Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1949, Blaðsíða 24

Prófessor Richard Beck
Fornvimir kvaddur
Mig setti hljóðan, þegar mér barst sú fregnJ
að æskuvinur minn, Ásmundur Helgason fráj
Bjargi við Reyðarfjörð væri látinn. Að vísu
var hann hniginn að aldri og hafði eigi gengið
heill til skógar hin síðari ár, enda langur starfs-
dagur að baki; eigi að síður kom mér andláts-
fregn hans á óvart. Helfregn hugstæðra tryggða-
vina kemur alltaf óvænt og of snemma. En inn-
arlega á heiðursbekk slíkra vina minna átti
Ásmundur sæti og skipar áfram þann sess, og
eigi óvirðulegri, í þakklátum huga mínum. Með
fráfalli hans er einnig brostinn traustur hlekk-
ur í þeirri keðju kynna og minninga, sem teng-
ir mig átthögum og æskuárum órjúfanlegum
böndum, því að enginn var jafn ólatur sem
hann, að senda mér fréttir þaðan í ýtarlegum
og skemmtilegum bréfum árum saman. Það er
eitt af mörgu, sem ég skulda honum þakkir
fyrir.
Ásmundur Helgason var maður óvenjulega
heilsteyptur að skapgerð, vinfastur og trygg-
lyndur með afbrigðum. Gæddur var hann ríkri
sóma- og sjálfstæðistilfinningu, og sjálfsbjarg-
arviðleitni hans að sama skapi. Hann var í hópi
þeirra manna, sem Davíð skáld Stefánsson hef-
ur lýst í eftirfarandi orðum:
„Og höfðu sér ungir það takmark sett:
að bjargast af sínum búum
og breyta í öllu rétt“.
Og sama var sjálfstæðið í skoðunum. Ás-
mundur fór þar sinna ferða og kunni vel að
velja og hafna í þeim efnum sem öðrum; var
framsækinn umbótamaður, en missti þó aldrei
sjónar á gildi dýrkeyptra og varanlegra menn-
ingarverðmæta liðinnar tíðar. Hann átti sam-
ursskeiði, ekki sízt fyrir nánustu ættingja og
vini.
Með þessum fáu línum vil ég þakka Felix
fyrir samverustundir okkar og votta ástvinum
hans mína innilegustu samúð.
Guðbjartur Ólafsson.
jleið með þeim mönnum, sem Davíð skáld hefur
'að verðugu lofsungið í þessum ljóðlínum í kvæði
því, er fyrr var vitnað til:
„Það lýsti þeim sama leiðarstjarnan
en lítið er um þeirra ferðir spurt.
Allir kusu þeir kjarnann,
en köstuðu hýðinu burt.
Þeir fræddu hver annan á förnum vegi
um forna reynslu og liðna stund
og döfnuðu á hverjum degi
að drengskap og hetjulund".
En þetta átti um annað fram að vera per-
sónuleg minning um horfinn tryggðavin. Ég
minnist Ásmundar sem hins ágæta nágranna,
frá því snemma á æskuárum mínum heima í
Litlu-Breiðuvík í Reyðarfirði, og síðar lágu
leiðirnar saman daglega svo fjölmörgum árum
skipti á fullorðinsárum mínum. Ótal mörgum
stundum vorum við saman á landi og sjó, að
ótöldum ánægjustundum á gestrisnu heimili
hans. Og gott var með honum að vera. Bæði
var hann manna skemmtilegastur, kátur og
gamansamur, og einnig fróður um margt, því
að hann las mikið og var stálminnugur. Óspar
var hann einnig á að miðla okkur unglingum
af fróðleik sínum, og margar hollar leiðbein-
ingar gaf hann mér á þeim árum, þó að ég
kynni sumar þeirra fyrst fyllilega að meta síð-
ar meir, og er það gömul saga.
Fróðleikshneigð Ásmundar lýsti sér fagur-
lega í því, að honum hafði tekizt að afla sér
myndarlegs safns góðra bóka. Var ég bókasafni
hans mjög handgenginn á yngri árum mínum,
því að ég sótti þangað margt ágætisritið, sem
hann lánaði mér fúslega til lesturs; gerði hann
með þeim hætti hvort tveggja í senn: að svala
fróðleikshneigð minni og gefa henni nýjan byr
undir vængi. Skulda ég honum ómælda þökk
fyrir þó skólagöngu og hvatningu, sem hann
veitti mér með þeim hætti, að ógleymdri annari
fræðslu, er ég naut af samvistum við hann.
Varð mér það snemma ljóst, að hann bjó yfir
72
V I K I N □ U R