Morgunblaðið - 07.05.2008, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 124. TBL. 96. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ 2008 LANDSPRENT EHF. mbl.is
SYNGJANDI
BÓLSTRARI
GLEYMDI SÉR
VIÐ ÚTSAUMINN
SIGURJÓN SJÚSSBERT >> 19
LEGGHLÍFAR OG
AXLAPÚÐAR
FYRIR NÝJA KYNSLÓÐ >> 36
SÖNG-
LEIKUR
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Í NÝRRI landhelgisgæsluáætlun fyrir ár-
in 2008-2010 sem kynnt var í gær eru
boðaðar svo umfangsmiklar breytingar á
starfsemi Landhelgisgæslunnar að segja
má að bylting verði á starfseminni, verði
hún að veruleika. Ekki er búið að sam-
þykkja aukin fjárframlög til Gæslunnar en
ljóst er að það myndi kosta mörg hundruð
milljónir króna að hrinda áætluninni í
framkvæmd.
Björn Bjarnason dómsmálaráðherra
sagði í gær að auknar siglingar stórra
skipa, þ. á m. olíu- og gasskipa um norð-
urslóðir væru helsta ástæðan fyrir því að
efla þyrfti Landhelgisgæsluna.
Samkvæmt áætluninni á að auka á út-
hald varðskipanna verulega. Á næsta ári
er ætlunin að tvö varðskip verði að jafnaði
á sjó í einu, hvort staðsett í sínum lands-
hluta. Frá og með 2010, eftir að nýtt varð-
skipið verður tekið í notkun verði þrjú
varðskip að jafnaði á sjó í einu.
Á Ægi og Tý eru 18 manns í áhöfn í
hverri siglingu en vegna fría þarf í heild
27 manns í áhöfn hvors skips. Til að hægt
sé að auka úthaldið þarf að skipta áhöfn-
unum út. Þurfa 36 manns að vera í áhöfn
hvors skips. Þetta er 33% fjölgun frá
árinu 2007. Frá og með árinu 2010 verða
því tvöfalt fleiri í áhöfnum varðskipanna
en eru nú; 108 skipverjar í stað 54, þegar
áhöfn nýja skipsins er talin með. Aukinn
rekstrarkostnaður skipastólsins gæti num-
ið 250 milljónum. Í heild myndi starfs-
mönnum Gæslunnar fjölga úr um 170 í
allt að 250.
Ratsjárstöðvar í landi
Aukið úthald varðskipanna er aðeins
einn liður í auknu eftirliti og björg-
unarþjónustu. Markmið Gæslunnar er að
innan tveggja ára ráði hún yfir búnaði og
upplýsingum til að fylgjast með allri
skipaumferð við Ísland. Í þeim tilgangi
verður m.a. unnið að því að koma upp rat-
sjárstöðvum í landi sem munu fylgjast
með skipaumferð á helstu siglingaleiðum.
Jafnframt verður unnið að því að öll skip,
íslensk sem erlend, sem hafa leyfi til at-
hafna innan efnahagslögsögu Íslands verði
í sjálfvirku tilkynningaskyldukerfi fyrir
árslok 2009.
Sjófarendur verða áþreifanlega varir við
þessa uppbyggingu Gæslunnar – enda er
það tilgangurinn – því auka á skyndiskoð-
anir um borð í skipum þannig að árið 2010
verði farið um borð í 10% íslenskra skipa
sem stunda veiðar á Íslandsmiðum og
jafnframt um borð í 10% erlendra skipa
sem eiga leið um efnahagslögsöguna. | 8
Bylting hjá
Gæslunni
Þrjú varðskip verði
að jafnaði á sjó í einu
Ljósmynd/Landhelgisgæslan
Á leiðinni Nýtt varðskip verður vænt-
anlega tekið í notkun síðla árs 2009.
„ÞAÐ virðist vera að þessi vax-
andi titringur í kringum Íran
og óróleiki milli Bandaríkja-
manna og Írana hafi valdið því
að menn eru farnir að tala um
það að olíuverðið muni hækka.
Það virðast ekki vera nein tak-
mörk á þessari veikingu á doll-
aranum. Menn hamra alltaf
stöðugt á því að það sé hún sem
sé drifkrafturinn að baki þessu
háa olíuverði núna,“ segir
Magnús Ásgeirsson, innkaupa-
stjóri eldsneytis hjá N1, um
horfurnar um olíuverðið.
Olíuverðið hefur farið stöð-
ugt hækkandi á síðustu miss-
erum og fullyrðir Mamdouh G.
Salameh, sérfræðingur hjá Al-
þjóðabankanum, að þriðja olíu-
kreppan sé þegar hafin og að
ólíkt þeim fyrri sé ástæðan nú
fyrst og fremst stóraukin eft-
irspurn. Búast megi við því að
verðið á tunnu af hráolíu muni
hækka í 150 dali næstu miss-
erin.
