Morgunblaðið - 25.10.2008, Page 34

34 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. OKTÓBER 2008
Á UNDANFÖRN-
UM áratug hefur
náms- og starfsráðgjöf
fyrir fullorðna færst í
vöxt í samræmi við þá
þjóðfélagsþróun að
fólk þarf að auka og
halda við þekkingu og
hæfni sinni til að vera
samkeppnishæft á
vinnumarkaði. Í takt við þessa þró-
un var m.a. lögð áhersla á aukn-
ingu náms- og starfsráðgjafar í
stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnar
Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar
2007.
Hér á landi býðst fullorðnum
náms- og starfsráðgjöf m.a. á veg-
um símenntunar- og fræðslu-
miðstöðva, skrifstofu Vinnu-
málastofnunar, Námsflokka
Reykjavíkur, Iðunnar – fræðsluset-
urs og Mímis – símenntunar.
Fræðslumiðstöð atvinnulífsins hef-
ur einnig skipulagt námskeið fyrir
fulltrúa stéttarfélaga og fyrirtækja
sem vilja taka að sér að kynna þá
möguleika sem felast í náms- og
starfsráðgjöf. Ástæða er til að
vekja athygli á þessari þjónustu og
hvetja fólk til að nýta sér hana.
Á fáum vikum hafa skapast að-
stæður á vinnumarkaði sem munu
hafa gríðarlegar breytingar í för
með sér á störfum margra. Þessar
aðstæður geta leitt til þess að fólk
þurfi að hverfa frá störfum og/eða
fara í nám til að efla þekkingu og
hæfni sína. Þetta kallar á styrk af
hálfu hvers og eins til þess að
standast kröfur sem til hans eru
gerðar og til að finna út hvaða
skref á starfsferlinum eru til hags-
bóta. Í fjölmörgum erlendum rann-
sóknum hefur verið
sýnt fram á að náms-
og starfsráðgjöf hefur
jákvæð áhrif á þróun
náms- og starfsferils
einstaklings.
Stjórnvöld vinnu-
mála verða sífellt að
vera vakandi fyrir
breytingum á vinnu-
markaði. Breytingar í
atvinnulífinu kalla á
starfsfólk með hæfni
til að takast á við ný
viðfangsefni. Endur-
menntun og þjálfun gegna hér lyk-
ilhlutverki og þar koma náms- og
starfsráðgjafar við sögu. Þeir búa
yfir þekkingu á þörfum atvinnulífs-
ins í nútíð og næstu framtíð og
veita leiðsögn sem leiðir ein-
staklinginn á þann stað í samfélag-
inu sem hentar þekkingu og hæfni
hans best. Náms- og starfs-
ráðgjafar starfa innan formlega
skólakerfisins, á grunn-, framhalds-
og háskólastigi. Þeir starfa einnig á
vinnumálastofnunum sem eru starf-
ræktar um allt land, símenntunar-
og fræðslumiðstöðvum og innan
fyrirtækja í opinberum geira eða í
einkarekstri.
OECD og Evrópubandalagið
hafa lagt mikla áherslu á náms- og
starfsráðgjöf því talið er að hún sé
nauðsynlegur þáttur í þekking-
arþjóðfélaginu og stuðli að hag-
vexti. Fræðsla um nám og störf
getur gefið ungu fólki forskot í að
afla sér grunnþekkingar og hæfni
sem það þarfnast á leið sinni til
farsæls náms- og starfsvals.
Í sumar voru samþykkt ný
grunn- og framhaldsskólalög þar
sem fram kemur að allir nemendur
grunn- og framhaldsskóla skuli
eiga rétt á náms- og starfsráðgjöf.
