Morgunblaðið - 01.12.2007, Blaðsíða 6

6 LAUGARDAGUR 1. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
ÍTREKUÐ slys á börnum og ung-
lingum á mótum Háaleitisbrautar og
Fellsmúla valda íbúum í hverfinu
gífurlegum áhyggjum og hefur ver-
ið gengið frá undirskriftalistum með
kröfum til borgaryfirvalda um úr-
bætur. Nú síðast í fyrradag varð enn
eitt slysið þegar ekið var á 14 ára
stúlku á gangbraut, Emmu Elísu
Hjartardóttur, með þeim afleið-
ingum að hún tvíhandleggsbrotnaði.
Að minnsta kosti þrívegis áður hefur
verið ekið á börn á gangbrautinni og
því til viðbótar má nefna að Emma
Elísa hefur tvívegis orðið fyrir bíl á
þessum stað.
Móðir hennar, Sigrún Eva Rún-
arsdóttir, segir bíla oft koma á mik-
illi ferð úr Fellsmúlanum og að
þessu sinni hafi bílstjórinn ekki séð
barnið. Þannig háttar til að bílar
keyra á grænu beygjuljósi yfir
gatnamótin um leið og grænt ljós
logar fyrir gangandi vegfarendur.
„Fyrir utan þau slys sem hafa orðið
þarna, höfum við foreldrarnir í
hverfinu einnig orðið vitni að þegar
legið hefur við slysi. Við höfum séð
þegar bílar nauðhemla fyrir framan
börnin. Bílstjórarnir gera sér ekki
grein fyrir því að gangandi vegfar-
endur eru að fara yfir á grænu ljósi.
Börnin fara eðlilega af stað yfir göt-
una um leið og þau sjá græna ljósið,“
segir hún.
„Þegar við höfum haft samband
við borgaryfirvöld hafa svörin verið
á þá leið að búið sé að gera áætlanir
fyrir svæðið en þær séu ekki á fjár-
lögum. Ég veit ekki hvað þarf að
gerast til þess að framkvæmdir í ör-
yggisátt þarna komist á fjárlög.
Þetta er slysagildra sem þarf að laga
tafarlaust.
Við erum ósáttust við að þurfa að
treysta ökumönnum fyrir því að
keyra ekki yfir börnin mín þegar
þau ganga þarna yfir,“ segir Sigrún.
Í fyrra skiptið þegar ekið var á dótt-
ur hennar, í ársbyrjun 2006, hafði
ökumaðurinn ekki hirt um að skafa
rúðurnar á bílnum sínum og sá ekki
stúlkuna þegar hún fór yfir götuna.
Það sem varð henni til bjargar þá
var skólataskan sem tók af henni
fallið, en eigi að síður marðist hún
illa. Slysið að þessu sinni var öllu al-
varlegra því að olnboginn og úlnlið-
ur brotnuðu við höggið.
Fellsmúlann að botngötu
Birgir Björnsson, formaður
hverfasamtaka Háaleitis norðurs,
segir samtökin hafa barist fyrir úr-
bótum við Fellsmúla með því að loka
götunni fyrir ofan gatnamót við
Síðumúla. „Þannig yrði Fellsmúlinn
gerður að botngötu,“ bendir hann á.
„Undirskriftasöfnun með þessari
kröfu er að ljúka og við eigum von á
að fá fund með borgarstjóra innan
tveggja vikna og afhenda honum
undirskriftalistana.“
Íbúasamtökin vilja með breyting-
unum losna við gegnumstreym-
isumferð um Fellsmúlann og segir
Birgir að langmestur hluti umferð-
arinnar um Fellsmúlann hafi ekkert
með íbúana þar að gera. „Við skoð-
um hverfið út frá þörfum barna og
unglinga og viljum gera umhverfið
barnvænlegra. Benda má á að ekið
var á 8 ára stúlku á Háaleitisbraut í
fyrra og í hverfinu hafa orðið mjög
alvarleg slys á börnum á und-
anförnum árum og áratugum.
10 þúsund bílar um Fellsmúlann
Það fara um 10 þúsund bílar um
Fellsmúlann á sólarhring og flestir
þeirra koma íbúunum sjálfum ekk-
ert við. Þessi mikli umferðarþungi
hefur áhrif á möguleika barna til að
ferðast um hverfið til að hitta hvert
annað. Yngri börn fara ekki yfir
þessar götur, Fellsmúla og Háaleit-
isbraut og það er hrein félagsleg
hindrun. Heitasta ósk okkar er að
bæði Fellsmúlinn og Háaleit-
isbrautin verði botngötur til að losna
við gegnumstreymi bíla. Með þessu
móti mætti girða fyrir slys á börnum
sem eiga sér þarna stað,“ segir Birg-
ir.
Ítrekað ekið á börn og
foreldrar krefjast úrbóta
Tvívegis hefur verið ekið
á unga stúlku á mótum
Fellsmúla og Háaleitis-
brautar á tæpum tveim
árum. Önnur slys hafa
einnig orðið og enn oftar
hefur legið við slysum.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Vilja úrbætur Emma Elísa með móður sinni, Sigrúnu Evu Rúnarsdóttur.
