Morgunblaðið - 13.07.2008, Side 26

Morgunblaðið - 13.07.2008, Side 26
26 SUNNUDAGUR 13. JÚLÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ Bandaríkja-menn ogBretar eru æfir út í Kínverja og Rússa fyrir að hafa beitt neit- unarvaldi gegn tillögu um að grípa til refsiaðgerða gegn stjórn Roberts Mugabe í Sim- babve. Simbabve er ekki langt frá því að verða óstjórnhæft land. Efnahagsástandið er í molum og tak Mugabes á völd- um í landinu er byggt á að halda íbúum þess í greipum óttans. Mugabe var ekki tilbú- inn að sætta sig við tap í for- setakosningunum fyrr á árinu og boðaði til annarrar umferð- ar milli sín og keppinautar síns, Morgans Tsvangirai. Síð- an hófst herferð ofbeldis og ógnar gegn kjósendum lands- ins. Fórnarkostnaðurinn var orðinn svo mikill að Tsvang- irai dró sig í hlé áður en geng- ið var til kosninganna til að stöðva blóðsúthellingarnar. Stjórnarhættir Mugabes eru óforsvaranlegir. For- ustumenn í Afríku hafa átt erfitt um vik með að taka á vandanum, ekki síst vegna þáttar Mugabes í að binda enda á nýlendutímann í Afr- íku. Ekki er hins vegar hægt að sjá í gegnum fingur sér við hann endalaust vegna sög- unnar. Menn á borð við Nel- son Mandela og Desmond Tutu hafa verið ómyrkir í máli, en Thabo Mbeki, leiðtogi Suður-Afríku, hefur verið tregur til að snúast gegn Mu- gabe. Í atkvæðagreiðslunni í öryggisráðinu lagðist Suður- Afíka gegn tillögunni um refsiaðgerðir. Fyrir öryggisráðinu lágu tillögur um bann við vopna- viðskiptum við Simbabve og að setja ferðabann á Mugabe og 13 nánustu sam- starfsmenn hans og frysta erlenda bankareikninga þeirra. Einnig átti að skipa sérlegan erindreka Samein- uðu þjóðanna í málefnum Sim- babve. Tillagan fékk níu at- kvæði og naut því fylgis meirihluta ráðsins, en einu gilti um það þar sem tveir fastafulltrúar ákváðu að beita neitunarvaldi. Árangur af refsiaðgerðum er umdeildur. Helsta rök- semdin gegn slíkum aðgerðum er að þær bitni á almenningi á meðan ráðamenn lifi áfram í vellystingum. Það á ekki við í þessu tilfelli. Refsiaðgerð- irnar hefðu beinst að ráða- mönnum sérstaklega og vopnasölubann hefði eingöngu beinst að því að veikja valda- stöðu þeirra án þess að það hefði nokkur áhrif á afkomu almennings. Ef til vill er auðvelt að snið- ganga slíkt bann, en það eru í sjálfu sér ekki rök gegn því að reyna. Því vaknar sú spurning hvað vaki fyrir Kínverjum og Rússum að veita Mugabe skálkaskjól? Rússar báru því við að aðgerðirnar færu út fyr- ir umboð Sameinuðu þjóðanna og Kínverjar sögðu að þær myndu ekki liðka fyrir sam- komulagi í landinu. Rússar höfðu hins vegar áður sagt að þeir væru fylgjandi því að beita Simbabve meiri hörku. Eru íbúar Simbabve orðnir að leiksoppi í heimspólitík Kín- verja og Rússa? Nú þurfa íbú- ar Simbabve á stuðningi að halda, ekki Robert Mugabe. Hann hefur fyrirgert öllu til- kalli til stuðnings. Af hverju beittu Kínverjar og Rússar neitunarvaldi? } Skálkaskjól Mugabes 9. júlí 1978: „Við blasir alvarlegur vandi í atvinnulífinu. Sá vandi er ekki til kominn vegna þeirrar efna- hagsstefnu, sem núverandi