Morgunblaðið - 21.02.2007, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. FEBRÚAR 2007 9
FRÉTTIR
Opið virka daga frá kl. 10-18 laugardaga frá kl. 10-16
• Engjateigi 5
• Sími 581 2141
Leðurjakkar - Rúskinnsjakkar
Bláu húsin Fákafeni, sími 588 4545.Sigurstjarnan
Opið lau. kl. 11-16, sun. kl. 13-17.
Ekkert undir 50-90% afsl. - Ótrúlegt úrval
Verslunin hættir
Á öskudaginn!
Ávextir og grænmeti
eru líka sælgæti!
Tannlæknafélag Íslands
Frábær ferðadragt
Þær einfaldlega
krumpast ekki
Mörg snið
Stærðir 36-48
Verslaðu
glæsilegan fatnað
þar sem gæði
og þjónusta
skipta máli
FEBRÚARTILBOÐ
15% AFSLÁTTUR
BASIC DRAGTIN
ALLTAF KLASSÍSK, ALLTAF FLOTT
Skoðaðu Basic bæklinginn á Laxdal.is
Laugavegi 63 • S: 551 4422
Hverfisgötu 6, 101 Reykjavík, sími 562 2862
Vor 2007
AÐEINS 21% af notuðum raf-
hlöðum fer í endurvinnslu hérlendis
en afganginum er hent beint í rusla-
fötuna. Þetta er til marks um bág-
borna umhverfisvitund að mati Úr-
vinnslusjóðs sem hleypt hefur af
stað átaki í því skyni að fá fólk til að
losa sig við rafhlöður á umhverf-
isvænni hátt. Jafnframt er vakin at-
hygli á því að einfalt sé að losna við
rafhlöður. Þátttakendur í átakinu
ásamt Úrvinnslusjóði eru Olís,
Efnamóttakan, Gámaþjónustan og
Hringrás.
Árið 2004 var aðeins 18% af raf-
hlöðum skilað til úrvinnslu og ári
seinna var hlutfallið komið í 21%.
Samkvæmt könnun sem Capacent
Gallup gerði fyrir Úrvinnslusjóð
safna 22% landsmanna rafhlöðum
til úrvinnslu. Nýleg rafhlöðu-
tilskipun ESB, sem verður innleidd
hérlendis innan tíðar, kveður á um
að skilahlutfall rafhlaðna skuli vera
komið í 25% á árinu 2012 og 45% ár-
ið 2016.
Að mati Ólafs Kjartanssonar,
framkvæmdastjóra Úrvinnslusjóðs,
er því verk að vinna.
Árið 2005 voru flutt inn ríflega
160 tonn af rafhlöðum en aðeins 37
tonnum var skilað í endurvinnslu.
Hitt fór í ruslið, 124 tonn. Rafhlöður
eiga hins vegar ekki heima í ruslinu
en hægt er að skila þeim á bens-
ínstöðvar og söfnunarstöðvar sveit-
arfélaga um land allt auk þess sem
hægt er að setja þær í endur-
vinnslutunnur fyrir flokkað heim-
ilissorp.
Notað til húshitunar
Rafhlöðum er fargað eða eytt á
viðurkenndan hátt hjá aðilum sem
hafa starfsleyfi til þess. Frá söfn-
unarstöðvunum eru rafhlöðurnar
fluttar til Efnamóttökunnar eða
Hringrásar þar sem þær eru flokk-
aðar. Hluti þeirra er urðaður, þ.e.
þær sem ekki innihalda spilliefni.
Rafhlöður sem innihalda spilliefni
eru mjög skaðlegar fólki og um-
hverfi og eru þær sendar í háhita-
brennslu til viðurkennds eyðing-
araðila í Danmörku. Þar er hitinn
sem myndast við brennsluna nýttur
til hvors tveggja framleiðslu raf-
magns og hitunar vatns sem notað
er til húshitunar hjá sveitarfélaginu
Nyborg.
Rafhlöður með spilliefnum voru
7% af heildarmagni þeirra raf-
hlaðna sem skilað var árið 2005. Um
er að ræða kvikasilfursrafhlöður,
nikkel-kadmíumrafhlöður og litíum-
rafhlöður. Fram til 1990 innihéldu
bæði alkalírafhlöður og brúnkols-
rafhlöður kvikasilfur.
