Morgunblaðið - 20.12.2006, Síða 36

36 MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
MEÐ sölu Símans voru gefin fyr-
irheit um aukið fjármagn til sér-
stakra samfélagsverkefna sem
brunnu mjög á fólki en höfðu verið
fjársvelt.
Má þar nefna brýnar
vegaframkvæmdir,
bæði á höfuðborg-
arsvæðinu og á lands-
byggðinni. En íbúar
hvar sem er á landinu
vonast til þess að staðið
verði við tímasett loforð
og yfirlýsingar um ein-
stakar vegafram-
kvæmdir.
Fjármagn til fram-
kvæmda samkvæmt
gildandi vegaáætlun
hefur þó verið skorið
niður á hverju ári sl. 3
ár og nemur sá niðurskurður nú sam-
tals á 7. milljarð króna. Æ ofan í æ
hafa vegframkvæmdir verið skornar
niður vegna stóriðjuþenslunnar.
Síðastliðið sumar ákvað rík-
isstjórnin að fresta útboðum og ný-
framkvæmdum í vegamálum til að slá
á þenslu í þjóðfélaginu. Bitnaði sú
ákvörðun harðast á íbúum Vestfjarða
og Norðausturlands.
Eitt síðasta verk ríkisstjórn-
armeirihlutans fyrir jól var að fresta
enn fjárframlögum til vegafram-
kvæmda sem lofað hafði verið á árinu
2007 af svokölluðum símapeningum.
Er hér m.a. um að ræða vegagerð
um Arnkötludal þar sem fjármagn er
skorið niður um 200 milljónir 2007 og
hinsvegar um 300 milljóna króna nið-
urskurð til Norðausturvegar auk
verkefna á höfuðborgarsvæðinu.
Sviknir um vegafé
Við í VG lögðum til að staðið yrði
við framlög til vegamála í heild sinni.
Heimilt yrði að lána fé milli verkefna
innan vegaáætlunar
2007 að því marki sem
ekki er hægt að nýta
það fjármagn til þeirra
verkefna sem það er
eyrnamerkt til. Sér-
staklega yrðu hafðar í
huga framkvæmdir sem
lúta að auknu öryggi á
vegum og vegabótum
þar sem ástand vega er
hvað verst. Til vara
kröfðumst við þess að
fallið yrði frá frestun
fjárframlags til vega á
Vestfjörðum og Norð-
austurlandi. Má benda á veginn norð-
ur Strandir sem er stórhættulegur og
ber engan veginn þá flutninga sem
þar fara um. Allt þetta felldi rík-
isstjórnarmeirihlutinn en svo tala ein-
stakir ráðherrar út og suður um stór-
átak í vegamálum. Þá er löngu
tímabært að fella niður gjaldtökuna í
Hvalfjarðargöngunum. Hún er órétt-
látur baggi á þeim sem sækja þurfa
vinnu, skóla eða aðra þjónustu til
Reykjavíkur, jafnvel daglega.
Stóriðjuframkvæmdir fresta
vegaframkvæmdum
Rök forsætisráðherra fyrir frestun
vegaframkvæmda voru þau að bregð-
ast þyrfti við mikilli þenslu í þjóð-
félaginu á árinu 2007. Nú berast
fréttir um stórfelldar stóriðju- og
virkjanaframkvæmdir á næsta ári
með stækkun álversins í Straumsvík.
Virðist ljóst að enn á að skera niður
vegaframkvæmdir til að rýma fyrir
stóriðjunni. Munu þó margir telja að
nóg sé komið af henni í bili. Umferðin,
fólkið í landinu kallar á stórátak í
vegamálum. Staðreyndin er hins-
vegar sú að á árinu 2006 hefur vega-
gerð í landinu verið í einu mesta lág-
marki sem þjóðin hefur upplifað um
langt árabil.
