Tíminn - 26.06.1983, Síða 4

4
SUNNUDAGUR 26. JÚNÍ1983
■ ísak Harðarson, ásamt konu sinni, Ólöfu, sem einnig var með.
■ Jon Fosse, höfundur Raudt, svart.
■ Vigdis Hjorth, sem skrifað hefur um Pelle Ragnar í gula garðinum.
■ Jens Michael Schau, skáldsagnahöfundur frá Danmörku.
Ætli Norðurlandaráð komi ekki við sögu; það tnætti
segja mér það. Altént er staðreynd að einhverjir
aðilar í Svíþjóð hafa tekið upp hjá sér að haida
áriega ráðstefnu fyrir nýliða í rithöfundakúnstinni
og bjóða tii sín fulltrúum frá Öiium Norðurlöndum.
Þar á meðal íslendingum. Fyrr í þessum júní-
mánuði var ég áhorfandi að slíkri ráðstefnu -
vekjaraklukkan hringdi eldsnemma á mórgnana
og ungu rithöfundarnir fór svefnþungir að berá
saman bækur sínar...
■ Það er til staður í Svíaríki sem kall-
ast Biskups-Arnö og hefur gert lengi.
Petta er eyja í Máleren og skammt fyrir
utan höfuðborgina Stokkhólm; dálítil
eyja og ekki nema fáeinir kílómetrar á
lengd og breidd, ef svo má að orði
komast um eyju. Nafnið segir allt semi
þarf um sögu eyjarinnar. Þetta var einu
sinni biskupssetur og staðurinn átti sér
huggulega sögu sem ég setti mig aldrei
almennilega inn í. En þangað var ég,
sem fyrr sagði, kominn til að fylgjast
með ungum norrænum rithöfundum og
best að beina athyglinni undir eins að
þeim. Boðin á þessa margnefndu ráð-
stefnu fara eftir fyrirfram ákveðnum
kvóta; svo og svo margir skulu koma
frá hverju Norðurlandanna, en erfiðlega
virtist ganga að fylgja þeim kvóta ná-
kvæmlega, í ár að minnsta kosti. Frá Is-
landi komu tveir þáttakendur eins og
venjulega; Ijóðskáldin ísak Harðarson
og Linda Vilhjálmsdóttir. Fjórir Danir
voru mættir og allir á snærum Gylden-
dal-forlagsins, hvort sem það var tilvilj-
un eður ei. Connie Bork hefur gefið út
á þessu ári kemur þriðja og síðasta
bindið, Knæleren. Norðmennirnir voru
einnig fjórir, þrír karlmenn og ein kona.
Vigdis Hjörth gaf í fyrra út bókina um
hann Pelle Ragnar í den gule Gárden;
Finn Ögland gefur í ár út fyrstu Ijóða-
bók sína er heitir Det oplyste land-
skapet; Jan Faye Braadland er höfundur
skáldsögunnar Mannen í máanen sem
kom út fyrir ári; og Jon Fosse -sem býr,
verð ég að taka fram, í Næturlandinu í
Paradís! - er nýbúinn að sjá fyrstu
skáldsögu sína á prenti, Raudt, svart.
Fjórir þátttakendur til viðbótar komu
frá Finnlandi, en taka verður fram að
allir - eða allar - eru frá hinum sænsku-
mælandi hluta iandsins. Ekki fengust
skýringar á því hvers vegna enginn
finnsku-talandi Finni hafi mætt á
svæðið; enginn nýliði virðist hafa verið
til reiðu í þetta sinn sem skrifaði á
finnsku. Og hvað um það; fjórar konur
frá Finnlandi. Gretel Silvander var elst
þátttakenda en hún gaf út fyrstu Ijóða-
bók sína í fyrra, Kattens frihet; Heidi
Raitta var aftur á móti yngst, ekki nema
tæpu ári; og Björn Ranelid, en hann
hefur skrifað bók sem enn er ekki kom-
in út en blandar saman - að því er mér
skilst - skáldskap og heimspekilegum
hugleiðingum á athyglisverðan hátt.
Fyrir utan þessar „stóru“ Norður-
landaþjóðir - gæsalappirnar helgast af
okkur íslendingum - er gert ráð fyrir að
boðið skuli til Biskups-Arnö einum
Sama, einum Grænlendingi og einum
Færeyingi, en stúlka frá Samalandi lét
ekki sjá sig og hvorki Grænlendingar
né Færeyingar þáðu boðið. Engir nýlið-
ar fyrirliggjandi, þetta árið.
