Morgunblaðið - 28.09.2006, Qupperneq 10

10 FIMMTUDAGUR 28. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
„REKSTRARAFKOMA sveitarfé-
laga var betri á síðasta ári en mörg
undanfarin ár. Mörg sveitarfélög,
sérstaklega á höfuðborgarsvæðinu,
hafa notið þenslunnar og uppsveifl-
unnar í hagkerfinu en önnur ekki.
Þrátt fyrir það er afkoma sveitarfé-
laganna almennt slæm og ljóst að
nauðsynlegt er að styrkja tekju-
stofna þeirra frá því sem nú er. Rík-
isvaldið verður að viðurkenna þá
staðreynd að ekki er hægt að ýta yfir
á sveitarfélögin verkefnum án þess
að þeim fylgi nægjanlegir fjármun-
ir,“ sagði Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson,
formaður Sambands íslenskra sveit-
arfélaga, í setningarræðu landsþings
sambandsins á Akureyri í gær.
Viðbótarframlag fest í sessi
Vilhjálmur gerði að umtalsefni
endurskoðun sem stendur yfir á
reglum Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga.
Sagði verulegan hluta tekna sjóðsins
renna til sérstakra verkefna sem
honum hafa verið falin en ekki til
beinna jöfnunargreiðslna, og við end-
urskoðun reglnanna verði að líta til
þess að ekki verði séð fram á skjótan
bata í rekstri þeirra sveitarfélaga
sem samtals fá 700 milljóna króna
viðbótarframlag, tímabundið í þrjú
ár frá 2006–2008, en þar er um að
ræða þau sveitarfélög sem eiga í
mestum fjárhagslegum erfiðleikum
vegna íbúafækkunar og vegna þess
að útsvarsstofn hefur ekki fylgt með-
alhækkun launavísitölu.
„Einsýnt virðist að festa verður
hliðstætt framlag varanlega í sessi, ef
þessi umræddu sveitarfélög eiga að
geta sinnt hlutverki sínu,“ sagði for-
maðurinn.
Þegar Vilhjálmur ræddi frekar um
tekjustofna sveitarfélaga benti hann
á hve einkahlutafélögum hefur fjölg-
að gríðarlega á undanförnum árum.
Árið 2004 fór fjöldi þeirra í fyrsta
sinn yfir 20.000 „og á miðju þessu ári
eru þau um 25.600. Enn hraðari þró-
un hefur orðið í greiðslu fjármagns-
tekjuskatts. Á árinu 2003 námu
tekjur ríkisins af þeim skatti um 9
milljörðum króna en 2005 voru þær
um 21,7 milljarðar króna. Á því ári
höfðu 6.600 fjölskyldur hærri fjár-
magnstekjur en launatekjur og 2.200
framteljendur höfðu engar aðrar
tekjur en fjármagnstekjur og greiða
því ekkert útsvar.“ Hann sagði Sam-
bandið ítrekað hafa vakið athygli á
því, að þessar breytingar hefðu leitt
til skerðingar á tekjum sveitarfélag-
anna en aukið tekjur ríkissjóðs, og að
þær samræmdust ekki því sjónar-
miði að jafnræði þyrfti að vera í
skattgreiðslum einstaklinganna til að
fjármagna opinbera samfélagsþjón-
ustu – bæði ríkis og sveitarfélaga.
„Þróunin hefur leitt til þess að vax-
andi fjöldi einstaklinga með miklar
tekjur greiðir lítið og í sumum tilfell-
um ekkert til þeirrar samfélagsþjón-
ustu sem sveitarfélögin veita, þótt
þeir njóti hennar með ýmsum hætti,
ekki síður en aðrir. Það er því eðlileg
krafa sveitarfélaganna að þau fái
ákveðna hlutdeild í fjármagnstekju-
skattinum.“
Vilhjálmur sagði sveitarstjórnar-
stigið gegna þýðingarmeira hlut-
verki og hafa fleiri verkefni með
höndum en áður. „Ábyrgð sveitarfé-
laganna er mikil í þjóðhagslegu tilliti
og þeirri ábyrgð verða sveitarfélögin
að rísa undir til að sveitarstjórnar-
stigið í landinu eflist enn frekar, fái í
sínar hendur fleiri verkefni og aukna
hlutdeild í opinberri starfsemi, til
hagsbóta fyrir land og lýð,“ sagði
hann.
