Morgunblaðið - 04.11.2008, Blaðsíða 9

Stepp ehf Ármúla 32 Sími 533 5060 www.stepp.is stepp@stepp.is
G
ra
fí
k
a
2
0
0
8
GÓLFEFNI ÞEKKING ÞJÓNUSTA
TEPPI Á STIGAGANGINN
Fréttir 9INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. NÓVEMBER 2008
www.feminin.is • feminin@feminin.is
Bæjarlind 4, Kópavogi • sími 544 2222
Opið mán.-fös. kl. 11-18 - lau. 10-16
af öllum
Stærðir 36-56
30% afsláttur
vörum 4.-11. nóv.
MYND
Bæjarhraun 26, Hafnarfirði
s. 565 4207 www.ljosmynd.is
Mynd - ljósmyndastofa í 25 ár
Jólamyndatökur
Tilboð
Álfhólsvegi 67, 200 Kópavogi, sími 554 5820.
Opið kl. 16-18 þri., mið., fim.
- -
Silfurhúðum
gamla muni
Eddufelli 2 Bæjarlind 6
sími 557 1730 sími 554 7030
Opið mánud.-föstud. 10-18
Opið í Bæjarlind laugard. 10-16
Opið í Eddufelli laugard. 10-14
Krumputoppar
með/án erma
GRENNINGARNUDD
sem virkar
hringdu
strax og
tryggðu þér
flottan
líkama núna
sími 577 7007
Stórhöfða 17
TILBOÐ
24.900 kr.
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
KREPPUNNI, sem Íslendingar
glíma við um þessar stundir, svipar
mjög til ástandsins í Finnlandi í
upphafi tíunda áratugar síðustu
aldar, að sögn Jaakkos Kianders,
forstöðumanns Hagfræðistofnunar
launþegasamtaka Finnlands.
„Helsti lærdómurinn, sem Íslend-
ingar geta dregið af finnsku krepp-
unni, er að óráðlegt sé að halda
stýrivöxtum
háum á kreppu-
tímum til að
styðja við veikan
gjaldmiðil,“ segir
Kiander.
Finnska
bankakreppan
byrjaði á svip-
aðan hátt og sú
íslenska.
„Finnska markið
hafði um langt skeið verið fest við
gengi annarra gjaldmiðla. Í upphafi
áttunda áratugarins voru svo ýmis
höft á gjaldeyris- og fjármálamörk-
uðum fjarlægð. Þessar aðgerðir,
sem og hátt gengi marksins, leiddu
til mikils uppgangs í finnsku efna-
hagslífi og flæddi erlent fjármagn
inn í landið.“ Líkt og á Íslandi juk-
ust fjárfestingar til muna og verð á
fasteignum hækkaði. Þá jókst
skuldsetning heimila og fyrirtækja.
„Verkefni finnska seðlabankans
var, ásamt öðru, að halda gengi
gjaldmiðilsins innan settra marka.
Þetta gekk ágætlega svo lengi sem
erlendir fjárfestar höfðu trú á
finnska hagkerfinu.“ segir hann.
„Árið 1989 tók að hrikta í stoðum
Sovétríkjanna, sem voru mjög mik-
ilvægur útflutningsmarkaður fyrir
finnsk fyrirtæki. Fjárfestar tóku
því að velta fyrir sér hvort efna-
hagslegar forsendur væru fyrir
sterku gengi finnska marksins. Því
gerðu spákaupmenn atlögur að
finnska markinu.“
Finnski seðlabankinn brást við
með því að hækka stýrivexti til að
styðja við gengi marksins.
„Með þessu hófst tímabil mjög
hárra stýrivaxta, sem varði í 3-4 ár.
Þetta hafði afar slæm áhrif á heim-
ili og fyrirtæki í landinu. Mörg
þeirra höfðu verið skuldsett og
þessi hækkun stýrivaxta varð þeim
ofviða. Alls skrapp finnska hag-
kerfið saman um 13% á þremur ár-
um.“ Þessi kreppa leystist ekki fyrr
en árið 1993 þegar fastgengisstefn-
unni var aflétt og, það sem e.t.v.
skiptir meira máli, stýrivextir voru
lækkaðir á ný.
