Tíminn - 21.04.1988, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 21. apríl 1988
Tíminn 11
Dómsmálaráðherra mælir fyrir aðskilnaði dóms- og umboðsvalds á Alþingi:
Andsnúnir sýslumenn
lásu frum-
varpid illa
Jón Sigurðsson, dómsmálar-
áðherra, mælti fyrir stjórnar-
frumvarpi á Alþingi á þriðjudag
um aðskilnað dómsvalds og um-
boðsvalds í héraði, vegna þess,
að „enginn er dómari í eigin
sök, - ekki einu sinni sýslu-
menn,“ svo sem ráðherra orðar
það, en deilt hefur verið um að
sami maður, þ.e. sýslumaður, sé
yfírmaður lögreglu og dómstóls.
Níu manna nefndin, sem vann
að tillögum um gerð frumvarps-
ins, styður það einróma í endan-
legri mynd þess, en nokkur
ágreiningur hefur ríkt innan
hennar um ákveðin atriði, sem
greint hefur verið frá áður. I
nefndinni áttu sæti tveir sýslu-
menn, en Sýslumannafélag Is-
lands hefur andmælt frumvarp-
inu.
Samkvæmt frumvarpinu er m.a.
gert ráð fyrir að alls 8 héraðsdóms-
tólar fari með dómstörf, hver í sínu
umdæmi, í opinberum málurn og
einkamálum, þar á meðal við skipti,
fógetaaðgerðir og uppboð. Umdæmi
héraðsdóma verða í Reykjavík, á
Vesturlandi, Vestfjörðum, Norður-
landi vestra, Norðurlandi eystra,
Austurlandi, Suðurlandi og Reykja-
nesi. í Reykjavík verði 21 héraðs-
dómari, 7 á Reykjanesi, 3 á Norður-
landi vestra og Suðurlandi en einn í
hverjum hinna.
í frumvarpinu er kveðið á um, að
lögsagnarumdæmum héraðsdóm-
stóla sé skipt í einstakar þinghár og
verði fastur þingstaður í hverri
þeirra. Er gengið út frá að þinghár
fylgi að mestu umdæmaskiptingu
sýslumanna og með því móti yrðu
þinghár að mestu óbreyttar frá því
sem nú er. Dómarar úr héraðsdóm-
stólum halda regluleg þing héraðs-
dóms og ferðast því á milli innan
umdæmisins. Þannig myndi t.d. hér-
aðsdómari frá Héraðsdómi Reykja-
ness þinga reglulega í Kópavogi, en
þar hafa óánægjuraddir með hið
nýja frumvarp verið háværastar, og
sagt að Kópavogur yrði sviptur varn-
arþingi. „Það er misskilningur," seg-
ir dómsmálaráðherra, sem kynnti
frumvarpið á borgarafundi í Kópa-
vogi á þriðjudag, þar sem hart var
deilt á frumvarpið. Dæmi um þing-
hár og flökkudómara má t.d. finna í
Skotlandi og í norðurhéruðum Kan-
ada.
Héraðsdómarnir verða mannaðir
með tilfærslum frá núverandi em-
bættum sýslumanna, bæjarfógeta og
héraðsdómara. í framtíðinni er gert
ráð fyrir að umsóknir um embætti
héraðsdómara verði lagðar fyrir
sérstaka nefnd sem metur hæfni
umsækjenda. Jón Sigurðsson segir
þetta gert svo geðþótti ráðherra ráði
ekki um ráðningu dómara.
Gert er ráð fyrir að sýslumenn
fari, hver í sínu umdæmi, með
stjórnsýslu ríkisins, eftir því sem lög
og reglugerðir mæla fyrir um. Þar á
meðal fara þeir með lögreglustjórn,
tollstjórn og innheimtu opinberra
gjalda, að því leyti sem hún er ekki
falin öðrum, en auk þess verður
þeim falið aukið sáttavald. Til þeirra
má eftir sem áður leita með ráðgjöf
um lögfræðileg málefni, því að þeir
Jón Sigurðsson, dómsmálaráðherra,
mælti fyrir stjórnarfrumvarpi um
aðskilnað dómsvalds og umboð-
svalds á Alþingi í gær. (Timinn: Pjelur)
verða allir lögfróðir, en ráðgjöf
þeirra ylli þeim aldrei vanhæfi, þar
sem þeir dæma ekki í málum, svo
sem nú er. Fjöldi sýslumannsem-
bætta í landinu yrði óbreyttur og
stefnt er að því að sýslumannsem-
bætti verði alhliða þjónustumið-
stöðvar framkvæmdavaldsins í
hverju héraði.
Talið er að rekstrarkostnaður
dómkerfisins í heild aukist um 35
milljónir króna á ári með gildistöku
laganna 1. júlí 1990.
Jón Sigurðsson sagði í gær að sér
þætti ólíklegt að frumvarpið næði
fram að ganga á þingi í vor, því að
sumir þingflokkanna hefðu vara á,
eftir andmæli Sýslumannafélags ís-
lands við frumvarpinu. Afstöðu fé-
lagsins telur hann vera á misskilningi
byggða. „Þeir hafa ekki lesið frum-
varpið nógu vel,“ segir hann. Þrátt
fyrir líkur á því að frumvarpið nái
ekki fram að ganga nú í vor, telur
ráðherra óþarft að breyta dagsetn-
ingu gildistöku laganna, - að nægur
tími verði til stefnu, þótt frumvarpið
verði ekki afgreitt fyrr en á næsta
þingi. þj
AÐSETUR HÉRAÐSDÓMA OG SÝSLUMANNA
skv. frumvarpl til laga um aðskílnaö dómsvalds og umboósvalds ( héraöl
Egllsstaölr v T
Neskaupstaöur SQ'*
sklljöröur '(r,
% Reykjavlk ^ ^jí
Kópavogur 'S'
vjÍ&)r Hafnarfjöröur ‘
Keflavlk . , K
Keflavlkurflugvöliur
Hvolsvöllur
Vestmannaeyjar r£, ^V^^VIk I Mýrdal '
Sýslumenn
Sendum öllum
félagsmönnum okkar
og öðrum viðskiptavinum
bestu óskir um
rgleðilegt sumar
KAUPFÉLAG
EYFIRÐINGA
I