Tíminn - 20.02.1993, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Laugardagur 20. febrúar 1993
Krafa íslands í EES-viðræðunum var að íslendingar einir mættu eiga íslensk sjávarútvegsfyrirtæki.
Tvíhöfðanefndin vill opna fyrir útlendingum:
Fá útlendingar að kaupa
hér sjávarútvegsfyrirtæki?
Tvíhöfðanefnd ríkisstjórnarinnar sem vinnur að endurskoðun sjáv-
arútvegsstefnunnar leggur til að útlendingar fái að eignast hlut í
sjávarútvegsfyrirtækjum. í samningaviðræðunum um Evrópskt
efnahagssvæði var það ein meginkrafa íslendinga að þeir héldu
óskiptu eignarhaldi á sínum sjávarútvegsfyrirtækjum.
íslenskum sjávarútvegsfyrirtækjum
er að verði það ekki gert muni sjáv-
arútvegurinn drabbast niður vegna
skorts á nýju fjármagni. Greinin
þurfi á auknu fjármagni að halda og
innlendir fjárfestar séu einfaldlega
of fáir og veikburða til aö þeir dugi
sjávarútveginum.
Vilhjálmur Egilsson, annar tveggja
formanna nefndarinnar, segir að
menn eigi að láta hagsmuni sjávar-
útvegsins ráða ferðinni hvað sem
líði fyrirvörum sem settir hafi verið í
EES- samningnum.
Sjónarmið þeirra sem leggja til að
útlendingum verði leyft að fjárfesta í
Á móti benda andstæðingar eignar-
aðildar útlendinga að sjávarútvegi á
að fái allir að eignast hér hlut í sjáv-
arútvegsfyrirtækjum sé mikil hætta
á að útlend fyrirtæki nái miklum
ítökum í grundvallaratvinnuvegi
þjóðarinnar. Erlendu fyrirtækin
muni þá eðlilega láta sína hagsmuni
ganga fyrir hagsmunum íslensku
þjóðarinnar.
Vilhjálmur Egilsson sagðist vilja
vekja athygli á því að útlendingar
hafi haft heimild til að fjárfesta í ís-
lenskum sjávarútvegi í um 70 ár.
Þeim hafi verið bannað að fjárfesta
hér með lögum sem nýlega voru
samþykkt á Alþingi.
Vilhjálmur var spurður hvort það
væri ekki sérkennilegt að leggja til
að opna útlendingum aðgang að ís-
lenskum sjávarútvegi þegar það hafi
verið ein meginkrafa íslendinga í
EES-viðræðunum að fslendingar
einir fengju að fjárfesta í honum.
„Aðalfyrirvarinn f EES-samningn-
um var að við hefðum þetta í hendi
okkar, að við réðum þessu. Ég lít
ekki svo á að við munum beita þess-
Aðildarfélög ASI hafa almennt ekki aflað sér heimildar til verkfallsboðunar:
Geta boöað til verkfalls
með einnar viku fyrirvara
Stjómir og trúnaðannannaráð aðildarfélaga innan Alþýðusambands ís-
lands hafa almennt ekki aflað sér heimildar til verkfalls, enda mun ekki vera
vilji til að hefja þá umræðu fyrr en línur eru eitthvað famar að skýrast við
samningaborðið.
Hins vegar geta þau brugðið
skjótt við ef svo ber undir og boð-
að verkfall með aðeins viku fyrir-
vara samkvæmt núgildandi vinnu-
löggjöf frá árinu 1938.
Aðeins stjóm og trúnaðarmanna-
ráð Sjómannafélagsins Jötuns í
Vestmannaeyjum munu hafa aflað
sér heimildar til verkfallsboðunar
og var það gert á félagsfundi þegar
uppsögn kjarasamnings var sam-
þykkt í lok síðasta árs.
Snær Karlsson hjá Verkamanna-
sambandi íslands segir að yfirleitt
sé verkfallsheimildar handa stjórn
og trúnaðarmannaráði verkalýðs-
félaga aflað á félagsfundi. Hins
vegar er það í lögum margra félaga
að trúnaðarmannaráðin geta tekið
ákvörðun um boðun verkfalls án
þess að samþykki félagsfundar
þurfi að liggja fyrir.
„Þrátt fyrir þetta er almenna regl-
an að leita samþykkis félagsfund-
ar.“
Núverandi vinnulöggjöf er frá ár-
inu 1938 og frá þeim tíma hefur
oft verið bryddað uppá nauðsyn
þess að löggjöfín yrði endurskoð-
uð í samræmi við „breytta tíma“
og hefur sá vilji fyrst og fremst
komið frá ríkisvaldi og atvinnu-
rekendum.
