Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1956, Qupperneq 6

hægt að fara þangað þó ekki væri komist norður
eftir.
Nú í vetur hafa fengist mest 5 lestir í róðri og
þá hefir orðið að fara norður á móts við Reykjar-
fjörð og lengra jafnvel ef ná ætti meiri afla, en
þetta verur ekki gert nema veður leyfi því íllt
þykir að taka hér land. ____
Nú er það vorið, sem sjómenn binda vonirnar við,
því sjaldan hefir það brugðist að fiskur hafi þá
ekki aukist að mun. En þá eru það aftur togararnir,
sem sjómenn óttast mjög. Það er heldur ekki af til-
efnislausu, þvi þeir hafa sýnt sjómönnum hér hinn
mesta yfirgang. Eyðilagt veiðarfæri o. fl. Þeir hóp-
ast venjulega hingað að vorinu, aðallega munu þetta
vera brezkir togarar, sem hér eru á ferðinni með
yfirganginn. Eftirlitsskip hafa lítið látið á sér bera
hér í Húnaflóa og má það merkilegt vera.
Frá Hólmavík eru gerðir út 3 þilfarsbátar 16, 30
og 36 smálesta, og 2 frá Drangsnesi 18 og 22 lesta,
frá Djúpavík er gerður út 1 vélbátur 18 lesta.
Útgerð hér hefir gengið illa undanfarin nokkur
ár, en bjartsýnustu menn hér vilja trúa því, að nú
fari þetta að batna, og þakka það hinni nýju friðun-
arlínu í Húnaflóa.
Mín skoðun og margra fleiri er sú, að ef þetta
heillaspor með útvíkkun landhelgislínunnar hefði ekki
verið stígið á þessum rétta tíma, þá hefði öll útgerð
við Húnaflóa horfið.
Ég er sannfærður um, að óhætt er að halda því
fram, að hin nýja friðunarlína hér í Húnaflóa, sem
og annarsstaðar, hefir gert mikið gagn. Hitt er svo
annað atriði, að það verður að líta betur eftir hin-
um erl. rándýrum og miskunarlausu mönnum sem
þar ráða, en verið hefir“.
Þegar fyrir Horn er komið að austan taka Vest-
fvrðimir við og þar býr sú kynslóð, sem heita má að
sæki alla sína björg úr sjónum og ber því í landhelgis-
málinu sérstaklega vel við að gera, ef þess er nokkur
kostur.
Fyrst verður fyrir okkur hið mikla ísafjarðardjúp,
sem ávalt í fiskiveiðasögunni íslenzku er okkar hjarta-
barn, því þar var fyrsta miðið við ísland sett, og setti
það lcona. En hver hefir lagt meira í sölurnar til þess
að íslenzka landhelgin eða landgrunn íslands verði end-
urheimt, með okkar gömlu góðu fiskimiðum, en ein-
mitt hin íslenzka móðir, og þá sérstaklega sjómanns-
konan, Hversu margar eru þær orðnar um áranna tugi,
sem gengið hafði með grátna kinn af því að eigin-
maðurinn og faðirinn kom ekki aftur heim úr hildar-
leiknum við hafið?
Og hvernig er svo ástatt þar fyrir vestan? Er ekki
hjartabarnið að verða vandræðabarn sökum ágangs og
áleitni útlendra togara?
Hvað segja þeir Páll Pálsson úr Hnífsdal, Bjarni
Eiríksson úr Bolungarvík, Þórður Maríasson úr Súg-
andafirði og Sigurður Fr. Einarsson, Þingeyri. Allir
voru þeir svo vænir að svara mér aftur nú eins og
1953. Þá voru þeir vondaufir um gagnsemi friðunarlín-
unnar nýju fyrir Vestfirði, og þó þeir játi að innfjarðar
hafi allmikið á unnist, þá ber þeim öllum saman um
að betur megi ef duga skal, svo ekki leggist útgerð að
mestu niður þar vestra og fólkið, sem byggt hefir firð-
ina og þráir þar að vera, sjái sér þann kost vænstan,
að hverfa þaðan, sem betri eru og öruggari lífsskilyrðin,
ef ekki rætist úr fyrir útgerðinni.
