Tíminn - 06.03.1982, Blaðsíða 20

2Ö
Ijós vikunnar
„Mér finnst
engir mið-
vikudagar
vera”
— skiptar skoðanir
um Dallas
■ Við getum ekki stillt okkur um
aö veita þeim þverskurði íslensku
þjóðarinnar sem úttalaöi sig svo
einarðlega um Dallas-sjónvarps-
þættina i skoöanakönnun Dag-
blaösinsog Visis fyrirrúmri viku.
Þaö erkannski óþarfiað rifja það
upp, en af þeim sem tóku afstööu i
skoðanakönnuninni voru 79,4%
fylgjandi áframhaldandi sýning-
um á Dallas en aöeins 20,6% voru
mótfallnir. Gripum fyrst niöur i
svör þeirra sem eiga lifsham-
ingju sina undir Dallas:
,,Mér finnst bara engir miö-
vikudagar vera núna siöan Dallas
hætti. Ekkert til aö hlakka til i
sjónvarpinu,” sagöi kona á
Reykjavikursvæöinu. Kona i Suö-
ur-Þingeyjarsýslu tekur i' sama
streng: ,,Eg get bara alls ekki séö
hvað fólk getur veriö aö agnúast
út i svona þætti. Mér finnst allt i
lagi að horfa á þetta. Ef Dallas
fer i' taugarnar á einhverjum, þá
getur sá sami ósköp vel slökkt á
sjónvarpinu.” Karl á Akranesi
segir: ,,Þó svo aö þessir blessaöir
Dallas-þættir, sem allir tala um,
séu fjandanum ómerkilegri, þá
horfi ég iöulega á þá og er þvi
fylgjandi áframhaldandi sýningu
á þeim.” „Eg hef saknað þáttar-
ins óskaplega og mér leiddist
voöaiega fyrsta kvöldiö sem hann
var ekki,” sagöi kona i sveit.
önnur sveitakona segir: „Þetta
er þáttur sem allir biöu spenntir
eftir.” Og sú þriöja: „Þetta var
þaö eina sem ég horfði á. Allt
annaö mætti missa sig.” Karl á
Reykjavikursvæöinu er öllu
gagnrýnni: „Meömæltur. Gott aö
fólk sjái, hvaö peningavaldiö get-
ur leitt af sér.” ,,Eg sakna
Dallasþáttanna ógurlega og bið
bara eftir aö fá þá aftur,” segir
kona á Reykjavikursvæðinu. Og
önnur úr sömu byggö: „Já, mig
vantar framhaldiö.” Og karl á
Reykjavikursvæöinu: „Fylgjandi
þvi fyrir konuna.”
Það kveður viö nokkuð annan
tón hjá minnihlutanum sem ekki
vill horfa á Dallas á miðvikudög-
um: „Hef ekkert gaman af svona
kerlingarkjaftæöi”, segir karl i
Hafnarfiröi. Annar á Reykja-
vikursvæöinu ér ómyrkur i máli:
„Sjónvarpið er svo lélegt aö þaö
erekki horfandiá þaö, svo mér er
alveg sama hvorum megin grafar
Dallas liggur.” „Hjartanlega
sama hvort þeir sýna Dallas eöa
einhverja aöra vitleysu,” segir
kona á Akureyri. Karl á Reykja-
vikursvæöinu haföi þetta aö
segja: ,,Mér finnst fólk hafa
brugðist móöursýkislega viö, og
þaö hefur veriö sprenghlægilegt
aö lesa iesendadálkana ykkar aö
undanförnu.” „Þetta eru djöfuls
f jöldaframleiösluþættir, sem
ómenning er aö. Einhver verstu
ómerkilegheitsem flutthafa ver-
ið inn til landsins”, segir kyn-
bróöir hansúr Reykjavik. ,,Eg fæ
ofnæmi þegar ég heyri þennan
þátt nefndan,” segir karl f Vog-
um. Og karl á Reykjavikursvæð-
inu: „Endilega aö skrúfa fyrir
þaö.” „Fyrir minn smekk mætti
þátturinn vera kominn út i' hafs-
auga,” segir karl úr Reykjavik.