Biskupssetur
Leiðbeinendur voru fjórir á þessari
litlu ráðstefnu. Allir voru ljóðskáld. Tvö
þeirra komu frá Svíþjóð, eitt úr Noregi
og það fjórða frá Finnlandi - sem fyrr úr
hinum sænsku-mælandi hluta landsins.
Svíarnir voru Sandro Key-Áberg og
Marie Louse Ramnefalk; Arne Ruste
var kominn yfir fjöllin frá Noregi en frá
Finnlandi kom Tua Forsström. Nú skal
ég taka fram að ég hef hvergi nærri
nægilega þekkingu á skandinavískum
litteratúr til að vita um stöðu þeirra,
hvert í sínu heimalandi, en skildist þó
að öll væru nokkuð vei virt og þekkt
skáld - að minnsta kosti. Loks má ég
ekki gleyma að minnast á Ingmar Lem-
hagen, en hann var eins konar stjórn-
andi, og er raunar á veturna skólastjóri,
eða eitthvað í þá áttina, í lýðháskóla
þeim sem hýsti ráðstefnuna. Hann er
spurull maður.
Ég gat um lýðháskóla og það var al-
veg hárrétt hjá mér. Á þessari eyju bisk-
upsins hefur verið reistur slíkur skóli og
hann er nýttur á surmin undir hvers
konar ráðstefnur, námskeið, fundi. Það
er eitt stórt hús hvar í eru kennslustofur
og þess háttar, aukinheldur matsalur, og
síðan eru nokkur viðkunnanleg raðhús
úr timbri umhverfis og þar búa þátttak-
endur á fundum og ráðstefnum. Auk
þess eru á eynni nokkur sumarhús, virt-
ist mér, og misjanflega alvarlegar til-
raunir til bændabýla. Síðan skógurinn.
En einmitt hann hafði ég nægan tíma
til að kanna nokkurn veginn þvers og
kruss því sjálfur tók ég sem fyrr sagði
ekki þátt í umræddri ráðstefnu. Þetta
var hinn ákjósanlegasti skógur og inn á
miíli trjánna klettar, rúnum ristir eftir
VEKKJAKLO
Ijóðabók sem heitir Det blöde pigeköd;
fyrsta ljóðabók Mette Kappel, sem'
byggir ekki aðeins á ljóðum heldur einn-
ig litum og formum, kemur út í haust og
heitir Rum; Jens Michael Schau hefur
gefið út skáldsöguna I familiens sköd og
önnur bok hans, Byen og öen, kemur út
á þessu ári; og fjórði Daninn er Jörgen
Christian Hansen sem er að ljúka við
trílógíu um uppvöxt nokkurra barna
fyrir rösklega tuttugu árum - Guldsme-
den kom út 1981, Hermelinen í fyrra og
rétt rúmlega tvítug en hefur skrifað
skáldsöguna Alice sem kemur út í
haust; Agneta Enckell er sú þriðja, en
ljóðabók hennar kemur einnig. út nú
með haustinu, Förvandlingar mot morg-
onen; og loks er að geta um Mary-Ann
Bácksbacka en hennar ljóðasafn, Lángt
till himlens bord, kom á þrykk í fyrra.
Þá eru aðeins ótaldir heimamenn, Svíar,
en þeir voru einhverra hluta vegna að-
eins tveir; Gabriella Danver, ljóðskáld
sem sendi frá sér bókina Tigerslips fyrir
ísaidarjökulinn. (Mig langar líka að
skjóta því að að inni í miðjum skógi
fann ég tré sem hafði vaxið saman við
klett. Trúi því hver sem vill; það er samt
satt.) í skóginum voru geðillir hestar,
forvitnar og blíðlyndar kýr og nokkrir
þungir hérar - eða kannski það hafi ver-
ið kanínur; ég sá aldrei nema rétt í eyr-
un á flótta þeirra og er ekki sérfræð -
ingur í þessum dýrategundum. Þá væri
synd að gleyma því að á eyjunni voru
sömuleiðis nokkrir sænskir kettir, senni-
■ Jan Faye Braadland frá Noregi og Gabriella Danver frá Svíþjóð.