Tíminn - 06.07.1996, Qupperneq 12

12
Laugardagur 6. júlí 1996
Eru íslenskar œr einstakar eba hollustan kannski fiskimjölsfóöri aö þakka?
Omega-3 fitusýrur tvöfalt meiri í
íslensku lambakjöti en bresku
Lærvöbvi af íslensku lambi
inniheldur þribjung þess
magns af svoköllubum
„vemdandi" omega-3 fitu-
sýrum sem er ab finna í ýsu
og þorski og jafnframt um
tvöfalt meira heldur en
finnst í lömbum á Bretlandi
og Nýja-Sjálandi. Athygli
vekur ab hlutfallslega jafn
mikib reyndist af „vemd-
andi" omega-3 fitusýmm í
lærvöbva nýborinna lamba
eins og síban vib slátmn ab
hausti. Af þeirri gerb omega-
3 fitusým sem er í plöntum
— sem er ólík ab byggingu
eiginleikum þeirra þriggja
„vemdandi" omega-3 fitu-
sýra sem em í sjávarfangi —
finnst hins vegar ekkert í ný-
bomu lambi, en álíka mikib
vib slátmn ab hausti og í
breskum og nýsjálsenskum
lömbum.
Hjartavernd í fjalla-
lambinu?
Þetta er mebal niburstabna
rannsókna sem gerbar hafa
verib á omega-3 fitusýmum í
íslensku saubfé sem Gubrún
V. Skúladóttir lífefnafræbing-
ur hjá Lífeblisfræbistofnun HÍ
segir frá í nýjum Frey. Þessar
rannsóknir, sem gerbar vom
meb fóburtilraunum á Til-
raunabúinu á Hesti, em eins
konar framhald rannsókna
sem leiddu m.a. í ljós ab fólk á
Fljótsdalshérabi hafbi um þre-
falt meira af „verndandi" om-
ega-3 fitusýrum í blóbi heldur
en Vestur-íslendingar af alís-
lenskum uppmna sem búa í
Kanada.
Talib er ab þessi munur skýri
ab hluta lægri dánartíbni af
völdum hjarta- og æbasjúk-
dóma hjá Hérabsbúum en ætt-
ingjum þeirra í Vesturheimi
og raunar einna lægstu dánar-
tíbni í Evrópu.
eru opm
Bílahúsin Traðarkot og Vitatorg
eru OPIN þrátt fyrir
framkvæmdir við götuna.
Aðkoma að
bílahúsinu Traðarkoti
er niður Smiðjustíg
eða upp Klapparstíg.
Enginn munur ab
vori og hausti
Tilraunirnar á Hesti leiddu
m.a. í ljós ab enginn munur var
á magni „verndandi" omega-3
fitusýra í lömbum undan ám
sem fóbrabar voru á töbu ein-
göngu allan veturinn og ann-
arra sem fengu fiskimjöl meb
töbunni. Ab enginn munur
reyndist á magni „verndandi"
omega-3 fitusýra í lærvöbva ný-
borinna lamba og lamba sem
slátrab var ab hausti er m.a. sagt
gefa til kynna: Ab hluti þeirra
omega-3 fitusýra sem jórturdýr
fá frá plöntum geti meb abstob
efnahvata breyst í „verndandi"
omega-3 fitusýmr. Og ab svo
virbist ab magni „verndandi"
omega-3 fitusýra í saubfé sé vib-
haldib eftir burb. Þar sem lamb-
ib margfaldi þyngd sína frá vori
til hausts sé ljóst ab umtalsverb
myndun þessara „verndandi"
fitusýra hafi átt sér stab úr
plöntu omega-3 fitusýru yfir
vaxtartímann. Tekib skal fram
ab allar mælingar mibast vib
fitusýrur í hreinum lærvöbvum
lambanna, þ.e. kjötinu sjálfu,
en ekki fitunni.
Einstakt aö mati er-
lendra vísinda-
manna
Þegar þessar niburstöbur voru
kynntar á alþjóblegri vísinda-
rábstefnu sl. haust sögbu vís-
indamenn, sérhæfbir í meltingu
jórturdýra, þær einstakar og
mjög áhugaverbar. í hollustu-
skyni er víbast hvar mikib kapp
lagt á þab ab auka magn „vernd-
andi" omega-3 fitusýra í mat-
vælum, enda geta menn ekki
búib til „verndadi" omega-3
fitusýmr og verba því ab fá þær
úr fæbu sinni. Þótti því mikil-
vægt ab endurtaka rannsóknina
og láta þá reyna á þá skýringu
ab mikib magn þessara fitusýra í _
íslensku lambakjöti kynni ab
stafa af því ab ærnar búi enn ab
áhrifum fiskimjöls sem þeim
hafi verib gefib á ámm ábur,
þótt þær hafi eingöngu fengib
töbu allan mebgöngutíma
þeirra lamba sem rannsóknirnar
nábu til.
Nýjar rannsóknir
standa yfir
Til rannsókna sem nú standa
yfir vom því einungis valdar ær
sem hefur aldrei hafa fengib
fiskimjöl. Sl. vetur fékk helm-
ingur þeirra töbu eingöngu en
hinn helmingurinn 80 gr. af
fiskimjöli á dag. Rannsóknum á
afkvæmum þeirra er eblilega
enn ólokib, en niburstabna
þeirra er bebib meb eftirvænt-
ingu. Enda ættu þær ab leiba í
ljós hvort mikib af „verndandi"
omega-3 í íslensku lambakjöti
megi rekja til fóbmnar mæbra
þeirra á fiskimjöli eba hvort
einn eba fleiri efnahvatar, sem
sjá um ab breyta omega-3 fitu-
sýru úr heyi í „verndandi" fitu-
sýmr, séu virkari í íslensku
saubfé en bresku og nýsjá-
lensku. ■
Fyrrverandi
spennusaga
Út er komin hjá Úrvalsbókum
spennusagan Fyrrverandi eftir
John Lutz, prýbis sálfræbi-
tryllir í sumarhitanum.
Hamingjusamur náungi sem
lifir í lukkunnar velstandi hittir
fyrrverandi eiginkonu sína fyrir
tilviljun — eba svo er ab sjá —
og þá er fjandinn laus eins og
gefur ab skilja.
Óvæntir atburbir fara ab ger-
ast. Spennandi bók. ■
r==
JOHNLUTZ
Ný «sUpcnnandl sólfrwðllee
spennusu[)u oflir höfund
motsöltjbóUurimiur
Meöleigjandi óskast
ÚRVALSt
BÆKUR