Nú skulum við hlusta á hvem einstakan, og leggur
Páll á vaðið með þessum orðum:
„Því miður virðist svo, að viðbót sú, er landhelgin
hér fyrir Vestfjörðum varð aðnjótandi við útfærsl
una, hafði ekki orðið til þess að auka fiskigöngur hér,
og hvað við kemur Isafjarðardjúpi, þar sem ég er
kunnugastur, má fullyrða að mjög sitji í sama horfi
og var. Enda tæpast við öðru að búast, því þegar
stærri flóar landsins lokuðust, flykktist allur togara-
hópurinn á Halann og hið breiða landgrunn Vest-
fjarða.
Einnig er annað, sem til mála kemur og það eru
rækujveiðarnar hér í Djúpinu. Það er almennt álit
fiskimanna hér, að botnvarpa sú, sem veiðir eina þá
betsu átu, sem þorskurinn girnist, í stórum stíl, muni
ekki síður spilla fiskigöngum, en Trollvarpan. Því
eins og yður mun eflaust kunnugt, er þessi veiði
stunduð hér i Djúpinu af þremur til fjórum bátum,
að mestu leiti allt árið. Telja fiskimenn nauðsynlegt
að takmarka þessa veiði, og helzt að banna hana al-
veg, eins og dragnótina.
Þeir fiskimenn, sem á hafið sækja, fullyrða stöðugt
að landhelgisgæzlunni við Vestfirði sé mjög ábóta-
vant, enda verða þeir mjög oft fyrir þungum búsifj-
um af togurunum, með veiðarfæratjón og fleira.
Allir, sem um þessi mál hugsa hér, telja nauðsyn-
legt að færa út landhelgina, helzt að friða allt land-
grunnið. Fáist það, og rækjuveiðum verði hætt, er
von okkar að „gullkistan", ísafjarðardjúp skipi þann
sess, sem hún áður hafði, sem sé að bregðast aldrei,
hver óáran, sem yfir landið gekk“.
Það sem Páll segir um rækjuveiðarnar er alveg nýtt
atriði og mjög athyglisvert.
í framhaldi af hinu ýtarlega erindi sem Bjarni sendi
mér 1953 og sem ég nefndi „viðauka", segist honum
nú á þessa leið:
„Mér virtist í vetur, að komið gæti til mála að lín-
urnar skýrðust í því efni, er lengra fram á árið kæmi,
þar sem meiri kraftur var í fiskigöngum á djúpmið-
um út af Vestfjörðum í vetur en undanfarna vetur,
en reyndin varð sú, að sá fiskur gekk ekkert inn fyr-
ir friðunarlínuna í vetur. Hinsvegar gekk samskonar
fiskur hér á grunnmið og allt inn í Djúp í maí og
júní, og aflaðist þá um tíma sæmilega á smábáta
á línu.
Eins og kunnugt er, stækkar hið friðlýsta svæði
fyrir togveiðum tiltölulega lítið hér út af ísafjarðar-
djúpi, þó meira norðantil. Þó hafa friðast við það
veiðisvæði, sem talsvert voru stunduð á togveiðar
af smærri togurum og þó einkum togbátum, en á
þessu svæði er oft aflasælt framan af vetri og síðla
vetrar og að vori á lóðir* en á færi vor og sumar.
í vetur var fremur góður afli á smávélbáta af
grunnfiski og lengur frameftir en venjulega eða
fram í janúar, en sá afli fékkst nær allur utan 3ja
mílna landhelgislínunnar, á hinu nýja friðunarsvæði,
þar sem togskipin fengu áður óhindrað að toga.
62
V í K I N G U R