Tíminn - 02.02.1983, Blaðsíða 3

ALMNGI MUN SKERA UR UM HVORT
HVALVEHHBANNINU VERBUR MÓTMÆLT
— fundur í þinginu um málid kl. 13 í dag — vilji ríkisstjórnarinnar er
að banninu verði mótmælt
■ - Þið getið sofið á þessu í nótt. Ég
mun ekki senda mótmælin til Al-
þjóðahvalveiðiráðsins fyrr en annað
kvöld, en frestur til að mótmxla hval-
veiðibanninu rennur út á miðnætti,
sagði Steingrímur Hermannsson sjávar-
útvegsráðherra á fundi sameinaðs þings
í gærkvöldi, en miklar umræður voru um
málið á þingi, í utanríkismálanefnd og í
þingflokkunum í allan gærdag.
Á fundi ríkisstjórnarinnar í gærmorg-
un var ákveðið að mótmæla banninu og
hafði Steingrímur Hermannsson for-
göngu í því máli, enda heyrir það undir
sjávarútvegsráðuneytið. Þingsályktun-
artillaga um að mótmæla banninu hefur
verið rædd á Alþingi en er til umfjöllunar
í utanríkismálanefnd. Nefndin hélt fund
í gærmorgun en skilaði ekki áliti. Þegar
fundur hófst í sameinuðu þingi kvaddi
Ólafur Ragnar Grímsson sér hljóðs utan
dagskrár og vildi fá skýringu á hvers
vegna hvalveiðibannið væri ekki rætt til
fullnustu í þinginu. þar sem það er til
meðferðar á sama tíma og ríkisstjórnin
tók ákvörðun um bannið.
Steingrímur Hermannsson sagðist
Einokun
Brunabóta-
félagsins
verði aflétt
■ Guðmundur G. Þórarinsson hefur
lagt fram þrjú frumvörp sem fela í sér
að létta af einokunarrétti Brunabóta-
félags íslands á húsatryggingum hér á
landi. Frumvörpin eru um breytingar
á lögum um Brunabótafélagið, um
brunavarnir og brunamál og um skrán-
ingu og mat fasteigna.
Meginbreytingarnar sem frumvarp-
ið um Brunabótafélag íslands fela i
sér er að nema úr gildi öll ákvæði er
lúta að einkarétti Brunabótafélagsins
á brunatryggingum húsa.
Ákvæði um forráðarétt sveitarfélags
á brunatryggingum allra fasteigna í
hverju sveitarfélagi.
Ákvæði um brunabótamat og hvern-
ig það skuli gert og hverjir skuli meta
hús.
Öll ákvæði sem lúta að almennum
brunavörnum í landinu og ráðgjöf fyrir
ríkisstjórn.
Flutningsmaður segir að með frum-
vörpum þessum sé verið að færa mál
þessi í nútímalegri horf, en ákvæðin
hafa verið í gildi lítt breytt í 25 ár.
hafa ákveðið að mótmæla banninu en
hann hefði ekkert við það að athuga að
Alþingi taki ákvörðun um málið, og
mundi hann fara að vilja þingsins,
þ.e.a.s. að mótmæla ekki ef meirihluti
þingmanna er mmótfallinn mótmælum.
Utanríkismálanefnd var aftur kölluð
á fund og kl. 14.30 var gert hlé á fundum
nefndarinnar og fundi í sameinuðu
þingi, þar sem annað utandagskrármál
var til meðferðar, og haldnir 30 mín.
fundir í þingflokkunum.
Eftir því sem best er vitað er það
samkomulag innan allra þingflokkanna
að þingmenn hafi frjálsar hendur um
hvernig þeir greiði atkvæði í málinu og
er hvalveiðibannið því hvergi flokksmál.
Utanríkismálanefnd var nú aftur
kölluð til fundar, en aðrir þingmenn
ræddu orkuverð á meðan.
