Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1956, Blaðsíða 13

Grímur Þorkelsson:
Um daginn og veginn
i.
Nú er mikið góðæri í landinu og hefur verið
um margra ára skeið. Framfarir eru miklar,
bæði til lands og sjávar. Atvinnuleysi er ekk-
ert, þvert á móti skortur á vinnuafli í mörg-
um atvinnugreinum. f sveitunum hefur orðið
gagngerð breyting frá því sem áður var, víða
mest allt unnið á ræktuðu landi. Mest öll ferða-
lög nú á jeppum og dýrindis bifreiðum. Útvarp
og sími á næstum hverjum bæ. Nýtízku íbúðar-
hús víða. Flogið milli allra landshluta. Áburður
á nýræktina, framleiddur að nokkru leyti í inn-
lendri nýtízku verksmiðju, sveitabýlin raflýst
og stendur til að stórauka það í náinni fram-
tíð. Nægur markaður er fyrir sveitaafurðir og
hátt verð. Sjávarsíðan hefur ekki látið sitt eftir
figgja, þar hafa verið unnin stórvirki og stend-
ur til að vinna mörg fleiri. f Reykjavík einni
eru byggð íbúðarhús fyrir þúsundir manna ár-
lega. Heil borgarhverfi rísa upp með ótrúleg-
um hraða. í Vestmannaeyjum, Keflavík, á Akra-
nesi og víðar er mikið byggt. Hraðfrystihús og
fiskvinnslustöðvar rísa upp allt í kringum land-
ið. Að hafnarbótum er allmikið unnið og sum-
staðar mikið, t. d. í Vestmannaeyjum, þar hafa
verið unnin stórvirki á höfninni í seinni tíð og
áfram er haldið á sömu braut. Kaupskipafloti
landsmanna er nú orðinn verulegur, nýtízku
menn við strendur fslands og notuðu landi'ð
sem veiðiver, jafnmikinn afla og Hollendingar
með stærsta hvalveiðiflota, er sögur fara af,
hafði tekizt að sópa saman um heimshöfin á
þremur aldarfjórðungum.
Flest höfðu Norðmenn 8 hvalveiðistöðvar við
ísland. Mestan afla fengu þeir 1905, eða nær-
fellt 2.000 hvali, sem unnið var úr 66.000 föt
af lýsi.
Til upplýsingar skal þess getið, að Hollend-
ingar á fyrr umræddu tímabili máttu ekki veiða
hvali nær Grænlandi en 4 danskar mílur, og
sömu takmörk voru í gildi á íslandi á þeim
árum. En nú hafði Island í áratugi legið opið
fyrir öllum þeim útlendingum, er óskuðu að nut-
færa sér gæði þess, sem þeir og líka gerðu.
V í K ! N G U R
flutningaskip flytja nú varning til og frá land-
inu víðs vegar um heim. I ráði er að auka flutn-
ingaskipaflotann allmikið á næstunni og kaupa
stórt olíuflutningaskip til flutninga á olíu til
landsins. Um fiskiflotann er það að segja, að
togaraflotinn hefur ekki aukizt á seinustu árum,
en nýir og vandaðir fiskibátar bætast stöðugt í
hóp þeirra, sem fyrir eru. Þá er þess að geta,
að fyrirhugaðar eru tvær stórar hafnargerðir
í Njarðvík og á Akranesi. Munu þær koma til
með að kosta óhemju fé, veita mikla og góða
atvinnu og verða miklar lyftistrengur, þegar til
kemur. Um Njarðvíkurhöfnina er það að segja,
að þar hagar svo til, að fslendingar hafa varla
fjárhagslegt bolmagn til að kosta hana sjálfir,
en sá aðili, sem bæði hefur vit, getu og peninga,
kvað ætla að gera það, og fæ ég ekki skilið að
neitt sé við það að athuga.
Þrátt fyrir það, sem nú hefur verið talið
fram, er engu líkara en að hallærisástand ríki
í landinu. Hver er ástæðan? Efnahagskerfið er
orðið nokkuð laust í böndunum. Það er eins og
allt sé á hverfanda hveli. Fólk hefur verið var-
að við þessu, því hefur verið ráðlagt að reyna
að kunna sér hóf. En ekki hefur verið eftir því
farið. Allsstaðar er sunginn sultarsöngur,
heimtað og kvartað eins og óvita krakkar, þó
eru lífskjör almennings á íslandi jafnari og
betri en í nokkru öðru landi á jörðunni. Fólk
virðist ekki hafa þolað hinn ljúfa byr meðlætis
og allsnægta. Við megum vara okkur á þessu.
Bogann má ekki spenna þar til hann brestur.
Ekki er lengi að breytast veður í lofti. Sjálf-
stæði landsins getum við misst fyrr en varir,
ef við umgöngumst efnahagskerfið með léttúð
og kæruleysi eða sprengjum það með botnlausri
græðgi og óbilgirni. Fyrr á öldum var hér oft
þröngt í búi og stundum var bjargarskortur í
landinu. Fólk flosnaði upp frá heimilum sínum
í stórhópum og flakkaði um landið tötrum klætt,
hungrað og betlandi. Fólk var þá fegið að leggja
sér flest til munns, en það dugði þó ekki til,
það féll úr hor og hungri þúsundum saman.
Hvernig er þetta nú? Nú er öldin önnur, sem
betur fer, nú er allsstaðar yfirfullt af mat.
Bara að rétta út hendina, þá er þar matur til
41