Morgunblaðið - 28.09.2006, Blaðsíða 24

neytendur
24 FIMMTUDAGUR 28. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Bónus
Gildir 27. sept. – 30. sept verð nú verð áður mælie. verð
Bónus fersk kjúklingablanda................. 979 1259 979 kr. kg
Ferskt ungnautahakk 8–12 % feitt ......... 899 1259 899 kr. kg
Sjófryst ýsuflök, roðlaus ........................ 599 799 599 kr. kg
Steinbítur, roð- og beinlaus................... 599 799 599 kr. kg
Þorskbitar roð og beinlausir .................. 595 699 595 kr. kg
Rækja búhnykks, 1 kg .......................... 599 699 599 kr. kg
Bónus kornbrauð 1 kg .......................... 98 129 98 kr. kg
Goudaostur 17 % í sneiðum ................. 930 1105 930 kr. kg
Bónus fetaostur í gleri, 250 gr. .............. 198 0 792 kr. kg
Euroshopper hvítlauksbrauð, 2 stk ........ 98 0 49 kr. stk
.
Fjarðarkaup
Gildir 28. sept. – 30. sept. verð nú verð áður mælie. verð
Svínakótilettur úr kjötborði .................... 998 1198 998 kr. kg
Svínahnakki úrb. sneiðar, kjötborð......... 998 1298 998 kr. kg
Svínalundir, kjötborð ............................ 1698 1998 1698 kr. kg
Kjúklingur 1/1 ferskur .......................... 494 749 494 kr. kg
Freschetta pizzur, 400 gr. ..................... 298 398 750 kr. kg
Frosin ávaxtablanda, 2,5 kg.................. 998 1235 399 kr. kg
Appelsínur .......................................... 98 129 98 kr. kg
Perur .................................................. 98 219 98 kr. kg
Pepsi max, 2 ltr.................................... 129 189 65 kr. kg
Appelsín, 2 ltr...................................... 129 189 65 kr. kg
Hagkaup
Gildir 28. sept. – 1. okt. verð nú verð áður mælie. verð
Lambahryggur af nýsl. úr kjötborði ......... 1398 1649 1398 kr. kg
Lambafile m/fitu úr kjötborði ................ 2798 3398 2798 kr. kg
Svínagúllas úr kjötborði ........................ 1098 1549 1098 kr. kg
Holta kjúklingabringur, magnpakkn........ 1873 2675 1873 kr. kg
Findus sweet & sour chicken................. 438 548 438 kr. stk.
La baquette snittubrauð ....................... 249 299 249 kr. stk.
Kaskó
Gildir 28. sept. – 1. okt. verð nú verð áður mælie. verð
Campagna sólþurrkaðir tómatar............ 119 239 418 kr.kg
Campagna Pesto grænt, 130g .............. 95 199 731 kr.kg
Campagna Pesto rautt, 130g ................ 95 199 731 kr.kg
Campagna Spaghetti 500 gr................. 39 79 78 kr.kg
Campagna Penne Rigate 500 ............... 42 85 84 kr.kg
Campagna Fusilli 500 gr. ..................... 42 85 84. kr kg
Campagna Farfalle 500 gr. ................... 44 89 88 kr. kg
Campagna Pastas. Caponata................ 98 199 196 kr. kg
Campagna Lasagna, 500 gr.................. 85 169 170 kr. kg
Campagna Ólívuolía Ex.Vir .................... 249 499 830 kr. ltr
Krónan
Gildir 28. sept. – 1. okt. verð nú verð áður mælie. verð
Lambalæri frosið, í poka....................... 899 1165 899 kr. kg
Reyktar svínahnakkasneiðar ................. 1189 1698 1189 kr. kg
Ýsa.is roð- og beinlaus, 800 gr. ............. 599 780 749 kr. kg
Bayoneskinka ...................................... 898 1588 898 kr. kg
Kjúklingalæri, magnpk.......................... 389 649 389 kr. kg
Blóðmör/Lifrarpylsa ósoðin, 4 stk.......... 698 1198 175 kr. stk.
Kjúklingur 1/1, kryddaður..................... 389 599 389 kr. kg
Grísasteik BBQ .................................... 1049 1498 1049 kr. kg
Krónubrauð, stórt og gróft, 770 gr. ........ 99 149 129 kr. kg
7-UP 2 ltr ............................................ 99 185 50 kr. ltr
Nettó
Gildir 28. sept. – 1. okt. verð nú verð áður mælie. verð
Easy Oxi Action blettahreinsir, 500 g ..... 115 229 230 kr. ltr
Easy taumýkir 2 ltr, Jasmin ................... 99 199 50 kr. ltr
Easy taumýkir 2 ltr, Kiwi&Aloa Vera........ 99 199 50 kr. ltr.
