Skinfaxi - 01.10.2001, Blaðsíða 37

Það eru meiri peningar í spilinu og meiri
fjármunir hljóta að hafa í för með sér
meiri hörku. Eftir því sem neyslan vex og
menn eru í verra ástandi er auðvitað
meiri hætta á að menn gangi of langt í
ýmiskonar hörku t.d. í átökum og öðru
slíku.“
Nú finnst manni vera sífelldur áróður í
gangi gegn fíkniefnum og notkun
þeirra. Er allur áróðurinn og fræðslan
að skila einhverjum árangri? „Það er
það sem að við erum að vona. Það er
afskaplega erfitt að segja eitthvað
ákveðið um hvað árangurinn er mikill.
Það er líka erfitt að segja til um það ef við
værum ekki með neinn áróður eða
gerðum ekkert í þessu, hvað neyslan yrði
þá mikil. Við getum þó litið á þær
kannanir sem gerðar hafa verið hjá
krökkum í elstu bekkjum grunnskólanna í
nokkur ár. Þessar kannanir benda til þess
að það dragi aðeins úr ýmiskonar neyslu
í skólunum, allavegana er ekki aukning.
Við erum að vona að það sé áróðurinn
sem að þar hafi áhrif. Við hjá deildinni
erum í samstarfi um fíkniefnafræðslu í
efstu bekkjum grunnskólanna og hefur sú
fræðsla verið mjög vinsæl. Þetta er
samstarfsverkefni við félagsþjónusturnar
og Marita, sem er líknar- og hjálparfélag
hér á landi. Við höfum núna á allra
síðustu árum farið í svo til alla níundu
bekki hér í Reykjavík og einnig talsvert út
á land. Við teljum að þetta hafi áhrif en
höfum engar mælingar um það í sjálfu
sér.“
En vitið þið nokkurnveginn hvort
fíkniefnaneytendum fækkar eða fjölg-
ar burtséð frá þessari könnunn í 10.
bekkjunum - hver er ykkar tilfinning?
„Þó að maður sé ekki með neinar tölur þá
virðist okkur að eldri fíkniefnaneytendum,
það er aldurshópurinn í kringum tvítugt,
að þeim fari nú ekki fækkandi. Það má
nefna það í þessu sambandi að maður
verður afskaplega oft var við það að
krakkar á þessum aldri taka mun meira
mark á öðrum neytendum, jafnöldrum
sínum og ýmsum áróðri utan úr heimi um
að þessi efni séu ekki nærri eins
hættuleg og við erum t.d. að halda fram.
Kannski þurfum við að ná betur til þessa
aldurshóps."
Hverjar eru bestu forvarnirnar að þínu
mati - hverjar skila mestum árangri?
„Ég held að það sé nú fræðsla fyrst og
fremst. Ég nefndi rétt áðan verkefnið sem
við höfum verið með í grunnskólunum.
Okkur finnst að það hafi áhrif og menn
hafa verið mjög hrifnir af því. Aðalatriði
þeirrar fræðslu er að þar er um fyrr-
verandi fíkniefnaneytendur að ræða sem
lýsa sínu lífi sem neytendur og hvernig
það var. Það er kannski helst einhvers-
konar slík fræðsla sem hefur áhrif. Þegar
fyrrverandi ungir neytendur tala við
krakkana, fólk sem hefur reynslu af
neyslunni og getur lýst því hvaða alvarleg
áhrif fíkniefnaneyslan hefur."
"Island án eiturlyfja" er nokkur von til
þess að neysla ólöglegra vímuefna
verði algerlega stöðvuð hér á landi?
„Það er ekkert sem bendir til þess að slíkt
gerist á næstunni. Á meðan það eru
einhverjir sem vilja nota fíkniefni þá
verður erfitt að koma í veg fyrir það. Við
skulum einnig hafa það í huga að
fíkniefnaveltan í heiminum er geysilega
stór. Ef litið er á hvar peningaveltan er
mest í heiminum þá kemur upp olía,
vopnasala og síðan koma fíkniefnin
þarna einhversstaðar í nágrenninu. Það
eru slíkir gífurlegir fjármunir í þessu og
hagsmunir þeirra sem höndla með þessa
fjármuni og selja efnin. Það eru gífurlegir
fjármunir notaðir af hálfu þessara aðila til
að reka áróður fyrir þessum efnum,
hversu ágætt það er að nota þetta og
hversu hættulítið þetta er. Það er því við
ramman reip að draga á þessu sviði.
