Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1956, Qupperneq 5

inga tillögu um að línan yrði færð, og dregin bein
lína úr Siglunesi í Rauðunúpa, og má kanski segja
að það væri betra en ekki, en við þurfum að fá að
hafa Skagagrunnshöllinn og allt Tangarsvæðið, á-
samt Vesturkantinum, vestur af Grímsey í friði, því
þessi svæði voru aðal línustöðvarnar áður fyrr, og
þangað voru allar mestu vorhroturnar sóttar, en nú
kemst enginn línubátur þar að, þó góðar vorgöngur
komi, því togararnir eru alveg búnir að leggja
þessi mið undir sig.
Aftur á móti, ef línan er dregin, sem fyrr segir úr
Horni í Rauðunúpa, þá koma þessi fengsælu mið
innan þeirra línu og það tel ég lífsnauðsyn fyrir
framtíð línuveiða af Eyjafirði og verstöðvar nyðra,
sömuleiðis Húsavík fær þá Málmeyjargrunnið allt
að heita má fram undir Horn austan af Grímsey.
Eins og allir vita er að verða breyting á stærð
línubátanna hér hjá okkur, þannig að opnu bátarnir
eru að hverfa, sex til tólf lesta dekkbátar koma í
staðinn, þetta er sú stærð, sem byggði þær verstöð-
var upp, sem enn eru, og það verður þessi bátastærð,
sem lengst mun halda við atvinnu og lífsskilyrðum
í þeim. Það er því lífsnaúðsin að búa þessum fleyt-
um sem best skilyrði, svo þær geti tekið á móti þeim
vorfiskigöngum, sem venjulega koma hér upp að
Norðurlandinu, og þá þurfa þeir að komast á þessi
mið, því reynslan sýndi okkur eldri mönnunum, að
það var oft mokfiskur á þessum miðum (Töngum,
Kanti og Skagagr.) þó varla yrði vart á grunn-
miðum.
Svo kemur annað og meira til greina. Eftir því
sem fiskurinn hagaði sér í gamla daga, meðan
engir eða fáir togarar voru, en færaskipaöldin, þá
virtist það föst regla, að þegar færaskipin hittu
fiskigöngur undan Horni á hraðri austur göngu, þá
var það talið öruggt að hann væri kominn á þessi
mið, eftir 5-7 daga á Skagagrunn. 10-15 daga á
Tengurnar og þá var bara að vera klár að taka á
móti, þá þurfti ekki að óttast togarana. Nú gengur
það svo að togararnir fylgja fiskigöngunum eftir
austur yfir flóann og skrapar svo Skagagrunnmið og
tvístra göngunum, þannig, að þó fréttist um nógan
fisk á þessum slóðum, þá kemur lítið og ekkei't á þau
mið, sem hægt er að leggja á, því það er ekki ein-
asta það sem togararnir drepa, heldur hvað þeir
tvístra göngunum.
Við eigum ekki að tala um löndunarbann við Bret-
ann. Viðí eigum að tala um að flytja engann fisk
óunnin úr iandi, og allra síst til Bretlands. Við
eigum að krefjast svo rúmrar landhelgi sem alþjóða-
lög heimila, og við eigum að sýna Bretum fullkomna
Htilsvirðingu í landhelgismálinu eftir því sem mögu-
legt er, að ekki brjóti í bága við kaldlynda yfirborðs-
kurteisi.
Frá Guðmundi Steinssyni í Ólafsfirði fékk ég stutt
svar en skorinort á þessá' leið:
„Um leið og ég þakka bréf yðar dags. 22/2. 1955,
er ég fús að gefa yður allar þær upplýsingar við-
víkjandi hinni nýju landhelgislínu, sem ég bezt veit.