Öllum ætti að vera ljóst að ekki
verður ráðist samtímis í ný og stækk-
uð álver og gert stórátak í vega-
málum. Segja má að Sunnlendingar
og landsmenn allir standi frammi fyr-
ir að velja um virkjanir í Þjórsá og
stækkun álvers í Straumsvík ann-
arsvegar og breikkun Suðurlands-
vegar og stórátak í vegabótum á land-
inu öllu hinsvegar. Hvort munu þeir
vilja?
Vinstrihreyfingin – grænt framboð
vill gjörbreytta stefnu. Við viljum
stöðva áform um frekari álbræðslur
og stórvirkjanir en láta öryggi á veg-
um og samgöngubætur hafa algjöran
forgang í framkvæmdum á næstu ár-
um.
Vegir og umferðaröryggi eða
ný álver og stórvirkjanir
Jón Bjarnason skrifar um fram-
lög til vegaframkvæmda » Virðist ljóst að enn áað skera niður vega-
framkvæmdir til að
rýma fyrir stóriðjunni.
Jón Bjarnason
Höfundur er alþingismaður
Vinstri grænna.
ÞAÐ er fagnaðarefni að nú sé kom-
ið á fót starfstengt nám fyrir ófag-
lærða til að öðlast réttindi sjúkraliða.
Það er staðreynd að vöntun er á fag-
lærðu fólki á heilbrigðisstofnunum
þessa lands og skortur á tækifærum
fyrir marga að mennta sig. Jafnframt
er mjög grátlegt hvernig ákveðinn
einangraður hópur sjúkraliða hefur
lagst gegn málinu með
illa rökstuddum yfirlýs-
ingum og að mér virðist
hálfgerðum leyni-
fundum. Í Morg-
unblaðinu hinn 28. nóv-
ember sl. leggur
Guðrún K. Jónsdóttir
fram grein þar sem hún
hafnar þessu fyr-
irkomulagi.
Við skulum byrja á að
skoða hvað Guðrún seg-
ir í upphafi greinar sinn-
ar: „búið er að geng-
isfella þetta nám um
50%“. Þetta getur á engan hátt staðist.
Samkvæmt heimildum frá náms-
ráðgjafa er sjúkraliðabrautin 120 ein-
ingar, en brúin 60–80 einingar. Það er
þó ekki allt. Nemandinn þarf líka að
hafa uppfyllt ákveðin inntökuskilyrði
sem eru; 23 ára aldur, 5 ára starfs-
aldur við umönnun sjúkra, meðmæli
og síðast en ekki síst 230–260 kennslu-
stunda starfstengt nám. Starfsfólk
með þessi inntökuskilyrði ætti að upp-
fylla þær kröfur sem gerðar eru á
hinni fullbúnu sjúkraliðabraut m.a. til
náttúrufræði, félagsfræði og sam-
skipta. Því getur fullyrðing Guðrúnar
um 50% gengisfellingu á engan hátt
staðist. Aftur á móti vinnur hún með
þessum fullyrðingum að því að tæta í
sundur samhengið. Nema Guðrún vilji
hreinlega meina það að 230–260
stunda nám og 5 ára starfsreynsla sé
ekki matshæft og teljist ekki til náms.
Skrifað er svo um óhæfuverk
stjórnar SLFÍ í þessum efnum. Kem-
ur hún enn fremur inn á það að hafa
aldrei heyrt um þetta fyrr en nú í
seinni tíð og að þetta hafi komið henni
í opna skjöldu. Ég skal sýna þessu
smá skilning, þar sem umræddur
greinahöfundur hefur ekki verið
sjúkraliði nema í tæp 3 ár. En rétt skal
þó vera rétt og það vill svo til að full-
trúaþing SLFÍ hefur þrisvar sinnum
frá árinu 1999 ályktað um þetta mál og
hvatt til að þessu verði hrint í fram-
kvæmd. Árið 1994 birtist einnig grein í
Sjúkraliðanum um að leitað væri eftir
stuðningi starfsmenntaráðs til þess að
gefa ófaglærðu starfsfólki kost á rétt-
indanámi. Svo það er
augljóst að þetta er ekki
nýtt af nálinni.
