Morgunblaðið - 08.10.2007, Síða 45

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. OKTÓBER 2007 45
WWW.SAMBIO.IS
/ KEFLAVÍK / SELFOSSI/ AKUREYRI
HVERSU LANGT MYNDIRU
GANGA FYRIR BESTA
VIN ÞINN?
YFIR 44.000
MANNS
Frá gaurnum sem færði okkur
The 40 Year Old Virgin og Knocked Up
eeee
- JIS, FILM.IS
eeee
- A.S, MBL
eeee
- RÁS 2
Vinsælasta kvikmyndin á íslandi í dag
SÝND Í ÁLFABAKKA OG SELFOSSI
STARDUST kl. 5:40 - 8 - 10:20 B.i. 10 ára
NO RESERVATIONS kl. 8 LEYFÐ
3:10 TO YUMA kl. 10 B.i. 16 ára
ASTRÓPÍA SÍÐUSTU SÝNINGAR kl. 6 LEYFÐ
STARDUST kl. 8 B.i. 10 ára
SUPERBAD kl. 8 - 10:20 B.i. 12 ára
MR.BROOKS kl. 10:30 B.i. 16 ára
CHUCK AND LARRY kl. 8 - 10:20 B.i. 12 ára
NO RESERVATIONS kl. 8 LEYFÐ
SHOOT´EM UP kl. 10:20 B.i. 16 ára
SÝND Í ÁLFABAKKA OG KEFLAVÍK SÝND Í ÁLFABAKKA, KRINGLUNNI OG AKUREYRI
“Skylduáhorf fyrir
alla unglinga”
- Dóri DNA, DV
- J.I.S., FILM.IS
SÝND Í ÁLFABAKKA, KRINGLUNNI OG KEFLAVÍK
eeee
– KVIKMYNDIR.IS
SÝND Í KRINGLUNNI SÝND Í ÁLFABAKKA
SKEMMTILEGUSTU
VINKONUR Í HEIMI
ERU MÆTTAR.
Það stríðir nokkuð gegn skynsem-
inni að skrifa umsögn eða gagnrýni
um afmælisbörn og afmælisveislu.
Um þetta 110 ára hús, Iðnó, sem
maður hefur svo oft grátið og hlegið
í og um þessa leikkonu, Guðrúnu
Ásmundsdóttur, sem í hálfa öld hef-
ur gegnt veigamiklu hlutverki í ís-
lensku leikhúslífi og stendur hjarta
okkar sem sækja leikhús svo nærri.
Í afmælisveislum hafa Íslend-
ingar venjulega til siðs, haldi þeir
ræður á annað borð, að glettast við
afmælisbarnið fremur en að mæra
það. En hér er það sjálft afmæl-
isbarnið sem er aðalræðumaður
kvöldsins, reyndar sá eini, og hún
fylgir þeim ágæta sið. Kemur svíf-
andi niður í eldrauð, máluð leiktjöld
sonar síns Ragnars Kjartanssonar
sem minna mann á gamlan draum
um leikhús, gamlan draum um að
leikhúsið sé lúxus sem enginn eigi
að neita sér um, ef ég man orð
þýsks meistara rétt. Svífandi kemur
hún í blómum skreyttri rólu líkt og í
einu fyrsta meiri háttar hlutverki
hennar á þessu sviði í þessu húsi
sem Jóhanna í Ævintýri á gönguför.
Og þar með er tónninn gefinn fyrir
frásagnaraðferð kvöldsins. Á gam-
ansaman hátt í örsögum, söngvum,
kvæðum er saga hússins sögð.
Hverjir byggðu og hvernig. Hverjir,
jafnt menn og kykvendi, bjuggu þar
í gegnum tíðina, frá hanabjálka nið-
ur í kjallara. Hvernig húsið er not-
að. Dregnar eru upp smámyndir af
horfnum höfðingjum, iðnaðarmönn-
um, vinnukonum, lausamönnum,
leikurum, matráðskonum, förð-
unarmeisturum og hafnfirskum
áhorfendum. Hvorki þróun þjóð-
félags né leiklistar halda utan um
sögurnar heldur húsið sjálft. Leik-
konan sjálf tengist þessum sögum
mörgum og einnig bregður hún upp
myndum úr lífi sínu, af ferli sínum
sem leikkonu. Sumt er þar undir rós
og sem leikhúsmanneskja saknar
maður þess að ekki sé tekið skýrar á
þeim tíma þegar Guðrún Ásmunds-
dóttir var svo sannarlega leiðandi
afl í íslenskri leiklistarsögu; að sjá
ekki heldur mynd hennar af ein-
hverjum þeirra sem sátu í salnum,
Steindóri, Margréti, Karli, Sveini,
Vigdísi, Baldvini sem öll hafa svo
miklu máli skipt í sögu þessa húss.
