Morgunblaðið - 01.02.2008, Síða 34

34 FÖSTUDAGUR 1. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Eiríkur ÓliJónsson fæddist
á Sveðjustöðum í
Húnaþingi vestra
27. febrúar 1922, en
fluttist með for-
eldrum sínum að
Neðri-Svertings-
stöðum þrem árum
síðar. Hann and-
aðist á Landspít-
alanum í Fossvogi
19. janúar síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Hólmfríður
Bjarnadóttir, f.
13.10. 1891, d. 24.4. 1981, og Jón
Eiríksson, f. 22.6. 1885, d. 10.2.
1975. Systkini Eiríks eru: 1) Guð-
finna, f. 23.4. 1917. Maður hennar
var Böðvar Friðriksson (1918-
1970). Þau eignuðust sjö börn. 2)
Ingunn, (1919-1979). Maður henn-
ar var Bjarni Sig. Bjarnason
(1920-1997). Þau eignuðust þrjú
börn. 3) Þorgerður, f. 14.8. 1920.
Maki hennar var Jón Friðriksson
(1918-2007). Þau eignuðust þrjú
börn. 4) Bjarni, f. 7.12. 1924. Maki
Eiríkur á Svertingsstöðum
gerði ekki víðreist um ævina.
Hann lifði og starfaði nánast alla
sína tíð í sinni sveit, Miðfirðinum,
þar sem hann var fæddur og upp-
alinn. Hann naut þeirrar mennt-
unar sem boðið var upp á í dreif-
býli á hans æskudögum, farskóla
og fermingarundirbúnings, en
hann var elskur að bókum og
fylgdist alltaf vel með. Að auki
stundaði hann nám í Laugaskóla
sem þá var undir stjórn Leifs Ás-
geirssonar og bjó lengi að þeirri
vist. Hann tók við búi á Svertings-
stöðum árið 1964 ásamt Bjarna
bróður sínum og fjölskyldu hans
þegar foreldrar þeirra hættu bú-
skap og fluttu til Reykjavíkur. Ei-
ríkur var glöggur og natinn skep-
nuhirðir og átti arðsamt bú og bjó
við sauðfé og hross. Hann var
hestamaður góður og naut þess,
einkum á yngri árum, að eiga gæð-
inga. Árið 1991 flutti hann sig um
set og settist að á Laugarbakka
þar sem hann keypti sér einbýlis-
hús: var það honum heillaspor;
hann var gestrisinn og góður heim
að sækja frændum og vinum..
Útför Eiríks fer fram frá Mel-
staðarkirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 14.
hans var Guðrún Sig-
urðardóttir, f. 16.7.
1937 og eiga þau þrjú
börn. 5) Guðlaug, f.
22.6. 1926. Maður
hennar var Ólafur
Guðjónsson (1928-
1975). Börn þeirra
eru fjögur. 6) Snorri,
f. 15.5. 1928. Maki
hans var Guðrún
Gísladóttir, f. 3.6.
1929. Þau eignuðust
sex börn. 7) Stefán, f.
6.3. 1930. Maki hans
er Esther Garð-
arsdóttir, f. 29.3. 1935. Þau eiga
þrjú börn. 8) Ólafur, f. 27.11. 1931.
Maki hans er Lilja S. Frímanns-
dóttir, f. 12.10. 1938. Þau eign-
uðust þrjú börn. 9) Gunnlaugur
Ragnar, f. 22.1. 1933. Maki hans er
Kristrún Ásgrímsdóttir, f. 25.7.
1943. Þau eiga fjögur börn. 10)
Ragnheiður Jónsdóttir f. 20.11.
1935. Maður hennar var Ingimar
Erlendur Sigurðsson, f. 11.12.
1933. Börn þeirra eru fjögur. Öll
systkinabörn Eiríks eru á lífi.
Eiríkur var stóri bróðir minn, hann
var elstur af sex bræðrum mínum og
líka langstærstur. Frá barnsárum
mínum eru margar minningar tengd-
ar Eiríki – hvað ég þurfti að líta hátt
upp til að horfa á andlit hans, hvernig
hann gat teygt sig eftir hlut sem mér
sem mér fannst langt frá, hvað það
var spennandi þegar hann tók mig í
fangið og lyfti mér hátt upp yfir höfuð
sér – það var eins og fara í flugferð.
