.11.2008
GJALDMIÐLAR KAUP SALA
HEIMILD: Seðlabanki Íslands
239,6188
GENGISVÍSITALA KRÓNUNNAR
139,8 140,46
210,86 211,88
179,5 180,5
24,082 24,222
19,879 19,997
17,355 17,457
1,4578 1,4664
207,73 208,97
Bandaríkjadalur
Sterlingspund
Evra
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Japanskt jen
SDR
Rangt var farið með kaupmáttarrýrn-
un Íslendinga undanfarið ár í Frétta-
blaðinu í gær. Rétt er að kaupmáttur
hefur rýrnað um sex prósent.
LEIÐRÉTTING
STJÓRNMÁL Reiknað er með að
frumvarp allra flokka á Alþingi
um rannsókn á vegum þingsins á
orsökum og afleiðingum banka-
hrunsins verði kynnt í þingflokk-
um í dag.
Smíði frumvarpsins hófst fyrir
þremur vikum undir forystu
þingforseta. Nokkrir fundir hafa
verið haldnir um málið, síðast í
fyrradag.
Samkvæmt upplýsingum
Fréttablaðsins verður frumvarpið
ítarlegt að vöxtum enda talið
mikilvægt að mæla skýrt fyrir um
víðtækar heimildir rannsakenda.
Meðal annars á að víkja til hliðar
lögum um bankaleynd. - bþs
Rannsókn á vegum Alþingis:
Frumvarp fyrir
þingflokka í dag
STJÓRNSÝSLA Hætta er á að allir
riftanlegir gjörningar, sem gerðir
voru í bönkunum á sex vikna tíma-
bili frá 6. apríl til 15. maí í vor,
verði óriftanlegir vegna þess að
frestdagur var ekki skilgreindur
þegar „neyðarlögin“ voru sett.
Þetta kemur fram hjá Sigurði Tóm-
asi Magnússyni, sérfræðingi hjá
Háskólanum í Reykjavík.
Þegar óskað er eftir gjaldþrota-
skiptum markar sá dagur frestdag.
Það þýðir að hægt er að rifta gern-
ingum hálft ár aftur í tímann frá
þeim degi. Eftir setningu „neyðar-
laganna“ og skipun skilanefnda
fórst fyrir að setja frestdag og
þurfti því að bæta við ákvæði um
frestdag í lögin eftir á ef síðar
kæmi til gjaldþrotaskipta. Þetta
var gert 13. nóvember með gildis-
töku 15. nóvember. „Þetta var ekki
gert afturvirkt þannig að sex vikur
töpuðust,“ segir Sigurður Tómas.
Frestdagurinn tók ekki gildi fyrr
en við gildistöku lagaákvæðisins.
Allir gjörningar sem gerðir voru
innan bankanna á þessu sex vikna
tímabili geta því verið óriftanlegir
en annars hefði verið hægt að rifta
þeim. Þarna getur verið um ýmsa
undanskotsgerninga að ræða eða
mismunun kröfuhafa.
Sigurður Tómas segir að tíminn
leiði í ljós hvort slíkt sé fyrir hendi.
„Ég er ekki að halda því fram að
svo sé, það er bara almenn hætta á
því að mönnum detti slíkt í hug
þegar fer að ganga illa í rekstri
félaga,“ segir hann.
Andri Árnason hæstaréttarlög-
maður hefur unnið að þessum
málum fyrir Fjármálaeftirlitið.
Hann segir að miðað hafi verið við
að bankarnir myndu allir leita
greiðslustöðvunar. Landsbankinn
hafi ekki enn gert það en hann sé
samt kominn með frestdag á grund-
velli bráðabirgðaákvæðisins þar
sem skilanefnd hafi verið skipuð.
