Morgunblaðið - 30.10.2007, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. OKTÓBER 2007 25
Í MORGUNBLAÐINU sunnu-
daginn 28. október sl. birtist
grein eftir tvo sjúkraliða undir
fyrirsögninni: Vantar bara
hjúkrunarfræðinga? Ég fagna
því að fulltrúar þessarar stóru
og mikilvægu heilbrigðisstéttar
skrifi greinar um störf sín. Þá
tek ég undir lokaorð grein-
arinnar um mikilvægi þess að
heilbrigðisstéttir vinni saman.
Því miður þykir mér hins vegar
greinin ekki benda til þess að
höfundar hennar kjósi samstarf
við hjúkrunarfræðinga, heldur
miklu fremur samkeppni. Höf-
undar efast um niðurstöður
könnunar Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga á skorti á
hjúkrunarfræðingum og kenna
hjúkrunarfræðingum um að
sjúkraliðar fái ekki að nýta
þekkingu sína í starfi, en ítreka
þó að sjúkraliðar beri ábyrgð á
störfum sínum!
Stjórnvöldum jafnt sem al-
menningi ætti að vera ljóst að
góð heilbrigðisþjónusta fæst að-
eins með því að þjónustan sé
veitt af vel menntuðu starfsfólki.
Tækniframfarir og aukin þekk-
ing hefur gert okkur kleift að
sinna æ flóknari verkefnum og
bjarga lífum sem við áður hefð-
um misst. Flóknari verkefni og
aukinn fjöldi aldraðra sjúkra
einstaklinga krefst aukinnar
hjúkrunar og fjölgunar þeirra
sem hjúkra, bæði hjúkr-
unarfræðinga og sjúkraliða. Til
að tryggja árangur í baráttu
þessara stétta fyrir betri launum
og betri mönnun er nauðsynlegt
að þær vinni saman. Aðeins
þannig eflast þessar stéttir. Að-
eins þannig er unnt að tryggja
viðunandi hjúkrunar- og heil-
brigðisþjónustu.
Elsa B. Friðfinnsdóttir
Eru hjúkrunarfræðingar og sjúkralið-
ar í samstarfi eða samkeppni?
Höfundur er formaður Félags
íslenskra hjúkrunarfræðinga.
ÞAÐ er ekki á hverjum degi sem
fjölmiðlar ráðast með afgerandi
hætti á heilar atvinnugreinar og það
fólk sem í þeim starfar.
Ein undantekning er þó
á þeirri venju sem
sannast í málflutningi
Morgunblaðsins af mál-
efnum sjávarútvegs á
Íslandi. Leiðari blaðs-
ins hinn 26. október síð-
astliðinn var með slík-
um ólíkindum að erfitt
er að finna aðra sam-
bærilega. Svo virðist
sem ritstjórnarpenni
voni að almennri þekk-
ingu á sjávarútvegs-
málum sé svo áfátt að
allir muni einfaldlega
trúa því sem ritstjórnarpistlar blaðs-
ins hafa að segja. Til allrar lukku er
það ekki svo.
Holur málflutningur
Það dylst engum sem þekkingu
hafa á sjávarútvegsmálum, svo ekki
séu nefndar þær þúsundir sem
starfa í greininni, að ekki er Morg-
unblaðið málefnalegt í umfjöllun
sinni. Hver ritstjórnargreinin á fæt-
ur annarri birtist með árásum á
sjávarútveg og á sama tíma er að-
sendum greinum þeirra sem starfa í
útgerð haldið vel til haga á ritstjórn
blaðsins og þær ekki birtar les-
endum. Hvað ætli valdi því að vand-
aðar og vel rökstuddar greinar frá
þeim sem lifa og starfa
í útgerðinni fáist ekki
birtar í blaðinu? Eru
það kannski allir
reyndu útgerðarmenn-
irnir á Morgunblaðinu
sem einir eiga að fá að
tala um útgerðarmál
og slá sig til riddara
sem sérlega verndara
sjávarþorpa – án þess
að nokkur efnisleg rök
væru nokkru sinni fyr-
ir slíkum heiðri
blaðinu til handa.
