Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1949, Blaðsíða 4
Rafmagnsdeild Vélskólans í Reykjavík 1918—’i9.
Það, sem meðal annars ýtti undir, að mál
þetta gekk fram, var stofnun Eimskipafélags-
ins og kaup þess á nýjum skipum til landsins.
Það var metnaðarmál að geta mannað þau skip
með íslenzku fólki. Námstilhögunin var í aðal-
atriðum sniðin eftir danskri fyrirmynd.
Með stofnun Vélskólans var nauðsynlegum
og mjög merkilegum áfanga náð. Var þetta
mikill sigur fyrir jafn fámenn samtök. En vél-
stjórarnir höfðu úti öll spjót og notuðu aðstöðu
sína til framdráttar málinu, hvar sem því varð
viðkomið. Nú var ekki nóg húsrými fyrir skól-
ann í Stýrimannaskólahúsinu, og fékk hann inni
í Iðnskólanum við Lækjargötu. En húsnæðið'
var næsta ófullkomið og hefur verið það lengst
af. Áhöld fékk skólinn nálega engih, en áhöld
erU afar nauðsynleg við alla tæknikennslu.
Kennslukráftar munu þó yfirleitt hafa verið
góðir við Vélskólann og árangur góður eftir
atvikum, þrátt fyrir erfið skilyrði. Aðsókn hef-
ur þó yfirleitt verið lítil, eða minni en vænta
mátti. Mun það sumpart hafa valdið, að ekki
þótti eyðandi námstíma fyrir starf, sem ekki
er eftirsóknarverðara en t. d. vélgæzla á fiski-
skipum. I annan stað var löngum tilhneiging
hjá ríkisvaldinu til að veita réttindi með und-
anþágu frá námskröfunum, enda munu sumir
útvegsmenn um skeið hafa verið þeirrar skoð-
unar, að bóknám væri hér ekki til bóta. Vél-
gæzlustarf á skipum er að sjálfsögðu ekki mjög
eftirsóknarvert, og menn úr „yfirstétt" sjást
þar ekki, það er skítverk, en vandasamt skít-
verk og löngum vanmetið. En svo mikil verð-
mæti eru í höndum vélstjóranna, að þeim er
nauðsynlegt að kunna starf sitt vel og hafa
manndóm til að rækja það á sem beztan hátt.
Eftir því sem vélskip stækkuðu og búnaður
þeirra varð fjölbreyttari og raforkuver voru
byggð í landinu, varð nauðsynlegt að vélstjórar
lærðu meira í rafmagnsfræði en áður. Gekkst
Vélstjórafélagið nú fyrir því, að samið var
frumvarp um rafmagnsdeild við Vélskólann.
Áttu og nokkrir rafmagnsfræðingar hér í bæn-
um hlut að máli.
Var frumvarp lagt fyrir Alþingi árið 1928,
en náði ekki samþykki. Aftur var það lagt fyrir
þingið 1930 og náði þá samþykki. Af ýmsum
ástæðum hófst þó ekki kennsla í rafmagnsfræði
við skólann fyrr en haustið 1935. Hér var enn
stigið spor fram á leið, mót kröfum tímans og
aukinni og bættri tækni í landinu.
Um langt skeið var það draumur íslenzku
vélstjóranna, að Vélskólinn fengi eigið hús, og
að þar yrði sameinuð öll vélfræðikennsla, eða
að minnsta kosti sá hluti hennar, sem fram fer
hér í Reykjavík. En sökum þess, hve skólinn
er fámennur, var naumast hugsanlegt, að rík-
isstjórnin legði í slíkt, með því að þar var oft-
ast þröngt í búi um fjárhaginn.
Eftir að samvinna hófst með vélstjórum og
stýrimönnum í Farmannasambandinu árið 1937,
kom nýtt viðhorf í málinu. Stýrimannaskólinn
og Vélskólinn voru líkt á vegi staddir um hús-
næði, því þó talið væri, að Stýrimannaskólinn
52
V I K I N □ U R