Þegar ég trítlaði með honum um tún-
ið og hann leiddi mig minnist ég þess
ég hvað hönd hans var stór og hlý. Ég
þurfti alltaf að hlaupa til að hafa við
honum því hann var svo skreflangur.
Eiríkur bróðir var ekki hávaða-
maður, öll hans framkoma var kyrr-
lát og fumlaus. Þegar hann stjórnaði
okkur yngri systkinum sínum við
vinnu, t.d. við heyskap og önnur bú-
verk, gerði hann það ævinlega rólega
og hlýlega og með sanngirni, svo okk-
ur öllum fannst sjálfsagt að fara að
tilmælum hans. Hann ólst ekki upp
við auðveldar aðstæður, var fjórði í
röðinni af ellefu systkinum. Það fór
því ekki hjá því að mikil ábyrgð og
vinna legðist fljótt á hans ungu
herðar.
Það var erfitt að framfleyta stóru
heimili á þessum tíma og það má gera
sér í hugarlund að sár kvíði hafi oft
legið í loftinu þó að það væri kannski
aldrei orðað. Eiríkur varð fljótt að-
alstoðin í búskapnum og búskapur lá
reyndar vel fyrir honum, hann var
mikið fyrir skepnur, hafði ánægju af
að hirða um fé og fórst það mjög vel
úr hendi og var einkar laginn við
hesta og góður tamningamaður; alla
ævi átti hann góða hesta.
Það sem einkenndi störf Eiríks
bróður var einstök snyrtimennska og
reglusemi. Óvíða hefði mátt finna
fjárhús sem jafnvel var gengið um og
eins var um hey og hlöður. Þetta voru
eiginleikar sem hann sótti í báðar
ættir. Foreldrar okkar, þó að ólík
væru um margt, voru samvalin í því
að halda öllu úti sem inni í röð og
reglu og fara vel með alla hluti. Þegar
við systkini Eiríks og frændfólk kom-
um við hjá honum á Laugarbakka var
ævinlega allt í röð og reglu og hann
tók glaður á móti gestum. Eiríkur
hafði ekki létta lund, var alvörugefinn
og í raun bæði feiminn og viðkvæmur
og það varð til þess að hann dró sig
oft í hlé þó að hann hefði í raun nóg til
mála að leggja. En hann eignaðist
samt góða vini og þeim sem náðu að
kynnast honum þótti vænt um hann.
Hann gat líka verið glaður á góðri
stund og mér er það sérlega minn-
isstætt, alveg frá því ég var ungling-
ur, hvað mér fannst hann fallegur
þegar hann var glaður og hýran blik-
aði í augunum á honum. Mér fannst
hann reyndar alltaf fallegur, með sitt
þykka dökkbrúna hár sem fór svo vel,
stórt nefið sem mér fannst svo glæsi-
legt og reglulega andlitsdrætti.
Eiríkur hafði alltaf mjög gaman af
að syngja. Hann hafði bjarta rödd og
var mjög lagviss. Og þegar þeir
bræður hittust eða í góðra vina hópi
var oft sungið mikið, ekki síst ef þeir
höfðu sopið aðeins á söngvatni! Eirík-
ur fylgdist vel með þjóðmálum, las
mikið meðan hann hafði orku til en
ljóð stóðu hug hans næst. Ég kveð
Eirík bróður minn með söknuði en
þakklæti í hjarta, hann var mér bæði
vinur og góður bróðir.
Ragnheiður Jónsdóttir.
Eiríkur ólst upp á Neðri-Svert-
ingsstöðum ásamt tíu systkinum sín-
um. Hann tók við búi foreldra sinna
ásamt Bjarna bróður sínum og þeir
voru með sauðfé og hross en Eiríkur
hafði sérstaklega mikinn áhuga á
hrossum og hrossarækt.
Árið 1991 flutti hann á Laugar-
bakka en þá tók Ingi sonur Bjarna
við búinu. Eiríkur hélt þó áfram að
vera með fé og hross, eingöngu hross
síðustu árin, og keyrði hann á hverj-
um degi að Svertingsstöðum til að
huga að skepnunum, enda bóndi af
lífi og sál.
Það var einmitt í þessari daglegu
vitjun sem hann lenti í bílslysi og var
fluttur með þyrlu til Reykjavíkur
mikið slasaður. Viku síðar lést hann á
Landspítalanum.
