Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1944, Page 15

ÞórSur Hjörleifsson:
Grunnbrot og „svelgir“
Tveir sjómenn hafa undanfarið leitt saman
hesta sína á ritvellinum, þeir Grímur Þorkels-
son stýrimaður og Stefán Jóhannsson skip-
stjóri. Öll eru þau skrif frekar ósmekkleg, og
fæ ég ekki séð að í þeim sé neitt sem varðar
almenning yfirleitt. Þó kemur þar fram eitt
atriði, sem er þess vert að því sé gaumur
gefinn af sjómönnum. f blaðaviðtali minnist
Grímur á illt sjólag norður af Öndverðarnesi
og grunnbrot í Faxaflóa. 1 blaðagreinum eftir
Stefán sem birst hafa síðan virðist mér hann
véfengja frásögn Gríms og jafnvel henda gam-
an að. Má slíkt kallast furðulegt af manni, sem
tekur að sér að leiðbeina erlendum skipstjór-
um hér við land. Það sem öðru fremur orsakar
illt sjólag í slæmu veðri, er misdýpi eða straum-
ur eða hvorttveggja. I enskum sjókortum er
víða aðvörun til sjófarenda u.m að sjólag sé
hættulegt þar sem slíkar aðstæður eru fyrir
hendi. Slík hættusvæði eru t. d. út af Oversay,
eins og margir íslenzkir sjómenn kannast við.
Slíkir staðir eru líka til hér við land þó ekki
verði það séð á kortinu. Stefán tekur það rétti-
lega fram að 10 mílum norður af Öndverðar-
nesi sé dýpi á annað hundrað metra, en menn
verða að hafa það í huga að þessar dýptarmæl-
ingar eru framkvæmdar fyrir tugum ára síð-
an, með ófullkomnum tækjum og víða nokkuð
langt á milli lóðanna. Þegar tekið er tillit til
þess er það raunar aðdáanlegt hvað kortin eru
nákvæm, en þegar mælt er með nútíma mæli-
tækjum kemur víða fram önnur mynd af hafs-
botninum. Þannig er það norður af Öndverðar-
nesi. Þar er mikið misdýpi í álnum oð ca. 8
mílur norður af nesinu er t. d. drangur eða hóll,
þar sem dýpið mælist 60 fm. eða jafnvel
grynnra en 100—110 fm. í kring. Ennfremur
er rnikill straumur á þessum slóðum. Þarf þvi
engan að undra þótt sjólag sé illt þarna í vond-
um veðrum. Enda hafa fjölmargir sjómenn
rekið sig á það. Um grunnbrotin í Faxaflóa er
það að segja að flestir sjómenn vita um þau,
enda mjög algengt að sjáist brjóta á hraunun-
um í vestanátt. Einkanlega Syðra-hrauni.
Margir skipstjórai' hafa þann sið ef þeir eru á
leið til Reykjavíkur frá Jökli í vestan stormi,
að halda fyrst að Garðskaga og þaðan til
Reykjavíkur, til að forðast grunnin. En þessi
grunnbrot geta verið víðar en almennt er vitað.
Fyrir nokkru síðan vorum við að veiðum í
Garðsjó í bezta veðri, en vestanátt hafði ver-
ið daginn áður. Sáum við þá brjóta á grunni
ca. NNV frá bauju nr. 3 eða rétt norðan við
venjulega skipaleið. Sást þetta brot við og við
meðan bjart var. Eg hef ekki séð eða heyrt um
gnínnbrot á þessum stað áður, og væri fróðlegt
að heyra hvort fleiri hafa tekið eftir þessu.
í blaðaviðtali við togaraskipstjóra ekki alls
fyrir löngu telur hann sig hafa lent í erfiðleik-
um með að verja skipið áföllum út af Lóndröng-
um. Síðan þetta birtist hefur heyrst bæði í ræðu
og riti að þetta muni vera hugarburður hjá
þessum manni, en ég tel varasamt að fullyrða
það. Straumköst eða „svelgir“ geta myndast
á stöðum, sem þess hefur ekki gætt áður. I
marzmánuði síðastl. vorum við á ferð yfir svo-
kallað „Hraun“ á Selvogsbanka, en á þeim slóð-
um verður annars ekki vart við tiltakanlega
mikinn straum, nema þá ofansjávarstraum ef
vindur stendur lengi af sömu átt. í þetta sinn
var bezta veður, en á vestanverðu hrauninu var
straumkast svo mikið að einna helzt líktist því
sem maður sér í Reykjanesröst, og hefði verið
slæmt veður tel ég víst að sjólag hefði verið
illt þarna. Það ætti að vera regla, ef menn verða
varir við eitthvað á sjó sem hætta getur stafað
af að tilkynna það réttum aðilum.
Á vitamálaskrifstofunni starfar nú ungur og
ötull maður við að endurbæta sjókort af sigl-
ingaleiðum hér við land. Tel ég víst að hann
myndi taka slíkt til athugunar.
Þórður Hjörleifsson.
Enskur tundurspillir aö talca ,,skeyti“ um borö.
VlKINGUR
12"