Helsta fagnaðarefnið
er að nú hafa ófaglærðir
þann kost, m.a. að nýta
reynslu sína, færni og
þekkingu til þess að öðl-
ast sterkari réttindi og
þekkingu í starfi á þess-
um vettvangi. Þetta er
jafnframt stórt skref í
átt að því að færa hinar
faglærðu og ófaglærðu
heilbrigðisstéttir mun
nær hvor annarri og
ætti að skila sér í auknu trausti þarna
á milli. Það er hins vegar mjög stórt
skref aftur á bak sem Guðrún og
hennar fólk eru að taka en ég tel það
vera sárt skref til klofnings.
Guðrún bendir svo á: „það megi lesa
í ályktun félagsstjórnar Sjúkraliða-
félags Íslands frá 16. nóv. 2006:
„Skortur á hæfu starfsfólki til hjúkr-
unarstarfa hefur verið vaxandi vanda-
mál heilbrigðisþjónustunnar um ára-
bil“. Hvað kemur það formanni og
stjórn Sjúkraliðafélags Íslands við?“
Hverjum kemur það meira við en
stjórn SLFÍ á hverjum tíma hvernig
ástand heilbrigðisþjónustunnar er?
Lélegt ástand heilbrigðisþjónust-
unnar og skortur á hæfu starfsfólki
bitnar jafn hart ef ekki harðar á
sjúkraliðum við störf eins og t.d.
launamál. Hver á að standa vörð um
það, ef ekki stéttarfélagið okkar og
þeir sem starfa á vegum þess eða til-
heyra því? Á það ekki að vera mark-
mið stjórnar félagsins hverju sinni að
leita leiða til eflingar fyrir félagið og
fjölgunar sjúkraliða í landinu?
Ef fullyrðing Guðrúnar um 50%
gengisfellingu er röng, eins og ég tel
mig hafa sýnt fram á, þarfnast margt í
grein hennar ekki frekari svara. Mér
virðist því að særindin felist einkum í
því að einhverjum finnist hann hafa
gert meira en annar. Við skulum ekki
gleyma því að það hafa ekki allir
sjúkraliðar gengið í gegnum þriggja
ára nám. En þá spyr ég „eru þeir eitt-
hvað minna hæfir“?
Að lokum spyr Guðrún: „fyrir hvern
er stjórn Sjúkraliðafélags Íslands að
vinna?“ og „ef ekki fyrir hag sjúkra-
liða, fyrir hverja þá?“. Þessu er auð-
svarað. Stjórn SLFÍ starfar fyrir alla
félagsmenn. Félagið vinnur að hags-
munum sjúkraliða í landinu og hefur
tekist það mjög vel, ef við tökum mið
af þeim neikvæðu öflum sem það hef-
ur þurft að berjast við, í gegnum tíð-
ina. Við höfum náð ótrúlega langt og
erum sennilega með bestu sjúkralið-
um nær og fjær. Ég legg til að þessari
innanhússbaráttu verði hætt taf-
arlaust.
Ég veit alveg sjálfur hvernig það er
þegar brugðist er illa við sitjandi
stjórn. Eins og fram kom í grein minni
í ágúst um annað mál, og af fenginni
reynslu, get ég sagt að betra er að
kynna sér málin vandlega áður en
sprengjunni er varpað. Þá vil ég benda
áhugasömum sjúkraliðum á skrifstofu
og heimasíðu félagsins en þar er hægt
að nálgast mjög góðar upplýsingar um
sjúkraliðabrúna þar sem sannleikann
er að finna.
Við skulum taka vel á móti þeim
sem nú þegar eru farnir að „ganga
brúna“ og fagna því að þessum áfanga
hafi verið náð, þetta á eftir að verða
stéttinni til góðs.
