Morgunblaðið - 29.08.2008, Blaðsíða 26

26 FÖSTUDAGUR 29. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Jónína HrefnaMagnúsdóttir
fæddist á Króki í
Ketildalahreppi í V-
Barðastrandarsýslu
7. maí 1921. Hún
lést á Vífilsstöðum
15. ágúst síðastlið-
inn. Foreldrar
hennar voru Hildur
Bjarnadóttir, f.
1892, d. 1939, og
Magnús Krist-
jánsson, f. 1888, d.
1966. Þau bjuggu
fyrst á Króki og
fluttu síðan árið 1924 að Langa-
botni í Geirþjófsfirði og bjuggu
þar til æviloka. Systkini Jónínu
Hrefnu voru tíu. Látin eru Auður,
Guðrún, Björn Magnús, Sverrir,
Hlín, Kristján Guðbjartur, Valdi-
mar og Gísli Angantýr. Eftir lifa
Kristín Sigríður og Vésteinn
Gunnar.
Hrefna giftist 20. júní 1942
Magnúsi Guðnasyni, bónda og tré-
smíðameistara í Kirkjulækjarkoti,
f. 25. september 1919, d. 23. des-
ember 1999. Foreldrar Magnúsar
voru Ingigerður Guðjónsdóttir, f.
1893, d. 1984 og Guðni Markússon,
bóndi og trésmiður í Kirkju-
lækjarkoti, f. 1893, d. 1973.
Hrefna og Magnús eignuðust 8
börn. Þau eru: 1) Hildur, f. 1942,
maki Jóhann B. Steinsson, og eiga
þau 3 syni, Magnús Hrafn, Andra
aldsdóttir. Barnabörnin eru þrjú.
7) Erling, f. 1959, maki Erla Krist-
ín Birgisdóttir. Dætur þeirra eru
Íris, Eygló, Arna og Hrund.
Barnabörnin eru sex. 8) Hlynur, f.
1963, maki Gerður Árnadóttir.
Dætur Hlyns eru Freydís Hrefna
og Linda Hrönn, móðir Helga
Hjörleifsdóttir. Barnabörnin eru
tvö. Afkomendur Hrefnu og
Magnúsar eru 82.
Hrefna ólst upp í stórum systk-
inahópi í Langabotni í Geirþjófs-
firði og naut farskólamenntunar
eins og títt var á þeim tíma. Hún
fór ung til Reykjavíkur og vann
þar nokkur ár eða þar til hún hitti
verðandi eiginmann sinn, Magnús
Guðnason í Kirkjulækjarkoti. Þar
stofnuðu þau heimili, byggðu fljót-
lega íbúðarhús og þar fæddust
börnin öll, átta talsins. Hrefna var
mikil húsmóðir og var starfsvett-
vangur hennar móðurstarfið og
umsjón bús og barna. Í Kirkju-
lækjarkoti var fjórbýli og fjöl-
mennt, en þar bjuggu einnig for-
eldrar og bræður Magnúsar. Mikil
umsvif tengdust starfi Hvíta-
sunnusafnaðarins en árið 1949
gengu þau hjónin til liðs við söfn-
uðinn og voru þau þátttakendur í
starfi og byggingu safnaðarhúss í
Kirkjulækjarkoti. Eftir að Hrefna
og Magnús fluttu frá Kirkjulækj-
arkoti bjuggu þau á Akranesi í
rúman áratug eða þar til þau
keyptu sér íbúð á Engihjalla 7 í
Kópavogi árið 1998. Magnús lést
árið 1999. Hrefna bjó þar áfram í
fáein ár en þegar heilsan bilaði
flutti hún á Vífilsstaði.
Hrefna verður kvödd frá Fíla-
delfíukirkjunni í Reykjavík í dag
og hefst athöfnin klukkan 16.
Stein og Bjarka Má.
Barnabörnin eru
þrjú. 2) Hjálmar, f.
