Réttur - 01.06.1946, Side 28

108
RÉTTUR
kirkja var kirkja þjóðhöfðingjans, en ekki fulltrúi páfa-
dóms og kaþólskrar alþjóðastefnu. Það er auðsætt, að
íslendingar hefðu tæpast getað reist rönd við dönskum
her, þótt þeir hefðu verið vopnaðir og samtaka. En hitt
er líklegt, að við ýmsu hefði mátt sporna, auk þess sem
þjóðinni hefði eflaust glæðzt sjálfstraust, ef hún hefði
sjálf getað hrundið af sér árásu'm erlendra ræningja og
slík máttarvitund eflt hana til andófs gegn ágangi kon-
ungsvaldsins.
Hitt vitum við úr sögunni, að viðnám íslendinga gegn
dönsku kúguninni verður æ risminna sem lengra líður og
alls konar undirlægjuháttur lætur æ meir til sín taka. Áð-
ur fyrr höfðu landsmenn þorað að rísa gegn konungs-
valdinu og minna á ákvæði gamla sáttmála. Eftir að ein-
veldið komst á, er sú hugsun vart hugsuð eða orðuð
framar fyrr en á 19. öld. Baráttan snýst gegn kaup-
mönnum og einstökum tiltektum og útsendurum vald-
hafanna. Við vitum, að allt á þetta rót sína í ósigrum og
vanmætti íslendinga gagnvart hinum erlendu valdhöfum,
en hefur ekki vopnleysið líka átt sinn þátt í þvi?