Morgunblaðið - 19.02.2008, Page 6

Morgunblaðið - 19.02.2008, Page 6
6 ÞRIÐJUDAGUR 19. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR Eftir Sigrúnu Ásmundsdóttur sia@mbl.is Á SJÚKRAHÚSUNUM teppa aldraðir, sem bíða eftir að komast á hjúkrunarheimili, pláss á skurð- og lyflækn- ingadeildum og á móttöku- deildum geð- sviðs bíður fólk eftir að komast í endurhæf- ingu. Þeir sem lokið hafa end- urhæfingu bíða eftir að komast í viðeigandi bú- setuúrræði úti í samfélaginu og við þetta stíflast hringrásin sem þarf að vera til að svokallað fráflæði geti haldist. Til að bæta ástandið þarf að fjölga við- eigandi úrræðum fyrir geðfatlaða, en annað er uppi á teningnum, þar sem verið er að skerða þá þjónustu sem geðfötluðum stendur til boða. Má í því samhengi nefna að sparn- aðaraðgerðir á geðsviði Landspít- alans eiga að skila 108 milljónum kr. í sparnaðaráhrif. Stjórn Geðlæknafélags Íslands hefur sent frá sér ályktun um mál- efni geðfatlaðra þar sem lýst er þungum áhyggjum yfir þeirri skerðingu á þjónustu sem þegar er orðin og sem fyrirhuguð er. „Við höfum verið mjög óánægðir með hvernig þrengt hefur verið að geðsviðinu síðustu árin,“ segir Kristófer Þorleifsson, formaður Geðlæknafélags Íslands. „Við er- um ekki minna óánægðir með það að nú sé verið að þrengja að end- urhæfingarsviði geðdeildar, þar sem við höfum ekki farið fram úr heldur verið innan ramma fjár- hagsáætlunar. Samt sem áður er þrengt að okkur,“ segir Kristófer. Hann lýsir því sem svo að á skurðdeildum og lyfjadeildum Landspítala teppi annars vegar aldraðir, sem bíði eftir að komast inn á hjúkrunarheimili, plássin, og hins vegar á geðsviði séu móttöku- deildirnar fullar af fólki sem bíði endurhæfingar. „Endurhæfing- ardeildirnar eru hins vegar fullar af fólki sem búið er að endurhæfa því það fær ekki viðeigandi búsetu- úrræði úti í bæ.“ Á þennan hátt verður til stífla sem erfitt er að losa um og Kristófer kallar frá- flæðisvanda. Kristófer segir að á undan- förnum árum hafi verið fækkað um rúmlega hundrað móttöku- og end- urhæfingarrými fyrir geðfatlaða. „Á sama tíma átti að byggja upp úrræði utan stofnana en það hefur ekki gerst. Og reyndar er búið að þrengja svo að okkur í þessum endurhæfingargeira að við getum ekki sinnt okkar hlutverki,“ segir hann. Fækkaði með sameiningu Fyrir um sex árum voru samein- aðir spítalarnir tveir, Borgarspítali og Landspítali við Hringbraut, og að sögn Kristófers fækkaði þá strax plássum. „Svo var lokað bæði í Arnarholti og Gunnarsholti og þá átti að setja fram félagsleg úrræði sem engin hafa orðið á þeim tíma, heldur var þessu fólki raðað meira og minna aftur inn á sjúkrahúsin.“ Hann segir uppbygginguna sem átti að verða fyrir símapeningana hafa gengið hægt og illa, til- tölulega fáir hafi fengið úrræði út á þá. „Enda skilst mér að frekar lítið sé orðið eftir af þeim peningum, við fáum aldrei nein svör um það í rauninni.“ Til stendur að loka starfsend- urhæfingu Bergiðjunnar við Kleppsspítala og breyta deild 28 í Hátúni 10 úr sólarhringsdeild í dagdeild. Kristófer segir ekki ljóst hvað verði um fólkið sem hefur fengið aðstoð á þessum stöðum. „Það á eftir að vinna í málum þess fólks, en það er eitthvað skammt á veg komið. Lokunin á endurhæf- ingardeildinni í Hátúni er mjög al- varleg. Það er kannski fyrsta skrefið í að leggja þá deild niður, en hún hefur verið hornsteinn þess að 70-80 geðfatlaðir öryrkjar hafa getað búið í Hátúni,“ segir Krist- ófer. Hann tekur fram að ekki sé nóg að reisa húsnæði, fyrir hendi þurfi að vera þjónusta fyrir þessa ein- staklinga inni á heimilum þeirra hvort sem þeir búa í sambýli eða í sjálfstæðri búsetu. „Fólkið er of veikt til að búa þar ef það fær ekki þjónustuna,“ segir Kristófer. „Það þarf að byggja upp þjónustu og þar erum við Íslendingar svo langt, langt á eftir öllum nágranna- þjóðunum.