Tíminn - 04.09.1993, Page 3

Laugardagur 4. september 1993
Tíminn 3
„Póstur og sími eyðilagði græna númerið." Forstöðumaður Rauða-
krosshússins:
Samskiptaöröugleikar við
stjúpfeður stórt vandamál
„Þetta er mjög mikilvæg þjónusta fyrir krakkana, af því að þetta er
þeirra þjónusta fyrst og fremst. Ég hugsa t.d. að hátt í helmingur
allra stelpna í aldurshópnum 13, 14 og 15 ára hafi hringt hingað
inn. Þessi mikla fjölgun hringinga síðustu árin byggist fyrst og
fremst á því að þessi þjónusta Rauðakrosshússins hefur hefur ver-
ið mikið kynnt og þörfin hafi verið augljós. Krökkunum þykir
greinilega gott að geta hringt inn nafnlaust og talað við fullorðið
fólk um ýmis vandamál sem þau eiga við að glíma og ýmsar spum-
ingar sem eru að vefjast fyrir þeim,“ sagði Ólöf Helga Þór. for-
stöðumaður Rauðakrosshússins.
Tíminn spurði hvort hún kynni skýr-
ingar á gífurlegri fjölgun hringinga á
undanfömum árum. Þær voru t.d.
innan við 1.000 árið 1988 en komnar í
um 10.000 á síðasta ári. Hvort líkur
séu á að sama þróun geti haldið lengi
áfram og hvað liggi unglingunum
mest á hjarta.
Ástamálin áberandi...
Ólöf Helga segir spumingamar mjög
mikið vera varðandi tilfinningamál og
ástamál. Unglingum þyki frábært að
geta hringt nafnlaust, spurt beint úr
og fengið greið svör, í stað þess að
þurfa að spá í loðin svör foreldra eða
annarra nákominna. „Oft hringja þau
líka í byrjun út af einhverju fáránlegu
efni til að prófa okkur. Næst er svo
kannski hringt þegar eitthvað kemur
upp á. Stelpa hefur Ld. farið að sofa
hjá strák og heldur að hún sé kannski
ófrísk".
Póstur og súni
eyðilagði græna númerið...
Varðandi stöðugt fleiri hringingar
(Ld. nærri 70% fleiri á síðasta ári) seg-
ir Ólöf Helga raunar um töluverða
fækkun að ræða á þessu ári. En það
stafi af því að „Póstur og sími er búinn
að eyðileggja fyrir okkur græna núm-
erið“. Gallinn sé sá, að Póstur og sími
noti 99-númer, bæði fyrir þjónustu-
símana (Ld. kynlífssíma, rómantísku
línuna og annað þessháttar), þar sem
fólk þarf að borga allt upp í 60-70 kr.
fyrir hverja mínútu, og síðan einnig
fýrir græn númer, þar sem viðtakand-
inn borgar kostnaðinn, hvaðan af
landinu sem hringt er. Þannig borgi
Ld. Akureyringur sem hringi í grænt
númer Rauðakrosshússins aðeins fyr-
ir það eins og innanbæjarsímtal.
Þora ekki að hringja
í 99 númer...
En þetta viti krakkamir hins vegar
ekki, margir hverjir. Þau heyri sífellt
klifað á því hvað það sé hræðilega dýrt
að hringja í þessi 99-númer og þori
því ekki orðið að hringja. Þetta er orð-
ið heilmikið stress; „ekki tala lengi“
og „hvað kostar þetta“ heyrist oftar og
oftar.
„Við emm því að fara af stað aftur
með auglýsingaherferð, hreinlega til
að útskýra fyrir fólki hvað grænt núm-
er þýðir," segir Ólöf Helga. Án þessar-
ar uppákomu telur hún efalítið að
hringingum hefði enn haldið áfram að
fjölga á svipaðan hátt og undanfarin
ár. „Við dreifðum t.d. litlu upplýsinga-
spjaldi í alla gmnnskóla í Reykjavík í
fyrra. f næsta mánuði á eftir komu
1.200 hringingar."