Formaðurinn rifjaði upp að í 16 ár
hefur staðið yfir mikil umræða um
stækkun og eflingu sveitarfélaganna
en þrátt fyrir að ekki hafi náðst sá ár-
angur sem að var stefnt hafi umræð-
an um hlutverk og stöðu sveitarfélag-
anna og einnig ýmsar aðrar
breytingar, eins og flutningur grunn-
skólans til sveitarfélaganna á árinu
1996, leitt til mikillar fækkunar sveit-
arfélaga.
„Á þessum 16 árum hefur sveitar-
félögunum þannig fækkað úr 204 í 79,
eða um 125 sveitarfélög. Það er eft-
irtektarverður árangur í ljósi þess að
framundir 1990 hafði sveitarfélögun-
um fækkað óverulega. Sveitarstjórn-
arstigið hefur styrkst, til hafa orðið
fleiri sterk sveitarfélög og óhætt er
að fullyrða að þjónusta þeirra sveit-
arfélaga við íbúana er meiri, almenn-
ari og jafnari en áður.“
Afkoman almennt slæm
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga, segir
það eðlilega kröfu að sveitarfélög fái hlutdeild í fjármagnstekjuskattinum
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Fjölmenn samkoma Alls eiga 184 fulltrúar 79 sveitarfélaga rétt til setu á landsþinginu ásamt fráfarandi stjórn-
armönnum sambandsins, formönnum og framkvæmdastjórum landshlutasamtaka sveitarfélaga.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Þingið sett Vilhjálmur Vilhjálms-
son flytur setningarræðu þingsins.
KRISTJÁN
Sveinbjörnsson,
bæjarfulltrúi og
forseti bæj-
arstjórnar Álfta-
ness, gefur kost á
sér í eitt af efstu
sætum í próf-
kjöri Samfylk-
ingarinnar í Suð-
vesturkjördæmi.
Kristján hefur
starfað lengi að sveitarstjórn-
armálum á Álftanesi en áður í
Kópavogi. Hann hefur starfað í ára-
tugi í stjórnum innan íþrótta- og
ungmennafélagshreyfingarinnar
og einnig að flugmálum, en hann er
formaður Svifflugfélags Íslands.
Kristján er 48 ára, löggiltur raf-
verktaki og rekur eigið rafverk-
takafyrirtæki.
Hann segir í fréttatilkynningu að
þörf sé á að setja saman öflugan og
sigurstranglegan lista Samfylking-
arinnar til að ná því markmiði að
flokkurinn setjist í ríkisstjórn að
kosningum loknum.
Gefur kost á
sér í Suðvest-
urkjördæmi
Kristján
Sveinbjörnsson
GUNNAR Axel Axelsson hefur
ákveðið að gefa kost á sér í próf-
kjöri Samfylkingarinnar í Suðvest-
urkjördæmi hinn
4. nóvember
næstkomandi. Í
prófkjörinu sæk-
ist hann eftir
stuðningi í 4.–5.
sæti.
Gunnar Axel
fæddist í Hafn-
arfirði 3. apríl
1975 og er þar
uppalinn og bú-
settur í dag.
Hann lauk prófi í viðskiptafræði frá
Háskólanum á Bifröst árið 2003 og
hóf sama ár meistaranám við Við-
skiptaháskólann í Árósum. Frá
árinu 2005 hefur hann starfað sem
sérfræðingur í launa- og kjara-
málum hjá Hagstofu Íslands. Auk
þess sem hann hefur lokið sveins-
prófi í framreiðslu frá Hótel- og
matvælaskóla Íslands.
Stefnir á 4.–5. sæti
í SV-kjördæmi
Gunnar Axel
Axelsson
FORVARNARDAGURINN er hald-
inn í dag í fyrsta skipti. Dagskrá
helguð verkefninu verður í öllum 9.
bekkjum grunnskóla landsins.
Í skipulagningu dagskrár, sem
fer fram fyrir hádegi, taka þátt,
auk kennara og nemenda, fulltrúar
íþrótta- og æskulýðshreyfinga sem
kynna starfsemi sína og taka þátt í
verkefnavinnu. Sýnt verður mynd-
band þar sem fram koma, auk ung-
linga, þjóðþekktir einstaklingar,
sem flytja ungmennum boðskap,
þrjú heillaráð sem duga vel til að
verjast fíkniefnum. Svokölluð
heillaráð hafa verið send inn á öll
heimili í landinu. Þar segir:
Verjum sem mestum tíma saman.
Klukkutíma samvera foreldra og
barna á hverjum degi getur ráðið
úrslitum.
Hvetjum börn og unglinga til
þátttöku í skipulögðu íþrótta- og
æskulýðsstarfi. Okkar stuðningur
skiptir sköpum.
Því lengur sem unglingar snið-
ganga áfengi því ólíklegra er að
þeir ánetjist fíkniefnum. Hvert ár
skiptir máli.