Fundi slitið
og settur á ný
Þegar klukkan var farin að halla í sjö
voru orkumál útrædd en hvergi bólaði á
■ Vöruskiptajöfnuður íslands við út-
lönd á síðastliðnu ári var óhagstæður um
1.90C. milljónir krónp, eða um 6% af
þjóðarframleiðslu, en til samanburðar,
þá var hann óhagstæður um 315 millj. króna
(gengi 1982) árið þar á undan, sem gerði
tæpt 1% af þjóðarframleiðslu. Þetta
kemur fram í frétt frá Seðlabanka
íslands, kallað Bráðabirgðayfirlit um
þróun greiðslujafnaðar og gjaldeyris-
stöðu á árinu 1982.
Er þessi óhagsætða þróun fyrst og
fremst tilkomin vegna samdráttar í
útflutningi, en gjaldeyrisverðmæti vöru-
útflutnings rýrnaði um 20% á síðasta ári,
miðað við árið 1981, og var rýrnunin
mest á seinni hluta síðasta árs, eða nærri
27%. Stærstu þættirnir í þeim samdrætti
voru minnkandi framleiðsla og allmikil
birgðasöfnun einkum í skreið og áli. Þá
sýna fyrstu bráðabirgðatölur að heildar-
utanríkismálanefndarmönnum. Karl
Steinar sat í forsetastóli og sleit fundi og
boðaði annan strax á eftir. Þegar eítir
setningu ætlaði forseti að slíta fundi, en
Guðrún Helgadóttir var snögg upp á
tagið og bað um orðið til að ræða
þingsköp. Kvaðst hún undrast þessi
fundarslit, hún héldi að þingmenn væru
að bíða eftir niðurstöðu utanríkismála-
nefndar um tillöguna um mótmæli gegn
hvalveiðibanninu og fór fram á að fundi
yrði frestað þar til fyrir lægi álit
nefndarinnar. Hún minnti á að hún hafi
kvatt sér hljóðs eftir hádegið en fundi
verið frestað áður en hún næði að taka
til máls. Karl Steinar sagðist ekkert um
það vita og lét ná í Jón Helgason forseta
sem tók við stjórn fundarins, sem
tilkynnti að utanríkismálanefnd væri
enn að fjalla um hvalveiðibannið og Ijóst
væri að ncfndarálit lægi ekki fyrir fyrr
en næsta dag, þ.e. í dag.
Stefán Jónsson sagði að þær upplýs-
ingar sem forseti færði nægðu tæpast.
Tvær yfirlýsingar lægju fyrir sem þing-
menn vildu fá að vita hvort staðið yrði
við. Annars vegar væri það yfirlýsing frá
innflutningur á síðasta ári, hafi dregist
saman um 4% dregist saman um 4%, frá
því árið 1981.
Þá kemur fram í fréttinni að sam-
kvæmt þeim bráðabirgðatölum sem fyrir
liggja um þjónustujöfnuð, reyndist hann
vera óhagstæður um 960 milljónir króna
fyrstu 9 mánuði ársins, og má þá áætla
að fyrir árið í heild verði hann óhagstæð-
ur um 1500 til 1600 milljónir króna, eða
5% af þjóðarframleiðslu. Það má því
áætla að viðskiptajöfnuður í heild verði
óhagstæður um nálega 3.500 milljónir
króna fyrir síðasta ár, en það nemur
tæpum 11% af þjóðarframleiðslu, en
1981 nam hallinn 5% metið á sama hátt.
Þá kemur fram að staða lengri lána í
árslok 1982 reiknað á árslokagengi
19.600 milljónum króna, sem nemur um
47.5% af áætlaðri þjóðarframleiðslu, en
samsvarandi skuldahlutfall fyrir árið
utanríkismálanefnd að hún mundi Ijúka
störfum á þessum degi og hins vegar frá
sjávarútvegsráðherra að hann mundi
tilkynna til útlanda í fyrramálið (í dag)
um vilja Alþingis, en hann hafi heitið að
fara að vilja þess varðandi hval-
veiðibannið og mótmælum við því.
Stefán lét í Ijósi áhyggjur af að verið
væri að leiða þingheim í gildru og gerði
kröfu til að fundinum yrði haldið áfram
til að þingmenn gætu gripið í taumana
ef þurfa þætti.
