Tíminn - 20.05.1987, Síða 8

8 Tíminn
Miðvikudagur 20. maí 1987
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU 0G FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarf lokkurinn og
Framsóknarféiögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar:
Aöstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Kristinn Finnbogason
Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
NíelsÁrni Lund
OddurÓlafsson
BirgirGuðmundsson
Eggert Skúlason
Auglýsingastjóri: SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími::
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306,
íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild
Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 (tæknideild)
og 686306 (ritstjórn).
Verð í lausasölu 55.- kr. og 65.- kr. um helgar. Áskrift 550.-
Hvers vega tapaði
Alþýðubandalagið?
Alþýðubandalagið varð fyrir miklu áfalli í alþingisk-
osningunum og gengur nú í gegnum slíka uppgjörshríð
gagnvart sjálfu sér að fádæmi mega teljast. Einn af
blaðamönnum Pjóðviljans orðar það svo í grein í blaði
sínu, að flokkurinn hafi verið í taugaáfallsástandi síðan
um kosningar.
Helsta úrræði alþýðubandalagsmanna í því að losa
um taugaspennuna er að tala og skrifa um sjálfa sig,
leita að ástæðum fyrir tapinu, ef ekki málefnalega, þá
persónulega. Hámarki þessarar málgleði alþýðubanda-
lagsmanna varð náð á miðstjórnarfundi þeirra á Varma-
landi í Borgarfirði, þó með þeim árangri einum að sögn
Þjóðviljans, að umræðurnar lentu mikið til út um holt
og hæðir og botninn í þeim er enn suður í Borgarfirði
að sögn Þjóðviljans.
Út af fyrir sig er það eðlilegt að flokkur sem verður
fyrir slíku áfalli sem Alþýðubandalagið nú, reyni að
gera sér grein fyrir ástæðum þess að hann tapar fylgi.
En segja verður eins og er að margt af því sem fram
hefur komið sem skýring á óförunum á við lítil rök að
styðjast.
Það má helst ætla af því sem alþýðubandalagsmenn
eru sjálfir að segja um sjálfa sig, að kjósendum þyki
Alþýðubandalagið alltof sáttfúst og meðgjörlegt í
kjaramálum og berjist með sljóum vopnum gegn
andstæðingum sínum. Þá er sérstaklega átt við það að
forysta Alþýðusambands íslands undir stjórn Ásmundar
Stefánssonar hafi haldið þannig á málum í kjarabaráttu
að verkafólkið fráfælist Alþýðubandalagið sem stjórn-
málaflokk þess vegna, eða eins og þeir segja sjálfir, -
verkafólkið setur samasemmerki milli launastefnu ASÍ
og flokksstefnu Alþýðubandalagsins. Því er svo bætt
við, að vera Ásmundar Stefánssonar á framboðslistan-
um í Reykjavík hafi fælt fólk frá því að kjósa
Alþýðubandalagið.
Állt er þetta hinn mesti misskilningur. Alþýðubanda-
lagið tapaði ekki fylgi verkafólks vegna vondrar launa-
stefnu ASÍ, sem Ásmundur Stefánsson ber sína ábyrgð
á, heldur af hinu gagnstæða, að Alþýðubandalagið og
Þjóðviljinn snerust gegn þessari stefnu Ásmundar, gegn
honum sjálfum, gegn forystu Dagsbrúnar í Reykjavík
og öðrum frammámönnum verkalýðshreyfingarinnar,
sem sjálfir vildu ráða því hvaða launastefnu þeir rækju
gagnvart atvinnurekendum og ríkisvaldi. Hafi verkafólk
snúið baki við Alþýðubandalaginu þá er það vegna þess,
að Alþýðubandalagið snerist gegn hagsmunum verka-
fólks í kjaramálum og gegn ýmsum kjörnum forystu-
mönnum verkafólks, bæði Ásmundi Stefánssyni og
Guðmundi J. Guðmundssyni og hefur reynt að gera þá
að einhverjum sérstökum syndahöfrum í ósigrum
Alþýðubandalagsins. Ástæðan fyrir tapi Alþýðubanda-
lagsins er sú, að verkafólk tekur ekkert mark á
yfirboðum Þjóðviljans í kjaramálum, verkafólkið
treystir forystumönnum sínum og hefnir fyrir þá, ef að
þeim er vegið af einhverjum pólitíkusum úti í bæ.
‘GARRI
Ríkisútvarpið á
allt gott skilið
Ekki alls fyrir löngu ákvað Sverr-
ir Hermannsson, menntamálaráð-
herra að hækka afnotagjald ríkisút-
varpsins um ein 60 eða 70% í einu
stökki. Þessa ákvörðun tók hann
einn og sjálfur eins og hans er von
og vísa.
Þessi ákvörðun ráðherrans var
hárrétt og á hann þakkir skildar.
Ríkisút varpið hefur verið dyggur
þjónn allra landsmanna í hálfa öld.
