Skinfaxi - 01.08.1986, Page 17

að losa hug sinn við eigingirni og
vonsku, í tilraun til að bregðast
eðlilega við sérhveiju sem hann gæti
orðið fyrir" .Karate hefur stundum verið
kallað hugleiðsla á hreyfingu. Þessi
hug-leiðsla byggir á zen buddisma, þar
sem reynt er að tæma hugann. Ef t.d.
er gerð árás á mann á hann að geta
brugðist snöggt við, sjálfkrafa án
hugsunar, líkt og er við brennum
okkur.
Skilgreining WUKO á karate er þessi:
"Karate er bardaga aðferð er saman
stendur af tilviljanakenndri og vísinda-
legri notkun núttúrulegra vopna manns-
líkamanns: fætur, hnefum olboga
o.s.frv."
Keppni í karate.
Keppni í karate fer fram með tvennum
hætti. Annars vegar er keppt í kata,
sem eru formlegar, balletlíkar æfingar.
Þar keppir einn í einu eða þriggja
manna hópur. Þrír til fimm dómarar
horfa á og gefa stig fyrir framkvæmdina
líkt og í fimleikum. Hreyfingamar sem
gerðar eru, eru allar fyrirfram ákveðnar
og einhver merking á bakvið sérhverja.
I kata skiptir formið miklu máli og má
ekkert útaf bera. Einnig eru tíma-
setningar hreyfinga mikilvægar.
Hins vegar er svo kumite. Því má
e.t.v. líkja við hnefaleika að því leiti að
tveir menn reyna að koma höggi hvor á
annan. Munurinn er aðalega sá að nota
má spörk og að snerting er í lámarki í
karate ("non contact"). í flestum stærri
mótum er keppt í þyngdarflokkum
og/eða í 3-5 manna sveitum, þar sem
þyngdarflokkarnir gilda ekki. I kumite
niá fara frjálslega með formið innan
vissra marka, en tímasetning er mjög
mikilvæg. Eins og í kata eru gefin stig
(wazaari = 1 stig og ippon = 2 stig)
fyrir framkvæmdina. Hver keppni
stendur í 2-3 mín. og þurfa keppendur
að skora 6 waszaari eða 3 ippon eða
blöndu af báðum (samtals 6 stig).
Sigurvegari er sá sem skorað hefur
meira er tíminn rennur út
Dojo,
Staðurinn þar sem karate er æft, kallast
dojo. "Leiðin til fræðslu" er e.t.v. hægt
að þýða dojo. Það getur verið hvar sem
er, en heppilegast er að það hafi trégólf,
en dýnur eru ekki nauðsynlegar.
Spegill er gott hjálpartæki en mynd-
bönd er það nýjasta. Andrúmsloftið er
mjög formlegt og er þjálfarinn kallaður
Skinfaxi
Gogen Yamaguchi
sensei eða sempai. Hann ætti ævinlega
að vera svartbeltari. Stundum er það
ekki fært en þá ætti sá er sér um
æfingamar að vera undir handleiðslu
viðurkends svartbeltara. Viðurkenning
er mikilvæg. Ef einhver vafi er um
hæfileika og þekkingu þjálfarans er
ráðlegt að leita upplýsinga hjá
Karatesambandi íslands.
Notuð eru japönsk heiti í karate.
Iðkandinn klæðist hvítum búningi
(karategi), þótt notast megi við
venjulegan æfingagalla. Keppendur
verða alltaf að vera í karategi. Bún-
ingurinn er hnýttur saman með belti er
sýnir hvaða gráðu viðkomandi ber.
Gráðurnar eiga að segja til um getu og
kunnáttu einstaklinga en hafa ekkert
með keppni að gera.
í goju ryu er kerfið þannig uppbyggt að
fyrir fyrstu gráðuna þarf að kunna
grundvallartækni s.s. kýla og sparka.
Fyrir næstu gráðu bætist við fyrsta
katan og kihon (grundvallar) kumite.
Ný atriði bætast við með hverri gráðu.
AIls eru 10 kye gráður og 10 dan.
Kihon, kata og
kumite
Eins og áður sagði, þá er goju-ryu
karate fyrsti kerfisbundni karate stíllinn.
Þetta karfi er byggt á fimm þáttum.
Hið fyrsta er helgað upphitunar-
æfingum. Annað er kallað kihon
(grundvallar æfingar) og inniheldur
varnir, högg og spörk. Þriðja er kihon
ido (grundvallar hreyfingar) sem leiða
mann að fjórða og fimmta þáttunum
sem er kata og kumite, og eru það aðal
þjálfunar formið. Kata er fagurfræði-
legar, balletlfkar æfingar. Kumite er
bardagaformið.
f næstu þrem greinum mun ég fjalla
um þessa þrjá þætti kihon, kata og
kumite.
Til þess að verða góður í karate er
nauðsynlegt að æfa alla þessa þætti. Ef
menn hætta að æfa kihon og kata, þá
er lítið eftir af karate og íþróttin orðin
sparkhnefaleikar (kick boxing).
17