Tíminn - 21.05.1988, Blaðsíða 10

10 Tíminn
Laugardagur 21. maí 1988
ómkirkjan á Hólum í
Hjaltadal var reist á dögum
Gísla biskups Magnússonar
1755 til 1779 í viðleitni hans
að reisa Hólastað úr þeirri
niðurlægingu sem hann var
í þá. Hún var fyrsta stein-
kirkjan, sem reist var á ís-
landi. Nú er unnið að gagn-
gerri endurbót á Hóladóm-
kirkju og henni hefur verið
umturnað innan. Síðan hún var tekin í notkun árið
1763 hafa verið gerðar ýmsar breytingar á henni, en í
sumar verður hún færð í sína upprunalegu mynd og
er lokuð almenningi.
„Það er óskaplegt að sjá þetta
núna,“ segir sr. Sigurður Guð-
mundsson, vígslubiskup á Hólum í
Hjaltadal um framkvæmdirnar í
kirkjunni. „En þessu verður lokið
í september og þá á ég von á, að
hún verði orðin afskaplega falleg."
Sr. Sigurður býr á Hólum í
prestbústað skammt frá kirkjunni.
Honum er mjög í mun að uppruna-
leg mynd komist á Hóladómkirkju
og gremst nokkuð þær breytingar,
sem á kirkjunni voru gerðar á
nítjándu öld.
„Við munum meira að segja láta
gera nýjar innréttingar í kirkjuna
og höfum þær að fyrirmynd, sem
þar voru fyrstar," sagði hann.
Þekktur danskur arkitekt,
Lauritz de Thurah, teiknaði kirkj-
una á sínum tíma en þýskur múr-
meistari, Sabinsky, stóð fyrir bygg-
ingunni. Framkvæmdirhófust 1757
og kirkjan átti að heita fullgerð
haustið 1763 og var vígð með
viðhöfn hinn 20. nóvember það ár.
Allmikið vantaði þó á að frá henni
væri gengið eins og ætlað var í
upphafi.
Kirkjunni áskotnuðust margir
dýrmætir gripir og munir, sem hafa
öðlast mikið gildi með tímanum;
altarisbrík Jóns Arasonar yfir alt-
arinu. útskorin í tré, gipsuð og
máluð, með tveimur vængjum og í
miðhluta sýnd krossfesting Jesú,
skírnarsár sem Guðmundur
Guðmundsson úr Bjarnastaðahlíð
hjó úr grænlensku klébergi, sem
talið er hafa rekiö til lands með
hafís og róðukross í fullri líkams-
stærð frá fyrri hluta 16. aldar svo
fátt eitt sé nefnt, en ótaldir eru
ýmsir góðir gripir.
„Þeir eru geymdir í eldtraustum
skáp í Búnaðarbankanum á Sauð-
árkróki,“ sagði sr. Sigurður, „á
meðan á aðgerðinni hér stendur.
Altarisbríkin er í viðgerð á Þjóð-
minjasafninu."
Gísli Þorláksson biskup 1657-1684 og konur hans frá vinstri: Ragnheiður Jónsdóttir, Gróa Þorleifsdóttir
og Ingibjörg Benediktsdóttir. Ragnheiður lifði bónda sinn og lét gera þessa mynd, sem geymd er i
Þjóðminjasafninu.