Slegist við ímyndir
Augljósar spurningar vakna við
lestur á herópi Morgunblaðsins hinn
26. október. Blaðið spyr hvert sá
kvóti fari sem fluttur er frá sjáv-
arþorpum? Svarið er einfalt, hann
fer til annarra sjávarþorpa enda
skip sjaldnast gerð út frá miðhálend-
inu. Nánast er lyginni líkast að á rit-
stjórn hafi menn ekki áttað sig á
þessu. Það dugir ekki að búa til ein-
hverja ímynd um að útgerðarmenn
séu vondir og kaupi kvóta sem síð-
an gufi upp. Sjávarútvegur hér-
lendis er sá hagkvæmasti í heimi
og hefur í smæð sinni att kappi við
stærstu sjávarútvegsfyrirtæki
heims. Slíkt er virðingarvert og
ætti að verðlauna menn fyrir en
ekki ráðast á þá með sama hætti
og ráðist er á ótínda glæpamenn.
Hins vegar eru hundruð útgerð-
arfyrirtækja á Íslandi og mörg
smá og meðalstór sem verða
harkalega fyrir barðinu á sér-
stökum skatti sem lagður er á út-
gerðarfyrirtæki.
Sérvalin sjónarmið
Morgunblaðið hefur, eins og
flestir sem eru í persónulegri her-
ferð gegn einhverju, lítinn áhuga á
vel rökstuddum og málefnalegum
sjónarmiðum. Hvenær ætlar blað-
ið til dæmis að gera grein fyrir
sjónarmiðum fræðimanna við Há-
skóla Íslands þar sem fram kemur
að byggðaþróun og kvótatilfærslur
séu lítið sem ekkert tengdar stærð-
ir? Hvenær ætlar blaðið að berjast
fyrir því að byggð verði endurreist á
Hornströndum þar sem eitt sinn var
blómleg útgerð? Hvað um frístunda-
veiði í Rauðavatni sem við hvers
bakka Morgunblaðið byggði nýverið
prentsmiðju sína?
Þungar byrðar?
Það eru ekki útgerðarmenn sem
lagt hafa byrðar á sjávarþorp á Ís-
landi enda bítur slík fullyrðing í eig-
ið skott. Þvert á móti eru það þeir
sem eru vakandi og sofandi yfir því
að vel til takist í sjávarútvegi, að
hægt sé að byggja upp arðbæran
iðnað, að hægt sé að keppa við stór
erlend fyrirtæki og umfram allt að
hægt sé að greiða starfsfólki góð
laun. Það eru útgerðarmenn sem
standa undir sjávarútvegi í landinu
þrátt fyrir að bera sérstakan skatt á
sína vinnu umfram allar aðrar at-
vinnugreinar. Það virðist því vera
sem þungar byrðar sé helst að finna
á öxlum ritstjórnarpenna Morg-
unblaðsins sem missir fæturna af
bræði þegar þeir sem starfa í sjávar-
útvegi nýta sér sama atvinnufrelsi
og allir aðrir í landinu.
Hvar er stuðningur Morgunblaðs-
ins við sérstakan skatt á blaða-
útgáfu? Hvar eru heiftugir leið-
arar gegn þeim sem ekki styðja
slíkan skatt? Eru tré heimsins
ekki auðlindir? Er það eðlilegt að
útgáfufélag í Hádegismóum geti
keypt til landsins endalaust magn
af pappír sem unninn er úr lung-
um náttúrunnar – sjálfum trján-
um – af einkafyrirtæki sem sjálft
á og rekur skóglendi? Skóglendi
til pappírsframleiðslu er auðlind
sem er í eigu einstaklinga og fyr-
irtækja þeirra. Sömu rök gilda
um fiskimiðin. Auðlindir með
ábyrgan eiganda eru ekki ofnýtt-
ar og eyðilagðar líkt og auðlindir
án eigenda. Þetta veit Morg-
unblaðið eftir áralöng viðskipti
sín við pappírsframleiðendur.
Það fer aldrei vel á því að æsa
sig upp og grípa til penna. Sú
regla er kennd í grunnskólum að
aldrei eigi að skrifa texta í reiði
sinni. Á þeirri reglu mætti skerpa
á ritstjórn Morgunblaðsins og
jafnframt að temja sér opna um-
ræðu þar sem rökrætt er um
staðreyndir en ekki einhliða
mynd af ástandi sjávarútvegs-
mála sem framleidd er í Hádeg-
ismóum.
Morgunblaðið og hatur í garð sjávarútvegs
Friðbjörn Orri Ketilsson gerir
athugasemdir við umfjöllun
Morgunblaðsins um sjáv-
arútvegsmál
»Mikilvægt er aðræða um sjávar-
útveg á Íslandi út frá
staðreyndum en ekki af
heift og æsingi. Að slást
við ímyndir hefur aldrei
skilað árangri.
