Morgunblaðið - 08.10.2007, Side 12

12 MÁNUDAGUR 8. OKTÓBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
Hvar endar þetta eiginlega? Þess-arar spurningar hefur bryggju-spjallari oft spurt sig undanfarinmisseri, þegar verð á varanlegum
kvóta hefur hækkað. Oft hefur hann haldið að
nú væri hámarkinu náð og alltaf haft rangt
fyrir sér. Og nú er metið enn slegið, 4.200
krónur fyrir kíló af óveiddum kvóta. Er eitt-
hvert vit í þessu? Já, það hlýtur að vera. Út-
gerðarmenn kunna vel til verka og vita vel
hvað þeir eru að gera. Menn greiða ekki
4.200 krónur fyrir kíló af óveiddum þorski í
einhverju stundarbrjálæði. Það er örugglega
gert að vandlega athuguðu máli.
Menn hafa verið að reyna að reikna út hve
langan tíma það taki að slík fjárfesting borgi
sig. Auðvitað tjalda menn ekki til einnar næt-
ur. Það er hugsað langt fram í tímann. Flest-
ir ef ekki allir hljóta að þurfa lán til kaupa á
óveiddum kvóta. Þá fara menn yfir stöðuna
með bankanum sínum og bankinn hlýtur að
vega það og meta hvort eitthvert vit sé í
kaupunum. Þar skiptir líka miklu máli að veð
standi undir nafni. Nú er staðan þannig að
veð þeirra, sem að undanförnu hafa fjárfest í
þorskkvóta, hafa líklega rýrnað um 33%
vegna þorskskerðingarinnar. Samt virðast
hvorki bankar né útgerðarmenn vera að fara
á taugum yfir því.
Staðreyndin er auðvitað sú að menn gera
fastlega ráð fyrir því að þessi skerðing gangi
til baka á tiltölulega skömmum tíma og 100
tonnin verði fljótlega að 100 tonnum aftur en
verði ekki áfram 67. Miðað við að kvótinn
aukizt um þriðjung á næstu árum er ekkert
svo galið að borga 4.200 krónur fyrir kíló af
óveiddum fiski. Eftir þriðjungs aukingu verð-
ur verðið komið í raun niður í það sem það
var fyrir skerðingu. Svo má halda áfram að
velta hlutunum fyrir sér. Leiði þessi mikli
niðurskurður nú til þess að þorskstofninn
braggist verulega, má búast við því að kvót-
inn verði aukinn enn frekar. Þá er ekkert
verið að tala um 130.000 tonn. Miklu frekar
260.000 tonn og kannski miða þeir bjartsýn-
ustu við þreföldun eða 390.000 tonn. Þá eru
4.200 krónurnar, sem greiddar voru fyrir
þorskkílóið, komnar niður í 2.100 eða jafnvel
1.400 krónur. Þá munu menn líta til baka og
segja: Þetta var fín fjárfesting. Kílóið dýra er
orðið að tveimur eða þremur ódýrum.
Það er kannski langsótt að tala um þre-
földun á kvótanum, en tvöföldun þarf ekki að
vera fjarri lagi innan nokkurra ára, fimm til
sjö ára kannski. Það er vafalítið þetta sem
menn eru að hugsa um, þegar þeir greiða nú
4.200 krónur fyrir þorskkílóið. Þeir gera ekki
ráð fyrir jafnlitlum heildarkvóta áfram og
ætla sér því ekki að borga þessa fjárfestingu
upp með því að veiða fiskinn og selja á mark-
aði. Það mun ganga anzi seint, jafnvel þótt
300 krónur eða meira fáist fyrir kílóið.
Reyndar geta útgerðir með eigin fiskverkun
gert enn meira úr hverju kílói með að vinna
fiskinn sjálfar, til dæmis ferskan í flug. Það
er ótalmargt annað sem þarf að huga að en
mögulegt hæsta verð fyrir fiskinn upp úr sjó,
þegar menn eru að velta fyrir sér arðsemi
þess að kaupa kíló af óveiddum þorski á 4.200
krónur. Það hefur líklega aldrei verið betri
fjárfesting í óveiddum fiski, varanlegum
kvóta en nú. Aðgangurinn að auðlindinni
verður bara dýrmætari með hverju árinu sem
líður. Aðgangurinn er lykillinn að velgengni í
sjávarútvegi og allt bendir til þess að á fáum
árum verði hvert eitt kíló af þorski nú að
