Morgunblaðið - 17.05.2007, Blaðsíða 18

Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
„VIÐ Torfi Tulinius höfum verið að
tala um það í nokkur ár að halda Pét-
ursþing, svo áttuðum við okkur á því
að þessi síungi maður ætti stór-
afmæli á árinu, þannig að okkur
fannst eins gott að grípa tækifærið,“
segir Jón Karl Helgason, bók-
menntafræðingur og annar skipu-
leggjenda þingsins. Pétursþing heit-
ir svo því þar koma saman skáld og
fræðimenn til að heiðra og þinga um
þann sem fagnar sextíu árum í ár,
Pétur Gunnarsson rithöfund. Bók-
menntafræðistofnun, Edda útgáfa og
Hugvísindastofnun standa að
þinginu sem haldið verður í dag stofu
101 í Odda.
Fjölbreytt sjónarhorn á Pétur
Jón Karl kveðst vona að í kjölfar
þingsins verði hægt að gefa út bók
með erindunum sem þar verða flutt
og öðru efni sem tengist Pétri og
verkum hans. Þeir sem tala í dag
fengu algjörlega frjálsar hendur um
val á sjónarhorni á list skáldsins.
„Það voru engar línur lagðar en þó
vill svo skemmtilega til að til samans
fara fyrirlesarar yfir nánast allt höf-
undarverk Péturs.“
Jón Karl segir erfitt að sjá fyrir
hvers konar mynd verði sköpuð af
Pétri á þinginu. „Þetta er fjöl-
breyttur hópur fræðimanna og rit-
höfunda. Mér þótti til dæmis mjög
gaman að fá Hjalta Hugason í þenn-
an hóp en hann talar meðal annars
um mynd prestsins eins og hún birt-
ist í Efstu dögum. Hjalti hefur haft
áhuga á því hvernig presturinn birt-
ist í íslenskum skáldskap og hefur
samanburð af öðrum prestum úr
bókmenntasögunni. Fyrirlesararnir
eru annars á ólíkum aldri og koma úr
ýmsum áttum og ég býst við því að
hver og einn hafi sitt sjónarhorn á
verkin.“
Jón Karl segir að eitt af því sem
einkenni Pétur sem rithöfund sé að
hann staðsetji sig gjarnan á mörkum
skáldskapar og sagnfræði og vinni
oft með mörk greinanna. „En svo er
hann líka snjall þjóðfélagsrýnir, af-
bragðsgóður þýðandi og mikill rit-
gerðameistari.“
Höfundarnir forvitnir
Pétur tók því ljúfmannlega, að
sögn Jóns Karls, að vera settur undir
mælikerið á þennan hátt. „Flestum
höfundum finnst forvitnilegt að
heyra hvernig þeir eru lesnir og túlk-
aðir. Oft kemur það þeim á óvart að
hlusta á fyrirlestra af þessu tagi því
lesendur finna gjarnan eitthvað í
skáldskapnum sem skáldin voru ekk-
ert að hugsa um, þegar þau voru að
skapa, eða áttuðu sig ekki á að væri
þar. En það er löng hefð fyrir þing-
um af þessu tagi hér á landi. Hugvís-
indadeild Háskólans hefur haldið
hefðinni á lofti síðustu ár og í fram-
haldinu hafa komið út bækur um rit-
höfundana en það finnst mér afar
mikilvægt. Efir á að hyggja verða
þessi þing eins og ágætisvörður,
reistar á þeirri leið sem höfundar og
lesendur feta saman. Það er stöðugt
verið að fjalla um einstök verk og
höfunda hér og þar, en það verður oft
sérstök stemning í kringum svona
viðburð þar sem fólk kemur saman
til að ræða tiltekið höfundarverk,
ekki síst þegar við erum svo heppin
að hafa skáldið við höndina,“
Pétursþing um Pétur Gunnarsson rithöfund haldið í Odda í dag
Þjóðfélagsrýnir á mörkum
skáldskapar og sagnfræði
Pétursþing Verk Péturs Gunn-
arssonar rithöfundur verða skoðuð.
Dagskrá Pétursþings:
10.00 Haukur Ingvarsson: „Ég er
ekki ég, ég er annar … ég
meinti Andri.“
10.40 Bergljót S. Kristjánsdóttir: Að
„lykta úr opinni Nivea-
kremsdós“.
11.30 Hjalti Hugason. Símon og sr.
Símon.
12.00 Torfi H. Tulinius: Ferðalok
Péturs Gunnarssonar.
13.30 Gunnþórunn Guðmundsdóttir:
Sjálf í vasabók.
14.00 Bjarni Ólafsson: Árið hefur
tíðir.
14.30 Soffía Auður Birgisdóttir: Til-
raunir um veruleikann.
15.30 Sigurður Pálsson: Tilraun um
textafrelsi og tvö ungmenni.
16:00 Halldór Guðmundsson. Milli
Halldórs og Þórbergs.
16.30 Pétur Gunnarsson: Lokaorð.
18 FIMMTUDAGUR 17. MAÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
LISTAKONAN Margit Säde
vígir hljóðverk sem hún hefur í
Perlunni á laugardaginn, 19.
maí. Verkið heitir MonuMental
NiceNess. Säde telur minn-
isvarða nútímans fagna sigri
yfir leiðindum og nýjum við-
miðum hvað varðar vinsemd.
Menn geti þó fengið sig full-
sadda af vingjarnlegheitum.
Verkið ætlar listakonan að
gefa Perlunni og segir örlög
þess í höndum þeirra sem Perlunni stjórna. Von-
andi verði verkið þar til frambúðar og „fylli and-
rúmsloftið af hamingju í hvert sinn sem gosbrunn-
urinn gýs“.
Hljóðlist
Minnisvarði
vinsemdar
Perlan
LISTDAGSKRÁIN Á Seyði
verður sett með opnun listsýn-
inga í menningarmiðstöðinni
Skaftfelli á Seyðisfirði á laug-
ardaginn kl. 14. Léttsveit
Reykjavíkur tekur nokkur lög
á setningarhátíðinni. Ang-
ur:blíða, sýning listamannanna
Finns Arnar, Þórarins Blöndal
og Jóns Garðars Henryssonar
verður opnuð í sýningarsal
Skaftfells og á Vesturveggnum í Bistrói Skaftfells
verður opnuð sýningin Ólafur Gunnar Seyðisfirði.
Þar sýna verk sín þeir Helgi Þórsson og Sig-
tryggur Berg Sigmarsson. Aðgangur á sýningar í
Skaftfelli er ókeypis og öllum frjáls.
Myndlist
Tvöföld opnun
í Skaftfelli
Finnur Arnar
SÝNINGIN Leiðin á milli
verður opnuð kl. 15 á laug-
ardaginn í Þjóðminjasafni
Íslands. Þar sýna þrjár lista-
konur sem kenna vig við
Andrá, þær Guðbjörg Lind
Jónsdóttir, Guðrún Krist-
jánsdóttir og Kristín Jóns-
dóttir frá Munkaþverá.
Listakonurnar vinna með
þjóðararfinn og sækja á sýn-
ingunni innblástur í muni úr safninu. Ný verk eru
sett í samhengi við gömul og þjóðminjar þannig
sýndar í nýju ljósi. Leiðin liggur milli staða, ein-
staklinga, fortíðar og líðandi stundar og listján-
ingar fyrr og nú.
Myndlist
Leiðin á milli
í Þjóðminjasafninu
Útskorin skáphurð
Bólu-Hjálmars
BÓK MEÐ ljósmyndum frá Íslandi
og texta eftir tvo Letta, The Ice-
landers. Between Glaciers and
Lava, hefur verið valin besta list-
ræna bókin í Lettlandi af þeim sem
gefnar voru út í fyrra. Formála
bókarinnar ritaði Jón Baldvin
Hannibalsson, fyrrverandi utanrík-
isráðherra Íslands.
Ljósmyndarinn Kaspar Goba tók
ljósmyndir í bókina og blaðamað-
urinn Ieva Puke samdi textann, en
hann starfaði hjá Morgunblaðinu
árið 2002. Bókin var gefin út af Val-
ters un Rapa og skriftstofu Nor-
rænu ráðherranefndarinnar í Lett-
landi. Höfundar bókarinnar hafa
margsinnis sótt Ísland heim og tek-
ið ljósmyndir af landslagi og fólki.
Goba segir um verkefnið að hann
hafi fyrst komið til Íslands 1998.
Árið 2002 hafi hann fengið styrk til
að fara aftur til Íslands og þeir
Dieva farið saman. Þeir hafi viljað
gefa út bók til að fræða Letta um Ís-
land og Íslendinga, sem hafi fyrstir
viðurkennt sjálfstæði Lettlands.
Þar kemur Jón Baldvin Hanni-
balsson til sögunnar, en hann var
utanríkisráðherra árið 1991 þegar
Lettland lýsti yfir sjálfstæði.
Bók með Ís-
landsmynd-
um best
Jón Baldvin skrifaði
formálann
Listahátíð hefur farið gríðarlega
vel af stað. Klókt var að hafa
áherslu á efni sem höfðar til allrar
fjölskyldunnar fyrstu dagana en
bæði Risessan og Les Kunz hafa
slegið í gegn.
  
Og síðan hefur hver stórviðburð-
urinn rekið annan, opnun á Cobra-
sýningunni, Roni Horn og Spencer
Tunick, tónleikar Áshildar Har-
aldsdóttur og Atla Heimis Sveins-
sonar sem þóttu afbragðsgóðir,
Cymbeline og í gærkvöldi San
Francisco ballettinn.
  
Menningarvitinn var líklega ekki
með rænu þegar miðar á ballettinn
voru auglýstir í vetur en þeir seld-
ust upp á augabragði. En ef eitt-
hvað var að marka lokaæfingu
flokksins í gærdag hefur sýningin
ekki síst lýst því hversu fjölhæfur
flokkurinn er og hversu fjölhæfur
danshöfundur Helgi Tómasson er.
Þarna voru látlaus og lýrísk verk
en líka kraftmikil og dramatísk. Ef
einhver möguleiki er á aukasýn-
ingum þá er þeirri ósk hinna rænu-
lausu komið á framfæri hér og nú.
  
Ein áhugaverðasta uppákoma
Listahátíðar hingað til er þó ótví-
rætt kvadrófónísk útsending á
flutningi Ghostigital og Finnboga
Péturssonar á verkinu Radíum.
Það var eins og að vera staddur í
tjaldi í óveðri uppi á Jökuldalsheiði
um hánótt síðsumars að hlusta á
þessa útsendingu úr tveimur út-
varpsstöðvum í einu, eins og að
vera umkringdur af ókennilegum
öflum, haldinn truflunum í tauga-
kerfinu. Alveg klístruð stemmning
yfir því.
Ósk hinna rænulausu
MENNINGARVITINN5
Þröstur Helgason
vitinn.blog.is
„Þetta var bara alveg frábær sýn-
ing, alveg ótrúleg sýning. Stórkost-
legt að við skulum njóta þess að
eiga svona frábæran meistara í
þessu fagi.
Helgi er frábær dansari með
mikla fágun í hreyfingum, sem er
sjálfsagt innbyggð og honum tekst
að koma færni sinni og snilld yfir á
dansarana sína. Það eru ekki allir
meistarar færir um það.
Þó að þú sért frábær meistari,
dansari og listamaður þýðir það
ekki að þú getir menntað aðra og
gert þá svona frábæra. Dansararnir
hans eru allir frábærir og bera þess
merki að vera nemendur hans.
Hann leggur gífurlega alúð við
dansarana sína og það er augljóst.
Þeir dansa í rauninni eins og Helgi
dansaði,“ sagði Nanna að lokinni
sýningu San Francisco-ballettsins á
völdum verkum Helga Tómassonar,
listdansstjóra flokksins.
„Mér finnst frábært að sjá hvað
hann hefur vaxið sem danshöf-
undur. Þetta er sýning „virtúósó“,
snillings,“ sagði Nanna, yfir sig
hrifin af sýningunni.
Hvernig var?
Nanna Ólafsdóttir danskennari sá sýn-
ingu San Francisco-ballettsins í gær
Stórhrifin Nanna Ólafsdóttir dans-
kennari.
EDEN - HVERAGERÐI
Bjarni Jónsson listmálari
hefur opnað sína árlegu sýningu í Eden.
Sýningin er mjög fjölbreytt og er opin fram
á annan í hvítasunnu.
Dagskráin í dag
 Les Kunz – trúðar og töfrandi
tónlist. 6. sýning í félagsheimilinu
Valaskjálf kl. 14.
 Jón Leifs - Kvartett Kamm-
ersveitar Reykjavíkur leikur. Tónleikar
í Listasafni Íslands kl. 20
 San Francisco ballettinn
2. sýning í Borgarleikhúsi kl. 20.
 Cymbeline eftir William Shake-
speare. 3. sýning Cheek by Jowl í
Þjóðleikhúsinu kl. 20.
 Gyðjan í vélinni – viðburður í
varðskipi. 3. sýning í varðskipinu
Óðni kl. 20.
Listahátíð í Reykjavík
TENGLAR
.................................
listir.blog.is
www.listahatid.is
♦♦♦