Easy þvottaduft, Aloa Vera 3,15 kg........ 299 599 95 kr. kg
Easy þvottaduft 3in1 3,15 kg, Summer.. 299 599 95 kr. kg
Easy þvottaduft Oxi Action Complete ..... 99 199 152 kr. kg
Easy gólfklútar 12s+50% meira magn ... 95 189 5 kg stk
Easy uppþvottalögur AloaVera, 625 ml .. 65 129 104 kr. ltr.
Easy uppþvottalögur Orginal, 625 ml..... 65 129 104 kr.ltr.
Easy uppþvottalögur sítrónu, 625 ml ..... 65 129 104 kr. ltr
Nóatún
Gildir 28. sept. – 1. okt. verð nú verð áður mælie. verð
Ungnauta innralæri .............................. 1998 2998 1998 kr. kg
Nóatúns kjötfars, nýtt ........................... 398 698 398 kr. kg
Lambalæri, kryddað ............................. 998 1598 998 kr. kg
Lambalæri krydd.m/ferskum kryddjurt. .. 1398 1798 1398 kr. kg
Lambagúllas í hvítlaukssósu ................. 1398 1998 1398 kr. kg
Tígris rækja, án skeljar.......................... 1698 2998 1698 kr. kg
Ítalskt salami....................................... 1499 2347 1499 kr. kg
Kjúklingabringur magnpakkn................. 1999 2679 1999 kr. kg
El Toro þurrverkaður nautavöðvi ............. 3999 5986 3999 kr. kg
Hörpuskel úr fiskborði .......................... 2498 4498 2498 kr. kg
Samkaup/Úrval
Gildir 28. sept. – 1. okt. verð nú verð áður mælie. verð
Matfugl kjúklingur, ferskur..................... 439 749 439 kr. kg
Goða saltkjöt, blandað ......................... 667 953 667 kr. kg
Lambasvið af nýslátruðu....................... 371 619 371 kr. kg
Helgargrís m/indverskum hætti ............. 1259 1799 1259 kr. kg
Bautab. Skólaskinka, bunki .................. 1137 1624 1137 kr. kg
Ísfugl Buffalovængir ............................. 230 384 230 kr. kg
Pepsi Max 2 ltr..................................... 149 215 74 kr. ltr
Doritos Snakk, 2 teg. 200 gr................. 179 259 895 kr. kg
Vínber, rauð......................................... 299 469 299 kr. kg
Kínakál, íslenskt .................................. 199 319 199 kr. kg
helgartilboðin
Spagettí og hakk að ítölskum hætti
Eftir Bergþóru Njálu Guðmundsdóttur
ben@mbl.is
Hvirfilbylir, bráðnandi jökl-ar, flóð og almennur veð-urfarsglundroði. Þanniglýsir Al Gore, fyrrum
varaforseti Bandaríkjanna áhrifum
gróðurhúsaáhrifanna svokölluðu í
heimildarmynd sem lætur fáa
ósnortna sem á horfa. Æ fleiri sjá
nauðsyn þess að draga úr mengun
sem hefur neikvæð áhrif á loftslags-
breytingar og venjuleg heimili eru
þar ekki undanskilin.
Bryndís Þórisdóttir, verkefnis-
stjóri hjá Landvernd, segir viðkvæðið
gjarnan að einn einstaklingur eða
fjölskylda geti lítil áhrif haft.
„Kannski er sú hugsun stærsta um-
hverfisvandamálið sem við stöndum
frammi fyrir. Þegar öllu er á botninn
hvolft eru það lífshættir okkar Vest-
urlandabúa og þar á meðal Íslend-
inga sem hafa skapað þessi vanda-
mál. Fræðsla sem miðar að
breytingum er hið eina sem getur
snúið þróuninni við.“
Tré vega á móti mengun
En hvað getur venjulegt fólk gert
til að leggja sín lóð á vogarskálarnar?
„Langstærsti þátturinn í daglegu lífi
okkar Íslendinga er samgöngurnar,“
segir Bryndís og bendir á einkabílinn
sem aðalsökudólginn í þeim efnum.
„Best væri að leggja honum alveg og
hjóla, ganga eða taka strætó í staðinn
en ekki treysta allir sér til að taka svo
stórt skref. Þá munar strax um að
nota bílinn minna þótt ekki sé nema
að honum sé startað einu sinni sjaldn-
ar yfir daginn.“ Samnýting ferða er
því mikilvæg og þannig geta vinnu-
félagar flotið hver með öðrum á
vinnustað eða foreldrar sameinast
um að skutla börnum í þeim tilfellum
sem of langt er fyrir þau að ganga.
Við kaup á bíl er mikilvægt að
kanna hversu miklu hann eyðir. „Á
vef orkustofnunnar www.orkusetur.is
má finna út hversu mikið mismunandi
bílategundir menga,“ segir Bryndís.