Í HNOTSKURN
»Dagur B. Eggertsson borg-arstjóri segist munu fara yfir
umferðarmálin með íbúasamtök-
unum.
»Borgarstjóri segir að 130milljónir króna verði settar í
aðgerðir á næsta ári þar sem
þörfin er brýnust.
»Ekki sé ólíklegt að Fells-múlinn verði fyrir valinu
þegar ráðist verður á slysagildr-
ur í borginni.
»Fellsmúli tengir samanGrensásveg og Háaleit-
isbraut.
Íbúar í Háaleiti hafa fengið sig fullsadda af slysagildru við Fellsmúla
INGIBJÖRG Sól-
rún Gísladóttir
utanríkisráðherra
tók í vikunni þátt í
15. ráðherrafundi
Öryggis- og sam-
vinnustofnunar
Evrópu, ÖSE. Í
ræðu utanríkis-
ráðherra kom
fram að ÖSE og
forverar þess
hefðu átt þátt í því að skapa varanleg-
an frið, hagsæld og lýðræði í Evrópu.
Ítrekað var mikilvægi kosningaeft-
irlits á vegum lýðræðis- og mannrétt-
indaskrifstofu ÖSE (ODIHR) til að
tryggja frjálsar og lýðræðislegar
kosningar í aðildarríkjum samtak-
anna. Lýst var yfir stuðningi ís-
lenskra stjórnvalda við starf ÖSE
gegn mansali, sérstaklega kvenna og
barna. Þátttaka kvenna í ákvarðana-
töku á öllum stigum í ÖSE væri mik-
ilvæg eins og í öðrum alþjóðastofn-
unum, segir í frétt frá ráðuneytinu.
Þá fjallaði ráðherra um málefni Kos-
ovo, samninginn um hefðbundinn
herafla í Evrópu (CFE) og fyrirhug-
að landamærasamstarf við Afganist-
an.
Í tengslum við fundinn átti utan-
ríkisráðherra einnig tvíhliða fundi
með starfssystkinum. Á fundum með
Portúgal, sem nú gegnir formennsku
í ESB, og Slóveníu, sem tekur við for-
mennsku í ESB um áramót, talaði
ráðherra máli Friðarnefndar palest-
ínskra og ísraelskra kvenna, sem hún
er heiðursfélagi í.
Mikilvægi
kosninga-
eftirlits
ítrekað
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
BENSÍNBÍLL valt á hliðina
skammt frá afleggjaranum að Ljót-
arstöðum í Austur-Landeyjum í
gær. Ökumann sakaði ekki. Eitt-
hvert bensín lak úr bílnum, að sögn
lögreglu á Hvolsvelli. Snörp vind-
hviða feykti bílnum út í vegarkant
sem gaf sig og við það valt bíllinn.
Bensínbíll
á hliðina
♦♦♦
L
itla Dmitri, 10 ára, tekst að
hitta í annað augað á Edu-
ard Limonov og Boris, 12
ára, tekst að hitta í eyrað á
Garry Kasparov. Við erum
stödd á torgi í litlum bæ í Rússlandi þar
sem ný tómstundaiðja hefur verið tekin
upp: 5 myndir af „óvinum ríkisins“
hanga utan á vegg bíóhúss, og krökkum
er boðið upp á pílukast. Þau skulu hitta
hvern óvin sem oftast með oddhvössum
örvunum og fá vegleg sigurlaun að lok-
um ef vel tekst til.
Aðgerða- og andvaraleysi Vest-
urlanda gagnvart grófum mannréttinda-
brotum, ofbeldi og skipulagðri innræt-
ingu haturs kemur ekki á óvart. Það er
bara „business as usual“. Með blóð-
ugustu samtímasögu allra álfa á bakinu
erum við yfirfull af fagurgala um lýð-
ræði, frelsi og mannréttindi, en þegar á
reynir að við stöndum við stóru orðin
virðast viðskiptahagsmunirnir alltaf
vega þyngst. Kína er bara Kína og hefur
alltaf verið Kína, hvað eigum við að tala
um mannréttindi við þá – upp með rauða
dregilinn fyrir forsetann, beint út á
Leifsstöð með Falun-Gong.
Það sem kemur hins vegar á óvart er
hversu illa upplýst við erum. Við virð-
umst t.d. almennt ekki vera með það á
hreinu að Vladimir Pútín er einræð-
isherra sem hefur með kerfisbundnum
hætti reynt að slökkva alla lýðræðislega
neista í Rússlandi. Hann er fyrrverandi
sérþjálfaður KGB-maður: hann veit
hvað til þarf til að ná til sín ægivaldi mið-
stýringar og einræðis.