Langsamlega flestir hafa samband
við Rauðakrosshúsið símleiðis. En ein
megináherslan er samt á rekstur
neyðarathvarfs fyrir unglinga í erfið-
leikum og sömuleiðis ráðgjöf.
16 ára aldurinn erfiður...
Alls 67 einstaklingar komu 100 sinn-
um sem gestir í neyðarathvarf Rauða-
krosshússins í fyrra og gistu þar rúm-
lega 800 nætur samtals. Af þessum 67
einstaklingum gistu 49 í athvarfinu í
fyrsta skipti. Rúmlega 2/3 gestanna
búa á höfuðborgarsvæðinu. Fimmt-
ungur (20%) kom oftar en einu sinni
og tilheyra þau flest hópi sem er í mik-
illi vímuefnaneyslu. Öfugt við síma-
þjónustuna (þar sem stelpur em í
vemlegum meirihluta) þá vom strák-
ar um 60% þeirra sem leituðu í at-
hvarfið.
Sérstaka athygli vekur, að um helm-
ingur allra gestanna var 16 ára gamlir,
tæplega fimmti hver var 15 ára en
þriðjungurinn dreifðist síðan á aðra
sex aldursárganga milli 13 og 20 ára.
Aðeins 15% eiga
kynforeldra í sambúð
Það vekur líka sérstaka athygli, að að-
eins 15% gestanna áttu kynforeldra í
sambúð. Tölur benda líka til þess, að
samskiptaörðugleikar við fósturföður
eða stjúpföður séu meðal allra algeng-
ustu orsaka fyrir því að ungmenni
leitar í athvarfið.
Já og það em fyrst og fremst þessir
samskiptaörðugleikar við foreldrana
sem hafa ennþá aukist á þessu ári.
Þetta er stórt vandamál," segir Ólöf
Helga. Aðspurð um hugsanlega
ástæðu segir hún: „Ég held að hún sé
fyrst og fremst sú, að við ætlum stjúp-
feðmnum allt of stórt hlutverk. Við
gemm ekki ráð fyrir því hvað blóð-
böndin skipta miklu máli. Móðirin á
kannski enn óuppgerðan skilnað og
þráir mest af öllu að gleyma fortíðinni
og að nýi eiginmaðurinn taki við föð-
urhlutverkinu. Þar með koma upp
ákveðnir árekstrar. Það er alveg með
ólíkindum hvað böm og unglingar
eiga oft erfitt með að lúta húsaga sem
fósturfaðir eða stjúpfaðir krefsL Það
endar oft með uppreisn. Þetta hefur
eitthvað með kynhlutverk og „hver er
ég" spuminguna að gera og það að
spegla sig í foreldmm sínum."
Blóðböndin skipta
meira máli en...
Ólöf Helga segir þetta jafnt eiga við
um stráka og stelpur. Hún telur þetta
mjög áhugavert rannsóknarefni. „Og
þetta er með slíkum ólíkindum að
bömin em kannski búin að alast upp
hjá þessum mönnum allt frá 2ja ára
aldri. Það er oft allt í lagi enda er þetta
oft yndislegt fólk. En síðan kemur
þetta allt í einu upp þegar krakkamir
em um 14, 15 ára aldurinn. Það er
kannski hvað merkilegast við þetta.
Allra mest getur spennan orðið í þeim
tilvikum þegar krakkamir þekkja kyn-
föður sinn ekki neitt. Síðan jafnar
þetta sig svo oft aftur þegar ungmenn-
in eldast.
Blóðböndin virðast skipta miklu
miklu meira máli en við höfum viljað
kannast við. Að mínu mati þurfum við
að beita okkur í fyrirbyggjandi starfi
því þessar blönduðu fjölskyldur em að
verða svo margar, og kostimir við
þetta fjölskylduform em svo miklir, ef
fólk varar sig á að gera ekki svona
miklar kröfur. Bæði gera mæðumar
miklar kröfur og eins gera karlamir
oft geysilegar kröfur til sjálfra sín.