1943, maki Sigrún
Björg Ingþórsdóttir.
Synir þeirra eru
Magnús Þór og Ing-
þór Hjálmar. Börn
Hjálmars frá fyrri
hjónaböndum eru
Hrefna og Guðbjart-
ur, Margrét Sigríður
og Hafsteinn. Barna-
börn og barnabarna-
börn eru tólf. 3) Hans
Guðni, f. 1945, maki
Auðbjörg Vordís Óskarsdóttir.
Sonur þeirra er Óskar Heiðar.
Börn Hans Guðna frá fyrra hjóna-
bandi eru Júlíana Þórlaug, Berg-
lind Bára, Helena og Davíð Örvar,
móðir þeirra er Erna Georgsdóttir
Aspelund. Barnabörnin eru sjö. 4)
Ingigerður, f. 1949, maki Sigur-
hans Wium Hansson. Börn þeirra
eru Hrafnhildur, Hafrún Ósk,
Rakel Katrín og Magnús Fannar.
Barnabörnin eru sjö. 5) Daníel, f.
1952. Sambýliskona hans er Ann-
katrine Nilsson. Börn Daníels eru
Hafdís Unnur, móðir Gunnhildur
Haraldsdóttir og Stefán Ingi, móð-
ir Ingibjörg Elín Ingimundar-
dóttir. Barnabörnin eru 3. 6)
Benjamín, f. 1953, maki Una Björg
Gunnarsdóttir. Synir Benjamíns
eru Sævar Örn, Hafþór Már og
Rúnar Hrafn, móðir Eygló Har-
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta
þá sælt er að vita af því
þú laus ert úr veikinda viðjum,
þín veröld er björt á ný.
Ég þakka þau ár sem ég átti
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfinn úr heimi,
ég hitti þig ekki um hríð.
Þín minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sigurðardóttir.)
Hvíl í friði elsku besta mamma
mín.
Hjartans þökk fyrir allt sem þú
varst okkur.
Ingigerður Magnúsdóttir.
Það var bjartur morgunn með fyr-
irheit um góðan dag. Vindur lék í
laufi trjánna í fallegum garði Vífils-
staða. Sólin reis í austri, þetta reynd-
ist vera síðasta sólarupprásin í lífi
móður minnar. Mamma átti orðið á
níunda tug afkomenda. Allir vildu
þeir svo gjarnan geta snúið við
stundaglasi hennar sem tæmdist á
Vífilsstöðum þennan morgun og fá að
hafa hana lengur. En ekkert megnar
að snúa við stundaglasi lífsins. Tíma
okkar hér á jörð lýkur einn daginn og
ekkert fær því breytt.
Eftir standa minningar. Minning-
ar um „stóra“ konu sem fór frá okkur
í litlum líkama. Konu sem gaf okkur
allt sem hún átti, konu sem alltaf var
skjöldur og hlíf, konu sem var okkur
betri en best og stærri en stærst að
innræti.
Konu sem sleit barnsskónum á
vestfirskri grund, varð síðan húsfrú
og móðir átta barna í Kirkjulækjar-
koti í Fljótshlíð. Hún varð þetta stóra
nafn: „Mamma“ sem leit á það sem
æðsta hlutverk sitt að annast og um-
vefja.
Mamma var alltaf til staðar með
vökul augu yfir velferð barna sinna.
Klettur í hafi þegar gaf á bátinn. Lét
sig alltaf varða velferð annarra. Heil-
lynd og sjálfri sér trú. Hreinskilin um
menn og málefni og taldi sannleikann
alltaf sagna bestan, hvort sem undan
sveið eða ekki.
Mamma lifði sínu trúarlífi á þann
hátt að prédikun hennar situr eftir í
hjörtum okkar sem eftir lifum. Pré-
dikun sem sjaldnast var sett fram í
orðum, heldur með verkum. Falslaus
eins og dúfa en gat hvesst sig ef
henni fannst hún eða börn hennar
órétti beitt.