Pútín hefur komið fyrir kattarnef
ýmsum lýðræðislegum réttindum sem
við lítum á sem sjálfsögð og hann hefur
kerfisbundið grafið undan sjálfstæðu
dómskerfi. Fjölmiðlarnir eru áróð-
ursmaskínur Kremlar og Pútín hefur
fullkomnað arfleifð og innviði Sovét-
kommúnismans í þeim efnum – hann og
hans menn eru sennilega enn skilvirkari,
snjallari og víðtækari heldur en gamla
Sovét í áróðursbransanum. Af innsæi
hefur Pútín einnig tekið upp ýmsar af
þeim áróðursklisjum sem notaðar voru í
gömlu Sovétríkjunum, blásið í þær nýju
lífi og sveigt til eigin nota. Hinar gömlu
möntrur um að Rússland sé „umlukið
óvinum“ og að í gangi sé „alheims-
samsæri gegn Rússlandi“ lifir nú aftur
góðu lífi.
Sumir halda því fram að Pútín og
stjórnarhættir hans megi þó eiga það að
í Rússlandi sé þokkalegur „stöðugleiki“.
Ég held að hlutverk Pútíns í meintum
stöðugleika sé gróflega ofmetið, en jafn-
vel þótt þetta væri rétt, hvað má slíkur
„stöðugleiki“ kosta? Má hann kosta mál-
frelsið? Má hann kosta það að hægt sé
að kasta fólki í fangelsi án dóms og laga?
Má hann kosta það að hættulegir blaða-
menn séu drepnir? Má hann kosta það
að fólki með ólíkar skoðanir sé hótað?
Má hann kosta það að fólk megi ekki
mótmæla friðsamlega? Má hann kosta
frelsi og sjálfstæði fjölmiðla? Þegar Hitl-
er var við völd komu lestirnar alltaf á
réttum tíma. Hvað skyldi heraginn í
Þýskalandi nasismans hafa kostað?
Einna óhuggulegast við þróunina í
Rússlandi, sem alltof lítið er talað um, er
uppgangur þjóðernisöfga og skipulagðs
haturs. Fádæma útbreiðsla æskulýðs-
samtaka Pútíns á sér í raun og sann eina
fyrirmynd: Hitlersæskuna. Það er ekki
öllum sem fara í göngur á götum úti í
Rússlandi hent í fangelsi. Þeir sem
ganga um og hrópa „Umburðarlyndi er
AIDS, Rússland, Rússland!“, þurfa ekki
að vera hræddir um að við þeim sé
hreyft.
Garry Kasparov var þjóðhetja í gömlu
Sovétríkjunum og Rússlandi öllu – og
það þrátt fyrir að vera ekki óskabarn
Kremlar. Hann var margsinnis kjörinn
mesta íþróttahetja Rússa og skaut í
þeim efnum margföldum Ólympíu-
meisturum og öðru afburðafólki á bakvið
sig. Hann er einn almesti snillingur
skáksögunnar og magnaður maður.
Það var því stórt og afdrifaríkt skref
persónulegs hugrekkis þegar Garry
Kasparov fór út í pólitík að mótmæla
Pútín. Hann hefði einfaldlega getað
haldið áfram að lifa hinu góða og ljúfa
lífi, bæði í Rússlandi og úti um allan
heim – þóknanlegur stjórnvöldum og
hetja í eigin landi. En honum var mis-
boðið og hann stóð upp og hóf baráttu
sem allir eru sammála um að sé nær
vonlaus. Garry Kasparov er til hægri í
pólitík en umfram allt er honum umhug-
að um að Rússland nútímans byggist
upp sem lýðræðisríki. Í fleiri ár hefur
nafn hans nú kerfisbundið verið dregið
niður í svaðið af áróðursmaskínum Pút-
íns. Pútín hefur þó hingað til ekki lagt í
að stinga honum í fangelsi, enda er
Kasparov dáður af fólki út um allan
heim. Frægð hans gefur bæði honum og
öðrum mótmælendum í Rússlandi
ákveðið skjól, og yfirvöldum tiltekið að-
hald.
En til þess að þetta skjól virki þarf
umheimurinn að láta í sér heyra. Ef við
sitjum öll hjá á meðan Pútín hneppir
saklaust fólk í fangelsi þá sér hann að
hann kemst upp með að traðka á lýðræð-
inu átölulaust. Mikilvæg hugtök eru oft
ofnotuð og misnotuð og toguð og teygð á
alla kanta, en í Rússlandi dagsins í dag
stendur baráttan um nákvæmlega þetta:
frelsi, mannréttindi og lýðræði.
Í smæð okkar breytum við Íslend-
ingar kannski engu um þróun mála í
Rússlandi. En við getum verið rödd sem
segir sitt. Eigum við Íslendingar í það
minnsta ekki að gera athugasemdir við
grimmilegt niðurbrot rússneskra stjórn-
valda á lýðræðislegum grundvall-
aratriðum og aðför að saklausu fólki?
Það kostar okkur ekki neitt að láta
skoðanir okkar í ljós. En það gæti kostað
Kasparov og félaga hans frelsið og að
lokum jafnvel lífið ef allir sitja alltaf hjá.
Hvað kostar Kasparov?
»Með blóðugustu sam-tímasögu allra álfa á
bakinu erum við yfirfull af
fagurgala um lýðræði,
frelsi og mannréttindi.
Guðfríður Lilja
Grétarsdóttir
PISTILL
Hljóðpistlar Morgunblaðsins,
Guðfríður Lilja Grétarsdóttir
les pistilinn
HLJÓÐVARP mbl.is