Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1960, Blaðsíða 10

£oanir
keintAajfahHa
Eitt hinna stærstu seglskipa
heimsins var ,,Preussen“, tilheyr-
andi hinu þýzka útgerðarfélagi
F. Laeisz. En Ferdinand Laeisz
skírði sitt fyrsta skip 1852
„Pudel“, síðan hétu öll hans
stærri seglskip P. nöfnum.
P.-útgeðin var síðar nefnd
„Flying P-line, ekki að ástæðu-
lausu, því skipin, sem mörg voru
byggð á frægustu skipasmíða-
stöðvum, Blohm & Voss í Ham-
borg og J. E. Tecklenberg Unter-
weser urðu fræg fyrir að vera
fljót í ferðum. Þau voru vandlega
byggð og báru seglin vel, í vond-
um veðrum. Skipstjórar Laeisz’
voru kunnir fyrir að sigla mik-
inn.
*
Hér verður sagt frá síðustu
ferð og endalokum stórskipsins
„Preussen“. Það var 5081 brúttó
smálestir að stærð og gat lestað
8000 smál. Það var byggt hjá
Tecklenberg Unterweser 1902.
Skip þetta var stolt þýzka verzl-
unarflotans, en varð ekki lang-
líft. Hinn 31. október 1910 lét
skipið úr höfn í Hamborg hlaðið
ýmsum varningi til Valparaiso.
Dráttarbátur aðstoðaði skipið
niður Elbe og að Ermasundi.
Hinn 5. nóvember var farið fram
hjá Royal sovereign vitaskipinu.
Var þá kominn norðvestan stinn-
ingskaldi, öll segl sett og dráttar-
báturinn kvaddur. Um kvöldið
lygndi og hraði skipsins varð að-
eins 4 sjómílur. Dimmviðri var
og gefin voru hljóðmerki með
þokulúðri. Vitinn á Beacy Head
sást í 5—6 sjóm. Rétt fyrir mið-
nætti sáust tvö toppljós og rétt
síðar hið rauða hliðarljós frá
gufuskipi, 6 gr. um stjórnborða
í ca. 2ja sjómílna fjarlægð. Þetta
reyndist síðar vera gufuskipið
„Brighton“ á áætlun sinni frá
Newhaven til Dieppe. Um borð
í „Preussen“ var haldið áfram að
gefa hljóðmerki.
Á stjórnpalli „Brightons“ varð
nokkru seinna vart hins græna
Ijóss „Preussens" 2 gr. á bakb.
Þar sem gufuskipið fór 17 sjó-
mílur, varð það strax Ijóst, að
fjarlægðin var of lítil til þess að
geta farið fyrir aftan seglskipið,
það var þess vegna sett hart til
stjórnborða og stjórnborðsvél
sett á fulla ferð afturá. Þessi á-
kvörðun var tilkynnt með hljóð-
pípunni.
Þegar skipstjóranum Nissen
varð það ljóst að gufuskipið ætl-
aði fyrir framan hans skip, skip-
aði hann um leið stýrið hart til
bakborða og afturrærnar í þá að-
stöðu að vindur stæði beint í
seglin að framan. Ásiglingu varð
þó ekki afstýrt, og bugspjót segl-
skipsins lenti á framsiglu og
reykháfi gufuskipsins og losaði
hvoru tveggja, um leið og það
brotnaði. Þar að auki fékk
„Preussen" 15 feta langa rifu,
sem náði niður fyrir sjólínu og
sjór gekk inn í fremstu botnhylki
skipsins. Nissen skipstjóri bað
skipstjórann á „Brighton" um að
láta senda dráttarbát út til að-
stoðar, sem hann og gerði þegar
hann var snúinn við til Newhav-
en; kom þá dráttarbáturinn „Al-
bert“. Eftir að búið var að greiða
úr reiðaflækjunni á „Preussen",
sem fallið hafði niður, var skip-
inu lagt á vestlæga stefnu og
reynt skyldi að ná til Portsmouth
en það reyndist ekki hægt að
sigla skipinu nálægt vindi í því
ástandi, sem það nú var í. Var
því ákveðið að sigla skyldi til
Dover og lagfæra. Þetta var til-
kynnt til útgerðarinnar með
flöggum við Beachy Head. Er
siglt var austur með landi jókst
vindur og sjór, en Nissen fannst
ástandið ekk mjög alvarlegt.
Hann reiknaði stöðugt með því
að „Preussen“ gæti bjargað sér
hjálparlaust og þegar farið var
framhjá Dungeness, ákvað hann
að leggja skipinu í vari við nes-
ið. Hér skyldi vera möguleiki á
því a ðskipshöfnin gæti sjálf lag-
fært skipið svo að það gæti siglt
til baka til Hamborgar.
Þrír dráttarbátar höfðu komið
til aðstoðar: Alert, sá belgíski
John Bull og hinn þýzki Alba-
tross.
Hinn 6. nóvember kl. 14.30
var siglt framhjá Dungeness.
Voru segl þá tekin og akkeri lát-
ið falla á 12 fdm. en vindur og
straumur það mikið að skipið
rak. Var þá hitt akkerið látið
fara, en keðjurnar runnu út til
enda og keðjulásar brotnuðu. Nú
var skipið í mjög hættulegu á-
standi, bæði akkerin og keðjum-
ar tapað, vindur genginn til suð-
vesturs og fór vaxandi. Voru nú
hinir 3 dráttarbátar kallaðir til
VÍKINGUB

114