Friðbjörn Orri
Ketilsson
Höfundur er formaður
Félags ungs fólks í sjávarútvegi.
FYRIR þremur ár-
um hóf hópur sem við
tilheyrum og starfar
innan KFUM og
KFUK jólagjafasöfnun
handa munaðarlausum
og veikum börnum í
borginni Kirovograd í
Úkraínu. Í gegnum
Evrópusamband KFUM höfðu skap-
ast tengsl við forsvarsmenn samtak-
anna í Úkraínu og í gegnum þau
barst okkur til eyrna að á svæðinu
byggi mikill fjöldi barna við erfiðar
aðstæður og örbirgð. Fljótt vaknaði
sú hugmynd að hægt væri að gleðja
þessi börn og gera þeim lífið auðveld-
ara með því að fá íslensk börn og all-
an almenning til að gefa þeim einfald-
ar jólagjafir, pakkaðar inn í skókassa.
Viðtökurnar voru undraverðar og á
þeim skamma tíma sem verkefnið
„Jól í skókassa“ hefur verið starfrækt
hefur það margfaldast að stærð.
Á hverju ári hafa fulltrúar hópsins
farið til Úkraínu og fylgst með dreif-
ingu jólagjafanna og skoðað að-
stæður á munaðarleysingjaheimilum,
barnaspítulum og skólum þar sem
hún hefur farið fram. Nokkrar um-
bætur hafa orðið á svæðinu frá því að
okkar fólk fór fyrst til Kirovograd í
byrjun árs 2005. Stjórnvöld hafa látið
meira fé til munaðarleysingjaheimila
þar sem aðstæður hafa verið afar
frumstæðar. Að sama skapi hefur
verkefnið náð að rétta fram hjálp-
arhönd til þeirrar uppbyggingar með
kaupum á þvottavélum, rúmdýnum,
tónlistarvörum o.fl. Sú upplifun að sjá
viðbrögð barnanna þegar þau fá jóla-
gjafirnar frá Íslandi segir okkur líka
að ekki þarf mikið til að hleypa gleði í
líf margra.
Jólagjafirnar eru einfaldar en jafn-
framt fjölbreytilegar og gagnlegar
fyrir börnin sem taka við þeim. Settir
eru margvíslegir litlir hlutir eins og
leikföng, skriffæri, hreinlætisvörur,
sælgæti og fatnaður í skókassa sem
pakkað er inn í jólapappír. Við mót-
töku skókassanna höfum við síðan
bætt í þá biblíumynd með texta úr
biblíunni á úkraínsku. Á heimasíðu
verkefnisins, www.skokassar.net, má
finna nákvæmari leiðbeiningar um
það hvað þarf að vera í skókassanum
og hvernig honum þarf að vera pakk-
að inn.
Fyrir jólin 2005 gáfu Íslendingar
rétt um 500 kassa til verkefnisins en í
fyrra voru þeir rúmlega 5.000. Hafa
góð viðbrögð gert okkur kleift, með
hjálp KFUM í Úkraínu, að koma
gjöfum til barna annars staðar í land-
inu. Ekki er vanþörf á. Þótt ýmislegt
horfi til betri vegar í landinu er at-
vinnuleysi víða mikið, fátæktin út-
breidd og heilbrigðisþjónustu fyrir þá
sem minna mega sín um margt
ábótavant.
Við viljum nota þetta tækifæri til
að þakka öllum þeim sem tekið hafa
þátt í og hjálpað okkur við fram-
kvæmd verkefnisins. Víða um land
hafa fórnfúsir einstaklingar lagt mik-
ið af mörkum við að hvetja fólk til að
búa til gjafir, safna þeim saman og
koma til miðstöðvar söfnunarinnar í
húsi KFUM og KFUK, Holtavegi 28.
Hefur þar síðastliðin þrjú ár skapast
ótrúlega skemmtilegt andrúmsloft á
lokadegi söfnunarinnar þar sem fjöldi
fólks hefur mætt með gjafir, þegið
léttar veitingar og kynnt sér verk-
efnið frekar. Í ár verður þessi dagur
haldinn laugardaginn 3. nóvember á
sama stað og áður.