tveimur, að minnsta kosti.
Fjárfesting til framtíðar
» Það hefur líklega aldreiverið betri fjárfesting í
óveiddum fiski, varanlegum
kvóta en nú.
BRYGGJUSPJALL
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
LANDAÐUR afli í Færeyjum held-
ur áfram að dragast saman. Fyrstu
átta mánuði ársins hefur minna kom-
ið á land af þorski, ýsu og öðrum
botnfiski, til dæmis karfa, lýsu og
blálöngu. Samdráttur í ufsa er
reyndar aðeins 1%. Samtals hefur
löndun á botnfiski því dregizt saman
um 7% miðað við sama tíma í fyrra.
Flatfiskafli hefur einnig dregizt
saman og á það við um allar tegundir.
Samdrátturinn er 14%.
Útlitið er að vísu betra þegar litið
er á verðmæti aflans. Samdrátturinn
fyrstu átta mánuðina er um 200 millj-
ónir íslenzkra króna eða 2%. Verð-
mæti botnfisks er nú 2% minna en í
fyrra og 7% minna í flatfiskinum. Sé
dæmi tekið af þorskinum hefur
magnið dregizt saman um 10%, en
verðmætið aukizt um 4% eða um 70
milljónir króna. Þá má nefna að aðr-
ar fiskitegundir eins og gulllax,
stinglax og langhali skila nú meiri
verðmætum en áður. Nemur aukn-
ingin 16% eða ríflega 90 milljónum
króna.
Þegar flatfiskur er skoðaður sér-
staklega kemur í ljós að miklar
breytingar hafa orðið á vægi tveggja
tegunda, grálúðu og skötusels, sem
skráður er sem flatfiskur. Árið 2000
fara veiðar á skötusel að aukast, en
þá dregur úr grálúðuveiðinni. Meiri
stöðugleiki hefur verið í afla og afla-
verðmæti annarra flatfisktegunda.
Skötuselurinn skilar miklu
Verðmæti skötuselsaflans hefur
aukizt úr 950 milljónum íslenzkra
króna árið 2000 í 1,6 milljarða króna
árið 2006. Aukningin er 42%. Verð-
mæti grálúðuaflans hefur á sama
tíma dregizt saman úr 960 milljónum
króna í 240 milljónir. Samdrátturinn
er 75%. Mælt í magni var landað
2.200 tonnum af skötusel árið 2000 en
4.300 tonnum á síðasta ári. Grálúðu-
aflinn var 4.500 tonn árið 2000, en var
kominn niður í 900 tonn í fyrra. Þró-
unin á þessu ári virðist vera sú sama.
Sé svo litið á útflutningsverðmæti
sést þróunin mjög vel. Árið 2000 var
útflutningsverðmæti skötusels ríf-
lega einn milljarður króna, en 1,9
milljarðar í fyrra. Aukningin er 41%.
Útflutningsverðmæti grálúðu var 1,2
milljarðar árið 2000, en aðeins 430
milljónir í fyrra. Samdrátturinn er
65%.
Sama þróunin
Þessi þróun er í samræmi við það
sem er að eiga sér stað við Ísland.
Vaxandi sjávarhiti hefur leitt til mun
meiri útbreiðslu skötusels, bæði við
Ísland og Færeyjar. Þá hefur verið
veitt langt umfram ráðleggingar
fiskifræðinga af grálúðu undanfarin
ár og aflinn dregizt hratt saman á
veiðislóðum Íslands og Færeyja. Þá
hefur verðmæti allra fisktegunda
aukizt hlutfallslega meira en magnið,
þar sem verð á fiski hefur hækkað
mikið á alþjóðlegum mörkuðum. Eft-
irspurn hefur verið mikil en víða hef-
ur verið samdráttur í veiðum, eink-
um þorskveiðum.
Fiskafli dregst
saman við Færeyjar
Í HNOTSKURN
»Samdráttur í ufsa erreyndar aðeins 1%. Sam-
tals hefur löndun á botnfiski
því dregizt saman um 7% mið-
að við sama tíma í fyrra
»Verðmæti botnfisks er nú2% minna en í fyrra og 7%
minna í flatfiskinum. Sé dæmi
tekið af þorskinum hefur
magnið dregizt saman um
10%, en verðmætið aukizt um
4% eða um 70 milljónir króna
»Árið 2000 var útflutnings-verðmæti skötusels ríflega
einn milljarður króna, en 1,9
milljarðar í fyrra. Aukningin
er 41%. Útflutningsverðmæti
grálúðu var 1,2 milljarðar árið
2000, en aðeins 430 milljónir í
fyrra. Samdrátturinn er 65%.





