Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1956, Qupperneq 20

Síðostn orusto Bismorcks
Kl. 10,40 hinn 27. maí 1941 sökk þýzka or-
ustuskipið Bismarck yfirbugað af ofurefli liðs.
Það er nú fyrst eftir rúm 14 ár að nákvæmar
upplýsingar liggja fyrir um þau átök, sem þarna
áttu sér stað í einni af stórkostlegustu sjóorust-
um, sem háð var í síðustu styrjöld.
Eftirfarandi frásögn er byggð á bæði þýzk-
um og enskum heimildum, og eru þær samhljóða
í aðalatriðum.
Dimmt maikvöld 1941 lögðu þýzka orustu-
skipið Bismarck og þungvopnað beitiskip, Prinz
Eugen út frá lægi sínu í Gotenhafen. Flota-
stjórnin þýzka hafði ætlað þeim sérstakt þýð-
ingarmikið hlutverk, en það var framhald af
nokkurskonar „hreingerningu”, eins og flota-
stjórnin orðaði það, á brezkum skipalestum á
Atlantshafi, sem orustuskipin Scharnhorst,
Gneisenau og Admiral Hipper höfðu haldið
uppi. Tvö birgðaskip og 5 tankskip biðu sitt á
hverjum stað í norsku fjörðunum og úti á At-
lantshafi.
20 maí sigldi svo flotinn út í Kattegat undir
heiðbláum himni og á spegilsléttum sjónum er
siglt með stefnu á norsku ströndina.
Fjöldi hlutlausra skipa á suðurleið mætir
þeim, en ekkert þeirra sendir út loftskeytamerki
og árla morguns 21. mai renna þessir 2 þýzku
bryndrekar inn á Korsfjörðinn fyrir utan Berg-
en með 3 tundurspilla á hælum sér. Um sama
leyti berast bresku flotastjórninni fregnir um
2 þýzk orustuskip með sterku fylgdarliði og 11
flutningaskipum hefðu siglt í gegnum Kattegat
á norður leið. Könnunarflugvélar voru þegar
sendar á vettvang og þeim falið að rannsaka
iiorsku firðina. Flugvélarnar komu auga á 2
stór orustuskip í Grimstað firðinum við Bergen,
og eftir að ljósmyndir höfðu verið framkallaðar
kom í ljós, að hér var um að ræða Bismarck og
þungvopnað beitiskip af Hipper gerð.
Foringi brezka heimaflotans Sir John Towey
aðmiráll, sem lá með aðalflotastyrk sinn í her-
skipalæginu í Scapa Flow, gaf þegar í stað út
eftirfarandi skipanir.
1. Beitiskipin Suffolk og Norfolk gæta haf-
svæðisins milli Grænlands og Islands.
2. Beitiskipin Birmingham og Manchester
haldi vörð á hafinu milli Islands og Fær-
eyja.
3. Beitiskipið Arethusa taki sér stöðu í Hval-
firði tilbúið til útrásar.
4. Allra siglingaleiða út í N.-Atlantshafið
verði gætt af könnunarflugvélum.
5. Allur brezki heimaflotinn sé tilbúinn til
orustu.
Síðdegis 21. maí varð skjót veðurbreyting,
Regnskýin æða yfir dimman himininn og innan
stundar breytist hinn kyrrláti sjór norsku f jarð-
anna í krappar hvítfextar öldur. Um tíuleytið
um kvöldið heldur þýzka flotadeildin úr höfn.
Skyggni er ekkert. Slydda og hríðarél sveipast
u.m herskipin, sem sigla með fullri ferð út á úfið
Atlantshafið.
Bretar undirbúa nú sem óðast árásir með
tundurskeyta- og sprengjuflugvélum á þýzku
herskipin í birtingu 22. maí. Orustuskipin Hood
og Prince of Wales ásamt 6 tundurspillum undir
stjórn Holland varaaðmíráls fá skipun um að
leita á hafinu milli Islands og Færeyja. Þennan
dag er norska ströndin hulin dimmviðri og
regni. Könnunarflug var þýðingarlaust. Um
borð í brezka forustuskipinu bíða menn milli
vonar og ótta.
Hafi þýzku herskipin lagt út, vinna þau dýr-
mætan tíma. Liggi þau hinsvegar í höfn meðan
brezkar flotadeildir halda uppi leit, var það til-
gangslaus eldsneytiseyðsla.
Aðmirállinn ákvað að liggja um kyrrt í
Scapa Flow með meginhluta flotans. Dagurinn
líður að kvöldi. Allt í einu kl. 1920 fær hann til-
kynningu um að þýzku herskipin séu hvergi að
finna við Bergan. Kl. 2100 leggur svo allur
brezki flotinn úr höfn í þeim eina tilgangi að
leita uppi þýzka flotann og — gjöreyða honum.
Að kvöldi hins 23. maí er þýzka flotadeildin
komin djúpt NA af Vestfjörðum. Um borð í
Prinz Eugen situr frívaktin að snæðingi. Dimm-
ur þokubakki hylur ströndina, en í vestur átt er
hið bezta skyggni. Allt í einu hljóma varðbjöll-
urnar um allt skipið. Við þokubakkann á bak-
borða sást til skips á suðvesturleið. Það snar-
beygir og hverfur inn í þokuna. Fjarlægðin var
það mikil að ekki var hægt að greina skipið 1
76
VÍ KIN □ U R