Á miðju kjörtímabili ríkisstjórnar
Geirs Hallgrímssonar 1974-1978
lét þáverandi félagsmálaráðherra,
Gunnar Thoroddsen, vinna drög
að frumvarpi um nýja vinnulög-
gjöf. Þar var m.a. lagt til að ríkis-
sáttasemjari fengi umtalsvert vald
og m.a. til að fresta boðuðum
verkföllum í töluverðan tíma. Þar
fyrir utan var ýmislegt annað í
frumvarpsdrögunum sem átti að
skerða heimildir verkalýðsfélaga
til verkfalla.
Sökum mikillar andstöðu verka-
lýðshreyfingarinnar treysti ráð-
herra og þáverandi stjóm sér ekki
til að bera frumvarpið upp á þingi.
-grh
um fyrirvara okkur beinlínis í óhag.
Við hljótum að þurfa að meta málið
út frá því hvað er okkur hagstæð-
ast,“ sagði Vilhjálmur.
Hagsmunaaðilar í sjávarútvegi hafa
gagnrýnt tillögu tvíhöfðanefndar-
innar um að gefa útlendingum
heimild til að fjárfesta í íslenskum
sjávarútvegi. Formaður LÍU, fram-
kvæmdastjóri Samtaka fiskvinnslu-
stöðva og núverandi og fyrrverandi
sjávarútvegsráðherra hafa hafnað
tillögu nefndarinnar. Vilhjálmur
sagði að þessi viðbrögð kæmu sér
ekki á óvart. Þau gæfu hins vegar
ekki endilega rétta mynd af afstöðu
sjávarútvegsins til þessa máls.
Nefndin mun strax eftir helgina
senda frá sér uppkast að nefndar-
áliti. Álitið verður sent sjávarútvegs-
nefnd Alþingis og hagsmunaaðilum
í sjávarútvegi. I framhaldi af því
mun nefndin halda fund með þess-
um aðilum þar sem farið verður yfir
skýrsluna. Að loknum þessum fund-
um mun nefndin senda sjávarút-
vegsráðherra endanlegt nefndarálit.
Ráðherra mun síðan leggja fram
frumvarp á Alþingi um stjóm fisk-
veiða.
Vilhjálmur Egilsson sagði að
nefndin legði fram þær tillögur sem
henni þættu skynsamlegastar. Ekki
væri endilega verið að finna ein-
hvern samnefnara sem menn teldu
Iíklegt að Alþingi geti fallist á. Það
væri sjávarútvegsráðherra að ákveða
hvernig málið yrði lagt fyrir Alþingi.
-EÓ
Ríkisábyrgð á launum
526 millj. árið 1991
Ríkissjóður þurfti að greiða 526
milljónir króna vegna ríkis-
ábyrgðar á launum árið 1991, þ.e.
vegna fólks sem átti inni ógreidd
laun hjá fyrírtækjum sem orðið
höfðu gjaldþrota. Um helmingur
upphæðarínnar var ógreidd
vinnulaun. Gjöld til lífeyrissjóða
námu 138 milljónum, vaxtagjöld
83 milljónum og lögfræðikostn-
aður 18 milljónum króna. Þessar
tölur koma fram í skýrslu Ríkis-
endurskoðunar.
Ríkisábyrgð á launum byggðist á
lögum frá árinu 1990. Samkvæmt
þeim lögum ábyrgðist ríkissjóður
greiðslu vinnulaunakröfu laun-
þega á gjaldþrota vinnuveitanda.
Ríkissjóði var auk þess skylt að
greiða þann kostnað sem launþeg-
ar höfðu orðið að greiða vegna
nauðsynlegra ráðstafana til inn-
heimtu á kröfum sínum, dráttar-
vöxtum og greiðslum í lífeyris-
sjóði.
Þessi ríkisábyrgð á laun féll úr
gildi með nýjum lögum sem sett
voru tveim árum síðar, þ.e. árið
1992. Samkvæmt nýju lögunum
er settur á fót ábyrgðarsjóður sem
fjármagna skal með sérstöku
ábyrgðargjaldi af greiddum vinnu-
launum, þóknunum og reiknuðu
endurgjaldi. Þá styttist réttur
launþega til launagreiðslna um
helming, í þrjá mánuði í stað sex
áður. Greiðslur í lífeyrissjóði tak-
markast framvegis við átján mán-
uði. Þar að auki verða nú meiri
kröfur gerðar til lífeyrissjóða og
sjóðsfélaga varðandi innheimtu og
skil á iðgjöldum. - HEI
Ferro Zink
STÁLVÖRUR EFNISSALA
Trönuhrauni 3 Hafnarfiröi sími 91-65 39 90
PLÖTUJÁRN PRÓFÍLRÖR STÁLRÖR
FERKANTUR FLATJÁRN VINKLAR
RÚNNJÁRN UNP BITAR IPE BITAR
sudufittings Til afgreíðslu af lager
Ritskoðun á
Alþýðublaðinu?