Meðan það eru til aðilar sem reka áróður
fyrir notkun þessara efna og stuðla að því
að menn fari að nota fíkniefni, þá er erfitt
við að eiga. Allavegana verður erfitt að
útrýma því. Meðan þetta er ræktað í stór-
um stíl á mörgum stöðum í heiminum og
verið er að selja þetta og dreifa um allan
heim þá er erfitt að stoppa þetta. Ég held
að það sé framtíðarverkefni og verði
kannski ekki fyrr en einhverntímann
seinna á þessari öld. Það má heldur ekki
gleyma því þegar við erum að tala um
ræktun á efnum að hluti af þessum fíkni-
efnum er framleiddur á tiltölulega einfald-
an hátt í verksmiðjum,
efni eins og t.d. amfeta-
mín og e-pillan.“
sjáum í sjoppunum að það er breitt yfir
tóbakshillurnar. Við erum með ákveðnar
hömlur á áfengi. Ef við eigum að gefa alla
hluti frjálsa þá held ég að það fari út í
tóma vitleysu. Af því að við erum nú að
tala um frjálsræði þá tel ég það einnig
algerlega út í hött að auka frjálsræði
barna að áfengi. Ég lít svo á að barn sem
er byrjað að reykja er strax orðið veikara
fyrir öðrum vímugjöfum. Ef það er farið
að nota áfengi líka þá er það orðið ennþá
veikara fyrir öðrum vímugjöfum. Heppi-
legast væri ef við gætum haldið börnum
frá öllu slíku, þegar ég segi börn þá er ég
auðvitað að miða við 18 ára aldurinn. Ef
hægt væri að halda öllum vímugjöfum frá
börnum og unglingum til 20 ára aldurs tel
ég að það mundi draga verulega úr
hættunni á að fólk ánetjaðist einhverjum
vímugjöfum hvort heldur það væri áfengi
eða eitthvað annað.“
Hefur lögreglan einhver skilaboð til
ungs fólks til að forða þeim frá fíkni-
efnum? „Skilaboðin hljóta eiginlega að
verða þau að biðja ungt fólk um að halda
sig sem allra mest og lengst frá öllum
vímugjöfum. Öll notkun vímugjafa, allt frá
tóbaki, áfengi og upp í fíkniefni hlýtur
alltaf að verða til skaða. Og þeim mun
meiri verður skaðinn eftir því sem meira
er notað.“
Hvar og hvernig bitrtist
þessi áróður sem þú
talar um og hvernig er
hægt að verjast hon-
um? „Það er nú ósköp
erfitt að verjast þessu.
Hann kemur fram á
netinu og í ýmsu efni
sem er útgefið á prenti.
Aðilar hafa á sínum veg-
um menn, jafnvel lækna
sem eru að gefa út
yfirlýsingar um meinleysi
þessara efna og þeirra
ágæti. Við heyrum um-
ræðuna um það hér á
landi að það sé nú rétt
að lögleiða eitthvað af
þessu efnum. Okkur hér
finnst það algerlega út í
hött og fráleitt. Það var
ánægjulegt að heyra að
á landsfundi Sjálfstæðis-
flokksins hafi einhverjar
slíkar hugmyndir verið
kveðnar í kútinn. Þó að
kannabisefnin séu vissu-
lega meinlausust af
þessum fíkniefnum þá
tel ég það fráleitt að
leyfa þau. Við getum þá
alveg eins sleppt höml-
um af ýmsu öðru. Við
VELKOMIN I
IÞROTTAMIÐSTOÐINA I
BORGARNESI
Sérstök tilboð fyrir hópa sem
vilja koma í æfingabúðir
íþróttir gegn vímu