Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1961, Side 12

jU SJ, lo 'th:
Útgerðarmál
Það er ef til vill að bera í
bakkafullan lækinn að birta
nokkrar hugleiðingar um út-
gerðarmál en vissulega eru þessi
mál nú ofarlega á baugi hjá
þjóðinni svo sem eðlilegt er.
Sú staðreynd blasir við, að
fiskigengd á djúpmiðum hefur
farið ört minnkandi á undan-
förnum árum, ördeyða hjá flest-
um togurum, nýju togararnir
liggja bundnir við bryggjur og
virðist nú svo komið, að helzt
sé reitingsafli með ströndum
fram innan landhelgislínu. Eru
það helzt smábátar sem hafa
getað notfært sér þessa veiði á
meðan hún endist.
FiskverSiS.
Um verðlag á fiski hefur ver-
ið ritað langt mál og ýtarlegt
í Ægi, tímarit útgerðarmanna
svo oe: öðrum blöðum landsins.
Virðast menn ekki vera á eitt
sáttir um það hvort sannvirði
sé greitt sjómönnum fyrir fisk-
inn og er þá venjulega borið
saman við verðlag annarra
þjóða, t.d. hjá frændum okkar
Norðmönnum. Sannleikurinn er
í stuttu máli sá, að þar í landi
virðist fyrirkomulag á verðlagn-
ingu fiskjar vera byggt á talsvert
sanngjarnari grundvelli en hér
á landi og því erfitt að átta sig
á misrétti þeim, sem hiklaust
er haldið fram, að eigi sér stað
þegar um er að ræða fisk upp úr
sjó. Eitt dylst engum, sem um
mál þetta fjallar, að þegar tog-
arar sigla með fisk sinn ísvar-
inn á erlendan markað er verð-
lag allt að 10 sinnum hærra en
þegar fiskurinn er seldur hrað-
frystihúsum. Verður því ekki
annað séð, en að sjómenn og út-
gerðarmenn, sem ekki eiga ann-
arra úrkosta völ, en að landa
fiskinum í hraðfrystihús séu
hreint og beint að afhenda tekj-
ur sínar, eða verulegan hluta
af þeim, til starfsfólks í landi,
sem vissulega krefjast með full-
um rétti, að þurfa ekki að berj-
ast vonlausri baráttu við at-
vinnuleysi og annað böl, sem því
er samfara. Afkastamagn hinna
fjölmörgu hraðfrystihúsa lands-
ins, sem reist hafa verið við flóa
og firði er það mikið, að land-
róðrarbátar anna ekki að full-
nægja því.
Minnist ég þess, að þegar við
seldum síðast í Bremerhaven úr
togaranum Elliða (17. nóv. s.l.),
var stórufsi seldur á allt að kr.
14.80 kg. en þegar þessum sama
fiski er landað í hraðfrystihús
S.R. á Siglufirði er verð þess-
arar fisktegundar ákveðin kr.
1,45 við útreikning á hlutaskipt-
um. Eða m. ö. o.: Skipshöfnin
fær allt að 10 sinnum lægra verð
fyrir fiskinn bevar siglt er með
hann til Þýzkalands en þegar
hann er laeður á land, — enda
mun talsvert af ufsanum hafa
farið til mjölvinnslu, — en allir
vita, að verð á beirri vöruteg-
und hefur lækkað hranaleo-a á
erlendum markaði vecma hinnar
hörðu samkennni frá Perú.
í síðasta tbl. Ægis er nákvæm
skrá yfir sölu ísh togara í Cux-
haven og Bremerhaven og er
fróðlegt að athuga bessa skvrslu
með því að þar kemur þessi
verðmunur greinilega fram, —
þótt skylt sé að geta þess. að
verðmunur er ekki eins óskap-
legur á öðrum tegundum tog-
arafisks eins og á ufsanum.
SíldwrverS o.fl.
Svo sem kunnugt er ákveður
síldarútvegsnefnd árlega verð á
fersksíld til söltunar en stjórn
S.R. bræðslusíldarverð og legg-
ur síðan ráðuneytið blessun sína
á það verð, sem þessar ágætu
nefndir ákveða.
Kjör togarasjómanna eru nú
yfirleitt orðin það bágborin sam-
anborið við kaup manna, sem
stunda landvinnu að það má
furðu kalla, að tekizt hefur að
útvega mannskap á togaraflot-
ann, enda hefur orðið að leita
til útlanda til þess að því marki
væri náð.
Það er tilbreyting fyrir okk-
ur togarasjómenn að ráða okk-
ur á síldveiðiskip og reynslan
hefur sýnt. að síldveiðarnar geta
veitt okkur góðan hagnað, — ef
vel gengur. Venjulega er ekki að
því spurt frá okkar hendi hvert
verðlag verði á síldinni og yfir-
leitt hefur dregizt að ákveða
það, þar til flotinn hefur verið
að leggja úr höfn eða jafnvel
kominn á miðin.
öllum er kunnugt um síld-
veiðibrest þann, sem verið hefur
á miðum Norðanlands á undan-
förnum árum og verður þetta
,,síldarleysi“ ekki rætt hér.
Hinsvegar vil ég á það benda,
að í samkeppni þeirri, sem er
um síldveiði fyrir Norðurlandi á
sumrum, finnst okkur harla ein-
kennilegt, að hlusta á Norð-
menn. sem eru einna skæðastir
keppinauta okkar á þessum veið-
um, tala um verð á bræðslusíld,
sem er allt að helmingi hns.rra en
íslenzka bræðslusíldarverðið. Er
þó ólíkt erfiðari aðstaða Norð-
manna, sem burfa að sigla með
farm sinn til Noregs og legg.ia
hann þar upp í verksmiðjur. En
eflaust eru fleiri en ein ástæða
fyrir þessum mismun á verði.
Skipulagning Norðmanna á
síldveiðum hér við land er til
fyrirmijndar. Skipulagning okk-
ar íslendinga á nýtingu síldar-
innar til bræðslu og söltunar er
í molum og það er síður en svo,
að síldveiðamar séu stundaðar
með þeirri hagsýni, sem krefj-
ast verður.
Svo sem kunnugt er stunda
Rússar síldveiðar á norðanverðu
Atlanzhafi allan ársins hring.
Er það vitað, að þeir stunda
þessar veiðar með reknetum og
snurpinótum. .
íslendingar eiga skip á síld-
veiðum, sem munu vera allt að
því eins stór og jafnvel stærri
en rússnesku síldveiðiskipin.
Mér er spurn: Hvers vegna er
ekki hægt að útbúa þessi skip
reknetum auk snurpinóta? Nær
það nokkurri átt að þessi skip
VÍKINGUR
12