Mér virðist að enginn breyting hafi orðið til bóta
á þeim fiskimiðum sem Ólafsf jarðarbátar hafa stund-
V í K I N G U R
að fiskiveiðar á, enn sem komið er. Mitt álit er að
lokun landhelginnar þyrfti að vera allt Grímseyjar-
sund, til þess að landhelgislínan kæmi að fullum
notum fyrir línubáta frá Ólafsfirði og Eyjafirði".
Frá Skagagrunni er stutt inn í Húnaflðann, sem er
vestastur þeirra fjarða, sem skerast inn í landið að
norðan úr hinum miklu Norðurflóa, en svo hefir
verið nefnt einu nafni djúpið milli Horns og Rauðu-
núpa á Sléttu.
Mér hefir verið tjáð að réttnefnið sé Húnafjörður,
en sökum stærðar og víðáttu fjarðarins hafi úr fjarð-
arnafninu orðið flói, þótt betur við eiga.
Ekki skiptir þetta atriði miklu máli, hitt er meira
um vert, að flóinn er með hinni nýju friðunarlínu
varinn fyrir ágangi togara, en þangað leituðu eink-
um þeir bresku, meðan óþurftarsamningurinn frá
1901 var í gildi. Ljót var lýsingin á yfirgangi togar-
anna í skýrslu þeirri, sem ég birti 1953 eftir Friðjón
Sigurðsson sýsluskrifara. Nú liggur aftur fyrir um-
sögn hans eftir að friðunin hefur notið sín í rúm tvö
ár, því hún er aðallega miðuð við sumarið og haustið
1954 og fram á veturinn 1955 eftir áramót og hljóðar
þannig:
„Svo ég snúi mér að efninu, er fyrst að geta, að
s. 1. vor, aðallega síðast í maímánuði, var fiskaflinn
hér í flóanum alveg óvenjulega mikill og góður.
Fyrir kom að 18 lestir fengust í róðri, og má slíkt
teljast mokafli hér um slóðir. — Þennan mikla afla
gátu menn þó ekki notfært sér til lengdar og kom
aðallega tvent til. Fyrst var það, að afli þessi
fékkst aðeins á nýja smásíld, sem veiddist öðru
hvoru, en þó mjög stopult, með aðra beitu var þýð-
ingarlaust að fara. Svo var það, að þó menn vildu
reyna að halda eitthvað áfram í von um að ný
síld fengist, þá var ekki mögulegt að fá menn áfram,
voru þá flestir búnir að ráða sig í sumarvinnu etc.
svo hætta varð svo að segja í mokfiski. —
Sl. sumar var hér í Steingrímsfirði mjög lítið um
afla á smábáta þá, sem út voru gerðir hér og frá
Drangsnesi. Engan fisk að fá sem neitt hét nema
út af Birgisvík og svo miklu betra norður og út af
Reykjafirði. — Smábátaútgerð hér í Steingríms-
firði hefir nú á fám árum nær horfið — nú sam-
tals 6-7 bátar í stað yfir 20 áður, eða fyrir nokkrum
árum.
Aftur á móti mun smábátaútgerð vera heldur að
aukast frá Reykjarfirði, (Djúpavík og Gjögri) þar
var mjög góður afli í allt fyrra sumar, allt á hand-
færi. — Reykjafjörður liggur betur við útgerð fyrir
smábáta en Steingrímsfjörður.
Nú s. 1. haust var afli hér á stærri bátana (hinir
smærri voru ekki gerðir út), sem gerðir voru út frá
Steingrímsfirði (Hólmavík og Drangsnesi) oft all
sæmilegur, stundum 5 lestir á bát. — En það bezta
við það allt saman var það, að nú var fisks vart í
Vatnsnesálnum, sem ekki hafði neinn fiskur fengist
í nokkur ár. Þangað var nú róið nokkrum sinnum og
fengust um 5 lestir á bát í róðri. Þetta stóð því miður
stutt, því nú eftir áramótin þegar reynt var aftur
fékkst bókstaflega ekkert. Vatnsnesállinn, sem stutt
er róið í var oft hér áður mjög drjúgur, og var oft
61