Þaðan hafa borist fréttir af innlend-
um og erlcndum vettvangi, það
hefur flutt okkur gleðiefni og alvar-
leg mál og það hefur veitt þjóðinni
ómetanlengar upplýsingar líðandi
stundar. Þessu hlutverki þjónar
ríkisútvarpið enn og er svo sannar-
lega einn af föstu punktunum í
tilverunni.
i Auk útvarpsins hefur ríkisút-
varpið séð okkur landsmönnum
fyrir sjónvarpsdagskrá í 20 ár. Hér
er vísvitandi rætt um hljóðvarpið
sem “útvarpið“ enda hefur það
gengið undir því nafni lengst af
sinni æfl.
Menn gleyma „Gufunni"
Sú hækkun sem menntamálaráð-
herra heimilaði hefur mælst mis-
jafnlega fyrir og til eru þeir sem
telja að ríkisútvarpið eigi að fjár-
magna sig sjálft jafnvel að leggja
það niður. Einn ágætur maður
fullyrti að hann væri hættur að
horfa á ríkissjónvarpiö og þar af
leiðandi ætti hann ekki að borga
afnotagjald þess. Aðspurður játaði
hann að hins vegar að ríkisútvarpiö
myndi hann hlusta mikið á. Þegar
betur var að gáð játaði maöurinn
því að hann hefði ekki áttað sig á í
fljótu bragði að það afnotagjaid
sem hann greiddi ríkisútvarpinu
væri einnig ætlað að standa undir
rekstri hljóðvarpsins. Svo virðist
stundum sem menn gleymi bless-
aðri „Gufunni“. Að sjálfsögðu
þarf hún einnig á tekjum að halda.
Tekjuliður afnuminn
Hér skal síst kastað rýrð á nýjar
útvarpsstöðvar eða Stöð 2. Þær
stöðvar hafa sannað ágæti sitt og
hleypt nýju blóði í íslenska fjöl-
miðlun. Vonandi mun þeim ganga
vel í framtíðinni og viðtökur al-
mcnnings bera þess Ijósan vott aö
þær eru á réttri leið.
Þar með er ekki sagt að við
eigum að vanrækja eitt af
óskabörnum þjóðarinnar, ríkisút-
varpið. Það hefur eins og áður er
vitnað til verið ómissandi þáttur í
okkar h'fl og mcnningu og þannig á
það að starfa áfram.
Lengst af hefur það verið fjár-
vana og hér skal á það minnt að
þrátt fyrir að í nýju útvarpslögun-
um hafl verið brennimerktar á þær
tekjur, þá var sú lagagrein dæmd
dauð og ómerk á síðasta Alþingi.
Við það missti ríkisútvarpið einn af
sínum tekjustofnum sem það þó
síst mátti við.
Fólkið greiðir
Auðvitað viðurkenna allir að
hvert fyrirtæki eða stofnun þarf
tekjur til að standa undir rekstri.
Þótt teknanna sé aflað með mis-
jöfnum hætti er það þó staðreynd
að þær koma úr vasa almennings
fyrr eða síðar. Afnotagjöld ríkisút-
varpsins greiðir fólk beint og svo er
með áskrift að Stöð 2 einnig. Það
sem á vantar til að reksturinn geti
borið sig er fengið með auglýsinga-
tekjum. Enda þótt þær auglýsingar
séu fyrsta kastið greiddar af versl-
unum eða fyrirtækjum þá verða
menn að gera sér Ijóst að fyrr eða
síðar er það almenningur í landinu
sem borgar þær.
Ákvörðuninni er fagnað
Því verður ekki á móti mælt að
skyldur ríkisútvarpsins eru miklar
og umfram það sem ætlast er til af
hinum svonefndu frjálsu útvarps-
stöðvum. Til að sinna þessum
skyldum verður það að hafa
fjármagn. Svo cinfalt er málið.
Ákvörðun Sverris Hermanns-
sonar er því rétt. Þrátt fyrir að með
henni sé verið að,hækka skatta á
iandsmenn mætir hún skilningi hjá
lang flestum og er í raun fagnað.
Garrí.
VÍTTOG BREITT ll
OHREINU BORNIN
HENNAR EVU
Borgaraflokknum var skutlað
saman í miklum flýti, rétt tíman-
lega til að bjóða fram í öllum
kjördæmum áður en framboðs-
frestur rann út fyrir kosningarnar.
Hálfgerð afturfótafæðing varð á
framboðunum þar sem leita varð á
náðir yfirkjörstjórnar til að lög-
gilda framboðið í einu kjördæm-
anna.
Flokkurinn var myndaður án
stefnuskrár og sá hún fyrst dagsins
Ijós í sjálfri kosningahríðinni og
skýrði í engu sérstöðu eða tilgang
flokksins. Flokkurinn grundvallast
á umdeilanlegu siðgæðismati for-
ystu Sjálfstæðisflokksins.
En hvað um það. Borgaraflokk-
urinn náði góðri fótfestu og kjós-
endur skiluðu honum sjö mönnum
á þing.