Heimsvinnslan á olíu hafi
þegar náð hámarki árið 2004 og
ljóst að nýir olíufundir muni
engu um það breyta. Heims-
birgðirnar á olíu séu stórlega
ofmetnar og verðið muni því
haldast hátt um alla framtíð.
„Við erum fyrst og fremst að
horfa á þetta frá degi til dags
og auðvitað spyrjum við okkur:
Hvar endar þetta? Það er verið
að spá því núna að það verði
samdráttur á birgðum bensíns í
Bandaríkjunum. Það er slæmt,“
segir Magnús Ásgeirsson. | 9
Auðlind Eftirspurn eftir olíu
hefur aukist mikið undanfarið.
Reuters
Olíutunnan gæti farið í 150-200 dali
Þriðja olíu-
kreppan hafin
Magnaðar stundir
í leikhúsinu
Dagbók Önnu Frank >> 37
Leikhúsin í landinu
BORGARSTJÓRN samþykkti á fundi sínum í gærkvöldi
að gengið yrði að kauptilboði Novators í Fríkirkjuveg
11. „Þetta hefur verið langt, strangt og skringilegt
ferli,“ sagði Hanna Birna Kristjánsdóttir, forseti borg-
arstjórnar, og fagnaði því að ferlinu væri loksins lokið.
Í breytingartillögu sem Ólafur F. Magnússon, borg-
arstjóri, lagði fram og samþykkt var á fundinum kemur
fram að ekki verði aðrar breytingar gerðar á Hall-
argarðinum en þær er lúta að aðkomutorgi sunnan við
húsið til að bæta aðgengi almennings. Engar breytingar
verði gerðar á garðinum sjálfum. Almenningi verði einnig tryggt óskert að-
gengi að garðinum. | 11
Söluferlinu lokið
Eftir Boga Þór Arason
bogi@mbl.is
YFIR 22.000 manns fórust í felli-
bylnum í Búrma og 41.000 manns
er enn saknað fimm dögum eftir
að óveðrið gekk yfir suðurströnd
landsins. Embættismenn Samein-
uðu þjóðanna sögðu í gær að allt
að milljón manna kynni að vera
heimilislaus.
Mjög erfitt er að koma hjálp-
argögnum til bæja sem urðu verst
úti þar sem vegir eru ónýtir og
stór svæði undir vatni. Starfs-
menn hjálparstofnana segja að
ástandið á hamfarasvæðunum sé
skelfilegt og lík liggi eins og hrá-
viði á hrísgrjónaökrum. Fólk, sem
lifði óveðrið af, hefur verið matar-
og vatnslaust í fimm daga.
Óttast farsóttir
Óttast er að margir þeirra, sem
komust lífs af, deyi úr hungri,
vosbúð eða af völdum farsótta
sem geta blossað upp vegna
skorts á hreinu drykkjarvatni.
„Við óttumst mest að eftirköstin
verði mannskæðari en fellibylur-
inn sjálfur,“ sagði Caryl Stern,
formaður landsnefndar Barna-
hjálpar Sameinuðu þjóðanna
(UNICEF) í Bandaríkjunum.
Richard Horsey, talsmaður
stofnunar sem samhæfir hjálpar-
starf Sameinuðu þjóðanna, sagði
að mjög erfitt yrði að flytja hjálp-
George W. Bush Bandaríkja-
forseti bauðst til að senda banda-
rísk herskip til að aðstoða við
hjálparstarfið. Herforingjastjórn-
in hefur sagt að hún sé tilbúin til
að þiggja alþjóðlega aðstoð en
semja þurfi um hana. Starfsmenn
hjálparstofnana bíða enn eftir
vegabréfsáritunum til að geta far-
ið til Búrma.
ekki forgang í neyðaraðstoðinni,
heldur vatn og skjól.“
Íbúar Búrma eru um 57 millj-
ónir og tæpur fjórðungur þeirra
býr á hamfarasvæðunum. Um
95% íbúðarhúsanna í Bogalay,
190.000 manna borg, skoluðust
burt í 3,5 metra hárri flóðbylgju
og flestir íbúanna eru heimilis-
lausir.
argögn á hamfarasvæðin og nota
þyrfti þyrlur og báta til að koma
þeim til afskekktustu svæðanna.
„Við höfum mestar áhyggjur af
sjúkdómum sem berast með
vatni,“ sagði hann. „Þess vegna er
mjög áríðandi að sjá fólkinu fyrir
hreinu vatni. Síðan koma mosk-
ítónetin, eldunaráhöldin og fötin
næstu dagana. Matvælin hafa
Óttast að 60.000 manns
hafi farist í Búrma
Reuters
Vatnsskortur Íbúar Yangon þvo sér og sækja vatn á götu í borginni. Mikill vatnsskortur er í Yangon og nær
öll borgin er án rafmagns. A.m.k. 670 manns fórust í óveðrinu í Yangon en tugir þúsunda við strönd landsins.