Skinfaxi

Árgangur

Skinfaxi - 01.05.1991, Blaðsíða 26

Skinfaxi - 01.05.1991, Blaðsíða 26
KNATTSPYRNUVELLIR Yfirborð grasvallar Nú þykir almennt best að byggja upp efsta lag knattspyrnuvallar úr fínum, einskorna sandi með mjög takmarkaðri viðbót af lífrænum efnum (mold, saxað torf, 3-4% af þyngd). Þykkt þessa lags er gjarnan 15-30 cm eftir aðstæðum á hverjum stað og gerð undirlags. Mynd 1 sýnirdæmi um uppbyggingu með 15 cm yfirborðslagi og 20 cm millilagi. Oft er millilaginu sleppt en yfirborðs- lagiðhaft 25-30 cm þykkt. Yfirborðslag með framangreindri samsetningu skapar grasinu góð vaxtarskilyrði. Einskorna sandur, með flest kornin af svipaðri stærð, þjappast lítið undan álagi, og heldur holrýmum í yfirborðinu opnum. Þannig eiga loft, vatn og næringarefni greiða leið niður í yfirborðið, þar sem dafnandi rætur grassins þurfa á lifibrauðinu að halda. Jafnframt er sandurinn valinn fínn (helst með þvermál flestra sandkorna á bilinu 0,15-0.50 mm), svo sandmassinn verði ekki of opinn og lekur, og geti haldið í sér umtalsverðu magni af raka og þar með næringarefnum. Lífræna fblönduninhjálpareinnigtil viðaðskapa réttu gróðurskilyrðin, en hún verður sem fyrr segir að vera í mjög tak- mörkuðum mæli. Einskorna sandur er í eðli sínu talsvert óstöðugur, sérstaklega ef hann er tiltölulegagrófur. Því ereinnig að þessu leyti mikilvægt að nota fínan sand, sem verður enn stöðugri er hann binst í traustu rótarkerfi. Heppilegtgetureinnig verið að nota kantaðan hraunsand sem hluta fínsandsins, en hann eykur stöðugleikann og hefur að auki meiri rakarýmd en t.d. rúnnaður foksandur. Mjög æskilegt er að sá í yfirborð grasvallar. Þannig eru góðireiginleikar best tryggð- ir. Ef tyrft er fylgja þök- unumóæsk- ilegir eigin- leikar frá byrjun, hátt 1 í f r æ n t innihald og fjölbreyttari gróður en sjást ætti á knattspymu- velli. Dæmi um slíkt er sýnt á mynd 2. Yfirborðslag grasvalla hérlendis Einkennandi fyrir yfirborð flestra grasvalla hérlendis til knattspyrnu- iðkunar er mjög hátt innihald lífræns efnis í gróðurlaginu. Þar er gjaman á ferðinni rnold, sem ntjög oft er blandað saman við sand í verulegum mæli í upphafi efstu 5-10 cnt uppbygg- ingarinnar, þökur (oft mjög þykkar), þar sem tyrft hefur verið, og síðan uppsafnað- ar, lífrænar leifarfrá líf- tíma vallar- ins, sem ekki hafa verið fjar- 1 æ g ð a r jafnóðum. Mynd 3 sýnir slíkt yfirborð. Gróðurlag af þessari gerð er mjög óæskilegt á yfirborði knattspyrnuvallar, þar sem 5-15 cm lag með mjög lífrænu innihaldi er algengt á sendnuundirlagi.Slfktyfirborðþjappast auðveldlega og þéttist við álag á völ linn frá notendum og tækjaumferð. Gróðurskilyrðin versna þar með fljótt, og eiga loft, vatn og næringarefni ógreiðan aðgang niður íþétt yfirborðið. I raun takmarkast sæmilegar aðstæður til rótarvaxtar einungis við örfáa cm í yfirborðinu. Vallarsveifgras er fjölær grastegund, sem heppilegust er á knattspyrnuvelli hérlendis, m.a. vegna djúps rótarkerfis. Við framangreindar aðstæður nær rótarkerfi vallarsveifgrassins ekki að dafna. Þess í stað er hinu einæra og viðkvæma varpasveifgrasi gert hátt undir höfði, en rótarkerfi þess liggur mjög grunnt. Það spírar að auki mjög fljótt, breiðist hratt út, og mjög erfitt er að vinna gegn því þegar það hefur náð að taka sér bólfestu í völlum. Grasvellir með nijög lífrænu yfir- borðslagi hafaýmsaaðraókosti. I bleytu sýgur yfirborðið til sín allt vatn og mettast eins og svampur, áður en rakaflæðið heldur áfram niður í undirlagið. Samfellt rakaflæði er ekki fyrir hendi, og er það afar óheppilegt fyrir ástand vallar og gróðurskilyrði. I slíku ástandi verða vellir einnig mjög viðkvæmir fyrir álagi, óstöðugir í yfirborði og ýfast upp, til ama fyrir alla viðkomandi. Vellir nteð þess lags gróðurlagi á mjög leku sandundirlagi 3. Sniö í yfirborö meö mjög moldriku gróöurlagi á sendnu undirlagi. 26 Skinfaxi

x

Skinfaxi

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skinfaxi
https://timarit.is/publication/334

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.