Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1961, Page 28

Sigfús Magnússon:
Fullvinnsla nets í vörpugerð
Ég hef rekið mig á þann mis-
skilning, að ég sé að bjástra
við að finna upp sérstaka gerð
af möskva. Það er ekki rétt.
Möskvarnir eru ágætir eins og
þeir eru. Ég vil aðeins vinna
öðruvísi úr möskvunum til
vörpugerðar en gert er.
Ég vil koma mönnum í skiln-
ing um, að það þarf að fullvinna
netíð til vörpugerðar. Hið mikla
aukanet. sem er í vörpum gerir
þær lítt viðráðanlegar og óskilj-
anlegar. Það lítur út fyrir, að
menn skilji ekki hvað ég á við,
með því að fullvinna net. Ég
skal skýra það betur.
Það er t.d. nokkurn veginn
fullunnið net í síldarreknetum.
Ef við höfum 20 möskva net og
möskvastærðin er 20 leggir á
metra þá til að fullvinna netið
klæðir það rúma 1.40 m á tein,
en eftir þorskanetafellingu
klæddi það aðeins 1 m. Þetta er
ekki svo lítill mismunur í stóru
neti. Hliðar undirvængjanna eru
fullunnið net nema fastavængs-
jaðar.
Nú ætti að liggja ljóst fyrir,
að ég er ekki með neina nýmóð-
ins möskva. Menn telja það fjar-
stæðu að gagnrýna botnvörpuna,
því mikið hafi veiðzt í hana. Það
er alveg rétt, og hún heldur á-
fram að veiða eins og hún hef-
ur gert. Höfuðlínan er tengd í
klafa og getur oi'ðið allt að 2
fetum frá botni. Miðhöfuðlinan
kannske nokkuð hærra. Fiskur,
sem heldur sig við botninn, hef-
ur þá eðlishvöt að flýja alveg
að botni verði hann fyrir styggð.
Þess vegna veiða botnvörpur
mikið af þeim fiski, sem heldur
sig nærri botni og allar mjög
svipað.
Lengi var ég búinn að velta
því fyrir mér áður en ég byrjaði
að senda bréf í Sjómannablaðið
Víkinginn hvernig bezt væri að
koma af stað opinberum umræð-
um urn vörpugerð, svo menn
gætu farið að átta sig á hvað
raunverulega á að liggja til
grundvallar. Ég áleit tilgangs-
laust að halda því fram undir-
búningslaust, að bygging botn-
vörpunnar væri tæknileg fjai--
stæða í netagerð. Þess vegna hef
ég komið með di’ög að færurn
leiðurn, sem byrjunarleiðum til
vörpugerðar eftir reglunni að
fullvinna netið. Ég hef borið
saman við botnvöi’puna eins og
hún er, svo menn geti áttað sig
á þeirri eðlisbreytingu, sem
nauðsynlegt er að gefa vörpum,
svo hægt sé að klæða þær úr sín-
um uppi’unalegu reifum. Um
þróun í vöx-pugerð verður ekki
að i'æða fyrr en menn sjá og
viðui’kenna, að það þarf að full-
vinna netið og gera alla vörpuna
virka.
Ég hef komið með teikningar
af hlutum úr vörpurn og reiknáð
út vinnsluhæfni þeiri’a, svo menn
geti athugað hver hjá sér eða
fleiri saman hvort ég reikna ekki
rétt. Sama aðferð er við alla
hluta vörpunnar. Allir þeir, sem
þekkja gerð botvörpunnar eru
sæmilegir netamenn og kunna að
i’eikna með rétthyrndum þrí-
hyi’ningi eins og ég hef sýnt.
Þeir geta leiðrétt mig fari ég
ekki með réttar tölur.
Ég tel, að ég sé búinn að
koma með svo ákveðin vinnu-
brögð í þessari vörpugerð, sem
byggist á því að fullvinna netið,
að menn geti gagnrýnt það sem
ég hef sagt. Þess vegna deili ég
á botnvörpuna og á trúnaðar-
menn ríkisstjórnarinnar. Það
eru vísindamenn og tæknifræð-
ingar sjávarútvegsins bæði hér
og erlendis, sem hafa haft af-
skipti af þessum málum.
Það verður tæpast sagt, að ég
réðist á garðinn þar sem hann
er lægstur. Önnur leið en koma
með eitthvað annað til saman-
burðar var ekki fær.
Hin hefðbundna gerð botnvöi-p-
unnar er orðin trúaratriði hjá
öllum fiskveiðiþjóðum, sem
styi’kist af því, að framámenn
alli’a fiskveiðiþjóða finna ekk-
ert athugavert við þessi undar-
legu hlutföll, sem ei'u í botn-
vörpum. Þeir hafa auðsjáanlega
gengið til starfa með fyrirfram
fullvissu um, að gerð botnvörp-
unnar væri fullkomnun í neta-
gerð. Þar sem þeir hafa lítið
botnað í þessari samsetningu,
hafa þeir tekið þá mannlegu af-
stöðu að hæla henni, en þó sleg-
ið þann varnagla, að með réttum
hjálpartækjum væri hægt að
hækka höfuðlínuna frá botni.
Með því hafa þeir leitt hugtak-
ið vöi-pugerð yfir á hjálpartæki
til að þvinga vöi'pur betur opn-
ar.
Þetta hefur villt dómgi’eind
sjómanna, sem hafa öðrum
hnöppum að hneppa en rengja
það, sem vísindamenn og aðrir
fi’æðimenn kalla gott. Togai'a-
menn hafa lært rnaður eftir
mann, að þessi undax-legu hlut-
föll eigi að vera í botnvörpum.
Það hefur aldrei fx’á upphafi
vörpugerðar verið gerð tílraun
til að skýi'a þau lögmál eða
fræði. senx vöi’pugerð heyrir
undir. Togaramenn hafa læi’t
þessa lexíu hver af öðrum og
stolt togaramanna var og er að
kunna að hnýta höfuðlínukant
og aðra jaði’a fi'am og aftur. Þá
voru þeir taldir fullfærir neta-
meixn og voru það.
Ég vil geta þess, að höfuðlíixu-
kantur, þar sem 2 upptökur eru
gerðar að einni í hvex’ri umfei’ð
er yfir 30% felling á netinu.
Þetta bið ég lesendur að hafa
huga, þegar ég tala unx lengd
höfuðlínu.
Nú vil ég minnast á þær fram-
parir í vörpugerð, senx Þjóðverj-
mx eru eignaðar. Þeir sáu, að
"ópai'nir voi*u óþarfir ef hægt
yar að íxá inn vörpuixixi án
heii'ra. Svo sáu þeir, að eitthvað
var bogið við fljúgaixdi væng-
VÍKINGUR
28