Ef hættulegu efnin úr rafhlöð-
unum sleppa út í náttúruna getur
það haft alvarlegar afleiðingar. Það
sem vitað er um þungmálmana, blý,
kvikasilfur og kadmíum, er að þeir
eru allir eitraðir og hafa áhrif á um-
hverfið og þar með heilbrigði dýra
og manna.
Fólk hætti að henda
rafhlöðum í ruslið
Morgunblaðið/G.Rúnar
Lítil skil Notaðar rafhlöður eiga heima í kössum eins og þessum sem má tæma á bensínstöðvum og Sorpu.
Í HNOTSKURN
»160 tonn af rafhlöðumvoru flutt inn til landsins
árið 2005. Aðeins fimmtungur
þessa magns fór í endur-
vinnslu að notkun lokinni en
meginhlutinn fór í ruslafötuna
þar sem notaðar rafhlöður
eiga alls ekki heima.
»Rafhlöður geta innihaldiðmargvísleg efni s.s. járn,
sink, kol, klór, nikkel, kopar,
salmíak og brennisteinssýru.
Alkalírafhlöður og brúnkols-
rafhlöður innihalda einkum
sink og járn.
VALGERÐUR Sverrisdóttir utan-
ríkisráðherra hélt í gær til Úg-
anda þar sem hún mun hitta þar-
lenda ráðamenn
og kynna sér
starfsemi Þró-
unarsamvinnu-
stofnunar Ís-
lands í landinu.
Einnig mun
hún, á vegum
Matvælaáætlun-
ar Sameinuðu
þjóðanna
(WFP), heim-
sækja flótta-
mannabúðir í Pader-héraði í Norð-
ur-Úganda, en íslensk stjórnvöld
styðja þar skólamáltíðaverkefni á
vegum samtakanna.
Frá Úganda heldur utanríkis-
ráðherra til Suður-Afríku þar sem
hún fer fyrir viðskiptasendinefnd
á vegum Útflutningsráðs til Jó-
hannesarborgar og Höfðaborgar.
Jafnframt mun utanríkisráðherra
eiga fundi með þarlendum ráða-
mönnum.
Utanríkisráð-
herra til Úg-
anda og Suð-
ur-Afríku
Valgerður
Sverrisdóttir
♦♦♦
„AÐ undanförnu hafa ítrekað borist
fréttir af grófum mannréttindabrot-
um gegn einstaklingum sem dvalið
hafa á meðferðar- og dvalarstofnun-
um sem reknar hafa verið af hálfu
hins opinbera eða fyrir opinbert fé,“
segir í yfirlýsingu sem borist hefur
frá Mannréttindaskrifstofu Íslands.
Þar segir að sammerkt með þess-
um stofnunum sé að þar hafi dvalið
fólk sem af ýmsum ástæðum, svo
sem vegna fötlunar, aldurs, fé-
lagslegrar stöðu eða fíkniefnaneyslu,
eigi erfiðara en almennt gerist með
að gæta réttar síns.
„Á síðari árum hefur þróunin al-
mennt verið sú að draga úr notkun
hvers kyns sólarhringsstofnana,
ekki síst fyrir börn og fatlað fólk.
Engu að síður dvelur fjöldi fólks á
hinum ýmsu stofnunum og mun
dvelja áfram. Má þar nefna m.a.
aldraða, ýmsa hópa fatlaðra og fólk á
meðferðarstofnunum.
Mannréttindaskrifstofa Íslands
telur mikilvægt að gerð verði gang-
skör að því að bæta réttarstöðu fólks
á slíkum stofnunum. Brýnt sé að því
fólki sem sætt hafi misnotkun og of-
beldi á slíkum stofnunum, verði nú
þegar veitt öll sú aðstoð sem sam-
félagið getur boðið. Samhliða verði
gerð athugun á þeim stofnunum,
sem reknar eru í dag, kannað hvaða
reglur gilda í samskiptum við fólk
sem þar dvelur og hvernig eftirliti
með slíkum stofnunum er háttað. Þá
verði settar reglur um samskipti við
íbúa slíkra stofnana.
Gróf mannréttindabrot