ríkis- stjórn hefur markað. Sá vandi er til kominn vegna þess, að í kjarasamn- ingum hefur verið samið um meiri útgjaldaauka en atvinnugreinarnar geta staðið undir. Ekki er ólíklegt, að við Íslendingar stöndum nú á þeim tímamótum, að lengra verði ekki komizt með að velta vandanum á undan sér. Nú þurfum við að taka á honum í alvöru og þar þurfa verkalýðsfélögin að eiga hlut að ekki síður en aðrir. En þessi vandi er nú orðinn svo aðkallandi, að stjórnmálamennirnir þurfa að láta hendur standa fram úr ermum.“ . . . . . . . . . . 10. júlí 1988: „Þetta er rétt hjá Kristjáni Ragnarssyni. Um leið og gerðar eru kröfur til útgerðar og fiskvinnslu um róttæka endurskipulagningu í atvinnugrein- inni er full ástæða til að gera slíkar kröfur til annarra. Olíuverzlun Ís- lands er staðnað fyrirbæri, sem engin breyting hefur orðið á í ára- tugi. Þar kemst engin raunveruleg samkeppni að. Ekki er hægt að sjá, að olíufélögin hafi nokkurn áhuga á að komast úr þeim sérkennilegu viðskiptum, sem við höfum átt við Sovétmenn í olíukaupum. Sennilega verða Sovétmenn á undan okkur til þess að krefjast breytinga á þess- um viðskiptaháttum!“ . . . . . . . . . . 12. júlí 1998: „Þótt verðbólgan á Ís- landi hafi ekki numið nema 2,1% á tólf mánuðum frá maí á síðasta ári til maí á þessu ári er hún samt hærri en í flestum nágrannalöndum okkar. Það eru einungis þrjú lönd í Evrópu með meiri verðbólgu en við. Meðaltal verðbólgu á þessu tímabili í ESB-löndum er 1,6% og meðatal í EES-löndum það sama. Meðaltal verðbólgu í helztu viðskiptalöndum okkar er 1,5%. Þótt verðbólgan sé svona lítil á okk- ar mælikvarða sýna þessar tölur að við þurfum að gera enn betur. Nú hafa menn áhyggjur af að verðbólg- an muni aukast en ekki minnka.“ Úr gömlum l e iðurum ESB-ríki taka saman á málum innflytjenda FRÉTTASKÝRING Eftir Jóhönnu Maríu Vilhelmsdóttur jmv@mbl.is E VRÓPA hefur ekki getu til að taka með reisn á móti öllum þeim sem líta á hana sem gós- enland,“ hefur Nicolas Sarkozy Frakklandsforseti sagt til stuðnings stefnu sinni í innflytjenda- málum. Hann tók nýlega við embætti forseta ESB og hefur lagt áherslu á að innflytjendamál verði í forgrunni þá sex mánuði sem hann gegnir embætt- inu. Sarkozy fékk síðastliðinn mánudag samþykki innanríkisráðherra ESB fyrir „Evrópusamningi um málefni innflytjenda og hælisleitenda“ að nokkrum breytingum tilskildum. Samningurinn þykir kveða á um breytta tíma í innflytjendastefnu ESB en hann verður líklega undirritaður á leiðtogafundi í haust. Brice Hortefeux, ráðherra innflytjendamála í Frakk- landi, og einn aðalhugmyndasmiður samningsins, segir markmiðið að knýja loks í gegn sameiginlega stefnu í innflytjendamálum, slíkt hafi verið í bí- gerð í 20 ár. Samkvæmt upplýsingum frá ís- lenska dómsmálaráðuneytinu er enn of snemmt að segja til um hvort og hvaða áhrif stefnumörkunin muni hafa á þau svið sem samstarfssamningar ESB við Ísland taka til, en þar gæti orðið einhver skörun. Átta milljónir ólöglegar Með samningnum er aukin áhersla lögð á að fyrr verði brugðist við og ólöglegum innflytjendum vikið úr