Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1941, Blaðsíða 26

ALMENNINGUR
Frelsi eða þrældómur
Thomas Mann, hinn frægi þýzki rithöfund-
ur, var sænidur bókmenntaverðlaunum Nobels
árið 1929, en þegar Hitler komst til valda i
Þýzkalandi, neyddist hann til þess að yfirgefa
föðurland sitt.
Árið 1936 var hann sviftur þýskum borg-
araréttindum og allar eignir hans gjörðar upp-
tækar vegna þess að hann var talinn hafa unn-
ið á móti hagsmunum hins þýzka ríkis og tek-
ið þátt í alþjóðlegum samtökum fjandsam-
legum því.
Þegar stríðið braust út, lýsti Mann yfir
fullri samúð sinni með lýðræðisþjóðunum og
sagði: Mannkynið verður að sigrast á plág-
unni sem ógnar því. Mann útvarpar nú dag-
lega á þýzku frá Bandaríkjunum. Útvarpið er
tekið upp í Bretlandi, en síðan endurvarpað
þaðan til Þýzkalands. Sýnishorn af því, sem
Mann segir löndum sínum í Þýzkalandi fer hér
á eftir.
Þýzkir hlustendur. Forseti Bandaríkja
Norður-Ameríku hefir talað. Allur heimur-
inn er vitni að því, sem þessi voldugasti mað-
ur í vesturálfu heims hefir sagt. Allur heimur-
inn viðurkenni mikilvægi þessarar sögulegu
ræðu. Þetta var ekki ræða öfgafulls æsinga-
manns, sem haldin er af illum og ofstækisfull-
um hvötum. Nei, þetta var ræða hins mesta
stjórnmálamanns, sem uppi er í heiminum um
þessar mundir.
Ég hefi með tilraunum mínum hvað eftir
annað reynt að láta ykkur vita: Að Hitlers-
friður eða öðru nafni skipulagt þrælahald um
gjörvallan heim verður ekki tekið upp, því
verður aldrei veitt móttaka og það verður
ekki þolað. Forseti Bandaríkjanna hefir sagt
þetta og hann hefir eggjað hina miklu þjóð
sína lögeggjan móti óvinum mannkynsins,
hann hefir lýst því yfir, að hann muni aldrei
semja frið við Hitler, því slíkur friður jafn-
gilti í raun og veru sigri hins illa yfir hinu
góða.
Eitthvað á þessa leið talar hinn landflótta
þýzki bókmenntafrömuður þegar hann á öld-
um útvarpsins reynir að skýra þjóð sinni frá
hvað er að gerast í umheiminum, hvort að slík-
ar tilraunir ná til almennings í Þýzkalandi er
ekki gott að segja um, en eitt er þó víst, þær
VÍKINGUR
eru eitur í beinum foringja nazistanna eins og
sjá má af því, að dauðarefsing liggur við því,
að hlusta á erlendar útvarpsstöðvar í Þýzka-
landi.
Ég hefi oft verið að hugsa um hvernig fólk-
ið í löndum utan Þýzkalands gæti náð sér
niðri á nazistum fyrir þá dæmafáu ráðstöfun
að banna almenningi að hlusta á erlendar út-
varpsstöðvar og ég hefi komist að þeirri nið-
urstöðu, að einfaldasta ráðið til þess að hefna
sín og fella þá á þeirra eigin bragði, sé að loka
fyrir allar fréttir og yfir höfuð allt útvarp frá
Þýzkalandi — þar með fengju þeir að bragða
á þeim náðarmeðulum, sem þeir bjóða öðrum
upp á. Þeir hafa, því miður, hingað til fengið
óáreittir að hella úr skálum lygi og rógburð-
ar um heim allan. Er sannarlega ekki að undra,
þótt þeim hafi gengið vel það sem af er, þar
sem þeir fá óhiridrað að njóta allra réttinda
lýðræðisins úti um heim, en sjálfir þurfa þeir
ekkert af mörkum að leggja í því tilliti.
Yfirlýsingar þær, sem forseti Bandaríkj-
anna hefir gefið okkur um vernd gegn hvers-
konar utanaðkomandi ofbeldi, ættu vissu-
lega að vera okkur mikils virði á þessum
hættulegu tímum. Því þrátt fyrir allt, sem'
sagt hefir verið og sagt kann að verða af okk-
ar hálfu um ævarandi hlutleysi, þá verður ekki
gengið fram hjá þeirri staðreynd, að sum vold-
ugustu heimsveldi heimsins virða því aðeins
hlutleysi smáþjóða, að það samræmist hags-
munum þeirra.
Þegar málum er þannig komið, þá liggur
í augum uppi, að fastheldni við algert hlut-
leysi fyrir þjóð, sem ekki er nógu sterk til að
verja sig sjálf, er ekki ráðlegt, fyrir því er
næg reynsla fengin. Slíkt háttalag hefir leitt
ófrelsi og glötun yfir hverja smáþjóðina á
fætur annari.
Af þessum ástæðum finnst mér, að við Is-
lendingar ættum að vera þakklátir fyrir að
voldugasta frelsisþjóð veraldarinnar hefir
tekið ábyrgð á frelsi okkar og sjálfstæði. En
þetta jafngildir því að mínum dómi að yngsta
og voldugasta lýðræðisþjóð heimsins, hleypur
undir bagga með elstu og minnstu lýðræðis-
þjóð heimsins á hættunnar stund.
Afleiðing þess að við komumst undir vernd
26