“ Jafnframt þurfi að samhæfa kraftana; heilbrigðisyf- irvöld, félagsmálayfirvöld – ríki og borg séu ósamhæfð í málaflokkn- um. „Þetta er svo ósamþætt hér á landi, það þarf að vinna þetta betur til að af verði árangur. Peningar eru ekki nóg.“ Þrengt að geðfötluðum  Þeir sem lokið hafa endurhæfingu á Landspítalanum fá ekki viðeigandi búsetuúrræði úti í samfélaginu og teppa því endurhæfingarplássin GEÐLÆKNAFÉLAG Íslands hefur sent frá sér eft- irfarandi ályktun: „Stjórn Geðlæknafélags Íslands harmar að enn á ný sé þrengt að meðferð og end- urhæfingu geðsjúkra á Íslandi með niðurskurði og sparnaðaraðgerðum við Landspítala Háskóla- sjúkrahús. Á síðustu árum hefur bæði bráðaplássum og endurhæfingar- og langvistarrýmum fækkað m.a. með lokun geðdeildar í Fossvogi og lokun Arn- arholts. Alls hefur plássum fækkað um 120 án þess að ný og viðeigandi samfélagsúrræði hafi verið til reiðu. Þannig hafa möguleikar Geðsviðs LSH bæði til bráðameðferðar og til endurhæfingar stöðugt verið að skerðast. Stjórn Geðlæknafélags Íslands beinir því þeim eindregnu tilmælum til stjórnenda Geðsviðs LSH að þeir sjái til þess hætt verði við fyr- irhugaða lokun á starfsendurhæfingu Bergiðjunnar við Kleppsspítala og breytingu á deild 28 í Hátúni 10 úr sólarhringsdeild í dagdeild. Ef af þessari ákvörðun verður mun þrengja enn meira að allri endurhæfingu, sem þegar er mjög takmörkuð og ekki í sjónmáli nein úrræði sem koma í staðinn. Stjórn Geðlæknafélags Íslands skorar á yfirvöld að afturkalla þessa ákvörðun þar til önnur viðunandi úrræði hafa fundist. Ef dregið verður úr þjónustu deildar 28 í Hátúni 10 er heilsu 60-80 geðfatlaðra einstaklinga stefnt í voða. Ekki verður séð hvernig byggja á nýtt sjúkrahús og reka, ef stöðugt er dreg- ið saman og lögð af nauðsynleg og vel rekin þjón- usta en Endurhæfingarsvið Geðsviðs hélt sig innan ramma fjárhagsáætlunar á árinu 2007.“ Skorar á yfirvöld að afturkalla ákvörðunina ÞAÐ er ánægjulegt að samningar hafa nú tekist á vinnumarkaði, ásamt aðgerðum sem þeim tengjast. Þessi mikilvæga samn- ingagerð ætti að geta greitt fyrir frekari ákvörðun- um stjórnvalda til að efla efnahags- lífið,“ segir Hall- dór J. Kristjáns- son, bankastjóri Landsbankans. Aðspurður kýs Halldór að tjá sig ekki opinberlega um fundinn sem ráðamenn bank- anna héldu með ríkisstjórninni sl. fimmtudag. „Varðandi aðgerðir vildi ég leggja áherslu á tvennt sem ég tel mikil- vægt til skamms tíma og hefur verið rætt oft í samtölum milli fjármála- fyrirtækja. Fyrsta atriðið sem mér fannst að hefði getað verið hjálplegt í stöðunni, en ég hef orðið fyrir von- brigðum með að engin ákvörðun hafi verið tekin um, varðar aðallega sam- hengið milli aðgerða Seðlabankans annars vegar og ríkisstjórnarinnar hins vegar á sviði vaxtamála.“ Dregur úr virkni peningastefnu Sérstaklega varði þetta Íbúða- lánasjóð og vaxtaákvarðanir sjóðs- ins. „Þetta er ekki nýtt málefni en það er hægt að lagfæra með tiltölu- lega einföldum hætti. Samspil ríkis- stjórnar og Seðlabanka gæti fært ástandið í efnahagsmálum í eðlilegra horf með mun skilvirkari hætti.