Nú blasir við það verkefni að
tryggja nemendum þann rétt. Öfl-
ug náms- og starfsráðgjöf getur
ráðið miklu um að nemendur geri
raunhæfar áætlanir um náms- og
starfsval. Því er mjög brýnt að
móta heildstæða stefnu í náms- og
starfsráðgjöf og náms- og starfs-
fræðslu fyrir grunn- og framhalds-
skóla. Auka þarf markvissa náms-
og starfsráðgjöf og náms- og
starfsfræðslu innan skólastiganna
þriggja og úti á vinnumarkaðnum.
Aðgengi að upplýsingum um þróun
vinnumarkaðar og framtíðarhorfur
samhliða upplýsingum um framboð
menntunar er einn af grunnþáttum
í náms- og starfsvali einstaklinga.
Samkvæmt lögum um vinnumark-
aðsaðgerðir kemur fram að Vinnu-
málastofnun skuli kanna reglu-
bundið mannaflaþörf og
framtíðarhorfur í atvinnugreinum
þannig að meta megi atvinnumögu-
leika námsmanna eftir námsleiðum
og efla ráðgjöf við nemendur í
framhalds- og háskólanámi. Í því
sambandi er mikilvægt að stjórn-
völd hugi að gerð heildarupplýs-
ingakerfis um nám og störf hér-
lendis.
Mannauður er dýrmætasta auð-
lind hvers þjóðfélags. Til að ein-
staklingar og atvinnulíf geti þrifist
og vaxið þarf menntun og mann-
auður að kallast á. Náms- og
starfsráðgjöf er mikilvægt tæki til
að aðstoða og hvetja fólk til að
bæta stöðu sína hvað varðar nám
og störf.
Náms- og starfsráðgjöf –
nauðsynlegur þáttur
Ágústa E. Ingþórs-
dóttir skrifar um
mikilvægi starfs-
ráðgjafar
» Til að einstaklingar
og atvinnulíf geti
þrifist og vaxið þarf
menntun og mannauður
að kallast á.
Ágústa E. Ingþórsdóttir
Höfundur er formaður Félags náms-
og starfsráðgjafa
ÞEIR sem hafa val-
ið sér það hlutskipti
að starfa með öldr-
uðum á Íslandi eru al-
mennt mjög ánægðir í
sínu starfi. Þeir njóta
þar þeirrar ánægju að
hafa með að gera
fólk, aldraða ein-
staklinga sem eru upp
til hópa duglegir, jarðbundnir og
æðrulausir enda hafa þeir kynnst
misjöfnum aðstæðum og komist
fram úr ýmsu því sem okkur
yngra fólkinu kann að vaxa í aug-
um.
Það er stundum sagt að við hin
yngri eigum þeim sem nú eru
orðnir aldraðir margt að þakka.
Þeir hafi byggt upp það þjóðfélag
sem við höfum notið ávaxtanna af.
Þeir eigi aðeins það besta skilið
þegar aldur færist yfir og við
séum siðferðislega skyldug til að
sjá fyrir aðstoð, umönnun og
skjóli þegar þeir þurfa þess með.
Það er kunnara en frá þurfi að
segja að ellinni fylgja oft ýmsir
sjúkdómar og áföll. Þegar slíkt
dynur yfir kemur heilbrigðiskerfið
til sögunnar. Á öldrunarsviði LSH
er mikið starf unnið við að takast
á við afleiðingar sjúkdóma og
áfalla sem aldraðir hafa orðið fyr-
ir. Stundum er heilsubresturinn of
mikill til að viðkomandi eigi
möguleika á að útskrifast heim
aftur og þá verður stofnun sem
getur séð fyrir hjúkrun og
umönnun næsti kost-
ur. Endurhæfing
aldraðra skilar samt
sem áður oft góðum
árangri og margir
sem leggjast inn á
sjúkrahús ná aftur
góðri heilsu og færni.
