Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1949, Blaðsíða 62

strandaði við Mýrar; ég held að það hafi verið
frönsk skúta. Jóhannes sýslumaður í Hjarðar-
holti fékk sér til fylgdar Guðmund húsbónda
minn, er hann fór á strandstaðinn. Gekk ferðin
fullvel út á Mýrar, en þegar þeir komu til baka
var norðan bylur, þó ekki mjög vondur. Komust
þeir slysalaust heim til okkar. Man ég vel eftir
sýslumanni, því ég var í stofu meðan hann stóð
við. Virtist mér hann myndarlegur og góðmann-
legur maður. Þegar á daginn leið, fór veður
mjög versnandi, og vildi Guðrún húsmóðir mín
ekki að sýslumaður færi lengra þann dag. Sýslu,-
maður vildi halda áfram, og varð ekki lattur.
Á bænum var vinnumaður, sem Indriði hét.
Hann átti hest, jarpan á lit, góðan grip. Hest
þennan fékk Guðmundur fóstri minn til að
fylgja sýslumanninum heim til hans að Hjarð-
arholti, en það var eigi lengra en sem svaraði
tveggja tíma gangi milli bæja. Þegar þeir voru
nýfarnir, versnaði veðrið svo, að ekki sá út úr
dyrunum. Það hélzt, að mig minnir, fullan sól-
arhring. Eigi kom Guðmundur heim. Þegar er
upp birti, var vinnumaður sendur til að leita
hans, og vita, hvort þeir hefðu ekki komið að
Hjarðarholti. I Hjarðarholti vissi enginn hvað
þeim sýslumanni leið, og var ekki við þeim bú-
izt í svo vondu veðri. En daginn eftir að þeir
lögðu af stað frá okkur, sá maður frá Hjarðar-
holti eitthvert missmíði skammt frá bænum. Var
farið að gá að hvað þetta væri. Var þar sýslu-
maður dauður og fastur í ístaðinu með annan
fótinn. Stóð hesturinn yfir honum. Var það
sorgleg sjón, rétt hjá túni á hans eigin heimili.
Guðmundur hafði einnig orðið úti í bylnum, en
ekki fannst hann fyrr en um vorið.
Hafði fráfall Guðmundar fóstra míns mikil
áhrif á mig. Beið ég þess ekki bætur í langan
tíma og jafnvel aldrei. Ekkja hans bjó eitt ár
áfram á jörðinni, og fékk ég að vera þar þann
tíma, en mjög var ég þá orðinn einmana í heim-
inum. Móðir mín var bláfátæk og gat því ekki
annast mig, en það bjargaði mér frá sveit, að
ég fékk dálítinn arf eftir föður minn.
Vorið eftir þessi tíðindi kom að Hamraendum
sem ráðsmaður til ekkjunnar Þorbergur And-
drésson frá Hvítárvöllum, bróðir Andrésar, sem
þar bjó lengi. Þorbergur var mikill vexti og
rammur að afli, þá sem næst 40 ára. Þegar hann
var búinn að vera eitt ár, fékk hann Helgu
dóttur húsmóður minnar og tók við búinu vorið
eftir. Fór ég þá til hans, því húsmóðir mín,
sem verið hafði, hætti þá að búa.
Ég fékk mikið að gera hjá þessum nýja hús-
bónda mínum, enda kominn undir fermingu, en
minna að bera til munnsins. Ekki var mér kennt
að skrifa eða reikna, og er líklegt, að mér hafi
þá eigi þótt það sérlega áríðandi, en oft hefur
það komið sér illa síðan, að ég skyldi í æsku
fara á mis við alla menntun. Þess í stað vakn-
aði hjá mér starfshugur mjög ungum, og hef
ég haldið honum fram á þennan dag.
Þegar Þorbergur hafði búið árlangt á Hamra-
endum hafði hann jarðabýtti við Gísla nokkurn
á Hreðavatni í Norðurárdal. Þangað fór ég með
honum, vorið sem ég var .fermdur, og var þar
síðan heimilisfastur í sjö ár, eða til 22 ára ald-
urs. Sumarið eftir að ég fermdist, var ég lát-
inn slá með vinnumönnum, og átti ég að fylgja
þeim út og inn, svo ungur sem ég var. Var ég
þá oft þreyttur og syfjaður, en fyrir engum var
að kvarta.
Um haustið, eftir réttirnar, var ég sendur
norður í Hrútafjörð til róðra. Árni Helgason
frændi minn var með mér, og annar maður til,
sem Jón hét Guðnason, frá Hesti. Þar nyrðra
vorum við félagar fram á jólaföstu, Fengum
við góðan hlut um haustið, en svo komu ísar á
fjörðinn og var þá ekki hægt að róa lengur.
Við rérum frá Sauðanesi í landi Stóruhvalsár.
Sjaldan fékk ég að róa þetta haust, því bæði
kunni ég lítt til sjóar og svo þurfti að afla
beitu, öðu og kræklings. Var ég vel notandi til
þess, því ég var fljótur að hlaupa og óprúttinn
að vaða.
Á jólaföstu lögðum við af stað suður. Fórum
við Laxárdalsheiði, en þar er styttra á milli
bæja en ef farin er Holtavörðuheiði. Síðan héld-
um við suður Dali og lögðum á Bröttubrekku.
Á þeim fjallvegi fengum við vondan byl, og
varð ég þá svo áttavilltur, að ég hélt vindstöð-
una norðlæga, en hún var útsunnan. Þegar við
komum ofan í Norðurárdal rankaði ég við mér.
Var þá stutt eftir heim. Komum við úr þessum
leiðangri rétt fyrir jól.
Nú var ég heima fram í þorralok. Þá átti ég
að róa suður í Vogum á vetrarvertíðinni, sem
byrjaði um 1. marz og var til 13. maí. Ég fór
ofan að Hvítárvöllum. Þaðan áttum við að fara
sjóveg á Akranes. Skipið stóð uppi í Kistuhöfða,
sem kallaður er. Mikið íshrafl var á firðinum
þegar við fórum af stað. Þar er útfyri mikið
og grynningar, svo að fara verður vissar leiðir.
Nú tafði okkur ísinn, svo að allt fjaraði uppi
á miðri leið. Var þá ekki gott í efni. Máttum
við snúa til sama lands aftur. Að því vorum við
allt til kvölds. Mikið frost var um daginn og
frusu á okkur klæðin, svo að mörgum var orðið
kalt er við náðum landi. Vorum við þá nótt á
Hvanneyri. Urðum við síðan að bíða hentugs
veðurs og byrjar nokkra daga, en næsta færan
dag komumst við slysalaust út á Akranes. Var
þar stutt viðstaða þar til gaf til Reykjavíkur.
ZDZ
V í K I N G U R