Mamma hafði aldrei góða sjón og
síðustu árin var hún blind. Það
breytti ekki þessu rótgróna innræti
hennar eða móðurlegri umhyggju.
Hún gerði alltaf eins og hún gat.
Líf hennar er okkur sem eftir lif-
um til eftirbreytni. Arfleifð hennar er
okkar sómi.
Þegar sól rann þennan dag var
mamma farin í sína hinstu ferð.
Þarna voru leiðarlok og við höfðum
fengið tækifæri til að kveðja hana.
Sólarlagið skartaði sínu fegursta og
minnti okkur á að lífið heldur áfram
og nýr dagur rís aftur að morgni.
Ég drúpi höfði í virðingu fyrir
mömmu minni, þessari mikilfenglegu
íslensku konu og er fullur þakklætis
fyrir líf hennar.
Takk fyrir… mamma.
Erling Magnússon.
Þegar Hrefnu tengdamóður minn-
ar skal minnst er efst í huga þakklæti
fyrir áratuga samferð sem aldrei bar
skugga á. Hrefna var var mikill per-
sónuleiki, traust og sterk með hlýtt
viðmót. Á stóru heimili var hún hin
styrka stoð eiginmanns og barna.
Hún var mikil mamma og amma og
góð tengdamóðir. Í Kirkjulækjarkoti
var stærstum hluta starfsævinnar
eytt við hlið eiginmanns, Magnúsar
Guðnasonar, og barna og þar sem
stórfjölskylda Ingigerðar og Guðna
Markússonar átti athvarf í leik og
starfi. Lífið í Kirkjulækjarkoti ein-
kenndist af samkennd þessarar stóru
fjölskyldu og einnig starfi Hvíta-
sunnusafnaðarins sem þau hjón tóku
þátt í ásamt mörgum úr fjölskyld-
unni. Starfsdagur Hrefnu var oft
langur, fyrst upp að morgni og síðust
til hvíldar að kvöldi. Börnin átta hafa
sýnt þakklæti sitt fyrir öll árin með
umhyggju og ræktarsemi við Hrefnu
til hinsta dags.
Í stopulum frístundum sinnti
Hrefna hannyrðum og ræktaði garð-
inn sinn. Hún hafði yndi af blómum
og var það áhugamál þeirra hjóna.
Til ferðalaga var ekki mikill tími,
helst var ferðast í tengslum við safn-
aðarmót og einnig farið vestur í
Langabotn. Þau heimsóttu börn sín
er bjuggu erlendis bæði í Bretlandi
og Svíþjóð. Heimsókn þeirra til okk-
ar Hildar í Bretlandi var þeim og
okkur eftirminnileg og minnumst við
þess tíma með þakklæti og ánægju.
Eftir að Hrefna og Magnús fluttu frá
Kirkjulækjarkoti hafa mörg börn
þeirrra byggt sér sumarhús í landi
Kirkjulækjarkots. Þar halda afkom-
endur áfram tengslum við Fljótshlíð-
ina og njóta samveru og friðsældar á
æskuslóðum og er ég og fjölskylda
mín afar þakklát þeim hjónum fyrir
þessa spildu á Réttarfitinni.
Á Akranesi bjuggu Hrefna og
Magnús í áratug. Börnin flogin úr
hreiðrinu og meiri tími til að sinna
áhugamálunum. Magnús sinnti þar
safnaðarstarfi og gaf sér tíma til að
teikna og mála myndir. Hrefna hafði
gaman af alls konar föndri og eigum
við marga fallega hluti eftir þau bæði.
Alltaf var tekið á móti vinum og
vandamönnum með stórveitingum en
það var alla tíð einkenni Hrefnu að
vera veitandi.