Fundur kl. 13 í dag
Jón Helgason frestaði nú fundi í
nokkrar mínútur og hafði samband við
formann utanríkismálanefndar, sem
skýrði svo frá að nefndarálit mundi
liggja fyrir snemma næsta dag. Boðaði
forseti fund í sameinuðu þingi kl. 13 í
dag, en það er klukkustund fyrr en
þingfundir hefjast vcnjulcga. En kl.
14.00 hefjast deildarfundir og þá verður
lokaumræða um bráðabirgðalögin í
neðri deild.
Sjávarútvcgsráðherra brá sér nú í
1981 37.3% og er þetta hæsta hlutfall
sem verið hefur. Greiðslur afborgana og
vaxta á sl. ári námu nálægt 3.100
milljónum króna, sem er um 24.5% af
útflutningstekjum. Er þetta hæsta greið-
slubyrðarhlutfall sem verið hefur til
þessa, en áður hefur það hæst komist í
16.7% árið 1969.
Ekki er útlitið betra þegar er farið að
ræða gjaldeyrisstöðu bankanna því þar
kemur fram að á sl. ári rýmaði hún um
1.689 milljónir króna, en hafði batnað
um 895 milljónir króna árinu áður,
reiknað á sama gengi.
Sömu sögu er að segja um gengis-
skráningu, en meðalgengi krónunnar
lækkaði frá árslokkum 1981 til ársloka
1982 um 47.3%, sem svarar til hækkunar
erlendra gjaldmiðla gagnvart krónunni
um 89.6%.
-AB.
þingsal af fundi nefndarinnar og sagði
þingmönnum óhætt að sofa á málinu í
nótt því hann myndi ekki tilkynna
afstöðu til mótmælanna erlendis fyrr en
Alþingi hefði látið í Ijósi vilja sinn. Hann
kvaðst hafa haft samband við fram-
kvæmdastjóra Alþjóðahvalveiðiráðsins
í dag, en ekki sent formleg mótmæli.
Fresturinn rennur út á miðnætti aðfara-
nótt 3. febr. Erþvínægurtímitilstefnu.
Þetta létu þingmenn sér vel líka og
utanríkismálanefnd hélt áfram fundi
sínum og mun skila nefndaráliti fyrir kl.
13.00 í dag.
Þrátt fyrirákvörðun ríkisstjörnarinnar
síðan í gærmorgun mun því Alþingi hafa
síðasta orðið að sinni og ræður meirihluti
þingmanna hvort hvalveiðibanninu
verður mótmælt eða ckki.
OÓ
„Alþjóða-
hvalveiði-
ráðið stutt
af Banda-
rikjunum”
— er eina svarið
sem sendirád
Bandaríkjanna
á íslandi gefur,
þegar það er
spurt um merk-
ingu bréfsins
frá bandarísk-
um stjórnvöld-
um til fslenskra
■ „Eina yfirlýsingin scm sendiráðið
lætur frá sér fara, í þessu sambandi, er
sú, að Alþjóðahvalveiðiráðið nýtur
stuðnings Bandartkjanna og að öðru
leyti talar bréf aðstoðarutanríkisráð-
hcrra Bandaríkjanna fyrir sig sjálft,“
sagði Kenneth Yates, fulltrúi almanna-
tengsla í Menningarstofnun Banda-
ríkjanna, er Tíminn spurði hann
nokkurra spurninga í gær, sem blaða-
maður vildi reyndar beina til send-
ihcrra Bandaríkjanna á íslandi,
Marshall Brement, en fékk ekki, en
Yates var m.a. spurður að því hvort
skilyrt tilboð, eins og það sem fólst í
brefinu til Ólafs Jóhannessonar utan-
ríkisráðherra, væru ekki íhlutun
Bandaríkjanna í innanríkismál hér á
landi.
Þróun greiðslujafnaðar og gjaldeyrisstöðu 1982:
Vöruskiptajöfnuður
inn er óhagstæður
um 3.500 milljónir
— sem svarar um 11% af þjóðarframleiðslu
Ævintýraheimurinn
'★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★☆★
Erum með: VHS - og 2000 með ogántexta
VIDEOSPORT
Miðbæ Háaleitisbraut 58-60 0 33460.
Opiðalladaga
kl. 13.00-23.00