Sjúkraliðanámið ekki gengisfellt
Birkir Egilsson skrifar um
sjúkraliðanám » Við höfum náð ótrú-lega langt og erum
sennilega með bestu
sjúkraliðum nær og
fjær.
Birkir Egilsson
Höfundur er sjúkraliði.
ÞAÐ ER ljótt að ljúga, segja
krakkarnir á leikskólanum og reyna
að siða hvert annað til. Þegar við
verðum eldri og lærum að verða
lævís og undirförul og sjáum hvað
við getum raunveru-
lega komist langt á
allskonar óheið-
arleika, falsi, lygum
og baktali um náung-
ann, þá er freistandi
að láta gamminn
geisa.
Jón Sigurðsson iðn-
aðarráðherra var á
dögunum sakaður um
að ljúga í þinginu en
hann hafði haft uppi
einhver ummæli um
eignarhald ríkisins
eða Landsvirkjunar á
orkufyrirtækjum og
að þrátt fyrir kaup á
einhverjum orkufyr-
irtækjum fyrir vestan
þá væru þetta sjálf-
stæðar rekstrarein-
ingar. Jón er jú ný-
byrjaður á þingi og er
alger hvítvoðungur
þegar kemur að því
að tala eins og alvöru
stjórnmálamanni
sæmir. Málflutningur
stjórnmálamanna hef-
ur nefnilega í gegnum
tíðina verið skreyttur allskonar
orðalagi sem við hin skiljum eins og
almennt gerist að íslenska þýði en
þegar á reynir þá þýða orð þessa
fólks allt annað en það sem þau
upphaflega virtust eiga að þýða.
Þetta virðist hafa hent Jón og hann
var sakaður um að ljúga þó hann
væri ekki að ljúga, heldur tala eins
og þingmenn og ráðherrar sem
þykjast hafa leyfi til að tala með
þeim hætti að eftirá geti orð þeirra
þýtt ýmislegt, bara eftir því hvað
hentar þeim þegar að þeim er
gengið.
Í gegnum tíðina hefur þetta þing-
manna- og ráðherratungumál
þróast nokkuð og virðist ekkert lát
vera í þróun á þeirra eigin tungu-
máli. Þeir vaða áfram með fullyrð-
ingar um að eitthvað sé svona eða
hinsegin en þegar á reynir þá er
ekkert að marka margar þessara
fullyrðinga. Einhverjar aðgerðir,
framkvæmdir eða annað sem átti að
hrinda í framkvæmd eða aðrar að-
gerðir ríkisins líta allt öðruvísi út
eftirá heldur en viðkomandi stjórn-
málamaður hélt fram þegar hann
kom einhverju máli í gegnum þing-
ið. Eftirlit ráðuneyta virðast vera
nánast ekkert enda eru þetta einka-
skrifstofur ráðherranna og af hálfu
þingsins eða löggjafans er ekkert
eftirlit, ekki einu sinni með þeirra
eigin framgangi og verkum. Það er
aðeins ef einhverjir borgaranna eða
samtök gegn einhverju rísa upp,
sem eitthvað er gert í máli sem hef-
ur farið út böndunum.
Frægar fullyrðingar alþing-
ismanna og ráðherra eru til dæmis
að í landinu sé sjúkrahús, fjár-
magnað af ríkinu. Þetta er ekki
meira sannleikanum samkvæmt en
að LSH skuldar í dag heildsölum
500 til 600 milljónir. Hver er að
fjármagna þennan spítala? Er það
þá ekki lygi að ríkið sé að gera
þetta ef heildsalarnir þurfa að fjár-
magna pakkann að
stórum hluta? Hvar er
eftirlitið með þessum
málaflokki? Þetta er al-
veg fyrir utan alla lyg-
ina sem bunað hefur
yfir fólkið um rekstur
elliheimila og aðra
málaflokka sem snúa
að öldruðum. Ekkert
stenst.