Árið 1998 fluttu Hrefna og Magn-
ús í Kópavog. Heilsu Magnúsar hafði
hrakað og lést hann á Þorláksmessu
árið 1999. Hrefna bjó áfram í Engi-
hjallanum meðan þrek leyfði. Síðustu
árin hefur hún átt heima á Vífilsstöð-
um þar sem hún naut hlýju og ein-
staklega notalegrar umönnunar sem
fjölskylda hennar þakkar af heilum
hug. Við leiðarlok er samfylgd þökk-
uð, þakkir mínar til Hrefnu fyrir að
hafa tekið mér alla tíð sem einum í
viðbót í hennar stóra barnahóp. Ég
kveð Hrefnu með söknuði og virð-
ingu. Blessuð sé minning hennar.
Jóhann B. Steinsson.
Kær tengdamóðir mín, Hrefna
Magnúsdóttir, er horfin á braut.
Ég er þakklát fyrir að hafa kynnst
henni og átt með henni samleið í
næstum þrjá áratugi.
Hún var glæsileg kona, með fallegt
þykkt liðað hár og tígulegt yfirbragð.
Kona sem hafði gömlu gildin í heiðri,
heiðarleika, traust og samviskusemi.
Hrefna var frá Langabotni í Geir-
þjófsfirði, ólst upp í stórum sam-
heldnum systkinahópi þar sem lífs-
baráttan var ekki alltaf auðveld enda
missti hún móður sína aðeins 17 ára
gömul. Yfir æskustöðvunum hvíldi
dýrðarljómi og litríkar frásagnir.
Ég hef einu sinni komið í Langa-
botn, eftir það skildi ég aðdáun henn-
ar betur, staðurinn er engu líkur, því-
lík dulúð og fegurð þar sem allt er
svo upprunalegt og ósnertanlegt,
enda eini bærinn í dalnum og enginn
bílvegur. Fjöllin fyrir ofan Langa-
botn eru snarbrött og niðri í dalnum
er friðurinn og kyrrðin svo mikil að
heyra má saumnál detta. Lækirnir
og áin með sínum fossum og flúðum
eins og silfurrönd niður dalbotninn.
Þessa upplifun mína kunni Hrefna
vel að meta.
Hún fór ung til Reykjavíkur í vist,
síðar starfaði hún á saumaverkstæði
og gerðist þar nemi, tók einnig tíma í
söngnámi en hún hafði fagra og
mikla söngrödd.
Hrefna átti í bréfasambandi við
strák úr Fljótshlíðinni, og ákváðu
þau að hittast. Amor hélt þar innreið
sína og vestfirska stúlkan heillaðist
af myndarlega stráknum Magnúsi.
Þau byrjuðu sinn búskap í her-
bergi hjá foreldrum Magnúsar en
síðar reistu þau sér hús á gilbrúninni
þar skammt frá. Þar reistu líka
bræður hans tveir sín hús og var þar
mannmargt samfélag enda áttu þeir
allir mörg börn. Hrefna og Magnús
eignuðust átta börn og á heimili
þeirra dvöldu oft um lengri eða
skemmri tíma einstaklingar sem illa
fótuðu sig á lífsins vegi.
Það þurfti dugnað og útsjónarsemi
við að klæða og fæða allan skaran.
Hrefna var góður kokkur og gerði
mikið úr litlu. Hún var mikil hann-
yrðakona, hafði yndi af að raða sam-
an mynstrum og litum, prjónaði mik-
ið og saumaði oft upp úr gömlum
fötum sem hún hafði sjálf útbúið snið
til. Hún afkastaði miklu, enda fór hún
oftast síðust í háttinn og snemma á
fætur á morgnana.
Hrefna var ræktunarkona sem lét
sér annt um allt sköpunarverkið og
þekkti nöfn á flestum grösum og
blómum úti í náttúrunni. Stofan var
full af blómum, hvert öðru fegurra,
og undir húsveggnum voru falleg
blómabeð. Við þetta bættust málverk
húsbóndans og trjárækt sem þetta
umhverfi skrýddist af.