Ragnhildur Helgadóttir prófess-
or flutti nýlega erindi um stjórn-
skipulegan neyðarrétt í Háskólan-
um í Reykjavík. Þar sá hún ástæðu
til þess að taka fram að stjórnar-
skráin gildi jafnt fyrir og eftir
„neyðarlög“. Hún benti á að stjórn-
skipulegur neyðarréttur eigi fyrst
og fremst við í stríði og því sé
ósennilegt ef ekki útilokað að hann
geti átt við núna. Stjórnarskráin sé
því í fullu gildi.
„Mér finnst skipta máli að allir
sem eru að vinna með þetta réttar-
ástand núna geri sér grein fyrir
því að það er enginn heildsöluaf-
sláttur gefinn, það gilda sömu regl-
ur og venjulega. Hvað stjórnar-
skrána snertir má ekkert núna sem
ekki mátti í mars eða september,“
segir hún.
ghs@frettabladid.is
Samningar banka
eru óriftanlegir
Hætta er á að ekki verði hægt að rifta samningum sem gerðir voru hjá bönk-
unum í vor þar sem frestdagur var ekki skilgreindur þegar „neyðarlögin“ voru
sett. Prófessor sér ástæðu til að minna á að stjórnarskráin er enn í fullu gildi.
SEX VIKUR TÖPUÐUST „Þetta var
ekki gert afturvirkt þannig að sex
vikur töpuðust,“ segir Sigurður
Tómas Magnússon, sérfræðingur
við Háskólann í Reykjavík.
FRESTDAGURINN GLEYMDIST Þegar „neyðarlögin“ voru sett í haust fórst fyrir að
skilgreina frestdag. Með sérstöku lagaákvæði, sem sett var eftir á, var bætt úr
þessum skorti. Þar sem lagaákvæðið var ekki látið gilda aftur í tímann geta allir
riftanlegir gjörningar bankanna á tímabilinu 6. apríl til 15. maí orðið óriftanlegir.
BÓKMENNTIR Bandaríski sendi-
herrann, James Irving Gadsden,
gekk á fund Davíðs Oddssonar,
þáverandi forsætisráðherra, og
reyndi að fá
hann ofan af
þeim áformum
að greiða fyrir
því að Bobby
Fischer kæmi
til Íslands árið
2004.
Þetta
staðhæfa Einar
S. Einarsson og
Guðmundur G. Þórarinsson í bók
Ingólfs Margeirssonar um
Sæmund Pálsson. Þeir voru báðir
í nefnd sem skipuð var um
frelsun Fischers. Í bókinni segir
að Sæmundur hafi leitað til
Davíðs vegna málefna Fischers
og hafi hann tekið því vel en síðar
gerði hann sér ljóst að frelsunar-
mál þetta kynni að verða þyrnir í
augum Bandaríkjamanna. - jse
Frelsun Bobbys Fischer:
Reyndu að telja
Davíð hughvarf
GRÆNLAND, AP Fullvíst þótti að
Grænlendingar myndu með
yfirgnæfandi meirihluta sam-
þykkja ný sjálfstjórnarlög í gær,
sem veita þeim aukna sjálfstjórn
gagnvart Danmörku.
Sjálfstjórnarlögin eru byggð á
samkomulagi við Dani, og eiga að
taka gildi um mitt næsta ár. Gert
er ráð fyrir að Grænland geti
orðið sjálfstætt ríki ef tekjur af
olíuauðlindum verða á komandi
árum helmingi meiri en sem
nemur fjárframlagi danska
ríkisins.
Úrslit kosninganna voru ekki
komin í ljós þegar Fréttablaðið
fór í prentun í gærkvöldi.
- gb
Grænlendingar kusu:
Sjálfstjórn lík-
lega samþykkt
BOBBY FISCHER
EFNAHAGSMÁL Greiningardeild
Glitnis spáir 17,5 prósenta
verðbólgu í mánuðinum.
Hagstofan birtir verðbólgutölur
mánaðarins fyrir hádegi í dag.