Fjölskyldan mín er mikið í hesta-
mennsku og þegar ég var lítil var
pabbi með hross frá Eiríki á húsi og
þau hross voru oftar en ekki aðalgæð-
ingarnir í húsinu. Nú seinni ár höfum
við aðallega fylgst með hrossunum
hans í tamningu ásamt Gunnlaugi og
Stefáni bræðrum hans og Eika syni
Gunnlaugs og látið hann vita hvernig
gengi með þau. Síðasta ár eignaðist
ég tvo hesta frá Eiríki, annan fékk ég
að gjöf en hinn keypti ég. Einnig gaf
hann systur minni hest en hann var
mjög ánægður með hestaáhuga okk-
ar.
Er Eiríkur flutti á Laugarbakka
og fór að búa einn þá gaf Snorri afi
honum matreiðslubók sem heitir því
skemmtilega nafni: Unga stúlkan og
eldhússtörfin. Hann hefur líklega
lært eitthvað af henni enda orðinn
mjög góður í að elda hafragraut,
sveskjugraut, ávaxtagraut og kart-
öflumús, svo sauð hann oft saltkjöt
með.
Hann var mikill snyrtipinni, alltaf
voru hlutirnir í röð og reglu og allt
hreint. Garðurinn yfirleitt í mjög
góðu standi en afi Snorri var afar
duglegur við að hjálpa honum á þeim
vettvangi.
Þegar við fjölskyldan fórum að
heimsækja hann, sem við gerðum
nokkuð oft á ári, þá eldaði mamma
alltaf lambalæri á gamaldags hátt;
með brúnuðum kartöflum, sultu,
grænum baunum og rauðkáli. Henni
datt ekki í hug að bjóða honum upp á
eitthvað framandi eða eitthvað grænt
því það fannst honum ekki gott. Eitt
eftirminnilegt atvik átti sér stað eitt
sinn við matarborðið. Mamma gaf Ei-
ríki rauðvín og hann fékk sér sopa og
sagði: ,,Þetta er vont.’’ Svo vorum við
að ganga frá og rauðvínskannan var
enn rúmlega hálffull en þá sá hann
kaffibolla með gömlu kaffi í og hellti
því út í rauðvínskönnuna enda þótti
honum þetta bölvaður óþverri.
Alltaf var gaman að koma til Eiríks
eða Eireks eins og systkini mín köll-
uðu hann og iðulega fengu vinir eða
vinkonur okkar systkinanna að koma
með og fannst þeim það mjög
skemmtilegt. Það var sérstaklega
skemmtilegt að koma þegar var verið
að rétta í Miðfjarðarrétt og þá komu
Stefán, Laugi og Eiki yfirleitt líka. Þá
var glatt á hjalla og eftir nokkur glös
var Eiríkur gamli farinn að syngja
Sofðu unga ástin mín og jafnvel voru
stigin dansspor.
Ég vil þakka Eiríki fyrir samfylgd-
ina og á ég eftir að sakna þess að geta
ekki heimsótt hann oftar.
Bryndís Snorradóttir.
„Þú ert alveg eins og hann Eiríkur
frændi þinn“ var stundum sagt við
mig á bernsku- og byrjandi unglings-
árum þegar ofvöxtur hafði hlaupið í
skrokkinn. Ég þótti vera langur og
álappalegur, fætur og handleggir
teygðu sig langt út frá búknum,
barnslegt andlit og bólugrafið klætt
stækkandi nefi og svo átti ég það til
að draga úr ofvextinum með því að
beygja bakið fram og keyra herðarn-
ar niður. Við vorum að einhverju leyti
hliðstæður. Enda skyldir. Báðir lang-
ir og mjóir. Hann kominn til manns
en ég að vaxa úr grasi. Nú hefur hann
kvatt og þrátt fyrir allt, nokkuð svip-
lega. Er við hæfi að minnast hans í
ljóði Guðmundar Böðvarssonar, Fal-
ið í grasi úr ljóðabókinni Minn guð og
þinn:
Þú færð að sofa er vorsins vörmu hendur
vagga í gælni og rælni stráum ungum
og ljósgrænn stararsprotinn talar tungum
við tjarnarvatnið blátt,
en drottins sól, á degi mikils friðar,
hún dregur örþunn slæðutjöld til hliðar:
ó hafið ekki hátt,
Föðurbróðir minn Eiríkur Jónsson
frá Svertingsstöðum var bóndi af
bestu gerð, fylgdi ekki tækninýjung-
um af sérstakri ástríðu heldur því
sem aðstæðurnar og skynsemin
sögðu honum, jarðbundinn og íhalds-
samur en um leið róttækur í bestu
merkingu þeirra orða. Hann stóð fyr-
ir búi alla sína starfsævi en eignaðist
hvorki konu né börn heldur má segja
að hann hafi gengið að eiga jörðina og
þær skepnur sem hann fóstraði. Ei-
ríkur var hógvær maður og stilltur í
fasi. Hann dró frekar úr en að ýkja,
sagði færra að fyrra bragði, var
þeirrar gerðar að leggja frekar út af
fullyrðingum annarra en að halda
sínum á lofti. Hógværðin birtist í orð-
um hans og atgervi, hvernig hann
heilsaði og kvaddi með hægð, róm-
urinn lágur en röddin djúp og hans
stóru og gripsterku hendur sem vitn-
uðu um vinnusemi og trúmennsku
voru unglingspilti og fullorðnum
manni alltaf hlýjar og notalegar við-
komu.