Þrátt fyrir heilsuleysi sem þjáði
Hrefnu frá miðjum aldri bar hún sig
vel enda vildi hún ekki valda öðrum
áhyggjum. Lítið kvartaði hún, og
þegar spurt var hvernig henni liði
svaraði hún: „Æ, ég er eitthvað löt,
en ég hef það ágætt.“ Hrefna Magn-
úsdóttir hafði mikla og merka
reynslu, sterka nærveru og áhrifa-
ríkt viðmót. Hún átti inni fyrir því að
vera skorinorð og skoðanaföst. Hún
sagði það sem hún meinti, og meinti
það sem hún sagði. Lífsstarf Hrefnu
var mikið og uppskeran er ríkuleg í
glæsilegri og öflugri fjölskyldu. Áhrif
hennar síast víða út um samfélagið.
Guð blessi Hrefnu og minningu
hennar.
Sigrún Björg Ingþórsdóttir.
Þegar ég gekk inn á Vífilsstaði
þennan miðvikudag, í stofuna hennar
Hrefnu tengdamóður minnar til 32ja
ára, vissi ég að hennar lífsganga var
senn á enda.
Þar sem ég sat við rúmið og hélt í
höndina hennar leitaði hugur minn
aftur í tímann og minningarnar
streymdu fram. „Komdu inn með
mér og hittu foreldra mína,“ sagði
Erling við mig. Ég var bara 16 ára og
ekki of kjörkuð en lét þó tilleiðast. Ég
hefði ekki þurft að vera svona kjark-
laus, Hrefna og Maggi tóku mér vel
þótt eflaust hafi þeim fundist við of
ung til að vera orðin kærustupar.
Hrefna var mikill mannþekkjari og
það var mér mikill heiður að vera
strax meðtekin eins og ein af krökk-
unum þeirra og hjá þeim átti ég sama
skjól og hjá mínum eigin foreldrum.
Hrefna átti sterka trú, bað fyrir okk-
ur öllum, predikaði ekki í orðum en
verkin hennar fluttu hátt og snjallt
góðan boðskap.
Fyrstu jólin mín að heiman hélt ég
á heimili hennar og hún skildi þessa
unglingsstelpu sem saknaði foreldra
og systkina og vildi allt fyrir mig
gera. Einhvern veginn var allt svo lít-
ið mál hjá henni. Mér fannst t.d. gæs
vond en hún vissi að Erling elskaði að
fá gæs og til að gleðja hann og dekra
við mig þá var ekkert tiltökumál að
hafa bara eitthvað annað líka. Hins
vegar átti hún eftir að kenna mér síð-
ar að meta gæsina.
Þegar ég var 21 árs eignuðumst
við Erling tvíburadætur og áttum
eina eldri dóttur fyrir. Þá kom hún og
var hjá okkur fyrstu vikurnar enda
tíðkaðist ekki þá að feður fengju
feðraorlof. Þvílíkur munur að hafa
þennan dugnaðarfork hjá sér og þeg-
ar ég var að segja að mér þætti
ómögulegt að hún væri að standa í
þessum þvotti þá fannst henni það nú
ekki mikið mál, þú átt nú þvottavél,
sagði hún bara. Hennar kynslóð
þekkti ekki þennan munað sem
þvottavélar eru og var þvotturinn
bara þveginn úti í læk. Elsti sonur
hennar er fæddur í október og var
Hrefna úti í læk að þvo þegar hún tók
léttasóttina með hann.
Hrefna var mikil hannyrðakona og
kunnu stelpurnar mínar vel að meta
ullarsokkana og vettlingana sem hún
gaf þeim og verkin hennar prýða
heimili barnanna hennar og þeir eru
ófáir útlendingarnir sem eiga lopa-
peysu eftir hana. Hún hafði ekki góða
sjón og ég held að henni hafi þótt það
einna verst þegar hún varð blind að
geta ekki sinnt handavinnunni eins
og áður. Hún kvartaði þó aldrei og
var alltaf glöð og ánægð með sitt.