Greiningardeildin segir í Morgun-
korni sínu líkur á að vísitala
neysluverðs hækki um 2,1 prósent
frá síðasta mánuði. Deildin bendir
á að verðbólgan sé knúin áfram
af verulegri verðhækkun á mat,
drykk, fatnaði og húsbúnaði,
liðum sem séu mjög háðir
gengisþróun og verði hæst í
byrjun næsta árs þegar áhrif
gengishrapsins verði að fullu
komin fram. Fyrri spá hljóðaði
upp á 2,3 prósenta hækkun.
Á móti lækkaði eldsneytisverð
umfram spá og skýrir mismun frá
fyrri spá Glitnis. - jab
Verðbólgan hæst næsta ár:
Líkur á miklum
verðhækkunum
EFNAHAGSMÁL Nokkur aukning
hefur verið í fjölda bíla sem fjár-
mögnunarfyrirtæki leysa til sín
vegna greiðsluerfiðleika kaup-
enda. Forsvarsmenn fyrtækjanna
segjast frekar vilja lækka
greiðslubyrði eða gengisfrysta
lánin en ganga að veðum.
„Aukningin hefur ekki verið
eins mikil og fólk virðist halda,“
segir Halldór Jörgenson, forstjóri
Lýsingar. Hann segir að útflutn-
ingur bíla sé engin töfralausn, þó
hann geti hugsanlega aukið sölu-
möguleika þeirra sem geti staðið í
skilum en vilji losna við bílana.
Þeir sem skuldi meira en andvirði
bílsins sitji eftir með mismuninn,
alveg eins og þeir sem eigi meira í
bílnum en þeir skulda fái mismun-
inn greiddan.
„Við reynum allt annað en að
taka bílana,“ segir Kjartan Georg
Gunnarsson, framkvæmdastjóri
SP fjármögnunar. Hann segir þús-
undir viðskiptavina, sem leitað
hafi til fyrirtæksins, hafa fengið
gengisfrystingu á lánum sínum í
allt að fjóra mánuði, án viðbótar-
kostnaðar.
Kjartan segir ástandið ekki enn
orðið slæmt, búast megi við því að
það versni til muna þegar upp-
sagnarfrestur fólks sem sagt
hefur verið upp renni út. Erfið-
leikarnir séu meiri hjá fólki sem
sé einnig með erlend lán á hús-
næði. Auðveldara sé að þola það
að bílalán fari úr 30 þúsundum í 50
þúsund á mánuði, en að húsnæðis-
lán hækki í svipuðu hlutfalli. - bj
Fjármögnunarfyrirtæki segjast bíða í lengstu lög með að ganga að veðum:
Fleiri missa bíla vegna erfiðleika
BÍLALÁN Þeir sem helst lenda í erfiðleik-
um eru þeir sem bæði eru með bílalán
og húsnæðislán í erlendri mynt, segja
forsvarsmenn fjármögnunarfyrirtækja.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
EFNAHAGSMÁL Félagsmálaráðu-
neytið ætlar ekki að verða við
kröfu fjármálaráðuneytisins um
tíu prósenta niðurskurð.
Í bréfi frá fjármálaráðuneytinu
til annarra ráðuneyta, dagsettu
14. nóvember, er þess óskað að
ráðuneytin lækki útgjöld um að
minnsta kosti tíu prósent af veltu
miðað við fyrirliggjandi fjárlaga-
frumvarp. Ráðuneytunum voru
gefnir sex dagar til að skila
tillögum sínum. Aðeins utanríkis-
ráðuneytið sendi tillögur innan
þess tíma. Í flestum ráðuneytun-
um er unnið að tillögum sem
skilað verður á næstu dögum.
Félagsmálaráðuneytið ætlar sér
þó ekki að verða við kröfunni.
Ríkisútvarpið greindi frá. - ovd
Tíu prósenta niðurskurður:
Ráðuneyti
hunsar kröfu