Morgunblaðið - 02.01.2006, Side 19

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 2. JANÚAR 2006 19
DAGLEGT LÍF Í JANÚAR
Stjórn Rannsóknasjóðs auglýsir eftir
umsóknum í Tækjasjóð
með umsóknarfresti 16. janúar 2006
Hlutverk Tækjasjóðs er að veita rannsóknastofnunum styrki til kaupa á dýrum tækjum og búnaði
vegna rannsókna enda verði tækin staðsett þar. Við úthlutun úr Tækjasjóði skal taka mið af út-
hlutunarstefnu Rannsóknasjóðs á hverjum tíma.
Við úthlutun úr Tækjasjóði er öðru fremur tekið mið af eftirfarandi atriðum:
• Að tækin séu mikilvæg fyrir rannsóknir umsækjenda og framfarir í rannsóknum á Íslandi.
• Að fjárfesting í tækjabúnaði sé til uppbyggingar nýrrar aðstöðu sem skapi nýja möguleika
og/eða að tæki tengist verkefnum sem Rannsóknasjóður styrkir.
• Að samstarf verði um nýtingu tækja milli stofnana eða milli stofnana og fyrirtækja með fyrir-
sjáanlegum hætti.
• Að áætlanir um kostnað og fjármögnun á kaupunum séu raunhæfar.
• Að framlag Tækjasjóðs greiði aðeins hluta kostnaðar við fjárfestinguna.
Tækjasjóður starfar samkvæmt lögum um opinberan stuðning við vísindarannsóknir nr. 3/2003.
Vísindanefnd Vísinda- og tækniráðs markar úthlutunarstefnu sjóðsins. Fimm manna stjórn
Rannsóknasjóðs sem skipuð er af menntamálaráðherra fer jafnframt með stjórn Tækjasjóðs.
Fagráð skipað formönnum fagráða Rannsóknasjóðs metur umsóknir í Tækjasjóð áður en stjórn
sjóðsins tekur þær til afgreiðslu. Ákvörðun stjórnar um úthlutun er endanleg. Rannsóknamiðstöð
Íslands annast umsýslu um Tækjasjóð sem heyrir undir menntamálaráðherra.
Eyðublöð og upplýsingar á www. rannis.is
Nánari upplýsingar veitir Kristján Kristjánsson, kristjank@rannis.is
Rannís
Rannsóknamiðstöð Íslands,
Laugavegi 13, 101 Reykjavík,
sími 515 5800, www.rannis.is
Tækjasjóður
Útsalan
hefst í dag, mánudaginn 2. janúar kl. 10.00
v/Laugalæk • sími 553 3755
Margir nota upphaf nýsárs til að tileinka sérbreyttan lífsstíl oghætta að reykja. Þetta
hentar sumum ágætlega en vænleg-
ast til árangurs er að hver finni þann
tíma sem hentar honum. Hér á eftir
eru nokkur ráð sem geta vonandi
auðveldað einhverjum að hætta að
reykja og halda reykleysið út.
Fyrsta stig: Undirbúningur
Gott er að búa sig vel undir að
hætta að reykja.
Þekktu reykingavenjur þínar:
Gott getur verið að halda dagbók í
viku um hvenær, hvar og hvers
vegna þú reykir til að koma auga á
þá þætti sem auka líkur á reyk-
ingum og forðast þá. Gott er að
skrifa niður tillögur að því sem hægt
er að gera í stað þess að reykja.
Ástæður þess að hætta: Gott er að
skrifa á blað mikilvægustu ástæður
þess að hætta, kostina og hvað þú
telur þig öðlast í kjölfarið. Vertu allt-
af með þetta við höndina.
Brjóttu upp vanann: Þegar ákveð-
ið hefur verið að hætta er gott að
byrja á að fækka þeim stöðum þar
sem má reykja – búa til reyklaus
svæði. Þau geta t.d. verið heimilið,
bíllinn o.s.frv. Hafðu svæðin sem
flest til að brjóta upp vanann og þá
verður baráttan auðveldari eftir að
þú hættir.
Stuðningur: Sumir kjósa að hætta
upp á eigin spýtur en gott er að vita
hvar er hægt að fá stuðning, ef þörf
er á, áður en að dagurinn rennur
upp.
 Ráðgjöf í reykbindindi í síma 800
6030 er ókeypis símaþjónusta fyr-
ir fólk sem vill hætta að nota tób-
ak. Þar starfa hjúkrunarfræð-
ingar með sérþekkingu á
tóbaksmeðferð. Þeir veita per-
sónulega ráðgjöf, byggða á reyk-
ingasögu þess sem hringir og
þörfum hvers og eins. Þeir bjóða
eftirfylgni, hvatningu og stuðn-
ing. Frá 2.–13. janúar er opið
lengur en vanalega, eða á milli kl.
17 og 21 alla virka daga.
 Krabbameinsfélag Reykjavíkur
heldur reglulega námskeið í reyk-
bindindi. Næsta hefst 12. janúar
(nánari upplýsingar í síma 540
1900).
 Guðjón Bergmann heldur einnig
reglulega námskeið í reykbind-
indi. Næstu hefjast 6. og 7. janúar
(nánari upplýsingar á www.vertu-
reyklaus.is).