Mér auðnaðist ekki að vera við-
stödd þegar hún kvaddi en hafði átt
stund með henni nóttina áður.
Tveimur tímum eftir andlát hennar
kom ég inn til hennar og það var tígu-
leg ró yfir dánarbeðnum. Hún var
svo friðsæl og falleg. Ekki var til
hrukka á andliti hennar og hárið rétt
aðeins farið að grána í rótina en
dökka litnum í hárinu hafði hún hald-
ið betur en við hinar sem yngri erum.
Hrefna hafði fullnað skeiðið, varð-
veitt trúna og hefur nú hitt tengda-
pabba aftur.
Guð gefi okkur öllum styrk til að
takast á við söknuðinn og djörfung til
að bera áfram kyndilinn sem hún
lætur okkur eftir.
Ég drúpi höfði í virðingu og miklu
þakklæti og blessa minningu tengda-
mömmu minnar.
Erla Birgisdóttir.
Fyrstu minningar mínar um
ömmu og afa eru frá Akranesi og var
alltaf ævintýri að skreppa með Akra-
borginni og komast í eldhúskrókinn
og fá eitthvað gott eftir sjóferðina.
Síðar minnist ég ömmu minnar í
Engihjallanum og sérstaklega heim-
sóknanna eftir skóla þegar ég kom
við í kaffi og spjallað var um heima og
geima.
Hrefna amma var minnug upp-
runa síns. Ég fékk að heyra margar
sögur að vestan. Sögur af bræðrun-
um og hrefnuveiðimönnunum sem
voru inni á firðinum svo og allar
veiðisögurnar sem hún mundi svo
vel. Systkinin frá Langabotni voru
ellefu. Það hefur oft verið glatt á
hjalla í þessum stóra barnahópi þótt
lífsbaráttan hafi verið hörð. Fólk sem
í dag nýtur allra hugsanlegra þæg-
inda á erfitt með að ímynda sér
hvernig hægt var að framfleyta 13-15
manna fjölskyldu í þröngu húsnæði
og án allra nútíma þæginda. Miklu
skipti, og raunar öllu, dugnaður
Magnúsar langafa í Langabotni sem
var flinkur veiðimaður og var því allt-
af gnægð matar svo sem fiskur, selur
og fugl. Hildur, langamma í Botni,
hafði verið á húsmæðraskóla áður en
hún giftist og skilaði þeirri þekkingu
til heimilisfólksins.
Í frásögnum ömmu var mikill
dýrðarljómi yfir æskustöðvunum,
margar sögurnar sagðar frá þeim
tíma, og fannst okkur nokkuð frjáls-
lega farið með á stundum. En það
þurfti ekki að ýkja um fegurð æsku-
stöðvanna í Langabotni, það hef ég
sannreynt í heimsókn í fjörðinn
hennar ömmu fyrir nokkrum árum.
Langibotn er eftirminnilegur staður
þar sem náttúran er stórbrotin og
ósnert af nútíma tækni. Geirþjófs-
fjörður er sögusvið Gísla sögu Súrs-
sonar og þekkti amma þar öll kenni-
leiti og báru nokkur systkina hennar
nöfn úr Gísla sögu. Óspillt náttúra
Langabotns í Geirþjófsfirði nýtur
þess að þangað varð ekki komist
nema fótgangandi eða sjóleiðis og er
svo enn. Í þessu umhverfi sagna um
sjóskrímsli, álfa og huldukonur ólst
amma mín upp. Kveðjustund er
runnin upp og vísu Vatnsenda-Rósu
geri ég að lokakveðju til ömmu minn-
ar.
Þó að kali heitur hver,
hylji dali jökull ber,
steinar tali og allt hvað er,
aldrei skal ég gleyma þér.
Bjarki Már Jóhannsson.
Jónína Hrefna
Magnúsdóttir
 Fleiri minningargreinar
um Jónínu Hrefnu Magnúsdóttur
bíða birtingar og munu birtast í
blaðinu á næstu dögum.