Telur Kiander að staða Íslands
væri ekki endilega betri hefði evr-
an verið gjaldmiðillinn í stað krón-
unnar. „Íslensku bankarnir hefðu
þá átt jafnvel auðveldara með að-
gengi að fjármagni og því hefði
bankakerfið eftir sem áður orðið of
stórt fyrir hagkerfi Íslands.“
Varar við háum
stýrivöxtum
Jaakko Kiander
Íslendingar gætu lært af reynslu Finna
Í HNOTSKURN
»Hátt gengi og afnám haftaí fjármálageiranum leiddi
til uppgangstímabils í Finn-
landi.
»Þegar niðursveiflan hófsthélt seðlabankinn stýri-
vöxtum háum til að styðja við
gengi marksins.
»Kiander mun flytja erindium reynslu Finna af
bankakreppunni í upphafi 10.
áratugarins í hátíðarsal Há-
skóla Íslands klukkan 12 í dag.
Eftir Þröst Emilsson
the@mbl.is
„ÞAÐ liggur ekkert annað fyrir en af
kaupum Árvakurs á Fréttablaðinu
verði. Við höfum engar vísbendingar
um að 365 vilji taka upp þessa samn-
inga,“ segir Þór Sigfússon, stjórnar-
formaður Árvak-
urs.
Hann vísar til
umræðna í kjölfar
gernings helgar-
innar, þegar
Rauðsól, félag í
eigu Jóns Ásgeirs
Jóhannessonar,
keypti fjölmiðla-
hluta 365 út úr 365
hf. fyrir 1,5 millj-
arða króna. Auk þess tekur Rauðsól
yfir 4,4 milljarða króna af skuldum
365 hf.
10. október síðastliðinn var tilkynnt
að samkomulag hefði tekist um sam-
einingu Árvakurs, Fréttablaðsins og
Pósthússins en samkvæmt samkomu-
laginu kemur 365 hf. inn í hluthafahóp
Árvakurs með 36,5% hlut. Þór Sigfús-
son segir mikilvægt að þetta gangi
eftir.
Þetta er hluti af vinnu sem hefur
farið hér fram með það að markmiði
að treysta rekstrargrundvöll Morg-
unblaðsins og mbl.is og sú vinna
gengur vel. Það skiptir miklu í þessari
vinnu að þessi samruni blaðanna í
einu útgáfufyrirtæki gangi eftir.
Þannig næst hámarkshagræðing,“
segir Þór.
Skýr framtíðarsýn
Hann segir framtíðarsýnina skýra
um starfsemi Árvakurs. Reksturinn
þurfi að skila góðri afkomu, þannig
verði sjálfstæði fjölmiðlanna best
tryggt.
„Við stefnum að því að dreifa eign-
araðild og við vinnum í samræmi við
skýrar starfsreglur um stjórnarhætti
og kraftmikla og sjálfstæða ritstjórn.
Teymi stjórnenda og ritstjórnar er á
réttri leið. Það hefur verið tekið til í
rekstrinum undanfarin ár og Morg-
unblaðið og mbl.is eru sannarlega á
réttri leið. Við erum með betri upp-
byggingu rekstrarins og betri vöru.
Þetta kemur vel fram í útgáfu síðustu
vikna og auðvitað vísbendingum um
verulega meiri lestur en áður á Morg-
unblaðinu og metlestur á mbl.is. En
vitaskuld erum við eins og önnur fyr-
irtæki í landinu að fást við gífurlega
erfiðar aðstæður og við því erum við
að bregðast,“ segir Þór.
Hann leggur áherslu á það mark-
mið að Árvakur verði með dreifða
eignaraðild og að enginn einn verði
yfirgnæfandi.
„Allir stærstu hluthafar í Árvakri
hafa áhuga á því að svo verði. Árvakur
á að verða í mínum huga almennings-
hlutafélag þegar horft er til næstu
ára. Morgunblaðið gegnir mjög mik-
ilvægu hlutverki í þessu samfélagi og
því er best sinnt með því að traust ríki
gagnvart blaðinu og ólík sjónarmið fái
rými. Við munum því breikka hlut-
hafahópinn. Fjölbreytt eignarhald er
mikilvægt í þessum rekstri til þess að
auka traust. Ég vonast til þess að þeg-
ar við leggjum fram áætlun í sam-
starfi við viðskiptabanka okkar,
Glitni, um traustan rekstur köllum við
eftir breiðum hópi nýrra hluthafa,
smárra hluthafa, lífeyrissjóða og ann-
arra sem hafa áhuga á því að hér séu
öflugir, óháðir og góðir miðlar,“ segir
Þór.