 Heimilislæknirinn þinn, eða
heilsugæslulæknir, ætti einnig að
geta aðstoðað.
Annað stig: Að hætta
Að hætta er mikil ákvörðun en
hún er fljót að borga sig, fjárhags-
lega og heilsufarslega.
Hér koma nokkur ráð til að styðj-
ast við:
 Veldu dag til að hætta og stattu
við hann.
 Hafðu listann yfir „hvers vegna
þú ákvaðst að hætta“ alltaf við
höndina.
 Ef þú ákveður að nota níkótínlyf
hafðu þau þá við höndina þegar
þú ákveður að hætta og farðu eft-
ir leiðbeiningum.
 Drekktu mikið af vatni.
Mundu að þegar þú hættir að
reykja skiptir hugarfarið öllu máli.
Einbeittu þér alltaf að – og minntu
þig á – jákvæðu hliðar þess að hætta
og ekki hugsa um að þú sért að pína
þig eða getir þetta ekki.
Þriðja stig: Að halda út
Að halda sér reyklausum er breyt-
ing á lífstíl og getur tekið á. Það er
þó margt hægt að gera til auðvelda
skrefin til reyklauss lífs.
 Ef þú tengir reykingar við sér-
stakar aðstæður, forðastu þær þá
fyrst um sinn og prófaðu þig svo
áfram. Gott er að vera búinn að
ákveða viðbrögð við erfiðum að-
stæðum.
 Taktu tíma fyrir sjálfa/-n þig á
hverjum degi þar sem þú gerir
eitthvað fyrir þig.
 Minntu þig reglulega á af hverju
þú hættir.
 Nýttu þér stuðning annarra.
 Hugsaðu um sjálfa þig sem mann-
eskju sem reykir ekki en ekki sem
fyrrverandi reykingamann.
 Verðlaunaðu þig reglulega með
peningunum sem þú sparar. Þú
átt það skilið!
Gangið þér vel.
 HOLLRÁÐ FYRIR HEILSUNA | Lýðheilsustöð
Morgunblaðið/Ásdís
Það borgar sig að undirbúa sig vel áður en hætt er að reykja.
Margir hætta að
reykja í janúar
Jakobína H. Árnadóttir, M.Sc. í
heilsusálfræði, verkefnisstjóri
tóbaksvarna hjá Lýðheilsustöð
Frekari upplýsingar á:
www.lydheilsustod.is.
Reykingar kosta u.þ.b.
(miðað við 1 pk. á dag)
Daglega 580 kr.
Á viku 4.060 kr.
Á mánuði 17.400 kr.
Á ári 211.700 kr. = t.d.
safaríferð til Afríku …
Hugtakið heilsa er víð-feðmt og nær yfirmarga þætti líkamaog sálar. Einn sá
þáttur er tannheilsa og til að hún
sé í lagi er ekki nóg að bursta
tennurnar kvölds og morgna og
nota tannþráð, heldur þarf líka
að fara reglulega til tannlæknis
og láta fjarlægja tannstein og
skoða hvort eitthvað sé ekki eins
og það á að vera og láta þá laga
það. Svokölluð tannlæknafóbía
getur komið í veg fyrir að fólk
fari til tannlæknis og þá getur
tannheilsan orðið bágborin.
Hólmsteinn Eiður Hólm-
steinsson er einn þeirra sem eru
haldnir tannlæknafóbíu og það
varð til þess að hann fór ekki til
tannlæknis í tíu ár.
„Ég held að þessi fælni eigi
rætur sínar að rekja til barnæsk-
unnar. Enn þann dag í dag er
mér í fersku minni hin ægilega stund
þegar ég sat á biðstofunni hjá tann-
lækninum og heyrði borhljóðið þegar
verið var að bora í tennur sjúklings-
ins sem var í stólnum á undan mér.
Svo er ég reyndar fullviss um að ég
hafi verið Karíus eða Baktus í
fyrra lífi.“
Hólmsteinn Eiður hét sjálf-
um sér því um síðustu áramót
að taka á tannlæknafóbíunni og
fara til tannlæknis og láta gera
við allt sem þyrfti að gera við.
Hann hefur staðið við það, farið
til tannlæknis í hverjum einasta
mánuði allt síðasta ár og vissu-
lega hefur það kostað sitt, einar
þrjú hundruð þúsund krónur,
en hann sér ekki eftir þeim.
Hann hefur sigrast á sjálfum
sér og komið tannheilsunni í lag
og er einn af fáum sem standa
af heilum hug við áramótaheit
sitt.
Ólafur Páll bjargaði
munninum
„Tannlæknirinn sem læknaði
mig af þessari meinlegu fóbíu er
yndislegur tannlæknir sem kon-
an mín hefur farið til undanfarin
ár. Hann heitir Ólafur Páll
Jónsson og er kær bjargvættur
okkar hjóna. Af sinni alkunnu snilld
hjálpaði hann mér og bjargaði munni
mínum frá óbætanlegum skaða.“
 HEILSA | Stóð við áramótaheitið og bætti tannheilsuna
Eftir Kristínu Heiðu Kristinsdóttur
khk@mbl.is
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Margur óttast tannlækna og tólin þeirra.
Skínandi tann-
garður ber
vitni um góða
tannheilsu.
Sneri niður
tannlækna-
fóbíuna