Ég geri mér hins vegar grein fyrir
að úr þeirri sögu sem liggur okkur
næst, og hratt er farið fyrir, hafi
verið erfitt að velja og hafna og það
er ekki beint aðal hennar kynslóðar
kvenna að lyfta sjálfum sér um of.
Þær lyftu oftast öðrum. Og auðvitað
er saga kvöldsins í heild, lýsing á
henni sjálfri, í þessu stundum ljúf-
sára glensi um horfna tíma og látna
vini endurspeglast hún.
Sigrún Edda Björnsdóttir er leik-
stjórinn og samstarf þeirra mæðgna
hefur heppnast vel. Það er einfald-
leikinn sem blífur. Eitt borð og stól
hefur Guðrún sér til stuðnings allt
kvöldið og sem mótleikara þann
ágæta píanóleikara Ólaf Björn
Ólafsson (sem er gæddur þeim hæfi-
leika að láta sig gjörsamlega hverfa
þegar hans er ekki þörf) og áhorf-
endur í salnum. Hún bregður sér
áreynslulaust og fallega milli sam-
tals, upplestrar, eftirhermu, ljóða-
flutnings og söngva. Styrkleika- og
tempóbreytingar oft ákaflega vel
unnar. Sambandið við áhorfendur
sterkt.
Sýningin byggist á ákveðinni
sagnahefð sem Íslendingar hafa
mikið dálæti á og er einn af þeim
þráðum sem menn hafa löngum
spunnið í þessu húsi. Sú hefð bygg-
ist á vissunni um að öll séum við ein
stór fjölskylda sem hefur unun af að
hittast yfir kaffi, randalín, jafnvel
rauðgraut með rjóma og hlusta á
smáskrítnar sögur af forfeðrunum,
gantast græskulaust hvert við ann-
að, lesa ljóð og syngja saman. Þeir
köldu upplausnartímar sem við lif-
um eru ekki slíkir en það er gott að
koma í þetta 110 ára gamla hús og
ylja sér við minninguna um þann arf
og vera minnt á sameiginlegar ræt-
ur.
Til hamingju, Iðnó. Til hamingju,
Guðrún Ásmundsdóttir.
Tregafullur gáski
Morgunblaðið/Eggert
Saman Guðrún Ásmundsdóttir, sonurinn Ragnar og dóttirin Sigrún Edda.
LEIKLIST
Iðnó
Ævintýri í Iðnó
Höfundur: Guðrún Ásmundsdóttir. Leik-
stjóri: Sigrún Edda Björnsdóttir. Leik-
mynd: Ragnar Kjartansson. Píanó: Ólafur
Björn Ólafsson. Lýsing: Egill Ingibergs-
son. Leikari: Guðrún Ásmundsdóttir. Iðnó
föstudaginn 5. október 2007 kl. 20.
María Kristjánsdóttir
Lokahóf Alþjóðlegrar kvik-
myndahátíðar í Reykjavík fór fram
um helgina og voru fimm verðlaun
veitt við tilefnið. Það var ungverska
kvikmyndin Ferð Isku eftir leik-
stjórann Csaba Bollók sem hlaut að-
alverðlaunin, Gullna lundann. Í
dómnefnd sátu Hal Hartley, Friðrik
Þór Friðriksson og Gréta Ólafs-
dóttir.
Dómnefnd alþjóðlegu gagnrýn-
endasamtakanna FIPRESCI veitti
dönsku kvikmyndinni Listinni að
gráta í kór sín verðlaun, en leik-
stjórinn Peter Schønau Fog fékk
einnig verðlaun þjóðkirkjunnar
fyrir sömu mynd. Í umsögn dóm-
nefndar kirkjunnar segir að mynd-
in fjalli „á nærfærinn hátt um efni
sem oft liggur í þagnargildi og tek-
ur á því með virðingu, skilningi og
samúð.“
Einnig voru veitt áhorfenda-
verðlaun hátíðarinnar en þau hlaut
enska kvikmyndin Stjórn sem
fjallar um ævi tónlistarmannsins
Ian Curtis. Leikstjóri myndarinnar
er Anton Corbijn. Dómnefnd Am-
nesty International verðlaunaði síð-
an kvikmyndina Lögmál hagnaðar-
ins sem gerir grein fyrir aðbúnaði
innflytjenda á Suður-Spáni sem
vinna við framleiðslu matvæla.
Kát Silja Hauksdóttir, Björn Björnsson og Hilmar Oddsson.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Glaður Peter Schønau Fog, til vinstri, tekur við FIPRESCI verðlaununum.
Ferð Isku hlaut
Gullna lundann
Gullni lundinn Balasz Pesti tók við
verðlaununum fyrir Csaba Bollók.