landi. Talið er að um átta milljónir ólöglegra innflytjenda dveljist innan ESB og verður m.a. auknu fjármagni veitt til landamæralögreglunnar Fron- tex til að sporna við flæðinu. Kjarni samningsins er að stýra bet- ur flæði innflytjenda til Evrópu. Áhersla er lögð á að það verði gert í samræmi við þarfir evrópska vinnu- markaðarins þar sem ESB geti ekki tekið á móti öllum þeim sem þar „von- ast eftir betra lífi,“ að því er segir í samningnum. Í því skyni verður lögð áhersla á hringrás (e. circular immigration) þar sem tímabundin atvinnuleyfi verða gefin út til innflytjenda en þeim svo gert að snúa til heimalandsins að nokkrum árum liðnum. Þýsk mann- úðarsamtök hafa gagnrýnt hring- rásar-aðferðina og segja ESB skapa hefð fyrir vinnugesti (þ. Gastarbeiter) í Evrópu. Nokkrum hörðustu hugmyndum Sarkozy var hafnað við undirritun samningsins. Samkvæmt kröfum Spánverja verða engin höft lögð á fjölda útgefinna landvistarleyfa í lönd- um sambandsins, en fyrir nokkrum ár- um gáfu Spánverjar um 700.000 ólög- legum innflytjendum langtímadvalarleyfi að því tilskyldu að þeir sýndu fram á virka atvinnuþátt- töku. Jafnframt var krafa um að innflytj- endur lærðu tungumál viðkomandi lands tekin út úr samningnum en að- ildarlöndum gert skylt að styðja við innflytjendur og hvetja þá til tungu- málanáms. Innanríkisráðherrar ESB þvertaka fyrir að með samningnum sé verið að treysta „Evrópuvirkið“ og gera flótta- mönnum, hælisleitendum og innflytj- endum erfiðara fyrir með að komast inn á svæðið. Wolfgang Schäuble, innanrík- isráðherra Þýskalands, segir Evrópu betur í stakk búna til að vinna að mál- um ólöglegra innflytjenda á sameig- inlegum grundvelli. Hann segir eflingu landamæralögreglunnar mikilvæga og þá ekki síst við Miðjarðarhafið. Talið er að á síðasta ári hafi yfir 900 hæl- isleitendur látist eftir að hafa reynt að komast sjóleiðina frá Afríku til Spán- ar. Þá eru ótaldir þeir sem hafa reynt að komast til annarra landa. Reuters Neyð Mikill fjöldi fólks reynir að komast sjóleiðina frá Afríku til Evrópu á ári hverju, ESB tekur ekki á móti öllum þeim er vænta betra lífs. Samkvæmt nýrri tilskipun um brottvísun ólöglegra innflytjenda (e. EU Return Directive) sem sam- þykkt var á Evrópuþinginu í júní síðastliðnum er leyfilegt að halda fólki föngnu í allt að 18 mánuði fram að brottvísun þess. Tilskipunin hefur vakið harða gagnrýni mannréttindasamtaka sem segja hana ómannúðlega. Jafn- framt er bent á að auk varðhaldsins sé fólkinu meinaður aðgangur að ESB í nokkurn tíma í kjölfarið. Í yfirlýsingu Flóttamannastofn- unar SÞ vegna nýja samningsins sem lýst er hér til hliðar, er nauð- syn þess að hafa öryggi og réttindi flóttamanna og hælisleitenda að leiðarljósi ítrekuð. Rík ástæða sé til að samhæfa og bæta afgreiðslu slíkra mála. Talsmenn stofnunar- innar segja áform í samningnum um samevrópska miðstöð um mál- efni hælisleitenda vera jákvæða þróun og hafa lýst sig reiðubúna að veita ESB liðsinni við áframhald- andi hugmyndavinnu. GAGNRÝNI Á ESB ›› Einar Sigurðsson. Ólafur Þ. Stephensen. Forstjóri: Ritstjóri: STOFNAÐ 1913 Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík. Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal. Útlitsritstjóri: Árni Jörgensen. Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/ Þ að er gaman að grúska í gömlum bréfum. Í Héraðsskjalasafninu á Húsavík eru geymd bréf til Björns Þórarinssonar á Vík- ingavatni, þar á meðal frá afa mínum Benedikt Sveinssyni. Hann hóf starfs- feril sinn sem blaðamaður og ritstjóri, var um langt skeið þingmaður Norður-Þingeyinga og aðsópsmikill í sjálfstæðisbaráttunni. 14 ára gamall hafði hann þetta að segja við frænda sinn og vin: „Nú er ég að verða uppiskroppa með orð til að setja í þetta bréf, en það gjörir nú lítið þó þau vanti. Það er ekki nóg að safna að sér ýmsum orðum nema maður kunni að brúka þau, en ég er nú ekki svo vitur að ég geti fundið þau orð, er við eiga, – svo oft verður hjá mér hrossleggur á músarfæti og hanalær á hesti.“ Þetta eru skemmtilegar vangaveltur af svo ungum dreng, sérstaklega af því að þær eru ekki eyðufylling, heldur rammasta alvara, eins og brátt kom í ljós. Benedikt þótti síðar fundvís á þau orð, sem hæfðu tilefninu hverju sinni, hann talaði ekki um hug sér né eins og aðrir vildu heyra. Ég hef verið að hugsa um þetta síðustu daga. Og líka um það, hvar íslensk blaðamennska sé stödd. Mikill Ís- landsvinur, ritstjóri og rithöfundur, Bent A. Koch, var hér á dögunum. Hann er gagnkunnugur íslenskum mál- efnum og áhugasamur um blaðaútgáfu hér á landi. Þar kom spjalli okkar, að það sé æskilegt að til séu tvö öflug dagblöð til að tryggja efnislega umfjöllun um þjóð- félagsmál, annað til hægri og hitt til vinstri. Hann nefndi Politiken og Jyllands Posten í Danmörku til sögunnar. Menn viti út frá hvaða forsendum þau eru skrifuð. Hið sama á við hér á landi. Morgunblaðið hefur aldrei verið flokksþræll. En það hefur staðið vörð um hin borgaralegu gildi og ekki verið flökt- andi í skoðunum. Þess vegna hefur það haft traust og haldið sinni sterku stöðu í gegnum tíðina. Það varð að samkomulagi milli okkar Styrmis Gunnarssonar, að ég skrifaði pistil í sunnudagsblaðið, sem ég læsi jafnframt upp, svo að hann mætti heyra á vefsíðu Morg- unblaðsins. Þetta var nýlunda í íslenskri blaðamennsku, og ég var stoltur að fá að ríða á vaðið, þótt ég þætti ekki mikill hestamaður fremur en afi minn, sem áður er getið. Um hann var sagt í kosningabaráttunni um uppkastið 1908 að hugurinn væri svo mikill, að hann bæri hestinn frem- ur en hesturinn hann yfir Holtavörðuheiði. Ég get þess að síðustu til gamans, að sú saga flaug um bæinn, að Jónas píramítaspámaður hefði farið á miðilsfund og átt þar orðaskipti við Benedikt afa minn, sem þá var látinn fyrir allnokkru. Hann spurði tíðinda, og Jónas sagði þau helst, að nú væri hann hættur af- skiptum af pólitík, „Mál er að linni“, sagði þá Benedikt. Og eins er um mig. Það hefur verið skemmtilegt að skrifa þessa pistla, en nú er mál að linni. Ég þakka fyrir mig og sný mér að öðrum skrifum. Halldór Blöndal Pistill … hanalær á hesti

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.