Á uppvaxtarárunum við lækinn í
Hafnarfirði vissi ég alltaf af þessum
frænda mínum norður í Miðfirði. Við
hittumst reyndar sjaldan en þó stöku
sinnum. Þá þótti mér hann vera
grannur, sterklegur og hávaxinn. Nú
þykir mér hann hafa verið stórglæsi-
legur, á gömlum ljósmyndum rak-
andi í teignum eða uppstilltur ásamt
systkinum sínum við nýbyggðan bæ-
inn. Síðar lágu leiðir okkar saman
þegar ég var sendur í sveit að Syðri-
Völlum, bæjarstrákur í fyrsta sinn
sendur einn út í heim og hafði aldrei
slegið í afturenda á belju eða stokkið
yfir afrennslisskurð, hvað þá mokað
flór eða snúið heyi. Þá kom Eiríkur
frændi í heimsókn og það þótti mér
vænt um. Í gegnum símann fæ ég þau
skilaboð að hann vilji hitta mig, sjá
hvernig ég hef það í sveitinni og á
hlaðinu réttir hann mér höndina,
dregur fram pípuna og eftir kaffi og
samræður að íslenskum sveitasið er
að lokum kominn tími til að kveðjast
með litlum látum en kærri þökk:
og hratt og kyrrlátt yfir undirlendi
og allt til miðra hlíða skugga vefur
af litlu skýi. Hljóður hreyfir við
hárlokkum þínum góður blær.
Þú sefur.
Falið í grasi, fallið þér úr hendi,
þitt gamla leikfang liggur þér við hlið.
Jón Özur Snorrason.
Eiríkur Óli Jónsson
Helga Ingimundar-
dóttir var öðru fremur góð kona.
Hún er mér í minni nánast frá því
ég fyrst man eftir mér og líklega er
ekkert orð sem lýsir henni betur en
að hún hafi verið góð. Helga var
mágkona móður minnar, gift Sveini
Benediktssyni. Hún átti afmæli á
Þorláksmessu og afmælisveisla á
Miklubrautinni var fastur punktur í
aðdraganda jólanna hjá minni fjöl-
skyldu. Það var bæði frændsemi og
vinátta milli fjölskyldnanna.
Mömmu þótti vænt um bræður sína
Helga Ingimundardóttir
✝ Helga Ingi-mundardóttir
fæddist í Kald-
árholti í Holta-
hreppi í Rang-
árvallasýslu 23.
desember 1914. Hún
andaðist á hjúkr-
unarheimilinu
Skógarbæ hinn 22.
janúar síðastliðinn
og fór útför hennar
fram frá Dómkirkj-
unni 30. janúar.
og sagði aldrei við þá
styggðaryrði svo ég
muni. Bræðurnir voru
allir fyrirferðarmiklir
í þjóðlífinu og stund-
um fannst mömmu
það hafa gleymst að
foreldrar hennar
hefðu líka átt dætur.
En hún var mjög stolt
af þeim bræðrum og
studdi þá þegar hún
gat. Þeir voru henni
líka góðir.
Líklega hefur það
verið þegar Ólafía
Pétursdóttir, ömmusystir mín, varð
níræð, að Sveinn hélt ræðu. Hann
var til þess sjálfkjörinn sem elsti
fulltrúi sinnar kynslóðar. Hann tal-
aði fallega um móðursystur sína en
eitt festist í huga mér öðru fremur.