“ Þannig væri hægt að láta vexti Íbúðalánasjóðs ávallt, og sem reglu, taka mið af blöndu af styttri og lengri flokkum skuldabréfa. Það myndi hraða virkni ákvarðana Seðla- bankans. „Seðlabankinn hefði þá ekki þurft að hækka vexti svo hátt eins og hann hefur þegar gert og hefði jafnframt getað hafið lækkunarferlið nú þegar. Ég bendi á þetta sem einfalda leið til skamms tíma sem grípa mætti til strax, samhliða því sem unnið væri að varanlegri kerfisbreytingu á sviði íbúðalána,“ segir Halldór. Við núverandi fyrirkomulag Íbúðalánasjóðs skili aðgerðir Seðla- bankans sér afar seint á þennan mik- ilvæga hluta markaðarins. „Annað atriði er að þegar sjávar- útvegur er í vissri lægð og lausafjár- staða á fjármálamörkuðum svo erfið sem nú er eru vaxtamöguleikar minni nú í þessum mikilvægu grein- um en á síðustu árum, þá er enn brýnna að greiða fyrir nýtingu orku- linda til atvinnuuppbyggingar.“ Styrk forysta opinberra aðila til að greiða fyrir fjárfestingum erlendra aðila sé nauðsynleg og brýnni nú en oftast áður. Í því sambandi gangi ekki að menn velji hvaða greinar séu æskilegar, heldur verði markaðsöflin að ráða því. Segir einfalt að laga stöðu Íbúðalánasjóðs Halldór J. Kristjánsson LINDA Kristmunds- dóttir, starfandi sviðs- stjóri hjúkrunar á geðsviði LSH, og Hannes Pét- ursson, sviðsstjóri lækn- inga á geðsviði, áttu í gær fund þar sem m.a. var rætt hvernig bregðast skyldi við ályktun Geð- læknafélags Íslands. Linda segir að félagið megi búast við svari frá þeim á allra næstu dögum. Hún segir að geðsviðinu sé gert að draga saman í rekstri og hagræða um rúmar 100 milljónir á yfirstandandi ári. „Eftir vandlega íhugun var ákveðið að draga saman starfsem- ina í Bergiðjunni og breyta deild 28 í Hátúni úr sólarhringsdeild í dagdeild. Þetta er sjö daga dagdeild sem er opin frá átta á morgn- ana til átta á kvöldin,“ segir Linda. Hún segir að rætt hafi verið um fleiri tillögur, en þetta hafi verið tvær af þremur þeim stærstu. „Síð- an verður lokað einhverjum rúmum. Í raun og veru erum við að gera þetta eins vel og við getum með því að skerða þjónustu sem minnst. Það má benda á það á móti að starf- semi göngudeildanna okkar hefur stóreflst og vettvangsteymi líka,“ segir Linda og þannig megi segja að spítalinn sé að reyna að auka samfélagslegar áherslur. Vissulega deili þau áhyggjum Geðlæknafélagsins í tengslum við búsetuúrræði geðfatlaðra, en nú sé aug- ljóslega meira að gerast í þeim málefnum í félagsmálaráðuneytinu en oft áður. Þau séu þess vegna vongóð upp á framtíðina. „Við bindum ákveðnar vonir við að það rætist úr þeim málum á þessu ári og því næsta,“ segir Linda. „Maður finnur að það er miklu meira að gerast í þessum málaflokki núna heldur en oft áður. Ráðuneytin eru bæði að vinna í þessu, það er að segja heilbrigðis- og félags- málaráðuneyti, og við bindum miklar vonir við að úr rætist á þessu ári og næsta.“ Linda segir að sviðin innan LSH þurfi að minnka kostnað og geðsviðið sé engin und- antekning þar á. „Við erum að reyna að gera þetta eins skynsamlega og okkur er unnt, meðfram því að búsetuúrræðum fjölgi. Þar með verður auðvitað auðveldara fyrir okkur að fækka rúmum og auka á móti okkar göngudeildarþjónustu og vettvangsteymin, sem við höfum verið að gera, reyndar, und- anfarin ár.“ Linda segir að í raun og veru megi segja að nokkur stífla hafi verið í þessum málaflokki, en hnykkir á að greinilega sé verið að vinna vel að málunum núna. „Þess vegna erum við vonbetri en oft áður, við bindum allar okkar vonir við þá vinnu sem í gangi er og vonum að úr rætist. Við erum alls ekki svartsýn á það.“ Vongóð um að úr rætist á þessu ári Meira að gerast í málefnum geðfatlaðra en oft áður Linda Kristmundsdóttir Kristófer Þorleifsson Bergiðjan Ein af sparnaðaraðgerðunum á geðsviði LSH er að loka starfsendurhæfingu Bergiðjunnar. Árvakur/Ómar Áreiðanlegasta fjarskipta- fyrirtækið

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.