Að síðustu viljum við hvetja sem
allra flesta til að slást í för með þeim
mikla fjölda barna, fullorðinna, leik-
skóla, grunnskóla og félagasamtaka
sem gefa jól í skókassa og taka þátt í
verkefninu með okkur. Þannig má
læra af eigin raun að það er sann-
arlega sælla að gefa en þiggja.
Gefum jól í skókassa
Björg Jónsdóttir og
Þorsteinn Arn-
órsson segja frá
jólagjafaverkefni
KFUM og KFUK
» Verkefnið „Jól í skó-kassa“ fer í gang
fjórða árið í röð þar sem
fátækum börnum í
Úkraínu eru gefnar
jólagjafir.
Þorsteinn Arnórsson
Höfundar sjá um framkvæmd
verkefnisins Jól í skókassa.
Björg Jónsdóttir
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
ÍSLAND er orðið hlutabréfaland.
Á mannamótum er rætt um mark-
aðinn, vextina, gengið og allt þetta
sem áhrif hefur á gengi hlutabréf-
anna. Allir sjá eftir að hafa ekki
keypt pepsíverksmiðjuna á Ak-
ureyri sem varð grunnurinn að
auði Björgólfs. En málið er að það
er ekki pepsíverksmiðjan sem
gerði það að verkum að Björgólfi
áskotnaðist fé; það voru allt aðrir
hlutir sem því réðu. Akureyrarbær
hefði því ekki á endanum orðið rík-
asta bæjarfélag heims með því að
kaupa fabrikkuna. Svona er þetta
nú með atvinnurekstur hins op-
inbera. Það er ekki öldungis víst
að tækifæri til nýsköpunar séu
best nýtt með því að setja ágóðann
af vatnsveitunni í nýsköpun.
Kannski er ástæða til að rifja
upp fyrstu blaðsíðurnar í hluta-
bréfaverðlagningunni. Verð á
hlutabréfum, í nýjum fyrirtækjum
sem gömlum ræðst af þeim vænt-
ingum sem menn gera sér um
hagnað af þeim, hvenær hagnaður-
inn muni falla til (vöxtum) og
áhættu. Þess vegna hagnast menn
aldrei af því einu að bíða með sölu
á eignum sínum. Þetta lögmál er í
fullu gildi um eignir hins opinbera
sem annarra. Biðin sjálf er bætt
upp með vöxtum. Svo einfalt er
það. – En af hverju að rifja þetta
upp? Það er vegna þess að þessi
barnalærdómur (að maður hélt) er
greinilega ekki jafn vel kynntur og
ætla mátti; að minnsta kosti ekki
kenndur á læknadeildinni eða víð-
ar.
ERLENDUR
HÁLFDÁNARSON,
fv. bæjarstjóri á Selfossi
og starfsmaður Sýslumannsins
á Selfossi.
Hagfræði handa óvitum
Frá Erlendi Hálfdánarsyni:
SÍÐUSTU daga hafa orðið nokkrar
umræður um skaðsemi bókarinnar
„Tíu litlir negrastrákar“. Eru sumir
„felmtri slegnir“ yfir útgáfunni svo
vitnað sé í einn viðmælanda rík-
issjónvarpsins um daginn. Andmæl-
endur bókarinnar telja að lituð börn
verði lögð í einelti ef ólitaðir jafn-
aldrar þeirra fái bókina í hendur.
Til er lausn á þessu vandamáli.
Árið 1924 gaf Prentsmiðjan Guten-
berg út lítið kver sem heitir „Lang-
ferðamenn og labbakútar“. Í þessu
kveri stældi Hallgrímur Jónsson
skólastjóri kvæðið „Ten little nig-
gerboys“, en þurrkar af þeim litinn
og kallar þá labbakúta. Myndirnar í
bókinni gefa til kynna að labbakút-
arnir séu hvítir, en ekki svartir.
Þessi bók er eins og „Tíu litlir negra-
strákar“ ein af fyrstu barnabókum
landsins. Með því að gefa þessa bók
út samhliða má gera ráð fyrir að
jafnvægi komist á kynþáttamis-
réttið. Labbakútarnir eru, eins og
negrastrákarnir, seinheppnir og
stundum dálítið heimskir þó að allt
fari vel að lokum. Má þá búast vil að
broddurinn verði dreginn úr vænt-
anlegu einelti litaðra barna ef þau
geta veifað þessari bók á móti.
HALLGRÍMUR MAGNÚSSON
læknir.
Tíu litlir negrastrákar – Lausnin fundin?
Frá Hallgrími Magnússyni: