Morgunblaðið - 09.09.2007, Page 35

að fá sér konu og höfðu undirstungið
ekkjuna Ragnheiði Bjarnadóttur áð-
ur en Björn var sendur í biðilsleið-
angurinn. Reið Björn nú sem leið lá
heim til maddömunnar. Hún bauð
honum inn og gerði vel við hann í mat
og drykk og fór ágæta vel á með þeim
og spjölluðu þau lengi saman. Þar
kom að Björn fór að sýna á sér farar-
snið, fór út á hlað og var að setjast
upp á hestinn þegar maddaman
spurði: „Var það nú ekkert sem þér
gleymduð, Björn? „ – Ha – jú annars,
viljið þér eiga mig, maddama Ragn-
heiður? Konan játti því og að svo
mæltu reið Björn úr hlaði. Björn
missti konu sína 1834 og giftist tveim
árum síðar fyrrum svilkonu sinni
Guðlaugu Aradóttur. Björn var
þekktur stærðfræðingur og land-
mælingamaður. Hann andaðist 1876.
Skúli Thoroddsen, sýslumaður og
alþingismaður, var hins vegar ekki
lengi að ákveða sig þegar hann kom
að afloknu háu lögfræðiprófi frá
Kaupmannahöfn inn á heimili Jóns
Árnasonar þjóðsagnasafnara og
Katrínar konu hans. Þar var fyrir
ung stúlka, Theódóra Guðmunds-
dóttir. Yfir baunasúpunni á þeirra
fyrsta fundi kviknaði ást sem fljót-
lega leiddi til trúlofunar og var
baunadagsins svonefnda jafnan
minnst árlega á þeirra heimili og svo
lengi sem Theódóra Thoroddsen
skáldkona lifði.
Er einföld kona
eftirsóknarverð?
Í Íslenskum þjóðsögum Ólafs Dav-
íðssonar er sögn úr þá óprentuðu
þjóðsagnasafni Jóns Árnasonar sem
nefnist Hjónabandið.
„Einu sinni var ungur maður sem
langaði mjög til að fá sér konu. Hann
fór því til vinar síns og spurði hann,
hvernig honum litist á að hann
kvæntist. Vinur hans réð honum til
að flasa ekki að kvonbænum, en engu
tauti varð komið við unglinginn, og
vildi hann kvænast sem allra fyrst.
„Hvers konar konu viltu þá eiga?“
spurði vinurinn. „Ég vil eiga ekkju.“
„Hún vill hafa vilja sinn og frjáls-
ræði.“ „Þá vil ég eiga þá, sem tvígift
hefur verið.“ „Sú brúður ber sverð
við síðu sér.“ „Þá vil ég eiga þá, sem
vel er máli farin.“ „Ó, láttu konuna
þína kunna að þegja í öllum guðanna
bænum.“ „Þá vil ég eiga þá sem rík
er.“ „Þá giftist þú peningunum en
ekki persónunni.“ „Þá vil ég eiga þá
sem falleg er.“ „Illt er að geyma það,
sem allir sækjast eftir.“ „Þá vil ég
eiga þá, sem ófríð er.“ „Illt er að
binda sig við það, sem engum þókn-
ast og manni fellur ekki sjálfum í
geð.“ „Þá vil ég eiga þá, sem fæðir
mér mörg börn.“ „Mörg börn hafa
mikla áhyggju í för með sér.“ „Þá vil
ég eiga þá, sem ekki getur átt börn.“
„Það er illt tré, sem ekki ber neinn
ávöxt.“ „Þá vil ég eiga einfalda
stúlku.“ „Það skaltu gera, því að vera
má, að hún hafi ekki lært neitt illt, og
getur verið, að þú getir vanið hana
eftir vilja þínum. Menn eiga að vera
forsjálir í hjónabandinu og undirbún-
ingi þess, því að djöfullinn ásækir
enga stétt jafnmikið og hjónin.“
Ekki er víst að þessi rök vinarins
falli karlmönnum nútímans í geð,
varla sækjast menn almennt eftir að
giftast kjánum ótilneyddir – þótt
dæmi séu til um slíkt.
Sparimerkjabrúðkaup
og tölvukynni
Í nútímanum gerast margar
skrítnar sögur hvað hjónabönd snert-
ir – rétt eins og á fyrri tímum. Maður
einn var við nám í Kaupmannahöfn
um 1970. Kunningi hans sagði honum
frá stúlku sem sárlega þurfti að finna
sér mann til að giftast til að ná út
sparimerkjum sínum. Maðurinn
gerði það fyrir orð kunningjans að
hitta stúlkuna og samdist svo um að
þau giftu sig strax og pappírar voru
fengnir. Þetta stúss krafðist nokk-
urra samfunda og einnig skilnaður-
inn sem fyrirhugaður var í kjölfarið.
Svo fór að við frekari kynni líkaði
þessu pari svo vel í hjónabandinu að
það hætti við að skilja og tók að eign-
ast börn í staðinn.
Sumar sögur um makaval nú-
tímans eru ekki sársaukalausar. Ég
heyrði um konu sem gift var og átti
ungt barn með manni sínum. Mað-
urinn undi löngum stundum við tölvu
sína og konan uggði ekki að sér. Dag
einn gekk maðurinn svo frá tölvunni
og sagðist vera að fara. Hann hefði
kynnst konu úti í heimi í gegnum
Netið og væri nú að halda á fund
hennar og kæmi ekki aftur. Óalgengt
er vafalaust að menn taki svo af-
drifaríka ákvörðun án þess að svo
mikið sem sjá í eigin persónu þá konu
sem að baki netverjans leynist. En
hitt er víst að margvísleg sambönd
verða til á Netinu sem sum leiða til
hamingjusams hjónabands, önnur til
mikilla vandræða – og allt þar á milli.
Það þarf alltaf töluverðan kjark til
þess að hleypa nýrri persónu inn í
nánasta líf sitt. En kannski skiptir
ekki máli hvernig kynnin komast á,
bara ef þau virka í reynd.
Áður þótti heillaráð ef menn gengu
ekki út að þeir fengju sér ráðskonu.
Þegar þeir svo kynntust konunni í
„action“ þá leiddi það oft til hjóna-
bands. Kannski gegnir samtal á Net-
inu þessu hlutverki að einhverju leyti
núna fyrir þá hlédrægu sem hætta
sér ekki inn í annálaða ringulreið
hins íslenska skemmtanalífs nú-
tímans.
Það er hins vegar í öllu falli rétt
fyrir karlmenn í eiginkonuleit að hafa
í huga heilræði úr borðræðum Lúth-
ers: „Maður á að búa með konu, sem
verður döpur, þegar hann fer, en glöð
þegar hann kemur heim.“
Fyrir konur sem eiga aðdáanda er
rétt að glugga í bókina: „Hann er
ekki nógu skotinn í þér.“ Þar eru
mörg heilræði sem ættu að forða
þeim frá sársauka. Gullna reglan er
að muna: „Allir mennirnir sem þú
hefur einhvern tímann deitað og
sögðust ekki vilja giftast eða að þeir
tryðu ekki á hjónabandið munu ein-
hvern tímann gifta sig. Þeir munu
bara ekki giftast þér! Gættu þess
strax í byrjun að velja þér gaur sem
hefur svipuð framtíðaráform og þú
og ef hann hefur þau ekki, forðaðu
þér þá eins hratt og þú getur.“
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússon
Rokk Um miðbik síðustu aldar varð að rokkið alls-
ráðandi, á þeim tíma kynntust mjög mörg pör á
dansleikjum og það var jafnvel rokkað á götum mið-
bæjarins t.d. á útihátíðum.
Morgunblaðið/Jim Smart
Barmur Konubarmar í upphlut í líkingu við þennan hafa
líklega mætt augum þeirra Bjarna Thorarensen og
Björns Gunnlaugssonar þegar þeir voru á höttum eftir
konuefnum á 19. öld.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. SEPTEMBER 2007 35