„Við erum með einstakt tækifæri til
þess að byggja öflugt fyrirtæki í dag-
blaðarekstri og vefmiðlun. Við viljum
vera í fararbroddi með nýjungar í
okkar stjórnarháttum, sem geta von-
andi orðið fyrirmynd annarra. Við
leggjum áherslu á að Árvakur verði
með skýrar starfsreglur um stjórn-
arhætti fyrirtækisins sem skerpi
ábyrgð og efli hlutverk stjórnar. Ég
hef mikla trú á því að bættir stjórn-
arhættir í fyrirtækjum skapi meiri
festu, auki fagmennsku og arð þegar
til lengdar lætur,“ segir Þór.
Dreifðari eignaraðild
Þór Sigfússon, stjórnarformaður Árvakurs, segir engar vís-
bendingar um að 365 ætli ekki að standa við gerða samninga
Í HNOTSKURN
»Þór segir að stjórn Árvak-urs eigi að sínu viti að vera
samsett af einstaklingum með
ólíka þekkingu og bakgrunn.
»Hann segir að stjórningæti fyrst og fremst hags-
muna hluthafa en það sé líka
mikilvægt í fjölmiðlafyrirtæki
að í stjórninni sé ákveðin
breidd og hún endurspegli
fjölbreytt sjónarmið.
Þór Sigfússon
HLÝTT var í veðri í annarri viku ný-
liðsins októbermánaðar en annars
var mánuðurinn kaldur og snjór
heldur meiri og þrálátari en venju-
legt er á þessum tíma árs. Meðal
annars varð alhvítt víða sunnanlands
í fyrstu viku mánaðarins. Þetta kem-
ur fram í veðuryfirliti fyrir október,
sem Trausti Jónsson veðurfræð-
ingur hefur tekið saman. Þar kemur
einnig fram að meðalhiti var víða all-
nokkru undir meðallagi.
Meðalhiti í Reykjavík var 2,8°C og
er það 1,6 stigum undir meðallagi.
Ekki hefur orðið jafnkalt í október í
Reykjavík síðan 1987. Á Akureyri
var meðalhitinn 1,1 stig eða 1,9 stig-
um undir meðallagi. Á Akureyri var
október 2005 lítillega kaldari en nú.
Meðalhitinn á Höfn í Hornafirði var
3,2 stig, svipað og 1998.
Kalt var á hálendinu
Í Stykkishólmi var hitinn 0,7 stig-
um undir meðallagi og 0,9 stigum
undir í Bolungarvík. Á báðum stöð-
um var kaldara í október 2005 en nú.
Á Stórhöfða í Vestmannaeyjum
var hitinn 1,5 stigum undir með-
allagi. Þar var álíka kalt 1998, en
annars þarf að fara aftur til ársins
1981 til að finna
áberandi kaldari
októbermánuð.
Hitinn á Egils-
stöðum var 1,4
stigum undir
meðallagi en jafn-
kalt var í október
1994. Meðalhitinn
á Hveravöllum
var -3,1 stig eða 1,9 stigum undir
meðallagi og kaldast í október frá
1987 eins og í Reykjavík.
Úrkoman í Reykjavík mældist 78
millimetrar og er það nánast í með-
allagi. Úrkoman á Akureyri mældist
87 mm og er það um 50% umfram
meðallag. Á Höfn í Hornafirði mæld-
ist úrkoman 143 mm og er það í
tæpu meðallagi.
Sólskinsstundir mældust 103 í
Reykjavík og er það 20 stundum um-
fram meðallag. Á Akureyri mældust
sólskinsstundirnar 44, en það er átta
stundum minna en í meðalári.
Mikið brim gerði norðanlands
samfara illviðri 24. og 25. dag mán-
aðarins. Mikil veðurharka var þá við
norðausturströndina, en mun skap-
legra veður var inn til landsins.
sisi@mbl.is
Hiti í október var
vel undir meðallagi