Unnið verður úr niðurstöðum á
næstu vikum og þær birtar á
heimasíðu verkefnisins: www.for-
varnardagur.is
Forvarnardagurinn er haldinn að
frumkvæði forseta Íslands í sam-
starfi við Íþrótta- og Ólympíusam-
band Íslands, Ungmennafélag Ís-
lands, Bandalag íslenskra skáta,
Samband íslenskra sveitarfélaga og
Reykjavíkurborg.
Forvarnardagur
í grunnskólum
SIV Friðleifsdóttir heilbrigð-
isráðherra átti sl. mánudag fund
með heilbrigðisráðherra Banda-
ríkjanna, Michael Leavitt, í Wash-
ington. Fundinn sátu einnig Davíð
Á. Gunnarsson ráðuneytisstjóri,
Ragnheiður Haraldsdóttir skrif-
stofustjóri og Helgi Ágústsson
sendiherra.
Á fundinum var rætt um þau heil-
brigðismál sem eru til umræðu á
vettvangi Alþjóðaheilbrigð-
ismálastofnunarinnar(WHO). Einn-
ig var rætt um samstarf Íslands og
Bandaríkjanna á sviði heilbrigð-
ismála s.s. samstarf á sviði hjarta-
rannsókna, psoriasismeðferð í Bláa
Lóninu og málefni er varða erfða-
rannsóknir.
Á fundinum bauð heilbrigð-
isráðherra Michale Leavitt í heim-
sókn til Íslands til frekari viðræðna
um samstarf á sviði heilbrigð-
ismála.
Ræddu samstarf á
sviði heilbrigðismála
Heilbrigðismál Siv Friðleifsdóttir heilbrigðisráðherra bauð Michael Leav-
itt, heilbrigðisráðherra Bandaríkjanna, til Íslands til frekari viðræðna.
DR. JAKOB Sigurðs-
son efnafræðingur lést
í gær, 90 ára að aldri,
en hann var fæddur á
bænum Veðramóti í
Skarðshreppi í Skaga-
fjarðarsýslu, er nefnist
nú Skagafjörður, hinn
15. febrúar 1916. For-
eldrar hans voru Sig-
urður Árni Björnsson,
bóndi á Veðramóti og
síðar framfærslu-
fulltrúi í Reykjavík, og
Sigurbjörg Guðmunds-
dóttir.
Jakob lauk stúdents-
prófi frá Menntaskólanum í
Reykjavík árið 1936 og BA-prófi í
efnafræði frá Háskólanum í To-
ronto í Kanada árið 1940. Ári síðar
lauk hann mastersprófi í lífefna-
fræði frá Dalhousie-háskólanum í
Kanada og doktorsprófi í matvæla-
verkfræði frá Massachusetts Insti-
tute of technology (MIT) í Banda-
ríkjunum árið 1944.
Að námi loknu og til ársins 1946
starfaði Jakob sem verkfræðingur
hjá fiskimálanefnd við skipulagn-
ingu verksmiðja og fiskiðjuvera en
vann á sama tíma að tilraunum
með niðursuðu á síld á Siglufirði,
og skipulagði á þeim grundvelli
hraðvirka verksmiðju. Var Jakobi
m.a. falið að sjá um
byggingu og vélbún-
að verksmiðjunnar og
skipaður formaður
stjórnar Niðursuðu-
verksmiðju ríkisins á
Siglufirði árið 1946.
Jakob var fram-
kvæmdastjóri Fisk-
iðjuvers ríkisins frá
stofnun þess árið
1947 til ársins 1959.
Þá stofnaði hann
ásamt fleirum fisk-
vinnslu og útgerðar-
félagið Sjófang hf. og
starfaði sem fram-
kvæmdastjóri þess til ársins 1991.
Árið 1966 stofnaði að auki, ásamt
fleirum, Stjörnumjöl hf.
Jakob sinnti ýmsum félags- og
trúnaðarstörfum, var hann t.a.m.
formaður stjórnar Útvegsmanna-
félags Reykjavíkur frá 1977 til
1989 og sat í stjórn Landssam-
bands íslenskra útvegsmanna frá
1979 til 1989. Árið 1971 stofnaði
hann ásamt fleirum fyrirtækið
Sameinaðir framleiðendur til út-
flutnings á skreið og var formaður
þess frá stofnun þar til það hætti
rekstri árið 1991.
Eftirlifandi kona Jakobs er
Katrín Sigríður Sívertsen og eign-
uðust þau þrjú börn.
Andlát
Dr. Jakob
Sigurðsson