„Þú ert ekki pabbi minn...“
En krakkamir sætta sig ekki við fyr-
irkomulagið. „Þú ert ekki pabbi minn
— þér kemur þetta ekki við.“ Þetta
em hin dæmigerðu viðbrögð ungling-
anna. Og þannig verða í raun allir að-
ilar slíkrar fjölskyldu í mjög erfiðri
stöðu, þegar að þessu kemur,“ segir
Ólöf Helga.
í skýrslu síðasta árs er Ld. áberandi,
hve margir gestir sem koma frá móð-
ur og stjúpa snúa ekki heim aftur,
heldur leita ásjár ættingja eða vina.
Og vandinn virðist enn að vaxa en ekki
minnka, því að sögn Ólafar Helgu em
gestakomur orðnar eins margar núna
á fyrstu níu mánuðum þessa árs eins
og allt árið í fyrra. Og þar em það fyrst
og fremst þessir samskiptaörðugleikar
sem hafa aukist.
UTBOÐ
V//V/A
X
Ólafsvíkurvegur, Reiðhamar
— Staðará
Vegagerð rlkisins óskar eftir tilboðum I lagningu
8,4 km kafla á Ólafsvlkurvegi frá Reiðhamri að
Staðará. Helstu magntölur: Fyllingar og buröar-
lög 90.000 m3, skeringar 8.000 m3 og klæöning
51.000 m2.
Verki skal lokið 20. september 1994.
Útboðsgögn veröa afhent hjá Vegagerö rfkisins I
Borgamesi og Borgartúni 5, Reykjavfk (aöal-
gjaldkera) frá og með 8. september. Skila skal
tilboðum á sömu stöðum fyrir kl. 14.00 þann 27.
september 1993.
Vegamálastjóri.
Ólöf Helga Þór.
Engin vandamál á
Vestfjörðum og Austurlandi...?
Ólöf Helga er að lokum spurð skýr-
inga á þeim athyglisverðu niðurstöð-
um skýrslunnar, að ungmenni þriggja
landshluta, Vestfjarða, Austfjarða og
Suðumesja nýta sér þjónustu Rauða-
krosshússins ekki neitt, eða nær ekk-
ert. Frá þessum landshlutum er nær
ekkert hringt, þaðan em fáar heim-
sóknir. „Eg kann enga skýringu á
þessu. Varðandi Vestfirði og Austfirði
gæti þetta að hluta til stafað af því að
við náðum aldrei að koma mikilli
kynningu þangað. En með Suðumes-
in kann ég enga skýringu," sagði Ólöf
Helga Þór. - HEI
BRÉFASKÓLINN
er góður kostur
Sparaðu tíma og ferðakostnað.
Við notum kennslubréf, síma, símbréf og
námsráðgjöf til að aðstoða þig við námið.
Þú ræður námshraðanum sjálf(ur).
♦ Erlend tungumál
♦ Nám á framhaldsskólastigi
♦ Tölvubókhald
♦ Vélavarðanám
♦ Markaðssetning
♦ Bókfærsla
♦ (slensk stafsetning
♦ Teikning
♦ Sálarfræði
og margt fleira
Hlemmur 5, 2. hæð,
sími 91-629750
ORÐABÆKURNAR
íslensk
ensk
ordabók
£NSK
lr=
DÖI\JS K
íslensk
íslensk
dönsk
orðabók
Frönsk
íslensk
íslensk
frönsk
ordabók
ItelandU'lnglisk
Þýsk
íslensk
íslensk
þýsk
orðöbók
: sg«s
ítölsk faffidí
!*'e"*k | iSensk
islensk klptfA *
spænsk—

l 1
BERUTZ »* /f t
ofðtrbók
Sam
Suöui-

orðabók
Ódýrar og góðar orðabækur fyrir skólann,
ó skrifstofuna og í ferðalagið
ORÐABÓKAÚTGÁFAN