Hann sagði frá því þegar hann kom
fyrst með Helgu að Laugavegi 66.
Þá sagði Ólafía við hann: „Haltu í
hana þessa.“ Sveinn bætti við: „Það
gerði ég og það var mín gæfa í líf-
inu.“ Kannski minnist ég þessa
vegna þess að ég var ekki vanur því
að þau systkini væru að flíka til-
finningum sínum. Enginn efaðist
um réttmæti þessara orða. Helga
var akkeri í lífi Sveins og sá um
heimilið meðan hann sá um að reka
fabrikkur hér og þar um landið. Ég
held að Sveinn hafi kunnað að
keyra bíl en hann vildi miklu heldur
að Helga keyrði. Það var óvenju-
legt á þeim árum.
Helga var höfðingi heim að
sækja og þó að hún væri róleg og
tranaði sér alla jafna ekki fram í
margmenni hafði hún góða kímni-
gáfu. Helga hélt góðri heilsu langt
fram eftir aldri og kom á manna-
mót. Það var gaman að sjá hana á
slíkum stundum, alltaf sjálfri sér
líka. Síðustu árin bjó hún í Skóg-
arbæ ásamt Ragnheiði systur sinni.
Það varð stutt á milli andláts þeirra
systra og nú hefur enn verið höggv-
ið skarð í nánustu fjölskyldu þeirra.
Á þessari stundu minnumst við
góðrar konu með hlýju. Ég sendi
afkomendum Helgu Ingimundar-
dóttur og öðru venslafólki samúð-
arkveðjur.
Benedikt Jóhannesson.
Amy Engilberts
hefur kvatt, þessi sér-
stæða kona sem sann-
arlega bjó yfir ótrú-
legri speki. Í henni
sameinaðist sterkt innsæi og langt
dulspekinám, útkoman varð ná-
kvæmur og fær framtíðar-, já og ekki
síðri fortíðarlesari. Árið var 1967
þegar Amy las fyrir mig fyrst. Mér
fannst konan strax spennandi. Hún
var öðruvísi, hreinskilin, barnsleg,
einlæg og vitur, allt í sömu persón-
unni. Að hlusta á lestur hennar um
fæðingardaga, fæðingarstundir, lófa
og rithönd, tungl og tölur, var hreint
ævintýralega gaman. Andrúmsloftið
svo magnað.
Smátt og smátt þróaðist með okk-
ur Amy kær vinátta sem við nutum
báðar innilega. Amy var á margan
hátt alein í heiminum. Ég dáðist að
henni hvernig hún hafði ofan af fyrir
sér, fyrir utan mikla og krefjandi
vinnu. Hún var dugleg að sækja veit-
ingahús, listviðburði og fara í bíó.
Amy Engilberts
✝ Amelie Eng-ilberts fæddist
4. nóvember 1934.
Hún lést á hjúkr-
unarheimilinu Eir
17. desember síðast-
liðinn og fór útför
hennar fram frá
Fossvogskapellu 2.
janúar, í kyrrþey.
Hún varð heimilisvin-
ur hjá okkur, bæði á
Sunnuflötinni og í
Tryggvagötu, hélt með
okkur jól og hátíðir,
kom í afmæli og mat-
arboð. Alltaf gaman að
hitta hana, því hún
hafði frá svo mörgu
skemmtilegu og fróð-
legu að segja. Síles-
andi innlend og erlend
blöð. Ávallt opin fyrir
því sem var að gerast,
ekki bara á Íslandi
heldur í Evrópu allri.
Lífið hennar var sveipað dulúð,
hún var bæði einfari og félagsvera.
Oft talaði hún um föður sinn, Jón
Engilberts, listmálarann mikla, sem
hún elskaði undurheitt. Eins dvaldi
hugurinn oft við glöðu árin í Frakk-
landi og lífið sem hún átti með gríska
manninum sínum, sem var mörgum
árum eldri en hún. Vel metinn læknir
ríka fólksins og fræga í París. Ég
fann hvað hann hafði verið henni
mikils virði og hvað hún saknaði
hans. Nú er hún farin, þessa sér-
stæða vinkona mín, Amy Engilberts,
sem bjó yfir þeim hæfileika að geta
sagt þúsundum ótrúlega nákvæm-
lega frá lífshlaupi og framtíðarhorf-
um. Veri hún kært kvödd og góðum
Guði falin.
Helga Mattína Björnsdóttir,
Grímsey.