Og loks rödd úr Arnessýslu:
„Þetta eru niöurrifsþættír.”
Já, þaö er vist, nú hafa menn
komist aö þvi I lesendadálkum og
á norrænum þjóðþingum aö
Dallas er lævísleg moldvörpu-
starfsemi vinstri manna og J.
þrjóturinn R. helsta hjálparhella
og von heimskom múnismans. Þvi
miöur hefur Helgar-Timinn ekki
bolmagn til aö veita öllum sem
viö sögu komu i Dallas-skoðana-
könnun DV kerti, en Dallas-
týrurnar lýsa samt upp skamm-
degiö, þótt ekki lýsi þærupp sjón-
varpsskerma þessa lands.

ý' i ) ” *v f * X: »» V* »» rj r| >
Sunnudagur 7. mars 1982
undanrenna
■ Það var erfitt hlutskipti að
vera fallinn glæpamaður, ekki
betra en að vera öllum gleymd
filmstjarna eða aídánkaður
óperusöngvari. Alfreð var búinn
að revna allt, bókstaflega allt, til
að klekkja á Arfi Kelta og kliku
hans, en það var hvergi snöggan
blett að finna á braskveldi vin-
anna gömlu. Og nú sóttu peninga-
vandræði að Alfreð, það var
hvergi krónu að fá í þessum bæ.
Hann var tiður næturgestur i
sjoppunni i Hliðunum, en þar var
ekkert að hafa lengur, siðan þeir
létu þar greipar sópa á mektar-
dögum Alfreðs, kóngs i undir-
heimum. Heiðarleg vinna kom
auðvitað ekki til mála. Einu sinni
fór Alfreð i Tryggingastofnunina
við Laugaveg og reyndi að út-
heimta ellistyrk systranna
þriggja. karlægra ömmusystra
sinna, en þar var honum varpað
öfugum út, beint i fangið á Eliasi
túni, hann gat ekki lengur hætt á
að sýna smettið i Klúbbnum, eins
og það var nú sárt, var hann á
slangri niðri Hljómskálagarði
ivið drukkinn. Varabirgðirnar,
ákavitisflöskur vandlega faldar á
víð og dreif um garðinn, voru
þrotnar, hann var búinn aö gá
nógu oft að þvi, en hann átti
dreitil af Smirnoff sem hann hafði
stolið á barnum, fjörkippir lang-
fingurs. Með dagskimunni ákvað
hann að taka sér tak, hann steig á
stokk og mælti við andirnar á
tjörninni: „Nú er aðdrifa iðessu,
nú er ekkert sem heitir að kýla á
ða. Ég gef skit í þetta og fer!”
Andirnar létu sér fátt um finn-
ast en Alfreð skundaði reikull i
spori heim á Barónsstiginn. Það
var ekki laust við hann ífyndi til
trega þegar hann gekk um þessar
gamalkunnu götur: Hér fór
mann... Hér var mann... hér
braust mann... hér stal mann...
■ Alfrefi Alfreðsson
Kongur vill sigla
— Enn einn þáttur af Alfreð Alfreðssyni,
okkar manni í undirheimum
Bjarkasyni, rannsóknarlögreglu-
manninum knáa, sem loksins,
loksins var kominn frá Búlgariu
en hálf miöur sin ennþá. Elias
þekkti hann aftur, það var auð-
séð, að nú virti hann þennan
gamla erkifjanda sinn ekki við-
lits.
„Et tu, Eliae!” hreytti Alfreð
út úr sér og dustaði af snjáðum
sparifötunum sinum, hinum einu
sem hann átti.
Þaö er óliklegt, en þó satt og Al-
freð hefur sagt okkur það sjálfur,
að honum var skapi næst að láta
hugfallast, gefast upp. Það hafði
ekki gerst siðan hann megnaöi
ekki, tveggja ára, að koma i veg
fyrir að móðir hans setti hann i
pössun á Barónsborg. En án pén-
inga gat Alíreð ekki hafisl handa
gegn Keltaklikunni, eins og hún
hét i dagiegu máli, og hann átti
ekki grænan eyri. Hann varð að
komast burt, það var nú þaö,
komast burt, fara til útlanda,
verða rikur maður, koma aftur á
einkaþotu og sýna þessum hund-
um i tvo heimana. Burt,'burt.
Eina nóttina eftir slark i Sig-
hér lamdi mann... hér var þaö
stelpan... Svo rak hann i roga-
stans: Nei, hún var ekki. Sú var
fin með sig, maður! En hann náði
sér niðrá henni þegar hann lét
Bóbó vita hvar hún ætti heima....
Þegar heim kom gerði hann að
vanda óþyrmilega vart viö sig:
„Kelling! Settu allt oni tösku,
ég er að fara! Ég vill út — þetta
pleis rúmar ekki okkur báða,”
sagði hann og átti við Arf Kelta,
svikarann þann.
Svefndrukkin kona á dralon-
slopp og með rúllur i hárinu birt-
ist i dyragættinni og hleypti hon-
um þegjandi inn, hún var hætt að
gera athugasemdir. Fram úr
fataskáp tók hún snjáða köflótta
tösku, setti oni hana stagbætta
sokka, götótta skó, eina skyrtu og
tvennar molskinnsbuxur af Al-
freð eldra— tannburstann i plast-
poka og kreisla túpu, einnig
brotna hárgreiðu og sápu sem
hún hafði stolið úr Sundhöllinni.
Að siðustu iaumaöi hún sundur-
tættum leikfangabangsa i tösk-
una, þetta var gamli bangsinn
hans Alfreðs og átti að minna
hann á gamla heimilið þegar
hann legði undir sig heiminn. Hún
gætti þess að Alfreð sæi ekki
bangsann en hefði ekki þurft að
gera sér rellu, hann hafði öðrum
hnöppum að hneppa.
Úr eldhússkápnum dró hann
rósmynstraðan, hánkalausan
postulinsbolla og stakk saman-
vöðluðu seðlabúnti heimulega i
vasa sinn, úr neðstu skúffunni tók
hann gamla bánkabók sem fór
sömu leið. Svo þreif hann töskuna
úr hendi móður sinnar, það blik-
aði tár á hvarma hennar, en hann
snaraðist orðalaust út og skellti á
eftir sér.
„Það eru fimm krónur og
sextiuogfimm aurar i þessari
bók,” sagði dávæn mjólkurkýr i
bánkanum og leit hæðnisiega
fyrsta kúnna morgunsins: hann
beit á jaxlinn, sópaði aurunum i
vasann og tautaöi: „Það verður
aö duga, það veröur að duga....”
A ieiöinni út á Loftleiðir tókst
honum að hril'sa nokkra seðla úr
veski gamallar konu á Frikirkju-
vegi, það léttist á honum brúnin
og var sláttur á honum þegar
hann stormaði inn á Hótel Loft-
leiöir. Hann skellti gömlu tösk-
unni á diskinn i lobbiinu og sagði
rösklega:
„Eg ætia að fá einn miða til
Mandaley!”
Hann hafði lesið um Mandaley i
timaritinu Húsfreyjan og þóttist
viss um að þar drypi smjör af
hverju strái.
Miðaldra afgreiðslumaður i
gráum buxum og bláum jakka
með blikkhnöppum leit hissa á
hann og taldi i fljótheitum
peningana sem Alfreð afhenti
honum.
„1 fyrsta lagi,” sagði hann,
„eru farmiðar ekki seldir hér. Og
i öðru lagi fljúgum við ekki til
Mandali — hvar i fjandanum er
annars þetta Mandali? Og i þriðja
lagi þá duga þessar krónur ekki
einu sinni fyrir fari til Egilsstaða,
hvað þá lengra!”
Um ellefuleytið tóku gestir á
kaffiteriu Loftleiðahótelsins eftir
litlum, pervisnum refslegum
manni sem sat og grét beisklega
oni kornfleiksdisk...
framhald.
A5 tyggja upp á dönsku
úr Fjölni frá árinu 1847
■ Hvort Islendingareru gjarnari
á að apa ósiði upp eftir öörum
þjóðum en gengur og gerist? Ætli
það, viö erum að vísu fljót aö til-
einka okkur ýmsar nýjungar —
tyggigúmmiiðog kókið, pönkiðog
videóiö. En þessi dæmi eru öll
angar af engilsaxneskum kúltúr
sem hefurlagt undir sig mestall-
an heiminn með hraða sem á sér
engin fordæmi. A 19du öld var
stóra spurningin i frónsku menn-
ingarlífi hvort við værum smátt
og smátt að týna okkar eigin sið-
um og tungu, værum að læra allt
á nýjaleik upp á dönsku. Is-
lendingum sem lepja allt upp eftir
Dönum hafa verið gerð
ógleymanleg skil i bókmenntum
okkar — t.d. i leikriti Sigurðar
Péturssonar Narfa og Manni og
konu eftir Jón Thoroddsen. 1
Fjölnifrá árinu 1847 gefur aö lesa
eftirfarandi, greinin heitir Að
tyggja upp á dönsku.en ekki vit-
um við hver er höfundurinn.
„Núer orðinn siðurfyrir austan
áð tyggja meö framtönnunum, en
það eru ekki allir, sem vita, af
hverju það kemur til. Mjer var
sagt á einum bæ, þetta hjeti aö
tyggja upp á dönsku, og þá fór jeg
að reyna það lika: þá varð jeg allt
i einu þolinmóður og iðinn að
nema.og þójeg væri lúinn I kjálk-
unum og yrði að jeta hálftuggið á
daginn, þá bættist mjer tvöfalt
upp á nóttunni. Mig dreymdi þá,
jeg væri kominn á kjól og kynni
að tyggja upp á dönsku, og hló þá
stundum hátt upp úr svefninum,
þegar jeg sá hunda bita bein, eða
bændur á peysu, sem tuggðu með
jöxlunum. Prestsdóttirin átti
bágara en jeg: hún var bæði ung
og frið, og haföi viðkvæma sam-
vizku, en þrekið vantaöi og styrk-
leika sálarinnar til að leggja hart
á sig og læra það, sem mest reiö
á: að tyggja upp á dönsku, eins og
faðir hennar: þegar hún hugsaöi
út i það, flóði hún stundum öll I
tárum og sagði, guö hefði ekki
gefið sér jaxlana til annars, en
syndga. Þá kom Hjörleifur sterki
á mórauöri úlpu og hafði bundið
reipi um sigmiðjan. Hann kenndi
i brjósti um stúlkuna og huggaði
hana, eins og hann gat. Hann
stakk atgeirnum á kafofan I jwð-
ina, settí frá sjer 50 fjórðunga
kistu, sem hann bar á bakinu, og
stökk upp á bæjar-kampinn, þar
sem við sátum, prestsdóttírin og
jeg, og tók svo til orða: „Þú átt
ekki að gráta, fuglinn minn! þó
þjer hafi orðið þaö á að tyggja
með jöxlunum: jeg skal segja þér
hvernig þessi hinn nýji siöur er
kominn upp i sveitinni. Hjer kom
maður útlendur og haföi misst
jaxlana i' Danmörku: hann varð
þá að nota framtennurnar, vesa-
lingur, og tyggja með þeim, eins
og hann gat. En svo komu prestar
og sáu það til hans og tóku það
eptir honum og siðan hver af öðr-
um. Þessum mönnum hefnist nú
fyrir.og hafa þeir gjört sig að at-
hlægi, af þvi' þeir fóru að tyggja
upp á dönsku.”