Fyrir þá sem eru
taldir eiga möguleika
á sjálfstæðu lífi
heima eru ýmsir
kostir í boði. Heima-
hjúkrun og heima-
þjónusta sveitarfélag-
anna býður aðstoð við lyfjatöku,
böðun, þrif og þvotta og einnig er
hægt að fá sendar máltíðir heim
fyrir þá sem þess óska. Hægt er
að fá aðstæður heima metnar og
kannað hvaða hjálpartæki geti létt
daglegt líf. Á Reykjavíkursvæðinu
og víðar eru starfandi dagdeildir
þar sem ýmis afþreying, þjálfun
og þjónusta er í boði og fólk er
sótt heim og skilað heim aftur í
bíl að dyrum. Mögulegt er víða að
fá frá sveitarfélögunum akstur til
að nýta félagsstarf þjónustu-
miðstöðva og þá þjónustu sem þar
er boðið upp á og margar íbúðir
sem byggðar hafa verið með þarf-
ir aldraðra í huga eru í tengslum
við slíkar miðstöðvar.
Kunn er sú afstaða sem ríkti á
fyrri hluta síðustu aldar að „búa
skuli öldruðum áhyggjulaust ævi-
kvöld.“ Byggð voru heimili, stofn-
anir þar sem aldraðir gátu sest að
og notið þjónustu og félagsskapar
ef hugur þeirra stóð til og þurftu
þá ekki að vera orðnir sjúkir og
lasburða til að slíkt úrræði stæði
þeim til boða. Nú er öldin önnur
Um aðstæður
aldraðra
Helga S. Ragn-
arsdóttir skrifar um
umönnun og þjón-
ustu við aldraða
Helga S. Ragnarsdóttir
MORGUNBLAÐIÐ birtir
alla útgáfudaga aðsendar um-
ræðugreinar frá lesendum.
Blaðið áskilur sér rétt til að
hafna greinum, stytta texta í
samráði við höfunda og
ákveða hvort grein birtist í
umræðunni, í bréfum til blaðs-
ins eða á vefnum mbl.is. Blað-
ið birtir ekki greinar, sem eru
skrifaðar fyrst og fremst til að
kynna starfsemi einstakra
stofnana, fyrirtækja eða sam-
taka eða til að kynna viðburði,
svo sem fundi og ráðstefnur.
Innsendikerfið
Þeir sem þurfa að senda
Morgunblaðinu greinar eru
vinsamlega beðnir að nota
innsendikerfi blaðsins. Formið
er undir liðnum „Senda inn
efni“ ofarlega á forsíðu mbl.is.
Einnig er hægt að slá inn
slóðina www.mbl.is/senda-
grein
Ekki er lengur tekið við
greinum sem sendar eru í
tölvupósti.
Í fyrsta skipti sem formið
er notað þarf notandinn að ný-
skrá sig inn í kerfið, en næst
þegar kerfið er notað er nóg
að slá inn netfang og lykilorð
og er þá notandasvæðið virkt.
Ekki er hægt að senda inn
lengri grein en sem nemur
þeirri hámarkslengd sem gef-
in er upp fyrir hvern efnisþátt
en boðið er upp á birtingu
lengri greina á vefnum.
Nánari upplýsingar gefur
starfsfólk greinadeildar.
Móttaka
aðsendra
greina
Jólahlaðborðin 2008
Stórglæsilegt sérblað um jólahlaðborð
og aðra spennnandi viðburði
á aðventunni fylgir Morgunblaðinu
laugardaginn 1. nóvember.
Meðal efnis er:
• Jólahlaðborð og aðrar matarveislur.
• Jólahlaðborð á helstu veitingahúsum.
• Hópur sem fer árlega á jólahlaðborð.
• Jólahlaðborð heima, skemmtilegar
uppskriftir.
• Fallega skreytt jólahlaðborð.
• Tónleikar og aðrar uppákomur.
Allar nánari upplýsingar veitir Katrín Theódórsdóttir
í síma 569 1105 eða kata@mbl.is.
Ásamt fullt af öðru spennandi efni
og fróðleiksmolum.
Auglýsendur!
Pantið fyrir klukkan 16,
mánudaginn 27. október.