„Þar er líka reiknivél sem sýnir
hversu mörgum trjám þarf að planta
til að vega upp á móti ákveðinni vega-
lengd sem tiltekin tegund bifreiðar
fer. Þetta er kallað að vera koldíoxíð-
hlutlaus því bílarnir gefa frá sér kol-
díoxíð en trén gleypa það á móti.“
Kaldar bílvélar menga margfalt á
við heitar og stuttar vegalengdir á
köldum vetrardögum eru því gríð-
arlegur halli á umhverfisbókhaldi
fjölskyldunnar. „Svokallaðir hreyf-
ilhitarar sem er hægt að tengja við
langflestar bílvélar draga verulega úr
mengun auk þess sem þeir spara
bensín og slit á vélinni,“ segir Bryn-
dís sem bendir einnig á lausagang bif-
reiða sem allt of algengan meng-
unarvald hér á landi. Loks má læra
svokallaðan vistakstur en nokkrir ís-
lenskir ökukennarar hafa tileinkað
sér þá ökutækni.
Sorpmálin er það næsta sem Bryn-
dís tiltekur þegar kemur að því að
draga úr gróðurhúsaáhrifum fjöl-
skyldunnar. „Öll endurvinnsla, hvort
sem það er plast, málmur eða pappír
dregur úr mengandi lofttegundum,“
segir hún. „Jarðgerð úr lífrænum úr-
gangi er til dæmis mjög jákvæð því
mikið metan myndast á sorphaug-
unum sem aftur ýtir undir gróður-
húsaáhrif.“
Hún segir sennilega auðveldast að
byrja á því að flokka pappír og dag-
blöð frá öðru sorpi. „Fólk getur farið
með flokkað sorp í grenndargáma og
endurvinnslustöðvar Sorpu eða feng-
ið sérstaka endurvinnslutunnu hjá
Gámaþjónustunni. Allur pappi og
pappír fer laus í tunnuna en plast,
fernur og málmur er settur ofan í
hana sorteraður í pokum. Vilji maður
flokka sorpið frekar er t.d. hægt að
halda til haga gleri, batteríum og vaxi
og skila því til Sorpu.“
Vatnið betra úr krananum
en flöskunni
Gullna reglan með tilliti til gróður-
húsaáhrifa er þó einfaldlega að nota
minna. „Auðvitað er það betra en að
kaupa stöðugt fleiri hluti sem enda í
endurvinnslu eða ruslinu. Best er að
takmarka neysluna, minnka umbúðir
og gefa t.d. þjónustu í gjafir í stað
efnislegra hluta.“
Bryndís segir sömuleiðis skipta
máli um hversu langan veg vörurnar
sem við neytum hafa komið. „Það fer
gríðarleg orka í flutningana en með
því að kaupa innlenda framleiðslu eða
frá Norðurlöndunum dregur maður
úr þessum áhrifum.“
Hún bendir á grænmeti sem dæmi.
„Íslensku tómatarnir eru ekki aðeins
bragðbetri heldur er ræktun þeirra
vistvænni en þeirra erlendu og flutn-
ingurinn á markað hefur mengað
margfalt minna en þeirra erlendu.
Svo er ekkert sem jafnast á við ís-
lenska vatnið úr krananum. Þótt vatn
sem keypt er á flöskum sé líka ís-
lenskt hefur farið gríðarleg orka í
framleiðsluna og hráefnið í sjálfa
plastflöskuna er búið til erlendis þar
sem orkugjafinn er kol, olía eða ann-
að slíkt.“
Síðast en ekki síst segir Bryndís
mikilvægt að venjulegt fólk þrýsti á
um breytingar „hvort heldur er við
kosningar, með þátttöku í umhverf-
issamtökum eða með því að huga að
þessum málum þegar peningum er
varið til ólíkra hluta.“
Viðhorfið stærsti umhverfisvandinn
Morgunblaðið/Eyþór
Hjólar Bryndís Þórisdóttir fer gjarnan á hjólhestinum í og úr vinnu.
Morgunblaðið/Þorkell
Sökudólgar Einkabíllinn er helsti mengunarvaldur íslenskra heimila enda umferðin oft á tíðum ærið þung.
VISTVERND í verki nefnist
námskeið á vegum Land-
verndar þar sem fjölskyldum
gefst kostur á að tileinka sér
umhverfisvænni lífshætti. Á
tólf vikum hittast fulltrúar
nokkurra heimila sjö sinnum
og fræðast um hvað hægt er
að gera til að draga úr nei-
kvæðum umhverfisáhrifum.
Þeir setja sér markmið og á
fundunum er rætt um hvernig
gengur að ná þeim.
„Reynslan hefur sýnt að
nánast allt sem gert er fyrir
umhverfið er líka gott fyrir
heilsuna auk þess sem það
sparar peninga,“ segir Bryn-
dís. „Þannig sýna mælingar
þátttakenda hjá okkur að
hvert heimili sparar sér u.þ.b.
50 þúsund krónur á ári með
því einu að taka upp umhverf-
isvænni lifnaðarhætti.“
Læra betri
lífshætti