Ríkisvaldið heldur
því fram að það reki
elliheimili fyrir aldr-
aða. Nú er komin fram
krafa um að ríkið skili
þremur milljörðum
króna sem teknir hafa
verið af fólkinu og lagt
í Framkvæmdasjóð
aldraðra en síðan verið
notað í önnur verkefni.
Er það þá ekki lygi að
ríkið sé að standa í
þessu, úr því að þeir
tóku peningana og not-
uðu í annað? Er þetta
þá ekki lygi með fram-
kvæmdir á vegum
Framkvæmdasjóðs fyr-
ir aldraða?
Alþingismenn og ráðherrar settu
lög í landinu þar sem fólk var
skyldað að greiða í lífeyrissjóði.
Eini lífeyrissjóður landsmanna sem
var verðtryggður í áratugi var líf-
eyrissjóður ríkisstarfsmanna og
þeirra alþingismanna og ráðherra.
Aðrir sem greiddu í lífeyrissjóði
töpuðu öllu sínu í verðbólgu sem
stjórnvöld stjórnuðu og þar með
töpuðust allir lífeyrispeningar fólks-
ins nema þeirra sem voru á jötunni
og á alþingi. Var það þá ekki lygi
að fólk mundi eiga lífeyrissjóð und-
ir þessum kringumstæðum þrátt
fyrir greiðslur? Hver lítur eftir
þessum málaflokki?
Einu sinni var okkur sagt að
byggð hefði verið ný flugstöð í
Keflavík sem átti að hafa verið lok-
ið fyrir einhverjum áratugum Í dag
er enn verið að byggja þessa flug-
stöð. Henni lauk sem sagt aldrei.
Við erum enn að byggja þarna og
ekkert útlit fyrir að við getum
nokkurn tíma klárað flugstöðina.
Allar fullyrðingar um að þessu hafi
lokið á sínum tíma var þá bara lygi?
Þegar Perlan og Ráðhús Reykja-
víkur voru byggð þá birtust í upp-
hafi tölur um byggingarkostnað og
var lagt upp með tölur sem síðan
stóðust engan veginn. Allt sem lagt
var upp með í upphafi virðist hafa
verið lygi og var meðal annars rak-
ið í stórum greinum í Morg-
unblaðinu. Nýlegt hús Orkuveitu
Reykjavíkur fór langt fram úr
kostnaðaráætlunum og svo er um
flestar byggingar sem ríkið og hið
opinbera byggir. Fræg var viða-
mikil framkvæmd Alþingis við
Austurstræti en þar var greitt
meira fyrir innréttingar á leigu-
húsnæði heldur en ef nýtt hús hefði
verið byggt frá grunni. Eru upplýs-
ingar frá ráðamönnum um svona
mál eintómar lygar?
Það er sagt að við eigum fiskinn í
sjónum við landið en samt eigum
við hann ekki. Allt lygi? Það eru
teknir miklir fjármunir af okkur ár-
lega og sagðir vera til vegamála en
samt er eins og allir vegirnir séu
eiginlega ónýtir og hörmuleg slys
eru orðin daglegt brauð? Er allt
blekkingar og lygi sem kemur frá
ráðamönnum eða er orðfærið svona
lélegt?
Orðfæri stjórn-
málamanna – lygar
eða ekki lygar?
Sigurður Sigurðsson fjallar um
orðfæri stjórnmálamanna
Sigurður Sigurðsson
» Þeir vaðaáfram með
fullyrðingar um
að eitthvað sé
svona eða hin-
segin en þegar á
reynir þá er
ekkert að marka
margar þessara
fullyrðinga.
Höfundur er verkfræðingur.
Rakarastofan
Klapparstíg
S: 551 3010
Hair play frá
Rakarastofan
Klapparstíg