   




2 3
4 
!  +*(%
((
56 $7 ) 6    ,( %
((
-%
%(
.
(/
0**(%
.& (
89:;<
==9=>=
?@9;A:
=:9=A;
12
>8:
?9>=A
B?8
=9>:>
!1
1 
1
2
21
@9:8B
@9B>=
?@9:8<
@9B>A
 1 2
>A8
>9A8B
A<B
=9:;?
1
1
1! 

1!
C=:0
C>>0
C=0
C=;0
30
CB0
C=A0
C==0
C=?0
3 0
40
3 0
3 0
30
   


4 




=A<9;;A
=>A9A@?
=8=9=8>
=:@9;A;
!2 1!
=;9:<<
8=9<=>
=<9@?@
>>9>A?
 1
! 1 
1
1
 1
=B=9;B<
=>:9;A:
=8;988?
8>9<8?
!21!
=?9@;A
@;9?<;
=?9B;?
>=9?A?
1 
!21 !
1 
!1 
1 
D;0
C<0
D>0
C=<0
30
C=0
C@0
C=?0
C;0
30
4 0
3 0
4 0
30
   
 E   EF69 99
NEMENDUR Sjávarútvegsskóla
Háskóla Sameinuðu þjóðanna hafa
dvalið á Akureyri undanfarna daga
í sinni árlegu heimsókn. Þetta er
10. heimsókn Sjávarútvegsskólans
á Norðurlandið en ferð sem þessi er
unnin í nánu samstarfi við Háskól-
ann á Akureyri. Markmið ferð-
arinnar er að kynnast rekstri sjáv-
arútvegsfyrirtækja bæði með
heimsóknum í fyrirtæki og fyr-
irlestrum í HA. Nemendur Sjáv-
arútvegsskólans eru að þessu sinni
23 og koma frá 15 löndum. Námið í
Sjávarútvegsskólanum er liður í að
styrkja fagþekkingu í stofnunum
og fyrirtækjum í sjávarútvegi í
heimalandi þeirra. Fyrirtæki á
Eyjafjarðarsvæðinu, Skagafirði og
í Þingeyjarsýslu hafa tekið ein-
staklega vel á móti hópnum og er
slík aðstoð ómetanleg fyrir starf-
semi Sjávarútvegsskólans. For-
stöðumaður Sjávarútvegsskóla Há-
skóla Sameinuðu þjððanna er dr.
Tumi Tómasson.
Myndin er tekin fyrir utan slipp-
inn á Akureyri en þar skoðuðu
nemendurnir slippinn, DNG og
trefjaplastbátasmiðjuna Seiglu.
Morgunblaðið/Þorgeir Baldursson
Sjávarútvegsskóli SÞ fyrir norðan
ÚTGERÐARFÉLAGIÐ Gummi El. ehf. á Akranesi fékk
nú í vikunni afhentan nýjan Cleopatra-bát frá Bátasmiðj-
unni Trefjum í Hafnarfirði.
Að útgerðinni stendur Guðmundur Elíasson sem jafn-
framt er skipstjóri á bátnum.
Nýi báturinn hefur hlotið nafnið Flugaldan ST-54. Bát-
urinn er 15 brúttótonn og er í krókaaflamarkskerfinu.
Flugaldan er af gerðinni Cleopatra 38. Aðalvél bátsins er
af gerðinni Yanmar 6HYM-ETE 700 hestöfl tengd ZF gír.
Báturinn er útbúinn siglingatækjum af gerðinni JRC
frá Sónar. Báturinn er einnig útbúin með vökvadrifinni
hliðarskrúfu sem tengd er sjálfstýringu bátsins. Bát-
urinn er útbúinn til línuveiða. Línuspil og færaspil er frá
Beiti.
Öryggisbúnaður bátsins kemur frá Viking.
Rými er fyrir 12 660 lítra kör í lest. Í bátnum er inn-
angeng upphituð stakkageymsla. Borðsalur er í brúnni
auk stóla fyrir skipstjóra og háseta. Svefnpláss er fyrir
fjóra í lúkar auk eldunaraðstöðu með eldavél, örbylgju-
ofn og ísskáp.
Ný Cleopatra 38 til Akraness