Sjómannablaðið Víkingur

Árgangur

Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1960, Blaðsíða 28

Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1960, Blaðsíða 28
Vélstjóranámskeið í Vestmannaeyjum FRÁ 15. SEPT. 1959 - 15. JAN. 1960 Aftasta röð frá vinstrl: 1. Þórhallur Þórarinsson, V. 2. Sigurgeir Jónsson, Þór- laugargerði, V. 3. Sigurður E. Pétursson, Heimagötu, V. 4. Leví William Konráðs- son, Sauðárkróki, 5. Sigurður Þót ÖgmundsSon, V. 6. Jón Árm. Sigurjónsson, V. 7. Jósep Valgeirsson frá Keflavík. 8. Sæmundur Árnason, V. 9. Lárus Sævar Sæ- mundsson úr IVtýrdal. 10. Hannes Helgason, Vesturhúsum, V. — Miðröð frá vinstri: 1. Gísli Ártrason frá Grundarfirði. 2. Haraldur Traustason, V. 3. Vii- mundur Þórir Kristmundsson, V. 4. Theodór Þráinn Bogason, Njarðarstíg 17, V. 5. Birgir Pálsson, Sandvík, Bárðardal. 6. Hjörleifur Hallgríms Herbertsson. 7. Baldur Ragnarsson frá Stykkishólmi. 8. Gunnar Ólafsson, V. 9. Ástvaldur Val- týsson, Kirkjufelli, V. 10. Gunnlaugur Bjötnsson, Gjábakka, V. 11. Óli Sveinn Bernhaiðsson frá Ólafsfirði. 12. Hreinn Smári Guðsteinsson, Bjarkarlur.di, V. 13. Matthías Jónsson, Brimhólabraut 14, V. — Fremsta röð frá vinstri: 1. Jón Rúnar Sigurðsson, V. 2. Þormóður Stefánsson, Kirkjub.braut V. 3. Eyjólfur Páls- son, kennari, V. 4. Helga Eiðsdóttir, fimleikakennari, V. 5. Guðmundur Eiríksson, vélstjóri, Reykjavik, forstöðumaður námskeiðsins f. h. Fiskifélags íslands. 6. Tryggvi Gunnarsson, kennari, V. 7. Ágúst Pálmar Óskarsson, V. 8. Sveinn Gísla- son frá Hvanneyri, V. — V = Vestmannaeyjar. -----------—-----------------—.— --------—-------------------------1 Um orkuflutning / fishbátum Þegar íslenzku siómennirnir fengu vélar í fiskibátana sína á fyrstu ár- um þessarar aldar, og sjósókn auð- veldaðist og jókst að mun, kom það fljótlega í ljós að þeir réðu ekki við veiðarfærin. Lengra var nú sótt og lóðum fjölgað. Hér leiddi eitt af öðru. Vélaorkan hafði leyst af hólmi bæði segl og árar, og nú þurfti einn- ig vél til að draga línuna. Ég minnist áranna næstu eftir 1907, er ég var við vélsmíðanám á ísafirði. Þá var fyrst hafist handa um að smíða línuvindur (spil) á fiskibátana. Mikið var skeggrætt um þessa hluti og margt reynt. Vand- inn var sá, að flytja orku frá vél- inni og gera hana hagnýta við línu- dráttinn frammi á skipshlið. í opn- um eða hálfopnum bátum var þetta dæmi alls ekki auðleyst. En er þeir stækkuðu og fengu samfellt þilfar varð auðveldara að leysa það. Þá var hægt að koma fyrir undir þil- farinu stálöxli, sem náði úr véla- rúminu og fram fyrir miðskipa þar sem staðið var við línudráttinn. Með reim frá sveifarás vélarinnar og á stálöxulinn að aftan, og snekkju eða tannhjóladrifi á öxlinum að framan, var nú hægt að yfirfæra hreyfiorku frá vélinni á spil sem í rauninni var ekki annað en lárétt skífa sem snerist og klemmdi linuna hæfilega mikið þegar um var brugðið. Manns- höndin hafði þá ekki annað að gera en að hringa línuna niður í balann. Þetta virtist mjög nærtæk lausn og einföld, og sennilega hefur hún ver- ið innflutt eins og vélarnar. í aðal- atriðum var vandinn líka leystur á þennan hátt, en búnaðurinn varð aldrei traustur, og mörgum fórst svo óhönduglega að nota þessi tæki að undrun sætti, svo einföld sem þau þó voru. Viðhald og endurbætur var því ærið starf. Þó hefur þessi aðferð með flutning orkunnar verið notuð lengst af í fiskibátum okkar. og svo mun víðar hafa verið. í gufuskipum er nærtækt að leiða orku gufunnar eftir pípum þangað sem hennar er þörf við lúkur og akkeri og beita henni þar á vindur eftir því sem með þarf. í mótor flutningaskipum var sum- staðar sá háttur á, að litlum mótor- vélum var komið fyrir við lúkurnar og orku þeirra beitt til þess að lyfta með. Má enn sjá fleytur með þennan búnað víða erlendis. 132 VÍJtlMOUR

x

Sjómannablaðið Víkingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sjómannablaðið Víkingur
https://timarit.is/publication/335

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.