Svo virðist sem enginn vilji
viðurkenna kosningasigur Borg-
araflokksins, ekki einu sinni hann
sjálfur.
Sérkennileg
stjórnmálaumræða
í þeirri sérkennilegu stjórnmála-
umræðu sem tröllriðið hefur þjóð-
inni frá því að fyrstu tölur og
meðfylgjandi spár voru birtar að
kvöldi kosningadags, gapir hver
vitsmunaveran upp í aðra að
stjórnmálasamtök femínista hafi
sigrað í kosningakappleiknunt.
Kvennaflokkurinn bauð nú fram
í átta kjördæmum í stað þriggja
áður. Með þessu jök flokkurinn
fylgi sitt um rúm 4% á landsvísu og
þingmannatöluna um helming. Þar
sem úrslit kosninganna virðast hafa
farið fram hjá flestum stjórnmála-
skýrendum er rétt að benda á að
femínistar fengu 6 þingmenn af 63.
Kjörfylgi þeirra er um 10%. Láta
mun nærri að konur séu helmingur
kjósenda.
Augu og eyru alheimsins hafa í
þrjár vikur beinst að sigurvegurun-
um og hinir hógværu fjölmiðlar
skýra frá upphefðinni, rétt eins og
að þjóðarstoltið hefði komist niður
í fimmtánda sæti í Eurovision.
Alþýðuflokkurinn er svo upp-
veðraður af sigri femínista, að
hann hefur ekki enn komist að því,
að kratar juku fylgi sitt um þriðj-
ung og þingmannatöluna um 4.
Alþýðuflokkurinn heldur að hann
'hafi tapað af því hann miðar sínar
prósentur við skoðanakannanir en
ekki kosningar.
Borgaraflokkurinn, með sína 7
þingmenn, féll í skuggann af sigur-
vegurum kosninganna. Hann var
þegar í stað settur út í horn og látið
var eins og tilvist hans væri öll í
plati.
Jörð til að ganga á
Þar sem flokkurinn var fyrst og
fremst siðgæðisvandamál er von að
honum hafi gengið illa að fóta sig
á hálu svelli stjórnmálanna. Hann
tók því þá stefnu að skipta sér ekki
af þeim og þóttist ekkert erindi
eiga til valda og áhrifa.
En nú virðist Borgaraflokkurinn
vera að vakna til vitundar um
tilverurétt sinn og mun kannski
einhvern tíma komast að því að
kjósendur skiluðu honum fleiri
þingsætum en stórsigurvegurum
kosninganna. En það verður ekki
fyrr en drýldnir sérfræðingar í
útleggingum kosningaúrslita eru
hættir að kveða upp dóma um
„vísbendingar" og hjáfræðiþrugl
um „dóm kjósenda", sem hver
leggur út eftir eigin höfði.
Augu þingflokks Borgaraflokks-
ins hafa nú upplokist fyrir því að
hann var kosinn til að taka sæti á
Alþingi. Hann er meira að segja
reiðubúinn að taka þátt í stjórnar-
störfum og þingmennirnir virðast
ekki lengur líta á sig sem óhreinu
börnin hennar Evu, sem enginn
mátti heyra eða sjá.
Kviknar á týrunni
Þingflokkurinn hefur nú ályktað
að hann sé reiðubúinn til stjórnar-
samstarfs með Sjálfstæðisflokki og
Framsóknarflokki, að því tilskildu
að hinn síðarnefndi hafi stjórnar-
forystu á hendi, sem í sjálfu sér er
ekki óskynsamlegt.
Þetta þýðir auðvitað að sama
stjórn sitji áfram, en nú með til-
styrk Borgaraflokksins.
Þrátt fyrir margrómaðan stórsig-
ur feminista og ómeðvitaða aukn-
ingu á kjörfylgi krata, er ljóst að
ekki var kosið á móti stjórnarstefn-
unni í aprílkosningunum. Þetta
virðast fáir gera sér ljóst nema
nokkrir sárir þingmenn Alþýðu-
bandalagsins, eins og Hjörleifur
Guttormsson og Guðrún Helga-
dóttir. Og nú er að kvikna á
týrunni hjá Borgaraflokknum.
Hér skal enginn dómur lagður á
hvort það stjórnarmynstur sem
boðið er upp á er fýsilegt. Þor-
steinn Pálsson, sem nú er handhafi
umboðs til stjórnarmyndunar, á
engan veginn gott með að mynda
ríkisstjórn Steingríms Hermanns-
sonar með tilstyrk Alberts & Co.
Og vel má vera að æskilegri stjórn-
arsamvinna líti dagsins ljós.
En það er varla sæmandi í þing-
ræðisríki að afneita 7 manna þing-
flokki eins og óhreinu börnunum
hennar Evu. Ekki einu sinni þótt
tilvera hans byggist á siðgæðismati,
sem talið var setja blett á fáða
ásjónu Sjálfstæðisflokksins.
OÓ