AlþýðubUðið hefur að undanloniu
farið mikinn og m.a. skammað
Tímann fyrir að segja ekki frá því ef
rifist er í Framsóknarflokknum.
Sjálft segist Alþýðublaðið ótrúlega
frjálslynt. Þeim virðist nú vera að
hefnast fyrir þetta frjálsræði því í
sérstöku Kópavogsblaði Alþýðu-
blaðsins f gær er búið að taka í burt
heilu og hálfu setningaraar þannig
aö blaöið h'tur úr eins og sovésk
kennslubók í sögu fyrir tíma glas-
nost Þannig er t.d. birt viðtal við
Guðmund Oddsson, oddvita krata í
Kópavogi, en eitthvað óflokkshollt
hefur Guðmundur sagt um Fram-
sókn í lok viðtalsins því það er
Idippt aftan af því í miðri setningu.
Það jafnast þó ekki á við trúviUuna
sem Rannveig Guðmundsdóttir
sagði „um margvísleg störf sín á
Alþingi“ í fyrirsögn, því fyrirsögnin
var beinlinis tekin burt og ekkert
stendur eftir nema undirfyrirsögn-
in. Og nú spytja menn: Hvað sagði
Rannveig?
Kona - ekki giftast!
Þau eru margvísleg skUaboðin sem
femínistamir í Kvennalistanum
bera á borð fyrir alþjóð. í nýrri
Veru, málgagni samtakanna, er
dálkur frá „Rannsóknarstofu í
kvennafræðum" með ýmsum fróð-
leiksmolum. Kvennafræði þessi
segja að hjónabandið sé heilsuspill-
andi samkvæmt kanadískri rann-
sókn. „í ljós kemur að einhleypar
- segir Rannveig Guðmundsdóttur Qlþingismaður um margvísleg störf sín
ó fllþingi, í viðtoli við fllþýðubloðlð
•J-S bc/ Íiuudum uti sc þur in hj«ru mlil «l*r. i**ir
kunnvrix CuOmunaidúltir, mlþinpun»)ur Alþýðunukluins úr
Kr> kjanru. um rtUpmilio. Ilún itzir *t> Wr flnnltl *S fyrir Alþýðu-
floklunn Wu ÚU tJold. WnuUrg. ny þjúmulutJöU I bcilbrigduþjóo-
uilunm. n\jof rrfld ruun. lUnnvcig hrfur rlokum «rU þrkkl fjrir
ufUipU «ln .1 frlutunúlum tn bún ul um SnbU i b*j.rrijúrn Kóp»
«n Alpyúufl>Akwru*l hrfur ul Mlu .crtcfiu Lntu uðu, þí hefui
■Jum |miuu Auk þcu W fcgna vcnð yfir þcui nndunil
i irUjMiUUncfnd cr .crtúÝO«hrtyfin|unni Of nnnu
irruficnurtir i uunnVii-
l'srii ið huemyndum
>rrkuljðnbrr)iini;.riniu
1-u.l hclur .cní ccn lj»
konur eru sérstaklega vel á slg
komnar andiega og líkamlega og
leita mun sjaldnar til læknis en þær
giftu eða fráskildu,“ segir í Veru.
Greinilegt er að Sighvatur ætti að
tala við Kvennalistann næst þegar
hann hellir sér í sparaað í heil-
brigðiskerfinu, því þær geta bent
honurn á að banna giftingar og
fækka þannig komum til iækna og
sérfræðinga. Þær hefðu ifka varað
hann við að hneykslast á því að
konur á besta aldri væru að eignast
öll þessi börn.
Ekki vildi ég
Úr því að farið er að tala um Sig-
hvat er ekki úr vegi að láta fljóta
með elna sögu enn. Fyrir stuttu var
mikill hestabóndi norður f landi að
horfa á heiibrigðisráðherra í mild-
um ham í sjónvarpsviðtaii, Þá
heyrðlst bóndinn segja: „Ekki vildi
ég eiga hest með þessi augu.“
Nú mega veirumar
vara sig
Dropateljari var að skoða tímaritið
Bleikt og Blátt í gær og rakst þar á
meðfylgjandi myndatexta með
grein eftir Sigtrygg Jónsson sál-
fræðing. Þetta er tvímælaust
myndatexti ársins en hann er
svona:
JVð nota sprautu eða annan þann
hlut sem kemst í snertingu við
blóðrás, eftir einhvera annan, án
þess að sótthreinsa á möli, ieiðir
einnig til smits á veirum sem ber-
ast með blóðbiöndun, sé sá fyrri
sýktur."
Gagnlegar upplýsingar, ekki satt?